حوكمی نوێژی مردوو وچۆنیه‌تی ئه‌نجامدانی
] kurdish – كوردی – كردي [
ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی له ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس
پێداچونه‌وه‌ی: پشتیوان سابیر عه‌زیز
2012 - 1433
حكم صلاة المیت وصفتها
« باللغة الكردية »
فريق قسم اللغة الكردية بموقع دار الإسلام
مراجعة: بشتيوان صابر عزيز
2012 - 1433
حوكمی نوێژی مردوو وچۆنیه‌تی ئه‌نجامدانی
پرسیار : ئایا حوكمی نوێژی مردووه چیه ؟ وه به چ شێوه‌یه‌ك ئه‌نجام ده‌درێت؟ خوای گه‌وره پاداشتی خێرتان بداته‌وه .
وه‌ڵام : سوپاس بۆ خوای گه‌وره ومیهره‌بان، وه درود و صه‌ڵات وسه‌لام له‌سه‌ر محمد المصطفی وئال وبه‌یت ویار ویاوه‌رانی هه‌تا هه‌تایه .
خوای گه‌وره بۆیه نوێژی مردوو داناوه وه‌ك ڕێزێك بێت كه له ڕۆحی موسڵمانان ده‌گیرێت، ئه‌و موسڵمانانه‌ی كه له ماڵی كاروكرده‌وه‌ی دونیاوه كۆچ ده‌كه‌ن بۆ ماڵی لێپرسینه‌وه و پاداشت دانه‌وه، نوێژی مردوو شه‌عیره‌یه‌كی گه‌وره‌یه خوای گه‌وره وه‌ك منه‌تێك دایناوه به‌سه‌ر به‌نده‌كانیه‌وه، كه به‌ڵگه‌ی خۆشه‌ویستی نێوانیان بێت، چونكه به‌رزترین نموونه‌ی برایه‌تیه له‌نێوان موسڵماناندا، چونكه باوه‌ڕدار له‌پاش مله نزای خێر ده‌كات بۆ برا باوه‌ڕداره‌كه‌ی، له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا شوێن ته‌رمه‌كه‌ی ده‌كه‌وێت هه‌تاوه‌كو به‌خاكی ده‌سپێرێت، ئه‌مه‌ش به‌هێزترین مانای په‌یوه‌ندیه ئاینیه له‌نێوان موسڵماناندا، ئای چه‌ند شه‌عیره‌یه‌كی گه‌وره و به‌نرخه مرۆڤ ڕێزی خۆی تێدا ده‌بینێته‌وه، له خوای گه‌وره ده‌پاڕێینه‌وه كه به‌زه‌یی بێته‌وه به ته‌واوی مردووی موسڵماناندا .
حوكمی نوێژی مردوو :
حوكمی نوێژی مردوو فه‌رزی كفایه‌یه، ئه‌گه‌ر هاتوو هه‌ندێك له موسڵمانان پێی هه‌ستان ئه‌وا له‌سه‌ر ئه‌وانی تر ده‌كه‌وێت، چونكه به پێی فه‌رمووده و كاروكرده‌وه‌كانی پێغه‌مبه‌ر (صلی الله علیه وسلم) ئه‌مه سه‌لماوه .
مه‌رجه‌كانی نوێژی مردوو
ئه‌و شتانه‌ی مه‌رجن بۆ نوێژه‌كانی فه‌رزه‌كانی تر بۆ نوێژی مردوویش به مه‌رج گیراوه، هه‌ر له مه‌رجی نیه‌ت، و ته‌كلیف، و ڕووكردنه قیبله، و ده‌ست نوێژ، و داپۆشینی عه‌وه‌رت، و پاكوخاوێنی جلوبه‌رگ، و جه‌سته، و جێگه، له‌گه‌ڵ مه‌رجی موسڵمانیه‌تی ئه‌و كه‌سه‌ی كه نوێژه‌كه ئه‌نجام ده‌دات .
هه‌روه‌ها له مه‌رجه‌كانی نوێژی مردوو ئه‌وه‌یشه ده‌بێت مردووه‌كه موسڵمان بێت، وشۆرابێت، و ئاماده كرا بێت له‌به‌رده‌م ئه‌و كه‌سانه‌ی كه نوێژه‌كه‌ی له‌سه‌ر ده‌كه‌ن، ئه‌گه‌ر هاتوو مردووه‌كه له‌و شاره مردبوو كه نویژه‌كه‌یان له‌سه‌ر ده‌كرد.
ڕوكنه‌كانی نوێژی مردوو :
1) وه‌ستان به پێوه ئه‌گه‌ر توانای وه‌ستانی هه‌بوو .
2) چوار ته‌كبیره لێدان (واتا : چوار جار الله أكبر كردن) .
3) خوێندنی سوره‌تی (الفاتحة) پاش (الله أكبر) ی یه‌كه‌م .
4) صه‌ڵاوات دان له‌سه‌ر پێغه‌مبه‌ر (صلی الله علیه وسلم) پاش (الله أكبر) ی دووه‌م .
5) نزا و پاڕانه‌وه بۆ مردووه‌كه پاش (الله أكبر) ی سێهه‌م .
6) ئه‌نجامدانی یه‌ك له‌دوای یه‌كی ڕوكنه‌كان .
7) سه‌لام دانه‌وه پاش (الله أكبر) ی چواره‌م .
پێنجه‌م : چۆنیه‌تی كردنی نوێژی مردوو :
ئیمام له‌لای سه‌ری مردووه‌كه‌وه ده‌وه‌ستێت ئه‌گه‌ر هاتوو مردووه‌كه (نێر، پیاو) بوو، وه له‌لای سه‌ریه‌وه ده‌وه‌ستێت ئه‌گه‌ر هاتوو (مێ، ئافره‌ت) بوو، ئه‌مجا نوێژ خوێنه‌كانی تر له‌پشت ئیمامه‌وه ده‌وه‌ستن، له پاشاندا (الله أكبر) ی یه‌كه‌م ده‌كات و دواتر سوره‌تی (الفاتحة) ده‌خوێنێت، ئه‌مجا (الله أكبر) ی دووه‌م ده‌كات وصه‌ڵاوات له‌سه‌ر پێغه‌مبه‌ر (صلی الله علیه وسلم) لێ ده‌دات، وه‌ك صه‌ڵاواتی ته‌حیاتی دوه‌می نوێژ كه بڵێت : « اللهم صلِّ على محمد وعلى آل محمد كما صليت على إبراهيم وعلى آل إبراهيم إنك حميد مجيد ..... » پاشان (الله أكبر) ی سێهه‌م لێ ده‌دات و نزای خێر بۆ مردووه‌كه، و بۆ خۆی، و دایك وباوكی، و سه‌رجه‌م موسڵمانان ده‌كات، ئه‌مجا (الله أكبر) ی چواره‌م ده‌كات و كه‌مێك ده‌وه‌ستێت و سه‌لام به‌لای ڕاستیدا ده‌داته‌وه .
خوای گه‌وره‌ش زاناتره .