حوكمی كڕین و فرۆشتن به ( قه‌رز )
] kurdish – كوردی – كردي [
شێخ عبد العزیز بن باز
وه‌رگێڕانی: ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی له ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس
پێداچونه‌وه‌ی: پشتیوان سابیر عه‌زیز
2014 - 1435
« باللغة الكردية »
الشیخ عبد العزیز بن باز
ترجمة: فريق قسم اللغة الكردية بموقع دار الإسلام
مراجعة: بشتيوان صابر عزيز
2014 - 1435
حوكمی كڕین و فرۆشتن به ( قه‌رز )
پرسیار : ئێمه ده‌چین بۆ بانكی ئیسلامی، بۆ ئه‌وه‌ی بانك ئه‌و شته‌مان بۆ بكڕێت كه ئێمه ده‌مانه‌وێت، وه‌كو كڕینی ئۆتۆمبیل و پێداویستی خانوبه‌ره، و ئه‌م شتانه، ئه‌مجا ژمێریاری بانكه‌كه هه‌ژماری ده‌كات، به شێوه‌ی ( قسط ) بۆمانی دیاری ده‌كات، به‌مه‌ش بانك به‌ڕێژه‌یه‌كی دیاریكراو قازانجی ده‌ست ده‌كه‌وێت له‌سه‌روو نرخی ئاسایی خۆیه‌وه، ئایا ئه‌م جۆره مامه‌ڵه‌یه له شه‌ریعه‌تی ئیسلامییدا دروسته ؟ خوای گه‌وره پاداشتی خێرتان بداته‌وه .
وه‌ڵام : سوپاس بۆ خوای گه‌وره ومیهره‌بان، وه درود و صه‌ڵات وسه‌لام له‌سه‌ر محمد المصطفی وئال وبه‌یت ویار ویاوه‌رانی هه‌تا هه‌تایه .
ئه‌مه هیچ كارێكی نادروست و نه‌شیاوی تێدا نییه، چونكه ئه‌مه كڕین و فرۆشتنه به قه‌رز، بۆ ماوه‌یه‌كی دیاری كراو، خوای گه‌وره‌ش فه‌رموویه‌تی : ▬ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا تَدَايَنْتُمْ بِدَيْنٍ إِلَى أَجَلٍ مُسَمًّى فَاكْتُبُوهُ وَليَكتُب بَّينَكُم كَاتِبٌ بالعَدلِ ♂ [ البقرة : 282] واتا : ئه‌ی ئه‌وانه‌ی باوه‌ڕتان هێناوه ئه‌گه‌ر قه‌رزێکتان کرد له یه‌کتر تا ماوه‌یه‌کی دیاری کراو، ئه‌وه بینوسن و با نووسه‌رێک که دادپه‌روه‌ربێت به‌ڕاستی و دروستی له نێوانتاندا بینوسێت .
پێغه‌مبه‌ری خوایش ( صلی الله علیه وسلم ) فه‌رموویه‌تی : « من أسلف فليسلف في كيل معلوم، ووزن معلوم إلى أجل معلوم » واتا : هه‌ركه‌سێك قه‌رزی كرد، ئه‌وا با به پێوانه‌یه‌كی زانراو دیاریی وه به كێشێكی زانرا و دیاریی بۆ كاتێكی دیاریكراو قه‌رز بكات.
جا كاتێك بانكی ئیسلامی ئه‌و پێداویستیانه‌ی كه ئێوه پێویستانه بۆتانی كڕی، له كه‌لوپه‌لی كشتوكاڵ و جوتیاری له ئۆتۆمبیل و هاوشێوه‌كانی، جا ئه‌گه‌ر بانك ئه‌و شتانه‌ی كڕی وبوو به موڵكی بانك خۆی، پاشان فرۆشتیه‌وه بۆ ئێوه بۆ كاتێكی دیاریكراو به قازانجێكی دیاریكراو، ئه‌وا بزانه ئه‌م جۆره مامه‌ڵه‌یه هیچ كارێكی نه‌شیاوی تێدا نییه، چونكه بانك له‌م مامه‌ڵه‌یه‌دا قازانجێكی ده‌ست ده‌كه‌وێت، ئێوه‌ش سوود له‌وه‌وه وه‌رده‌گرن كه پاره‌كه‌ی هه‌مووی به‌سه‌ریه‌كه‌وه ته‌سلیم به بانك ناكه‌ن، به‌ڵكو بۆتانی دواده‌خات و به‌شێوه‌ی به‌ش به‌ش لێتان وه‌رده‌گرێته‌وه، به‌م شێوه‌یه ئێوه و ئه‌وانیش هه‌ردوولا سوودمه‌ند ده‌بن، ئێوه سوودمه‌ند ده‌بن به‌وه‌ی بانك مۆڵه‌تتان ده‌دات كه پاره‌كه بۆ كاتێكی دیاری كراو بۆتان دواده‌خات، بانكیش سوودمه‌ند بووه بۆئه‌وه‌ی قازانجێكی له‌و مامه‌ڵه‌یه‌دا له ئێوه ده‌ست ده‌كه‌وێت وهه‌ردوولاش به‌و مامه‌ڵیه ڕازی بوون، بۆ نموونه ئۆتۆمبیلێك ده‌كڕێت به سی هه‌زار، پاشان ده‌یفرۆشێته‌وه به سیو پێنج هه‌زار به ئێوه كه هه‌موو ساڵێك یان پێنج هه‌زاری ته‌سلیم بكه‌ن، یان هه‌موو مانگێك هه‌زاری ته‌سلیم بكه‌ن، یان به پێی ئه‌و ڕێكه‌وتنه‌ی كه هه‌ردوولاتان له‌سه‌ری ڕیك ده‌كه‌ون، ئه‌م كڕین و فرۆشتنه به‌م شێوه‌یه هیچ كارێكی نادروستی تێدا نییه، به‌ڵام به‌و مه‌رجه‌ی بانك ئه‌و شته‌ی ده‌یكڕێت بوبێت به موڵكی وچوبێته زیمه‌تیه‌وه، ونه‌ك به‌و شێوه‌یه بێت بانك شتێك به ئێوه بفرۆشێت كه لای كۆمپانیای خاوه‌ن پێداویستی ده‌ست نه‌كه‌وێت، به‌ڵكو ده‌بێت كه‌لوپه‌لیك به ئێوه بفرۆشێت كه هه‌یبێت، به‌ده‌ستی هێنا بێت و كڕی بێتی و وه‌ریشی گرتبێت، پاشان به ئێوه‌ی بفرۆشێت، چونكه پێغه‌مبه‌ری خوا ( صلی الله علیه وسلم ) فه‌رموویه‌تی : « لا تبع مالیس عندك » واتا : شتێك مه‌فرۆشه كه موڵكی خۆت نه‌بێت و لات ده‌ست نه‌كه‌وێت، هه‌روه‌ها فه‌رموویه‌تی : « لا يحل سلف وبيع ولا شرطان في بيع، ولا بيع ما ليس عندك » واتا : قه‌رز وه‌رگرتن و فرۆشتنه‌وه‌ی دروست نییه، هه‌روه‌ها دوو مه‌رجدانان له كڕین و فرشتندا دروست نییه، هه‌روه‌ها دروست نییه ئه‌و شته‌ی تۆ خاوه‌نی نیت بیفرۆشیت به كه‌سێكی تر .
بۆیه دروست نییه بان بڕوات ئه‌و كه‌لوپه‌له‌ی خۆی خاوه‌نی نییه به خه‌ڵك و موشته‌ریه‌كانی بفرۆشێت .
خوای گه‌وره‌ش زاناتره ...
سه‌رچاوه : فه‌تواكانی شێخ عبد العزیز بن باز له به‌رنامه‌ی ( نور علی الدرب ) به‌رگی 19 / لاپه‌ڕه 229