حوكمی یاری كۆنكاڵ ئه‌گه‌ر له‌سه‌ر پاره نه‌بێت
] kurdish – كوردی – كردي [
ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی له ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس
پێداچونه‌وه‌ی: پشتیوان سابیر عه‌زیز
2014 - 1435
ما حكم لعب الورق ( الكنكان) بدون أموال
« باللغة الكردية »
فريق قسم اللغة الكردية بموقع دار الإسلام
مراجعة: بشتيوان صابر عزيز
2014 - 1435
حوكمی یاری كۆنكاڵ ئه‌گه‌ر له‌سه‌ر پاره نه‌بێت
ئه‌م پرسیاره ئاڕاسته‌ی ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس كراوه :
پرسیار : السلام علیكم، ئایا یاری كۆنكاڵ دروسته، ئه‌گه‌ر له‌سه‌ر پاره نه‌بێت و بۆ خۆشی بێت ؟
وه‌ڵام : سوپاس بۆ خوای گه‌وره ومیهره‌بان، وه درود و صه‌ڵات وسه‌لام له‌سه‌ر محمد المصطفی وئال وبه‌یت ویار ویاوه‌رانی هه‌تا هه‌تایه .
یه‌كه‌م : زانایان هه‌ر هه‌موو كۆده‌نگن له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی هه‌ر یاریه‌كی وه‌ره‌قێن، یان شه‌تره‌نج یان تاوڵه، یان هه‌ر یاریه‌كی تر ئه‌گه‌ر هاتوو له‌سه‌ر پاره، یان له‌سه‌ر شتێك بێت یه‌كێك له‌و كه‌سانه‌ی كه یاریه‌كه ده‌دۆڕێنن ئه‌و شته بدات به كه‌سه‌كه‌ی تر، ئه‌وا حه‌رامه و ده‌كه‌وێته به‌ر حوكمی ئه‌و ئایه‌ته‌ی كه خوای گه‌وره ده‌فه‌رموێت : ▬ يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِنَّمَا ٱلۡخَمۡرُ وَٱلۡمَيۡسِرُ وَٱلۡأَنصَابُ وَٱلۡأَزۡلَٰمُ رِجۡسٞ مِّنۡ عَمَلِ ٱلشَّيۡطَٰنِ فَٱجۡتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ ♂ [ المائدة : 90 ] .
واتا : ئه‌ی ئه‌وانه‌ی باوه‌ڕتان هێناوه دڵنیابن که عه‌ره‌ق و قومارو گۆشتی ماڵاتی سه‌ربڕاو بۆ غه‌یری خوا له‌و شوێنانه‌ی که خه‌ڵک به‌پیرۆزی داناوه نه‌ک ئیسلام، بورج حه‌رام و حه‌ڵاڵ زانین به‌هۆی هه‌ڵدانی زاره‌وه ئه‌مانه هه‌رپیسن و له‌کاروکرده‌وه‌ی شه‌یتانن، که‌واته ئێوه‌ش خۆتانی لێ دوور بگرن و خۆتانی لێ بپارێزن، بۆ ئه‌وه‌ی سه‌رفرازیی و به‌خته‌وه‌ریی به‌ده‌ست بهێنن .
دووه‌م : ئه‌گه‌ر هاتوو یاری وه‌ره‌قێن و كۆنكاڵ له‌سه‌ر پاره و شتێكی به‌رامبه‌ر نه‌بێت، به‌ڵام بووه هۆی فه‌وتان و به‌زایه‌دانی هه‌قێك له هه‌قه‌كان، وه‌ك هه‌قی دایك و باوك، یان هه‌قی ماڵ و منداڵ، یان ئه‌گه‌ر بووه هۆی فه‌وتانی یه‌كێك له فه‌رزه‌كان، وه‌ك ئه‌وه‌ی له‌به‌ر مه‌شغوڵ بوون به‌و یاریه‌وه نوێژێكت به كۆمه‌ڵ له‌كیس چوو، یان هه‌ر بووه هۆی فه‌وتانی نوێژێكت له نوێژه‌كان، ئه‌وا بێگومان له‌م كاته‌دا ئه‌م یاریه هه‌رچه‌ند له‌سه‌ر پاره‌ش نه‌بێت هه‌ر حه‌رامه و دروست نییه نزیكی بكه‌ویته‌وه، به‌ڵام ئه‌گه‌ر هاتوو ئه‌م یاریه نه‌بووه هۆی فه‌وتانی هه‌قێك له‌و هه‌قانه و نوێژ و طاعه‌تت له‌سه‌ر نه‌فه‌وتا، ئه‌وه زۆر مه‌شغوڵ بوون پێوه‌ی ده‌بێته هۆی سووك وسه‌لیم كردنی ڕێز و مه‌كانه‌تی مرۆڤی موسڵمان، چونكه كات له‌ژیانی باوه‌ڕداردا زۆر له زێڕ به‌نرختره، بۆیه مرۆڤی موسڵمان ئه‌گه‌ر به‌ووردی بیر له‌و مه‌به‌سته بكاته‌وه كه خوای گه‌وره له پێناویدا ئه‌وی خه‌لق كردووه هه‌رگیز خۆی سه‌رگه‌رم ناكات به شتێكه‌وه كه سوود و قازانجی نه‌بێت بۆ دواڕۆژو قیامه‌تی .
بێگومان ئه‌گه‌ر هاتوو ئه‌م جۆره یاری و گاڵته و گه‌پانه بونه هۆی دروستكردنی ڕق وكینه و دووبه‌ره‌كی له‌نێوان كه‌سه‌كاندا دیسان هه‌ر حه‌رامه و دروست نییه، ئه‌گه‌ر چی له‌سه‌ر پاره‌ش نه‌بێت .
له‌به‌ر ئه‌وه ئامۆژگاری ئێمه بۆ تۆی به‌رێز ئه‌وه‌یه كاته‌كانت به شتێكه‌وه به‌سه‌ر به‌ره كه سوودی دونیا و دوارۆژتی تێدا بێت، چونكه یه‌كێك له‌و شتانه‌ی كه خوای گه‌وره له دواڕۆژدا لێپرسینه‌وه‌ی مرۆڤه‌كانی له‌سه‌ر ده‌كات ئه‌و كات و زه‌مه‌نه‌یه كه خوای گه‌وره وه‌ك ته‌مه‌ن پێی به‌خشیوون، وه‌ك له‌و فه‌رمووده‌یه‌ی كه ئیمامی تومروزی له سونه‌نه‌كه‌یدا ڕیوایه‌تی كردووه هاتووه، پێغه‌مبه‌ری خوا ( صلی الله علیه وسلم ) ده‌فه‌رموێت : (( لَا تَزُولُ قَدَمُ ابْنِ آدَمَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ مِنْ عِنْدِ رَبِّهِ حَتَّى يُسْأَلَ عَنْ خَمْسٍ عَنْ عُمُرِهِ فِيمَ أَفْنَاهُ وَعَنْ شَبَابِهِ فِيمَ أَبْلَاهُ وَمَالِهِ مِنْ أَيْنَ اكْتَسَبَهُ وَفِيمَ أَنْفَقَهُ وَمَاذَا عَمِلَ فِيمَا عَلِمَ)) رواه الترمذي ( 2422 ) . وحسنه الألباني في صحيح الترمذي ( 1969).
واتا : مرۆڤ له ڕۆژی دواییدا لای خوای گه‌وره پێی به به‌ر پێی ناخات هه‌تاوه‌كو په‌روه‌ردگار پرسیاری پێنج شتی لێ ده‌كات، له ته‌مه‌نی چۆن به‌سه‌ری برد، وه له گه‌نجیه‌تی له چیدا سه‌رفی كرد، وه له‌ماڵو سامانی چۆن په‌یدای كرد و له چ شتێكیشدا خه‌رجی كرد، وه له‌و زانست و زانیاریه‌ی ئایا كار وكرده‌وه‌ی پێ كرد ؟
له خوای گه‌وره داواكارین ڕینمونیمان بكات بۆ ئه‌وه‌ی بتوانین كاته‌كانمان له طاعه‌ت و عیباده‌تی ئه‌ودا به‌سه‌ر به‌رین .
خوای گه‌وره‌ش زاناتره .
وصلی الله وسلم علی سیدنا محمد وعلی اله وصحبه وسلم