وه‌حی له‌سه‌ر ئافره‌تێك دێته ده‌نگ وداكۆكی له‌سه‌ر ده‌كات
] kurdish – كوردی – كردي [
شێخ محمد جميل زينو
وەرگێڕانی: ئومێد عمر چرۆستانی
پێداچونه‌وه‌ی: پشتیوان سابیر عه‌زیز
2015 - 1436
الوحي ينتصر للمرأة
« باللغة الكردية »
محمد بن جميل زينو
ترجمة: أوميد عمر علي
مراجعة: بشتيوان صابر عزيز
2015 - 1436
وه‌حی له‌سه‌ر ئافره‌تێك دێته ده‌نگ وداكۆكی له‌سه‌ر ده‌كات
سوپاس وستایش بۆ خوای گه‌وره ومیهره‌بان ودروود وصه‌ڵات وسه‌لام له‌سه‌ر پێشه‌وای مرۆڤایه‌تی محمدی پێغه‌مبه‌ری ئیسلام و ئال وبه‌یت و هاوه‌ڵ وشوێنكه‌وتوانی هه‌تا هه‌تایه .
ڕێزی ئافره‌ت له ئیسلامدا ته‌نها به‌وه‌وه نه‌وه‌ستاوه مافه‌كانیان بۆ دیاری بكات وبه‌جێیان بهێڵێت، نه‌خێر به‌ڵكو خوای گه‌وره له‌سه‌روو هه‌موو ئاسمانه‌كانه‌وه له‌سه‌ر شه‌كوا و سكاڵای ئافره‌تێك دێته ده‌نگ و پشتگیری ده‌كات، نه‌ك هه‌ر هێنده به‌ڵكو سوره‌تێكی قورئانیش به حاڵه‌تی ئه‌و ئافره‌ته‌وه ده‌كرێت، ئه‌ویش سوره‌تی ( المجادلة ) یه، به‌ڵگه‌ش له‌سه‌ر ئه‌م مه‌سئه‌له‌یه، ئه‌م ڕیوایه‌ته‌یه كه عائیشه‌ی دایكی باوه‌ڕداران بۆمانی ده‌گێڕێته‌وه : -
عن عائشة رضي الله عنها قالت: تبارك الذي أوعى سمعه كل شيء، إني لأسمع كلام خولة بنت ثعلبة، ويخفي عليَّ بعضه وهي تشتكي زوجها إلى رسول الله ﷺ وهي تقول: «يا رسول الله، أكل مالي، وأفنى شبابي، ونثرت له بطني، حتى إذا كبرتْ سني، وانقطع ولدي ظاهر مني !! اللهم إني أشكو إليك», قالت: فما برحتْ حتى جاء جبريل بهذه الآية: {قَدْ سَمِعَ اللَّهُ قَوْلَ الَّتِي تُجَادِلُكَ فِي زَوْجِهَا وَتَشْتَكِي إِلَى اللَّهِ وَاللَّهُ يَسْمَعُ تَحَاوُرَكُمَا إِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ بَصِيرٌ} [ المجادلة: 1 ] [ رواه البخاري ] .
واتا : عائیشه ( خوای لێ ڕازی بێت ) ده‌گێڕێته‌وه وده‌ڵێت : به‌رزی و بڵندی بۆ ئه‌و خوایه‌ی كه هه‌موو شتێك ده‌بیستێ، من گوێم له ووته‌كانی ( خه‌وله‌ی كچی ثه‌عله‌به ) بوو كه ده‌یویست هه‌ندێكی له‌من بشارێته‌وه و له‌گه‌ڵ پێغه‌مبه‌ری خوادا ( صلی الله علیه وسلم ) قسه‌ی ده‌كرد و سكاڵای مێرده‌كه‌ی لا ده‌كرد، وده‌یووت : ئه‌ی پێغه‌مبه‌ری خوا هه‌موو ماڵه‌كه‌ی خواردم، وگه‌نجێیه‌تیه‌كه‌ی له‌ناو بردم، وهه‌تا توانایشم هه‌بوو مناڵم بۆ خسته‌وه، تا كاتێك چووم به ته‌مه‌ندا، و ئیتر نه‌متوانی مناڵم ببێت، كه‌چی ئێستا دوای هه‌موو ئه‌م شتانه هاتووه ( ظهار ) م له‌گه‌ڵدا ده‌كات – واتا پێم ده‌ڵیت تۆ وه‌ك دایكم وایت بۆم، ولێم حه‌رام بیت – ئه‌ی خوایه سكاڵای خۆم بۆ لای تۆ ده‌هێنم، عائیشه ده‌لێت : هێشتا ته‌واو پشتی هه‌ڵ نه‌كرد بوو، جوبره‌ئیل هاته لای پێغه‌مبه‌ری خوا و ( صلی الله علیه وسلم ) ئه‌م ئایه‌ته‌ی بۆ هێنا : {قَدْ سَمِعَ اللَّهُ قَوْلَ الَّتِي تُجَادِلُكَ فِي زَوْجِهَا وَتَشْتَكِي إِلَى اللَّهِ وَاللَّهُ يَسْمَعُ تَحَاوُرَكُمَا إِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ بَصِيرٌ} [ المجادلة: 1 ].
واتا : ئه‌ی محمد (صلی الله علیه وسلم) بێگومان خوا بیستی و وه‌ریگرت وتووێژی ئه‌و ئافره‌ته‌ی که گفتوگۆت له‌گه‌لدا ده‌کات ده‌رباره‌ی هاوسه‌ره‌که‌ی، سکاڵای خۆیشی بۆلای خوا ده‌بات، خوایش گوێی له گفتوگۆکه‌تان بوو، به‌ڕاستی خوا بیسه‌رو بینایه .
به‌ڵێ وه‌حی له لایه‌ن خوای گه‌وره‌وه دابه‌زی و پشتگیری وپاڵپشتی ئه‌م ئافره‌ته باوه‌ڕداره خواناسه‌ی كرد كاتێك سكاڵای له مێرده‌كه‌ی كرد لای خوای گه‌وره له به‌رده‌م پێغه‌مبه‌ری خودا ( صلی الله علیه وسلم ) و گفتۆگۆی كرد له‌گه‌ڵیدا له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی ڕوویداوه له‌نێوان ئه‌وه و مێرده‌كه‌یدا، ئه‌وه بوو خوای گه‌وره ومیهره‌بان خێرا وه‌ڵامی سكاڵاكه‌ی دایه‌وه وله‌سه‌ری هاته ده‌نگ، ئه‌مه‌ش داب ونه‌ریتی ئافره‌تانی موسڵمان بوو هه‌ركاتێك ڕووبه‌ڕووی شتێك بوونایه‌ته‌وه خێرا سكاڵای خۆیان ده‌هێنا بۆ لای پێغه‌مبه‌ری خوا ( صلی الله علیه وسلم ) وهاواریان بۆ لای په‌روه‌ردگار ده‌برد و له‌هیچ كه‌سێكی تر نه‌ده‌پاڕانه‌وه، نه‌ده‌چوون بۆلای جادووگه‌ر و فاڵچی وفڕوفێڵ بازه‌كان بۆ ئه‌وه‌ی نوشته‌یه‌كی درۆوده‌له‌سه‌یان بۆ بكات، وه‌ك ئه‌وه‌ی ئێستا له‌م سه‌رده‌مه‌ی خۆماندا هه‌ندێك له ئافره‌تان پێی هه‌ڵده‌سن، كاتێك تووشی ناره‌حه‌تیه‌ك ده‌بن خێرا هانا وهاوار بۆ لای گۆڕی پیاوچاكێك ده‌بن ولێیان ده‌پاڕێنه‌وه، نازانن خۆ ئه‌وانه مردوون و له‌دونیا ده‌رچوون وتوانای هیچ شتێكیان نیه و هیچ شتێكیش نابیستن له‌و هاتو هاواره‌ی ئه‌وان، نه‌ك هه‌ر هێنده به‌ڵكو ئه‌وان پێویستیان به‌وه هه‌یه ئیمه نزا ودوعای خێریان لای خوای گه‌وره بۆ بكه‌ین، خوای گه‌وره‌ش فه‌رموویه‌تی : {وَالَّذِينَ يَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ لَا يَخْلُقُونَ شَيْئًا وَهُمْ يُخْلَقُونَ * أَمْوَاتٌ غَيْرُ أَحْيَاءٍ وَمَا يَشْعُرُونَ أَيَّانَ يُبْعَثُونَ} [ النحل: 20 ].
واتا : ئه‌وانه‌ی له جیاتی خودا شتێکی تر ده‌په‌رستن و داوایان لێ ده‌که‌ن که کاروباریان بۆ ڕێك بخه‌ن، ئه‌وانه توانای به‌دیهێنانی هیچ شتێکیان نیه‌و هیچیان پێ ناکرێت، ئاخر ئه‌وان خۆیشیان درووست ده‌کرێن، به‌ڵکو هه‌ندێکیان خۆتان له دارو به‌رد ده‌یانتاشن... ئیتر ده‌بێت چییان پێ بکرێت؟
چونكه پاڕانه‌وه وهاوار بردنه لای مردووان وكه‌سانی غائب وئاماده نه‌بوو هاوه‌ڵ بڕیاردانه بۆ خوای گه‌وره و ته‌واوی كار وكرده‌وه چاك وباشه‌كان ده‌سڕێته‌وه وله‌ناویان ده‌بات، وه‌ك په‌روه‌ردگار فه‌رموویه‌تی : {قُلْ إِنَّمَا أَدْعُو رَبِّي وَلَا أُشْرِكُ بِهِ أَحَدًا} [ الجن: 20].
واتا : پێیان بڵێ: من هەر بەردەوام دەبم و هەر بانگەواز دەکەم بۆ لای پەروەردگارم، کەسیش ناکەمە هاوەڵ و شەریک وهاوه‌ڵی .
هه‌روه‌ها فه‌رموویه‌تی : {لَئِنْ أَشْرَكْتَ لَيَحْبَطَنَّ عَمَلُكَ وَلَتَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِينَ} [ الزمر: 65 ].
واتا : ئه‌ی موحه‌ممه‌د ئه‌گه‌ر هاوه‌ڵگه‌ر بیت و شه‌ریک بۆ خوا بڕیار بده‌یت کاروکرده‌وه چاکه‌کانیشت پووچه و ده‌چیته ڕیزی خه‌ساره‌تمه‌ند و زه‌ره‌رمه‌ندانه‌وه .
به‌ڵام به‌داخه‌وه هه‌ندێك له ئافره‌تان هانا ده‌بن بۆ لای فاڵچی و جادووگه‌ر وكاهن و نوشته نووس و قاوه‌ر گره‌وه‌كان بۆ ئه‌وه‌ی شتێكیان بۆ بكه‌ن، نازانن پێغه‌مبه‌ری خودا ( صلی الله علیه وسلم ) له‌باره‌ی ئه‌و فاڵچی وجادووگه‌رانه‌وه فه‌رموویه‌تی : « من أتى كاهنًا أو عرافًا فصدَّقه بما يقول فقد كفر بما أُنزل على محمد». [ رواه أحمد وصححه الألباني ] .
واتا : هه‌ركه‌سێك بڕواته لای ئه‌و كه‌سانه‌ی كه ئیدعای علمی غه‌یب ده‌كه‌ن یان فاڵچی ونوشته نوسێك وئه‌وه‌ی ده‌یڵیت به‌ڕاستی بزانێت و باوه‌ڕی پێ بكات، بێگومان بێباوه‌ڕ بووه به‌وه‌ی هاتوه‌ته خواره‌وه بۆ سه‌ر موحه‌ممه‌د . هه‌وره‌ها فه‌رموویه‌تی : « من أتى عرافًا، فسأله عن شيء لم تُقبل له صلاة أربعين ليلة ». [ رواه مسلم ] .
واتا : هه‌ر كه‌سێك چوویه لای فاڵچیه‌ك وپرسیاری شتێكی لێكرد، نوێژی چل شه‌و وڕۆژی لێوه‌رناگیرێت .
خوای گه‌وره بیروباوه‌ڕمان بپارێزه له كه‌وتنه ناو خورافه و شتی پروپوچه‌وه، وه داوای ئه‌وه‌ت لێ ده‌كه‌ین كه جێگیر وڕاوه‌ستاومان بكه له‌سه‌ر دینه‌كه‌ی خۆت ..
وصلی الله وسلم علی سیدنا محمد وعلی آله وصحبه وسلم .
سه‌رچاوه : په‌رتووكی : ( تكریم الإسلام للمرأة )
نوسینی : شێخ محمد جه‌میل زینۆ