بسم الله الرحمن الرحیم
إنَّ الحمد لله نحمده ونستعينه ونستغفره ونعوذ بالله من شرور أنفسنا ومن سيئات أعمالنا من يهده الله فلا مضل له ومن يضلل فلا هـادى له وأشهد أن لا إله إلاَّ الله وحده لا شريك له وأشهد أنَّ محمداً عبده ورسوله صلى الله عليه وعلى آله وأصحابه ومن تبهعم بإحسان إلى يوم الدين. أمابعد:
انسان بايستى به توحيد و يگانه پرستى اهميت خاصى دهد، زيرا توحيد اصل و اساس دين است چنانكه پيامبر گرامىe مىفرمايد: «رأس الأمر الإسلام وعموده الصلاة وذروة سنامه الجهاد في سبيل الله». [أحمد وغيره].
اساس امرها اسلام و پايه و ستون آن نماز و قلّه و بلندى آن جهاد در راه خداست.
و اسلام يعنى تسليم خداى يگانه شدن و به طاعات و اوامر و نواهى او گردن نهادن.
خداوند مىفرمايد: ﴿وَمَا خَلَقۡتُ ٱلۡجِنَّ وَٱلۡإِنسَ إِلَّا لِيَعۡبُدُونِ ٥٦ مَآ أُرِيدُ مِنۡهُم مِّن رِّزۡقٖ وَمَآ أُرِيدُ أَن يُطۡعِمُونِ ٥٧ إِنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلرَّزَّاقُ ذُو ٱلۡقُوَّةِ ٱلۡمَتِينُ ٥٨﴾ [الذاريات: 56 ـ 58].
[ما جن و انس را نيافريديم مگر براى اينكه مرا بيكتائى پرستش كنند و ما از خلقشان رزق و روزى و هيچ چيزى براى خود نخواستيم همانا روزى بخشنده خلق تنها خداست كه صاحب قوت و اقتدار ابدى است].
توحيد اساس صحت و درستى عبادت‌ها است و بغير از توحيد عمل انسان هر چه باشد و هر قدر باشد به او نفعى نمىرساند، چنانكه رسول اكرمe مىفرمايد: «إذا دخل أهل الجنة الجنة وأهل النار النار يقول الله تعالى: من كان في قلبه مثقال حبة من خردل من إيمان فأخرجوه، فيخرجون قد امتحشوا وعادوا حُمماً …» [متفق عليه].
اگر بهشتيان و به بهشت و دوزخيان به دوزخ رفتند خدا به فرشتگان خطاب مىفرمايد كه: هر كس باندازه يك دانه از خردل در قلب او ايمان (توحيد) است او را از دوزخ بيرون آوريد، پس فرشـتگان او را از دوزخ بيرون آورده در حاليكه سوخته شده‌اند و به خاكستر تبديل شده‌اند … تا آخر حديث.
و رسول اكرمe باز مىفرمايد: «قولوا لا إله إلاَّ الله تفلحوا» [أحمد والبيهقي في دلائل النبوة].
به اهل مكه خطاب مىفرمايد: بگوئيد (لا إله إلاَّ الله) خدا و معبودى بحق بجز خداى يكتا نيست پيروز خواهيد شد.
و خداوند مىفرمايد: ﴿وَٱعۡبُدۡ رَبَّكَ حَتَّىٰ يَأۡتِيَكَ ٱلۡيَقِينُ ٩٩﴾ [الحجر: 99].
[و دايم به پرستش خداى خود مشغول باش تا ساعت يقين (مرگ) بر تو فرا رسد].
پس توحيد و يكتا پرستى اساس هر چيز است و ما اين جزوه كه شيخ محمد جميل زينو آن را بطور سؤال و جواب با يك دليل از قرآن و يك دليل از سنت پيامبرe تهيه كرده ترجمه كرديم تا در فهم و ادراك هر مسلمان باشد و به توحيد و يگانه‌پرستى اهميت بيشترى دهد.
ناگفته نماند كه تمامى احاديث وارده در اين جزوه صحيح و يا حسن است.
و در پايان از خداوند توفيق عنايت داريم.
وصلى الله وسلم على نبينا محمد وعلى آله وصحبه أجمعين.
ج: خداوند ما را آفريده تا او را عبادت كنيم و به او شريكى قائل نشويم، چنانكه مىفرمايد: ﴿وَمَا خَلَقۡتُ ٱلۡجِنَّ وَٱلۡإِنسَ إِلَّا لِيَعۡبُدُونِ ٥٦﴾ [الذاريات: 56].
[جن و انس را فقط براى عبادت و پرستش خود آفريدم].
و رسول اكرمe مىفرمايد: «حق الله على العباد أن يعبدوه ولا يشركوا به شيئاً» [متفق عليه].
حق خداوند بر بندگانش اين است كه او را پرستش كنند و به او شرك نياورند.
ج: چنانكه خدا و رسول خداe به ما امر كرده‌اند بطور اخلاص در عبادت خداوند مىفرمايد: ﴿وَمَآ أُمِرُوٓاْ إِلَّا لِيَعۡبُدُواْ ٱللَّهَ مُخۡلِصِينَ لَهُ ٱلدِّينَ﴾ [البينة: 5].
[و به آنها امر نشد مگر اينكه خـدا را به اخلاص كامل در دين اسلام پرستش كنند].
رسول اكرمe مىفرمايد: «من عمل عملاً ليس عليه أمرنا فهو رد» [مسلم].
هر كس عمل و كردارى انجام دهد كه راه و روش ما بر آن نيست آن عمل و كردار مردود و غير قابل قبول است.
ج: بلى بايد خدا را از روى ترس از عقاب و اميدوار بودن به رحمت او پرستش كنيم، چنانكه مىفرمايد: ﴿وَٱدۡعُوهُ خَوۡفٗا وَطَمَعًاۚ﴾ [الأعراف: 56].
[خدا را هم از راه ترس و هم از روى اميد بخوانيد].
رسـول اكرمe مىفرمايد: «أسأل الله الجنة وأعوذ به من النار» [أبو داود]. بهشت را از خـداوند مىخواهم، و از آتش جهنم به پناه مىبرم.
ج: خدا را بپرست بطوريكه او را مىبيني؛ و اگر تو او را نمىبينى او تو را مىبيند، چنانكه مىفرمايد: ﴿إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلَيۡكُمۡ رَقِيبٗا ١﴾ [النساء: 1].
[خداوند مراقب اعمال و كردار شماست].
و رسول اكرمe مىفرمايد: «الإحسان أن تعبد الله كأنَّك تراه؛ فإن لم تكن تراه فإنَّه يراك» [مسلم].
خدا را چنان پرستش كن گوئى او را مىبينى؛ و اگر تو او را نمىبينى او تو را مىبينيد.
ج: خـداوند پيامبران را براى دعوت مردم به عبادت خود و نهى آنها از شريك قائل شدن به او فرستاده است، چنانكه مىفرمايد: ﴿وَلَقَدۡ بَعَثۡنَا فِي كُلِّ أُمَّةٖ رَّسُولًا أَنِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ وَٱجۡتَنِبُواْ ٱلطَّٰغُوتَۖ﴾ [النحل: 36].
[در هر أمت پيامبرى فرستاديم تا خدا را عبادت نمايند و از طاغوت پرهيز كنند].
و پيامبرe مىفرمايد: «والأنبياء إخوة ودينهم واحد» [متفق عليه]. پيامبران برادران همديگرند و دين آنها يكى است، يعنى دين آنها همه بسوى توحيد و يگانه پرستى است.
ج: يگانه‌دانستن خداوند در عبادت را توحيد الوهيت گويند، مانند دعا كردن و نذر كردن و اينكه خدا را بطور يگانه پرستش كردن، خداوند مىفرمايد: ﴿فَٱعۡلَمۡ أَنَّهُۥ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا ٱللَّهُ﴾ [محمد: 19].
[پس يقين بدان كه معبودى بحق جز خداى يكتا نيست].
و رسول اكرمe مىفرمايد: «فليكن أول ما تدعوهم إليه شهادة أن لا إله إلاَّ الله» [متفق عليه].
قسمتى از حديث معاذ بن جبل است كه وقتى رسول اكرمe او را بسوى يمن فرستاد چنين فرمود: … پس اولين چيزى كه تو آنها را به دين اسلام دعوت كنى اين است كه: هيچ معبودى بحق غير از خداى يكتا وجود ندارد.
ج: يعنى هيچ معبودى بحق جز خداى يكتا نيست، خداوند مىفرمايد: ﴿ذَٰلِكَ بِأَنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلۡحَقُّ وَأَنَّ مَا يَدۡعُونَ مِن دُونِهِ ٱلۡبَٰطِلُ﴾ [لقمان 30].
[بدين سبب است كه خداى يگانه حق مطلق و آنچه بجز او بخدائى مىخوانيد همه باطل محض است].
و رسول اكرمe مىفرمايد: «من قال لا إله إلاَّ الله وكفر بما يعبد من دون الله حرم ماله ودمه» [مسلم].
كسيكه بگويد: هيچ معبودى بحق جز خداى يكتا نيست و به خدايانى كه غير از خداى يكتا عبادت مىشوند كفر ورزد مال و جان او حرام مىشود، يعنى مسلمانى اين است.
ج: ثابت كردن آنچه خداوند و يا رسول اوe خدا را به آن توصيف نموده‌اند توحيد أسماء و صفات گفته مىشود.
خداوند مىفرمايد: ﴿لَيۡسَ كَمِثۡلِهِۦ شَيۡءٞۖ وَهُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡبَصِيرُ ١١﴾ [الشورى: 11]. [هيچ چيز مثل و مانند خـداوند نيست و او شنوا و بينا است].
و رسول اكرمe مىفرمايد: «ينـزل ربنا تبارك وتعالى كل ليلة إلى السماء الدنيا» [متفق عليه].
خداوند تبارك و تعالى هر شب در نيمه آخر آن به آسمان دنيا فرود مىآيد، و نزول و آمدن او به شايسته و جلال و قدر او تعلق دارد و ما چگونگى آن را نمىدانيم.
ج: توفيق و هدايت در دنيا و ايمن بودن از عذاب جهنم در آخرت مىباشد، خداوند مىفرمايد: ﴿ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَلَمۡ يَلۡبِسُوٓاْ إِيمَٰنَهُم بِظُلۡمٍ أُوْلَٰٓئِكَ لَهُمُ ٱلۡأَمۡنُ وَهُم مُّهۡتَدُونَ ٨٢﴾ [الأنعام: 82]. [آنانكه بخدا ايمان آورده و ايمان خود را بشرك آلوده نكرده‌اند ايمنى براى آنهاست و آنها بحقيقت هدايت يافته‌اند].
و رسول اكرمe مىفرمايد: «… حق العباد على الله أن لا يعذب من لا يشرك به شيئاً» [متفق عليه].
حق بندگان بر خداوند اين است كه: هر كس به او شرك نياورد او را عذاب ندهد.
ج: خداوند در آسمان بر عرش خود مىباشد، چنانكه مىفرمايد: ﴿ٱلرَّحۡمَٰنُ عَلَى ٱلۡعَرۡشِ ٱسۡتَوَىٰ ٥﴾ [طه: 5].
[خداوند بر عرش خود شد چنانكه شايسته ذات و صفات پر عظمت اوست، و نمىتوان خداى تبارك و تعالى را به خلق تشبيه نمود، و روش سلف صالح در اينگونه موارد قبول كردن آنچه در صفات خدا آمده بدون هيچگونه تأويل است].
و رسول اكرمe مىفرمايد: «إنَّ الله كتب كتاباً فهو مكتوب عنده فوق العرش» [البخاري].
خداوند لوح محفوظ (سرنوشت همه چيزها) را نوشته و بالاى عرش نزد او مىباشد.
ج: خداوند بوسيله علم خود با ما است و سخنان ما را مىشنوند و ما را مىبيند، چنانكه مىفرمايد: ﴿قَالَ لَا تَخَافَآۖ إِنَّنِي مَعَكُمَآ أَسۡمَعُ وَأَرَىٰ ٤٦﴾ [طه: 46].
[نترسيد كه من با شما هستم و مىشنوم و مىبينم].
و رسول اكرمe مىفرمايد: «إنَكم تدعون سميعاً قريباً وهو معكم» [مسلم]. شما شنونده نزديكى كه با شماست دعا مىكنيد، سخنان شما را مىشنود و شما را مىبيند.
ج: شرك آوردن به خدا از برزگترين گناهان است، خداوند از زبان لقمان الحكيم وصيت به پسرش مىفرمايد: ﴿يَٰبُنَيَّ لَا تُشۡرِكۡ بِٱللَّهِۖ إِنَّ ٱلشِّرۡكَ لَظُلۡمٌ عَظِيمٞ ١٣﴾ [لقمان: 13]. [اى پسر عزيزم هرگز بخدا شرك نياور كه شرك ظلمى بسيار بزرگ است].
و در حديث از رسول اكرمe پرسيده شد: «سئل أي الذنب أعظم؟ قال أن تدعو لله نداً وهو خلقك» [مسلم].
بزرگترين گناهان چيست؟ آنحضرتe فرمود: اينكه براى خداوند شريك و همتائى قائل شوى در حاليكه او تو را آفريده است.
ج: انجام هر عبادتى كه براى خداست و به او اختصاص دارد ولى به كسى ديگر اختصاص داده شود آن را شرك اكبر گويند، خداوند مىفرمايد: ﴿قُلۡ إِنَّمَآ أَدۡعُواْ رَبِّي وَلَآ أُشۡرِكُ بِهِۦٓ أَحَدٗا ٢٠﴾ [الجن: 20]. [اى محمد بگو من خداى خود را بيگانگى ميپرستم و هرگز احدى را با او شريك نمىگردانم].
و رسول اكرمe مىفرمايد: «أكبر الكبائر الإشراك بالله» [البخاري].
بزرگترين گناهان شرك آوردن به خدا است.
ج: با تأسف شديد بلي بلكه بسيار است.
خداوند مىفرمايد: ﴿وَمَا يُؤۡمِنُ أَكۡثَرُهُم بِٱللَّهِ إِلَّا وَهُم مُّشۡرِكُونَ ١٠٦﴾ [يوسف: 106]. [و بيشتر خلق بخدا ايمان نمىآورند مگر آنكه مشرك شوند].
و رسول اكرمe مىفرمايد: «لا تقوم الساعة حتى تلحق قبائل من أمتي بالمشركين وحتى تعبد الأوثان» [الترمذي].
قيامت بر پا نمىشود مگر اينكه بعضى از قبائل و طائفه‌اى از امت مسلمان من به مشركين بپيوندند و بت‌پرستى كنند.
ج: طلب دعا كردن از غير از خداى يكتا و يگانه شرك است و سبب دخول به جهنم مىشود، خداوند مىفرمايد: ﴿فَلَا تَدۡعُ مَعَ ٱللَّهِ إِلَٰهًا ءَاخَرَ فَتَكُونَ مِنَ ٱلۡمُعَذَّبِينَ ٢١٣﴾ [الشعراء: 213]. [پس اى رسول ما جز خداى يكتا احدى را معبود مخوان وگرنه از اهل عذاب خواهى شد].
و رسول اكرمe مىفرمايد: «من مات وهو يدعو من دون الله نداً دخل النار». [البخاري].
كسيكه بميرد در حاليكه غير از خداى يكتا را دعا مىكند و براى خداوند همتا و مانندى قرار مىدهد به آتش جهنم داخل خواهد شد.
ج: بلى دعا كردن عبادتى براى خداست، چنانكه مي‌فرمايد: ﴿وَقَالَ رَبُّكُمُ ٱدۡعُونِيٓ أَسۡتَجِبۡ لَكُمۡۚ﴾ [المؤمن: 60]. [خدا فرمود مرا با خلوص دل بخوانيد تا دعاى شما را اجابت كنم].
و رسول اكرمe مىفرمايد: «الدعاء هو العبادة» [الترمذي]. دعا همان عبادت كردن است.
ج: مردگان دعاى آنها را نمىشنوند، خداوند مىفرمايد: ﴿إِنَّكَ لَا تُسۡمِعُ ٱلۡمَوۡتَىٰ﴾ [النمل: 80].
[تو اى پيامبر نمىتوانى مردگان را سخنى بشنوانى].
و رسول اكرمe مىفرمايد: «إنَّ لله ملائكة سياحين في الأرض يبلغوني عن أمتي السلام» [أحمد].
خداوند فرشتگانى گردش كنان در زمين قرار داده است تا سلام و درود مسلمانان را به من برسانند.
يعني كسى كه بر آنحضرت درود و سلام مىفرستد.
ج: نه، از آنها يارى و كمك نمىخواهيم بلكه از خدا يارى مىخواهيم، چنانكه فرمودند: ﴿إِذۡ تَسۡتَغِيثُونَ رَبَّكُمۡ فَٱسۡتَجَابَ لَكُمۡ﴾ [الأنفال: 9].
[بياد آريد هنگامى كه به پروردگار خود استغاثه و زارى كرديد پس خداوند دعاى شما را اجابت كرد].
و رسول اكرمe مىفرمايد: «يا حي يا قيوم برحمتك أستغيث» [الترمذي]. اى زنده و تدبير كننده عالم به رحمتت از تو مدد مىخواهم.
ج: غوث و مدد از غير خدا جايز نيست، خداوند مىفرمايد: ﴿إِيَّاكَ نَعۡبُدُ وَإِيَّاكَ نَسۡتَعِينُ ٥﴾ [الفاتحة: 5].
[پروردگارا تنها تو را مىپرستيم و از تو يارى ميجوئيم].
و رسـول اكرمe مىفرمايد: «إذا سألت فاسأل الله وإذا استعنت فاستعن بالله» [الترمذي].
هرگاه خواهش نمائى، از خدا خواهش كن، و هرگاه خواستى كمك بجوئى، پس از خدا كمك بجوى.
ج: بلى كمك و يارى از آنها در حالى خواهد بود كه بتوانند به ما كمك كنند، در آنچه كه استطاعت و مقدور و توانائى آنهاست كمك و يارى مىطلبيم ، خداوند مي‌فرمايد: ﴿وَتَعَاوَنُواْ عَلَى ٱلۡبِرِّ وَٱلتَّقۡوَىٰۖ﴾ [المائدة: 2].
[شما به يكديگر در نيكوكارى و تقوى كمك كنيد].
و رسـول اكرمe مىفرمايد: «والله في عون العبد ما دام العبد في عون أخيه» [مسلم].
خداوند در كمك و يارى بنده است هنگاميكه بنده در كمك و يارى برادر مسلمان خود باشد.
ج: نذر براى غير از خداوند جايز نيست، چنانكه بارى تعالى مىفرمايد: ﴿رَبِّ إِنِّي نَذَرۡتُ لَكَ مَا فِي بَطۡنِي مُحَرَّرٗا﴾ [آل عمران 35]. [من نذر و عهد كردم فرزندى كه در رحم دارم از فرزندى خود در راه خدمت تو آزاد گردانم].
و رسول اكرمe مىفرمايد: «من نذر أن يطيع الله فليطعه ومن نذر أن يعصيه فلا يعصيه» [البخاري].
كسيكه نذر كرد در چيز نيك و خـوب پس آن نذر را بجا آورد، و كسيكه نذر در معصيت خـدا كرد آن نذر را انجام ندهد.
ج: حكم آن شرك است و قربانى براى غير از خدا جايز نيست، خداوند مىفرمايد: ﴿فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَٱنۡحَرۡ ٢﴾ [الكوثر 2]. [پس تو هم براى خدا به نماز و قربانى بپرداز].
و رسـول اكرمe مىفرمايد: «لعن الله من ذبح لغير الله» [مسلم]. خدا لعنت كند كسيكه براى غير از خداوند ذبح و قربانى مىكند.
ج: طواف بر قبرها جايز نيست، طواف كردن فقط بر دور كعبه جايز است، خداوند تبارك و تعالى مىفرمايد: ﴿وَلۡيَطَّوَّفُواْ بِٱلۡبَيۡتِ ٱلۡعَتِيقِ ٢٩﴾ [الحج 29].
[و طواف را گرد خانه خدا كعبه بجاى آورند].
رسول اكرمe مىفرمايد: «من طاف بالبيت سبعاً وصلى ركعيتن كان كعتق رقبة» [ابن ماجه].
كسيكه هفت بار دور كعبه را طواف كرد سپس دو ركعت نماز سنت طواف را خواند مانند اينكه يك برده را آزاد كرده است.
ج: نماز بسوى قبر جايز نيست، خداوند سبحانه مىفرمايد: ﴿فَوَلِّ وَجۡهَكَ شَطۡرَ ٱلۡمَسۡجِدِ ٱلۡحَرَامِۚ﴾ [البقرة: 144]. [پس روى كن بطرف مسجد الحرام].
و رسـول اكرمe مىفرمايد: «لا تجلسوا على القبور ولا تصلوا إليها» [مسلم].
بر قبرها ننشينيد و بسوى آنها نماز نخوانيد.
ج: انجام سحر كفر است، خداوند مىفرمايد: ﴿وَلَٰكِنَّ ٱلشَّيَٰطِينَ كَفَرُواْ يُعَلِّمُونَ ٱلنَّاسَ ٱلسِّحۡرَ﴾ [البقرة: 102].
[لكن شياطين همه كافر شدند و سحر به مردم آموختند]
و رسول اكرمe مىفرمايد: «اجتنبوا السبع الموبقات الشرك بالله والسحر …» [مسلم].
از هفت چيز هلاك كننده اجتناب و دورى ورزيد شرك به خدا و سحر و جادوگرى …تا آخر حديث.
ج: آنچه از غيب خبر مىدهند تصديق مكن، خداوند مىفرمايد: ﴿قُل لَّا يَعۡلَمُ مَن فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ ٱلۡغَيۡبَ إِلَّا ٱللَّهُۚ﴾ [النمل: 65].
[اى رسول خدا بگو كه در همه آسمان‌ها و زمين جز خدا كسى از علم غيب آگاه نيست].
و رسول اكرمe مىفرمايد: «من أتى عرافاً أو كاهناً فصدقه بما يقول فقد كفر بما أنزل على محمد» [أحمد].
كسيكه نزد غيبگو و جادوگر و فالبين رود و به آنچه از غيب مىگويد تصديق كند به آنچه كه بر محمدe نازل شده كافر است، يعنى به دين اسلام كافر شده است.
ج: هيچ كس غير از خدا از غيب خبر ندارد، چنانكه مىفرمايد: ﴿۞وَعِندَهُۥ مَفَاتِحُ ٱلۡغَيۡبِ لَا يَعۡلَمُهَآ إِلَّا هُوَۚ﴾ [الأنعام: 59]. [و كليد خزائن غيب نزد خداست و جز خدا كسى بر آن آگاه نيست].
و رسول اكرم e مىفرمايد: «لا يعلم الغيب إلاَّ الله» [الطبراني]. هيچ كس غير از خدا از غيب خبر ندارد.
ج: اگر آن را جايز بداند عمل به آن كفر است، خداوند مىفرمايد: ﴿وَمَن لَّمۡ يَحۡكُم بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡكَٰفِرُونَ ٤٤﴾ [المائدة: 44]. [هر كس بر خلاف آنچه خدا فرستاده حكم كند چنين كس از كافران خواهد بود].
و رسول اكرمe مىفرمايد: «وما لم تحكم أئمتهم بكتاب الله ويتخيروا مما أنزل الله إلاَّ جعل الله بأسهم بينهم» [ابن ماجه]. هنگاميكه فرمانروايان شان به كتاب خـدا قرآن و آنچه از سوى خداوند نازل شده عمل نكنند خداوند آفتها و مصيبتها و بلايا را بين خود آنها قرار خواهد داد.
ج: شرك اكبر سبب ماندن و جاويد شدن در دوزخ خواهد شد، خداوند مىفرمايد: ﴿إِنَّهُۥ مَن يُشۡرِكۡ بِٱللَّهِ فَقَدۡ حَرَّمَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِ ٱلۡجَنَّةَ وَمَأۡوَىٰهُ ٱلنَّارُۖ﴾ [المائدة: 72].
[هر كسي كه شريك براى خداوند قرار دهد و با خداوند يگانه مخلوقاتى را عبادت كند، خداوند بهشت را بر او حرام كرده و جايگاه او آتش جهنم است].
و رسول اكرمe مىفرمايد: «من مات يشرك بالله شيئاً دخل النار» [مسلم]. كسى كه بميرد در حاليكه به خداوند شرك ورزد به دوزخ داخل خواهد شد.
ج: عمل و كردار نيك با وجود شرك به صاحب او هيچ نفعى نمىرساند، خداوند متعال مىفرمايد: ﴿وَلَوۡ أَشۡرَكُواْ لَحَبِطَ عَنۡهُم مَّا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ ٨٨﴾ [الأنعام: 88].
[و اگر به خدا شرك ورزند البته اعمال و كردار آنها نابود شده از بين مىرود].
و رسول اكرمe مىفرمايد: «من عمل عملاً أشرك معي فيه غيري تركته وشركه» [مسلم].
در حديث قدسى مىفرمايد: كسيكه عملى انجام دهد كه در آن عمل كسى ديگر را با من در خلوص نيت شريك قرار دهد من كردار او را ترك خواهم كرد.
ج: سوگند بغير از خدا جايز نيست، خداوند مىفرمايد: ﴿قُلۡ بَلَىٰ وَرَبِّي لَتُبۡعَثُنَّ﴾ [التغابن: 7]. [اى رسـول ما به آنها بگو بخداى من سوگند كه البته برأنگيخته مىشويد].
و رسول اكرمe مىفرمايد: «من حلف بغير الله فقد أشرك» [أحمد].
كسيكه بغير از خدا سوگند بخورد شرك آورده است.
ج: نه جايز نيست و اين عمل شرك است، خداوند مىفرمايد: ﴿وَإِن يَمۡسَسۡكَ ٱللَّهُ بِضُرّٖ فَلَا كَاشِفَ لَهُۥٓ إِلَّا هُوَۖ﴾ [الأنعام: 17]. [و اگر از خدا به تو ضررى رسد هيچكس جز خـدا نتواند تو را از آن ضرر برهاند].
و پيامبرe مىفرمايد: «من علّق تميمة فقد أشرك» [أحمد]. كسيكه دعاى نوشته و طلسم براى دفع بلا و چشم زخم و يا چيز ديگر آويزان كند شرك آورده است.
ج: با أسماء و صفات او، و عمل و كردار نيك به خدا توسل كن، خداوند مىفرمايد: ﴿وَلِلَّهِ ٱلۡأَسۡمَآءُ ٱلۡحُسۡنَىٰ فَٱدۡعُوهُ بِهَاۖ﴾ [الأعراف: 180].
[براى خداست نام‌هاى نيكو، با آنها خدا را بخوانيد].
و رسول اكرمe مىفرمايد: «أسألك بكل اسم هو لك سميت به نفسك» [أحمد]. به هر اسمى كه از آن تو است و خود را به آن ناميده اى از تو طلب و مدد مىجويم.
ج: نه دعا كردن احتياج به واسطه مخلوق ندارد، خداوند مىفرمايد: ﴿وَإِذَا سَأَلَكَ عِبَادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِيبٌۖ أُجِيبُ دَعۡوَةَ ٱلدَّاعِ إِذَا دَعَانِۖ﴾ [البقرة: 186]. [و چون بندگان مـن از دور و نزديكى من از تو بپرسند بدانند كه من به آنها نزديك هستم، و هر كه مرا بخواند دعاى او را اجابت كنم].
و رسول اكرمe مىفرمايد: «إنَّكم تدعون سميعاً قريباً وهو معكم». [مسلم]. شما شنونده نزديكى را دعا مىكنيد كه با شماست و از شما مىشنود.
ج: واسطه رسول اكرمe از طريق تبليغ است، خداوند مىفرمايد: ﴿۞يَٰٓأَيُّهَا ٱلرَّسُولُ بَلِّغۡ مَآ أُنزِلَ إِلَيۡكَ مِن رَّبِّكَۖ﴾ [المائدة: 67]. [اى پيامبر آنچه از خدا بر تو نازل شد به خلق برسان].
و رسول اكرمe مىفرمايد: «اللهم هل بلغت اشهد» [مسلم]. خدايا! آيا من دين تو را تبليغ كردم و به مردم رسانيدم؟، در جواب ياران و صحابه گفتند: ما به تبليغ تو اى پيامبر خدا شهادت مىدهيم.
ج: از خداوند شفاعت رسول اكرمe بخواه، چنانكه مىفرمايد: ﴿قُل لِّلَّهِ ٱلشَّفَٰعَةُ جَمِيعٗاۖ﴾ [الزمر: 44].
[اى رسول ما بگو شفاعت همه خلق با خداست].
و رسول اكرمe مىفرمايد: «اللهم شفعه فيَّ» [الترمذي]. بار إلها! او شفاعت كننده مرا قرار ده، يعنى رسول اكرمe شفاعت كننده مرا قرار ده.
ج: با اتباع اوامر و انجام آن خدا و رسول خداe را دوست مىداريم، چنانكه مىفرمايد: ﴿قُلۡ إِن كُنتُمۡ تُحِبُّونَ ٱللَّهَ فَٱتَّبِعُونِي يُحۡبِبۡكُمُ ٱللَّهُ﴾ [آل عمران: 31].
[اى پيامبر بگو اگر خدا را دوست مىداريد مرا پيروى كنيد كه خدا شما را دوست دارد].
و رسول اكرمe مىفرمايد: «لا يؤمن أحدكم حتى أكون أحب إليه من والده وولده والناس أجمعين» [البخاري]. ايمان هيچ يك از شما كامل نخواهد شد تا اينكه من از پدر و فرزند و تمامى مردم نزد او محبوبتر باشم.
ج: نه، نبايد در مدح و ستايش رسول اكرمe مبالغه و افراط ورزيد، چنانكه خداوند مىفرمايد: ﴿قُلۡ إِنَّمَآ أَنَا۠ بَشَرٞ مِّثۡلُكُمۡ يُوحَىٰٓ إِلَيَّ أَنَّمَآ إِلَٰهُكُمۡ إِلَٰهٞ وَٰحِدٞۖ﴾ [الكهف: 110].
[اى رسول به امت خود بگو من مانند شما بشرى هستم كه به من وحى مىرسد كه خداى شما يكتا و يگانه است].
و رسول اكرمe مىفرمايد: «إنَّما أنا بشر مثلكم» [أحمد]. من بشرى مانند شما هستم، فقط خـداوند بسوى من وحى فرستاده و مرا به پيامبرى انتخاب كرده است.
ج: اولين مخلوقات خدا از بشر آدمu و از چيزهاى ديگر قلم مىباشد، چنانكه مىفرمايد: ﴿إِذۡ قَالَ رَبُّكَ لِلۡمَلَٰٓئِكَةِ إِنِّي خَٰلِقُۢ بَشَرٗا مِّن طِينٖ ٧١﴾ [ص:71].
[اى پيامبر به ياد آور هنگامى كه خدا به فرشتگان گفت كه من بشر را از گل مىآفرينم].
و پيامبرe مىفرمايد: «إنَّ أول ما خلق الله القلم» [أبو داود والترمذي].
اولين چيزى كه خداوند آن را آفريده قلم است.
ج: خداوند محمدe را از نطفه آفريده است، چنانكه مىفرمايد: ﴿هُوَ ٱلَّذِي خَلَقَكُم مِّن تُرَابٖ ثُمَّ مِن نُّطۡفَةٖ﴾ [المؤمن: 67]. [اوست خدائى كه شما را از خاك بيافريد و سپس از قطره آب نطفه].
و رسول اكرمe مىفرمايد: «إنَّ أحدكم يجمع خلقه في بطن أمه أربعين يوماً نطفة …». [متفق عليه].
در حقيقت خلقت يكى از شما در شكم مادرش چنين انجام مىگيرد: چهل روز بحالت نطفه است
ج: جهاد در راه خدا با جان و مال و زبان واجب است، خداوند مىفرمايد: ﴿ٱنفِرُواْ خِفَافٗا وَثِقَالٗا وَجَٰهِدُواْ بِأَمۡوَٰلِكُمۡ وَأَنفُسِكُمۡ﴾ [التوبة: 41].
[براى جنگ با كافران سبك بار و مجهز بيرون شويد و در راه خدا با مال و جان جهاد كنيد].
و رسول اكرمe مىفرمايد: «جاهدوا المشركين بأموالكم وأنفسكم وألسنتكم» [أبو داود].
با مشركين با مال و جان و زبان خود بجنگيد.
ج: با محبت و كمك و يارى و حمايت از مؤمنان موحد و يگانه پرست، خداوند مىفرمايد: ﴿وَٱلۡمُؤۡمِنُونَ وَٱلۡمُؤۡمِنَٰتُ بَعۡضُهُمۡ أَوۡلِيَآءُ بَعۡضٖۚ﴾ [التوبة: 71].
[مردان و زنان مؤمن همه يار و دوستدار يكديگرند].
و رسول اكرمe مىفرمايد: «المؤمن للمؤمن كالبنيان يشد بعضه بعضاً» [مسلم].
مؤمن با برادر مؤمن خود مانند ساختمانى است كه ستونهاى آن بعضى در بعض ديگر فرو رفته و ثابت نگه مىدارد.
ج: نه پشتيبانى كردن از كفار و كمك به آنها جايز نيست، خداوند مىفرمايد: ﴿وَمَن يَتَوَلَّهُم مِّنكُمۡ فَإِنَّهُۥ مِنۡهُمۡۗ﴾ [المائدة: 51]. [و هر كس از شما مـؤمنان با آنها (يعنى كفار) دوستى و حمايت كند به حقيقت از آنها خواهد بود].
و رسول اكرمe مىفرمايد: «إنَّ آل ابن فلان ليسوا لي بأولياء» [متفق عليه]. خانواده فلان بن فلان كه كافر هستند از دوستان من نمىباشند.
ج: مؤمن تقي و پرهيزكار دوست خدا است، چنانكه مىفرمايد: ﴿أَلَآ إِنَّ أَوۡلِيَآءَ ٱللَّهِ لَا خَوۡفٌ عَلَيۡهِمۡ وَلَا هُمۡ يَحۡزَنُونَ ٦٢﴾ [يونس: 62].
[آگاه باشيد كه دوستان و اولياى خـدا هرگز هيچ ترس و اندوهى در دل آنها نيست].
و رسول اكرمe مىفرمايد: «إنَّما ولي الله وصالح المؤمنين» [متفق عليه] در حقيقت ولى و دوست خدا مؤمنانى هستند كه صالح و نيكوكارند.
ج: بر مؤمنان واجب است كه به قـرآن و سنت پيامبرe حكم و قضاوت كنند، خداوند مىفرمايد: ﴿وَأَنِ ٱحۡكُم بَيۡنَهُم بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ﴾ [المائدة: 49].
[و تو اى پيامبر به آنچه خدا براى تو فرستاده ميان مردم حكم و قضاوت كن].
و رسول اكرمe مىفرمايد: «الله هو الحكم وإليه المصير» [أحمد]. خداوند او حاكم است و بسوى او بازگشت همه چيزها خواهد بود.
ج: خداوند قرآن را نازل فرموده است تا به آن عمل شود، چنانكه مىفرمايد: ﴿ٱتَّبِعُواْ مَآ أُنزِلَ إِلَيۡكُم مِّن رَّبِّكُمۡ﴾ [الأعراف: 3]. [اى مؤمنان از آنچه خدا بسوى شما فرستاده پيروى كنيد].
و رسول اكرمe مىفرمايد: «اقرءوا القرآن واعملوا به ولا تأكلوا به ولا تستكثروا به» [أحمد].
قرآن را بخوانيد و به آن عمل كنيد، و بوسيله آن مال مردم را نخوريد، و بوسيله آن ثروت جمع مكنيد.
ج: چنين نيست بلكه بايد به هردو عمل كنيم زيرا حـديث و سنت پيامبر بيان‌كننده قرآن است، چنانكه خداوند مىفرمايد: ﴿وَأَنزَلۡنَآ إِلَيۡكَ ٱلذِّكۡرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيۡهِمۡ﴾ [النحل: 44].
[و بر تو قرآن كه (جامع و كاملترين كتاب الهى است) نازل كرديم تا بر امت آنچه فرستاده شده بيان كنى].
و رسول اكرمe مىفرمايد: «ألا وإنّي أوتيت القرآن ومثله معه» [أبو داود]. همانا به من قرآن و مانند آن يعنى سنت و حديث داده شده است.
ج: نه، نبايد قول و گفتار احدى بر قول و گفتار خدا و رسول خداe مقدم داشت، خداوند مىفرمايد: ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تُقَدِّمُواْ بَيۡنَ يَدَيِ ٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦۖ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَۚ إِنَّ ٱللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٞ ١﴾ [الحجرات: 1].
[اى كسانى كه بخدا ايمان آورده‌ايد هيچگاه بر خدا و رسول خدا e تقديم مجوئيد و از خدا بترسيد و نافرمانى مكنيد كه خدا بگفتار شما شنوا و دانا است].
و رسول اكرمe مىفرمايد: «لا طاعة لأحد في معصية الله إنَّما الطاعة في المعروف» [متفق عليه].
فرمان و اطاعت از هيچكس در معصيت خداوند جايز نيست، بلكه اطاعت و فرمان در نيكى‌ها و خوبي‌ها است.
ج: به كتاب خدا قرآن و سنت صحيح رسول اللهe برمىگرديم، خداوند مىفرمايد: ﴿فَإِن تَنَٰزَعۡتُمۡ فِي شَيۡءٖ فَرُدُّوهُ إِلَى ٱللَّهِ وَٱلرَّسُولِ﴾ [النساء: 59].
[و چون در چيزى كارتان بگفتگو و نزاع كشد بحكم خدا و رسول خداe (كه قرآن و سنت باشد) باز گرديد].
و رسول اكرمe مىفرمايد: «تركت فيكم أمرين لن تضلوا ما تمسكتم بهما: كتاب الله وسنة رسوله» [مالك].
من بين شما دو چيز گذارنده‌ام كه اگر به آن اعتصام كرده و چنگ بزنيد هرگز گمراه نخواهيد شد، و آنهم كتاب خدا قرآن و سنت صحيح رسول اللهe مىباشد.
ج: در دين اسلام بدعت حسنه و نيك وجود ندارد، خداوند مىفرمايد: ﴿ٱلۡيَوۡمَ أَكۡمَلۡتُ لَكُمۡ دِينَكُمۡ وَأَتۡمَمۡتُ عَلَيۡكُمۡ نِعۡمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ ٱلۡإِسۡلَٰمَ دِينٗاۚ﴾ [المائدة: 3].
[امروز دين شما را بحد كما رسانيدم و بر شما نعمت را تمام كردم و بهترين آئين را كه اسلام است برايتان برگزيدم].
و رسول اكرمe مىفرمايد: «إياكم ومحدثات الأمور فإنَّ كل محدثة بدعة وكل بدعة ضلالة» [أبو داود].
بپرهيزيد از آنچه در دين نو و جديد آورده شده، زيرا هر نو و جديد در دين بدعت است، و هر بدعت در دين ضلالت و گمراهى است.
ج: هر چيزى كه در دين اسلام دليلى از شريعت محمدى بر آن وجود نداشته باشد، آن چيز بدعت گفته مىشود.
خداوند مىفرمايد: ﴿أَمۡ لَهُمۡ شُرَكَٰٓؤُاْ شَرَعُواْ لَهُم مِّنَ ٱلدِّينِ مَا لَمۡ يَأۡذَنۢ بِهِ ٱللَّهُۚ﴾ [الشورى: 21].
[آيا خدايان و معبودان باطل مشركان بر آنها شرع و احكامى كه خدا اجازه نفرموده جعل كرده‌اند؟].
و رسول اكرمe مىفرمايد: «من أحدث في أمرنا هذا ما ليس منه فهو رد» [متفق عليه].
كسيكه در دين ما إسلام تازه و نو آورد (آنچه از دين نيست) بر خودش بر مىگردد، و قبول نمىشود.
ج: بلى مانند كسيكه عمل و كردار نيكى انجام دهد و سپس مردم به او اقتدا و تأسى كنند و آن عمل نيك را انجام دهند، خداوند مىفرمايد: ﴿وَٱجۡعَلۡنَا لِلۡمُتَّقِينَ إِمَامًا ٧٤﴾ [الفرقان: 74]. [و ما را پيشواى اهل تقوى قرار ده].
و رسول اكرمe مىفرمايد: «من سن في الإسلام سنة حسنة فله أجرها وأجر من عمل بها من بعده» [مسلم].
كسيكه در دين اسـلام سنت و روش خوب بنيان نهد، أجر و پاداش آن سنت و پاداش كسى كه به آن عمل كند به او مىرسد.
ج: نه بلكه به صلاح خود و مردم كوشا باشد، خداوند مىفرمايد: ﴿وَلۡتَكُن مِّنكُمۡ أُمَّةٞ يَدۡعُونَ إِلَى ٱلۡخَيۡرِ وَيَأۡمُرُونَ بِٱلۡمَعۡرُوفِ وَيَنۡهَوۡنَ عَنِ ٱلۡمُنكَرِۚ﴾ [آل‌عمران: 104].
[و بايد از شما مسلمانان برخى كه دانا و باتقوى ترند خلق را بخير و صلاح دعوت كنند و مردم را به نيكوكارى امر و از بدكارى نهى كنند].
و رسول اكرمe مىفرمايد: «من رأى منكم منكراً فليغيره بيده فإن لم يستطع فبلسانه فإن لم يستطع فبقلبه وذلك أضعف الإيمان» [مسلم].
كسيكه از شما كار زشت و منكرى را ديد پس آن را با دستش تغيير دهد، و اگر نتوانست با دست تغيير دهد آن را با زبانش تغيير دهد، و اگر نتوانست با زبانش تغيير دهد پس آن زشتى و منكر را به دلش انكار نمايد، و مرحله سـوم كه انكار بدل باشد ضعيف ترين ايمان در قلب اوست.
ج: اگر به كتاب خـدا قرآن و سنت صحيح پيامبرشان رو آورده عمل كنند، خداوند مىفرمايد: ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِن تَنصُرُواْ ٱللَّهَ يَنصُرۡكُمۡ وَيُثَبِّتۡ أَقۡدَامَكُمۡ ٧﴾ [محمد: 7].
[اى اهل ايمان شما اگر خدا را يارى كنيد خدا هم شما را در همه جا يارى كند و ثابت قدم گرداند].
و رسول اكرمe مىفرمايد: «لا تزال طائفة من أمتي منصورين» [ابن ماجه].
همچنان طائفه و گروهى از امت من پيروزند تا اينكه قيامت بر پا شود.
وصلى الله على سيدنا ونبينا محمد وآله وصحبه