ڕاستی ئه‌و نامه‌یه‌ی كه باس له نهێنی نه‌بوونی پیتی ( یا ) له‌پێش هاوار ونزاكانی قورئان ده‌كات
] kurdish – كوردی – كردي [
عبد السلام محمد پشده‌ری
پێداچوونه‌وه‌ی : پشتیوان صابر عزیز
2014 - 1436
صحة عدم ورود نداء الله تعالى بحرف النداء "يا " في القرآن
« باللغة الكردية »
عبدالسلام محمد البشدري
مراجعة : بشتيوان صابر عزيز
2014 - 1436
ڕاستی ئه‌و نامه‌یه‌ی كه باس له نهێنی نه‌بوونی پیتی ( یا ) له‌پێش هاوار ونزاكانی قورئان ده‌كات
پرسیار : ئایا ڕاستی ناوه‌ڕۆكی ئه‌و نامه‌یه چیه كه باس له نهێنی نه‌بوونی پیتی ( یا ) ده‌كات له پێش هاوار و نزاكانی قورئانی پیرۆز، ؟ بۆمان ڕوون بكه‌نه‌وه، خوای گه‌وره پاداشتی خێرتان بداته‌وه، ئه‌مه‌ی خواره‌وه‌ش ده‌قی نامه‌كه‌یه .
ده‌قی نامه‌كه : ئایا ئه‌زانن ئه‌و نهێنیه چیه كه له‌قورئانی پیرۆزدا كه پیتی ( یا ) له‌پێش نزا و دوعاكانه‌وه به‌كار نه‌هێنراوه، له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌دا ده‌زانین كه پیتی ( یا ) له زمانی عه‌ره‌بیدا یه‌كێك له به‌كارهێنانه‌كانی بۆ نزا وپاڕانه‌وه‌یه له‌و زاته‌ی كه هانای بۆ ده‌به‌یت ؟
سه‌رنج بده و تێبفكره له‌م ئایه‌تانه‌ی كه خوای گه‌وره له قورئانی پیرۆزدا فه‌رموونی :
▬ قَالَ رَبِّ أَرِنِيٓ أَنظُرۡ إِلَيۡكَ ♂ [ سورة الأعراف : 143 ] واتا : موسی ( علیه السلام ) ووتی : ئه‌ی په‌روه‌ردگارم خۆتم نیشانده با ته‌ماشات بكه‌م .
هه‌روه‌ها فه‌رموویه‌تی : ▬ قَالُواْ رَبَّنَآ أَفۡرِغۡ عَلَيۡنَا صَبۡرٗا ♂ [ سورة البقرة : 250 ] واتا : طالوت وسه‌ربازه‌كانی پاڕانه‌وه و ووتیان : ئه‌ی په‌روه‌ردگاری ئێمه خۆگری و ئارامگریمان پێ ببه‌خشه .
له‌جێگایه‌كی تردا فه‌رموویه‌تی : ▬ رَبِّ لَا تَذَرۡنِي فَرۡدٗا وَأَنتَ خَيۡرُ ٱلۡوَٰرِثِينَ ♂ [ سورة الانبياء : 89 ] واتا : زه‌كه‌ریا ووتی : ئه‌ی په‌روه‌ردگارم من به‌ته‌نهایی مه‌هێڵه‌ره‌وه، وه تۆش چاكترینی واریسانی بۆ من، واته: هه‌ر ئه‌تۆم به‌سه ئه‌گه‌ر واریسیشم پێنه‌به‌خشی .
وه فه‌رموویه‌تی : ▬ رَّبِّ ٱغۡفِرۡ وَٱرۡحَمۡ وَأَنتَ خَيۡرُ ٱلرَّٰحِمِينَ ♂ [ سورة المؤمنون : 118 ] واتا : ئه‌ی په‌روه‌ردگاری من! بمبه‌خشه و، به‌زه‌ییت پێمدا بێته‌وه، چونکه تۆ له هه‌موو میهره‌بانان میهره‌بانتریت .
دیسان ده‌فه‌رموێت : ▬ رَبَّنَا لَا تُزِغۡ قُلُوبَنَا بَعۡدَ إِذۡ هَدَيۡتَنَا ♂ [ سورة آل عمران : 8 ] واتا : په‌روه‌ردگارا.. دوای ئه‌وه‌ی که هیدایه‌ت و ڕێنمووییت کردین، دڵه‌کانمان لامه‌ده له ڕێگه‌ی ڕاست .
له‌سه‌ر زمانی خێزانه‌كه‌ی فرعه‌ونیشه‌وه فه‌رموویه‌تی : ▬ رَبِّ ٱبۡنِ لِي عِندَكَ بَيۡتٗا فِي ٱلۡجَنَّةِ ♂ [ سورة التحریم : 11 ] واتا : په‌روه‌ردگارا له‌لای خۆت له به‌هه‌شتدا ماڵێکم بۆ دروست بکه.
ئه‌مانه‌وه و چه‌ندان ئایه‌تی تر به‌ڵگه‌ن له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی له ته‌واوی جێگاكانی قورئاندا هه‌ركاتێك نزا وپاڕانه‌وه‌یك هاتبیت هه‌رگیز پیتی ( یا ) ی له‌پێشه‌وه نه‌هاتووه، نهێنیه‌كه‌یش له‌وه‌دایه پیتی ( یا ) له زمانی عه‌ره‌بیدا بۆ بانگ كردن یان هاوار كردنێكه ئه‌و كه‌سه‌ی كه بانگی ده‌كه‌یت یان هاواری لێ ده‌كه‌یت دوور بیت لێته‌وه، ئاشكرایه خوای گه‌وره‌ش له به‌نده‌كانیه‌وه زۆر نزیكه، نزیكتر له شاڕه‌گی ده‌ماری دڵی، وه‌ك فه‌رموویه‌تی : ▬ وَنَحۡنُ أَقۡرَبُ إِلَيۡهِ مِنۡ حَبۡلِ ٱلۡوَرِيدِ ♂ [ سورة ق : 16 ] واتا : ئێمه له‌شاڕه‌گی دڵی لێی نزیکترین.
هه‌روه‌ها فه‌رموویه‌تی : ▬وَإِذَا سَأَلَكَ عِبَادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِيبٌ ♂ [ سورة البقرة : 186] واتا : ئه‌ی موحه‌مه‌د هه‌ركاتێ به‌نده‌كانم له باره‌ی من پرسیارت لێده‌كه‌ن: ئایا من دورم لێیانه‌وه یان نزیك ؟ ده‌بێ بزانن ، من زۆر نزیكم لێیانه‌وه.
جا ئایا ئێستا زانیت كه خوای گه‌وره چه‌ندێك لێمانه‌وه نزیكه، چه‌ندێك نزیكه له‌و كه‌سه‌وه كه هاوار و نزای لا ده‌كات ؟ ئێستا زانیت كه په‌روه‌ردگار پێویستی به‌وه نییه ناوه‌ندگێریك له نێوان خۆت و ذاتی هه‌ق ته‌عالای ئه‌ودا دابنێیت ؟ ئێستا تێگه‌یشتی ته‌نها ئه‌وه كه به زۆر داواكردن سه‌غڵه‌ت نابێت چونكه هه‌میشه ئاره‌زومه‌نده به‌نده‌كانی لێی بپاڕێینه‌وه و پیان ببه‌خشێت، به پێچه‌وانه‌ی ئێمه‌ی به‌نده‌وه كه ئیزعاج ده‌بین به زۆر داواكردن، ئه‌وه په‌روه‌ردگاره زویر نابێت له زۆر پاڕانه‌وه و داواكردن چونكه زۆر نزیكه و زۆریش به‌خشنده‌یه، ئایا نازانیت هه‌ر ئه‌و ذاته پیرۆزه فه‌رموویه‌تی : ▬ وَٱسجُد وَٱقتَرِب ♂ [ سورة العلق : 19 ] واتا : سوژده به‌ره بۆ خوای گه‌وره و لێی نزیك به‌ره‌وه .
چونكه به‌نده كاتێك سوژده ده‌بات بۆ خوای گه‌وره ئه‌و كاته نزیك ترین كاته كه له په‌روه‌ردگاریه‌وه نزیكه، وه‌ك پێغه‌مبه‌ری خوا ( صلی الله علیه وسلم ) فه‌رموویه‌تی : « أقرب ما یكون العبد من ربه وهو ساجد، فاكثروا فیه الدعاء » واتا : نزیكترین كاتێك كه به‌نده له په‌روه‌ردگاریه‌وه نزیك بێت، ئه‌و كاته‌یه كه له سوژده‌دایه، له‌به‌ر ئه‌وه له‌و كاته‌دا زۆر له خوای گه‌وره بپاڕێنه‌وه .
بۆیه برای ئازیزم : مه‌رج نییه كه ده‌نگت خۆش بێت، یان ڕه‌نگت جوان وباڵات به‌رز بێت، نه‌خێر ته‌نها هێنده هه‌یه سوژده به‌ره بۆ په‌روه‌ردگارت و كاتێك خۆت ده‌بینیته‌وه كه زۆر نزیكیت لێیه‌وه، جا ئه‌و كاته هه‌رچیت هه‌یه لێی داوا بكه، چونكه ئه‌و ذاتێكی ده‌وڵه‌مه‌ند وبه‌ڕه‌حمه، وه‌ر هه‌رگیز به‌نده‌كانی نا ئومێد ناكات .
وه‌ڵام :
سوپاس وستایش بۆ خوای گه‌وره ومیهره‌بان وردود وصه‌ڵات وسه‌لام له‌سه‌ر پێشه‌وای مرۆڤایه‌تی محمدی پێغه‌مبه‌ری ئیسلام و ئال وبه‌یت و هاوه‌ڵ وشوێنكه‌وتوانی هه‌تا هه‌تایه .
ئه‌م ووته‌یه‌ی له‌م نامه‌دا هاتووه بۆ به‌رێزتان به شێوه‌یه‌كی ڕه‌ها به‌و شێوه‌یه بڵێیت به‌هیچ شێوه‌یه‌ك پیتی ( یا ) له پێش نزا و پاڕانه‌وه‌كانه‌وه له قورئاندا نه‌هاتووه، وانییه و ڕاست نییه، چونكه له قورئانی پیرۆزدا له چه‌ند جێگایه‌كدا پیتی ( یا ) له پێش هاوار و پاڕانه‌وه‌كاندا هاتووه، ئه‌وه‌تانێ خوای گه‌وره فه‌رموویه‌تی : ﴿ وَقَالَ الرَّسُولُ يَا رَبِّ إِنَّ قَوْمِي اتَّخَذُوا هَذَا الْقُرْآنَ مَهْجُورًا ﴾ [ الفرقان:30] واتا : پێغه‌مبه‌ری خودا ( صلی الله علیه وسلم ) ئه‌ی په‌روه‌ردگاری من بێگومان- وه‌ك خۆت ئاگاداریی- قه‌وم و هۆزه‌كه‌م ( كه مه‌به‌ست پێی قوڕه‌یش وخه‌ڵكی مه‌ككه‌یه ) وازیان له‌م قورئانه هێناو پشتگوێیان خست و به‌دوایا نه‌چوون و لێی دوور كه‌وتنه‌وه!!
له‌جێگایه‌كی تردا فه‌رموویه‌تی : ﴿ وَقِيلِهِ يَا رَبِّ إِنَّ هَؤُلَاءِ قَوْمٌ لَا يُؤْمِنُونَ ﴾ [ الزخرف : 88 ] واتا : ئه‌ی په‌روه‌ردگاری من ! به‌راستی ئه‌وانه گه‌لێكن باوه‌ڕ ناهێنن. واتا : ئه‌و بێ بڕوایانه بۆ ناترسن له‌و سكاڵای په‌یامبه‌ره له سه‌ر بڕوا نه‌هێنانیــان؟
ئه‌مجا ده‌بێت ئه‌وه‌ش بزانیین كه پیتی ( یا ) هه‌ندێك جار بۆ بانگ كردنی نزیكیش به‌كار ده‌هێنرێت له زمانی عه‌ربیدا، هه‌روه‌ك چۆن بۆ بانگ لێكردنی دووریش به‌كار هاتووه، ئه‌وه‌تانێ له زۆر جێگای قورئاندا خوای گه‌وره بان له پێغه‌مبه‌ره‌كانی خۆی ده‌كات و ده‌فه‌رموێت : ( یا نوح ، یان یا هود، یان یا إبراهیم، هه‌روه‌ك چۆن موسی ( علیه السلام ) كاتێك گفتوگۆ له گه‌ڵ فیرعه‌ون ده‌كات و پێی ده‌ڵێت : ﴿ وَإِنِّي لَأَظُنُّكَ يَا فِرْعَوْنُ مَثْبُورًا ﴾ [ الاسراء 102 ] واتا : موسى ووتی به‌ڕاستی ئه‌ی فیرعه‌ون من دڵنیام که تۆ تیا ده‌چیت و له‌ناو ده‌برێیت (ئه‌گه‌ر هه‌ر ئاوا بیر بکه‌یته‌وه) .
خوای گه‌وره‌ش زاناتره ..
سه‌رچاوه : مركز الفتاوی : ماڵپه‌ڕی ئیسلام وێب
وصلی الله وسلم علی سیدنا نبینا محمد وعلی اله وصحبه وسلم ..