การอิอฺติกาฟ
﴿الاعتكاف﴾
] ไทย – Thai – تايلاندي [
มุหัมมัด บิน อิบรอฮีม อัตตุวัยญิรีย์
แปลโดย : ฟัยซอล อับดุลฮาดี
ผู้ตรวจทาน : ซุฟอัม อุษมาน
ที่มา : หนังสือมุคตะศ็อร อัลฟิกฮิล อิสลามีย์
2010 - 1431
﴿الاعتكاف﴾
« باللغة التايلاندية »
الشيخ محمد بن إبراهيم التويجري
ترجمة: فيصل عبدالهادي
مراجعة: صافي عثمان
المصدر: كتاب مختصر الفقه الإسلامي
2010 - 1431
ด้วยพระนามของอัลลอฮฺ ผู้ทรงเมตตา ปรานียิ่งเสมอ
การอิอฺติกาฟ
การอิอฺติกาฟคือ การพำนักอยู่ในมัสญิดเพื่อเคารพภักดีต่ออัลลอฮฺด้วยวิธีการที่เฉพาะ ทั้งผู้ชายและผู้หญิง
ความเข้าใจของการอิอฺติกาฟ
การอิอฺติกาฟคือ การกักตัวเองเพื่ออิบาดะฮฺต่ออัลลอฮฺ ตัดขาดความสัมพันธ์กับมนุษย์ และปล่อยใจให้ว่างจากทุกสิ่งที่ทำให้หันเหออกจากการรำลึกถึงอัลลอฮฺ
หุก่มของการอิอฺติกาฟ
การอิอฺติกาฟเป็นสุนัตที่สามารถปฏิบัติได้ในทุกช่วงเวลา และถือว่าใช้ได้โดยไม่ต้องถือศีลอด การอิอฺติกาฟถือเป็นวาญิบหากมีการบนบาน ส่วนการอิอฺติกาฟในเดือนเราะมะฎอนนั้นถือเป็นสุนัต โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงสิบวันสุดท้ายของเดือนเราะมะฎอน ทั้งนี้ก็เพื่อแสวงหาคืน "อัล-ก็อดฺรฺ"
การอิอฺติกาฟในมัสญิดหะรอม มัสญิดนะบะวีย์ และมัสญิดอัล-อักศอ ประเสริฐกว่าการอิอฺติกาฟในมัสญิดอื่นๆ
หากเขาบนบานว่าจะอิอฺติกาฟในมัสญิดที่มีความประเสริฐมากกว่า ไม่อนุญาตให้เขาไปอิอฺติกาฟในมัสญิดที่มีความประเสริฐน้อยกว่า แต่ถ้าหากเขาบนบานว่าจะอิอฺติกาฟในมัสญิดที่มีความประเสริฐน้อยกว่า อนุญาตให้เขาอิอฺติกาฟในมัสญิดที่มีความประเสริฐมากกว่าได้
เงื่อนไขของการอิอฺติกาฟ
เงื่อนไขของการอิอฺติกาฟคือ เป็นมุสลิม ตั้งเจตนาเพื่ออิอฺติกาฟ มัสญิดที่จะอิอฺติกาฟต้องเป็นมัสญิดที่มีการละหมาดญะมาอะฮฺ และหากอิอฺติกาฟพร้อมๆ กับการถือศีลอดย่อมประเสริฐกว่า
หุก่มของการอิอฺกาฟสำหรับสตรีที่มัสญิด
เป็นที่บัญญัติให้ผู้หญิงทำการอิอฺติกาฟได้เสมือนกับผู้ชาย ถึงแม้ว่านางจะสะอาดจากประจำเดือน หรือมีประจำเดือน หรือมีเลือดเสีย (อิสติหาเฎาะฮฺ) ก็ตาม แต่นางต้องระวังอย่าให้มัสญิดเลอะเปรอะเปื้อน
เงื่อนไขสำหรับผู้หญิงที่จะทำการอิอฺติกาฟคือ ผู้ปกครองให้การอนุญาต และการอิอฺติกาฟของนางนั้นไม่ก่อให้เกิดฟิตนะฮฺกับตัวนางและคนอื่น ๆ และผู้ชายจำเป็นที่จะต้องออกห่างจากสถานที่อิอฺติกาฟที่เตรียมไว้เฉพาะสำหรับนาง
มัสญิดที่ประเสริฐที่สุดคือ
1. มัสญิดหะรอม การละหมาดในมัสญิดหะรอมมีความประเสริฐกว่าการละหมาดในมัสญิดอื่น ๆ ถึงหนึ่งแสนเท่า
2. มัสญิดนบี การละหมาดในมัสญิดนบีมีความประเสริฐกว่าการละหมาดในมัสญิดอื่น ๆ หนึ่งพันเท่า
3. มัสญิดอัล-อักศอ การละหมาดในมัสญิดอัล-อักศอมีความประเสริฐกว่าการละหมาดในมัสญิดอื่น ๆ สองร้อยห้าสิบเท่า
หุก่มของการบนบานว่าจะอิอฺติกาฟ
ใครก็ตามที่บนบานว่าจะละหมาดหรืออิอฺติกาฟในมัสญิดหนึ่งมัสญิดใดในสามมัสญิดนั้น จำเป็นที่เขาจะต้องทำตามที่ได้บนบานไว้ดังที่ได้กล่าวข้างต้น
และหากบนบานว่าจะละหมาดหรืออิอฺติกาฟในที่อื่นนอกจากสามมัสญิดนั้น ไม่จำเป็นที่เขาจะต้องปฏิบัติตามที่ได้บนบาน นอกจากจะมีคุณลักษณะพิเศษทางบทบัญญัติ ดังนั้นกรณีนี้จึงอนุญาตให้เขาละหมาดหรืออิอฺติกาฟในมัสญิดใดทดแทนได้
เวลาเริ่มเข้าและสิ้นสุดอิอฺติกาฟ
1. ใครก็ตามที่บนบานว่าจะอิอฺติกาฟในช่วงเวลาหนึ่ง ๆ ให้เขาเข้าอิอฺติกาฟก่อนคืนของวันนั้น ๆ นั่นคือก่อนตะวันตกดิน และให้ออกจากอิอฺติกาฟหลังจากตะวันตกดินของวันสุดท้ายที่เขาได้บนบาน เช่นการที่เขาบนบานว่า จำเป็นสำหรับฉันที่จะต้องอิอฺติกาฟหนึ่งอาทิตย์ในเดือนเราะมะฎอน เป็นต้น
2. เมื่อมุสลิมคนหนึ่งมีความประสงค์จะอิอฺติกาฟในช่วงสิบวันสุดท้ายของเดือนเราะมะฎอน ให้เขาเข้าอิอฺติกาฟก่อนตะวันตกดินของคืนวันที่ 21 และให้ออกจากอิอฺติกาฟหลังจากตะวันตกดินไปแล้วของวันสุดท้ายในเดือนเราะมะฎอน
ข้อปฏิบัติของผู้ที่อิอฺติกาฟ
1. ส่งเสริมให้ผู้ที่อิอฺติกาฟหมกมุ่นและมุมานะกับการปฏิบัติศาสนกิจต่าง ๆ เช่น อ่านคัมภีร์อัลกุรอาน รำลึกถึงอัลลอฮฺ ดุอาอ์ ขออภัยโทษ ละหมาดสุนัตต่าง ๆ ละหมาดตะฮัจญุด หลีกเลี่ยงสิ่งที่ไร้สาระไม่ว่าคำพูดหรือการกระทำ
2. อนุญาตให้ผู้ที่อิอฺติกาฟออกจากมัสญิดที่พำนักอยู่เพื่อถ่ายทุกข์ อาบน้ำละหมาด ละหมาดวันศุกร์ กิน ดื่ม และอื่นๆ เช่น เยี่ยมคนป่วย หรือเดินตามญะนาซะฮฺ (ศพ) ของผู้ที่มีพระคุณหรือมีสิทธิต่อเขา เช่นพ่อแม่ ญาติใกล้ชิด เป็นต้น
3. อนุญาตให้สตรีเยี่ยมสามีของนางที่อิอฺติกาฟอยู่ และอนุญาตให้พูดคุยกับเขาได้ และผู้ที่เป็นสมาชิกในครอบครัวหรือเพื่อนพ้องก็อนุญาติเช่นเดียวกัน
ช่วงเวลาที่ประเสริฐที่สุดเพื่อทำการอิอฺติกาฟ
ช่วงเวลาที่ดีที่สุดสำหรับการอิอฺติกาฟคือ สิบวันสุดท้ายของเดือนเราะมะฎอน และหากมีการยกเลิกอิอฺติกาฟสิบวันสุดท้ายหรือยกเลิกบางส่วน ถือว่าไม่เป็นไร นอกจากจะเป็นการอิอฺติกาฟที่บนบานไว้
ส่งเสริมให้ทำการอิอฺติกาฟช่วงสิบวันสุดท้ายของเดือนเราะมะฎอนไม่ว่าจะเป็นผู้ชายหรือผู้หญิงก็ตาม
จากท่านหญิงอาอิชะฮฺ เราะฎิยัลลอฮฺอันฮา เล่าว่า:
أَنَّ النَّبِيَّ ﷺ كاَنَ يَعْتَكِفُ العَشْرَ الأَوَاخِرَ مِنْ رَمَضَانَ حَتَّى تَوَفَّاهُ اللهُ تَعَالَى ، ثُمَّ اعْتَكَفَ أَزْوَاجُهُ مِنْ بَعْدِهِ
ความว่า: ท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม ได้อิอฺติกาฟช่วงสิบวันสุดท้ายของเดือนเราะมะฎอนจนกระทั่งอัลลอฮฺได้เอาชีวิตท่านไป หลังจากนั้นบรรดาภรรยาของท่านก็ได้อิอฺติกาฟหลังจากท่านต่อ (บันทึกโดยอัล-บุคอรีย์ เลขที่: 2026 และมุสลิม เลขที่: 1172)
สิ่งที่ทำให้การอิอฺติกาฟเสีย
สิ่งที่ทำให้การอิอฺติกาฟเสียคือ การออกจากมัสญิดโดยไม่มีเหตุจำเป็น การร่วมหลับนอนกับภรรยา การตกเป็นมุรฺตัด และการเกิดอาการเมา
การนอนในมัสญิดในบางครั้งสำหรับผู้ที่มีเหตุจำเป็น เช่นคนเดินทาง คนยากจนที่ไม่มีที่พำนัก ถือว่าอนุญาต ส่วนการยึดเอามัสญิดเป็นที่หลับนอนเลย ถือว่าไม่อนุญาตนอกจากผู้ที่ทำการอิอฺติกาฟ และอื่น ๆ เช่นเดียวกันนี้
ระยะเวลาของการอิอฺติกาฟ
อนุญาตให้ทำการอิอฺติกาฟไม่ว่าในช่วงเวลาและระยะเวลานานเท่าไรก็ตาม ไม่ว่าจะหนึ่งคืน หรือหนึ่งวัน หรือหลาย ๆ วัน.
1. จากท่านอุมัรฺ อิบนุ อัล-ค็อฏฏอบ เราะฎิยัลลอฮฺอันฮุ ท่านได้กล่าวว่า:
يَارَسُوْلَ اللهِ ، إِنِّيْ نَذَرْتُ فِيْ الجَاهِلِيَّةِ أَنْ أَعْتَكِفَ لَيْلَةً فِيْ المَسْجِدِ الحَرَامِ ، فَقَالَ لَهُ النَّبِيِّ ﷺ : «أَوْفِ نَذْرَكَ» فَاعْتَكَفَ لَيْلَةً
ความว่า: โอ้ท่านเราะสูลุลลอฮฺ แท้จริงฉันได้บนบานในสมัยญาฮิลียะฮฺว่า ฉันจะอิอฺติกาฟคืนหนึ่งในมัสญิดหะรอม แล้วท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม ก็ได้กล่าวแก่ท่านอุมัรฺว่า "ท่านจงทำให้สิ่งที่ท่านบนบานสมบูรณ์เถิด" แล้วเขาก็ได้อิอฺติกาฟหนึ่งคืน. (บันทึกโดยอัล-บุคอรีย์ เลขที่: 2042 และสำนวนหะดีษเป็นของท่าน และบันทึกโดยมุสลิม เลขที่: 1656 ในภาคการศรัทธา)
2. จากท่านอบูฮุร็อยเราะฮฺ เราะฎิยัลลอฮฺอันฮุ เล่าว่า:
كَانَ النَّبِيُّ ﷺ يَعْتَكِفُ فِيْ كُلِّ رَمَضَانَ عَشْرَةَ أَيَّامٍ ، فَلَمَّا كَانَ العَامُ الَّذِيْ قُبِضَ فِيْهِ اعْتَكَفَ عِشْرِيْنَ يَوْماً
ความว่า: ท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม ได้อิอฺติกาฟ ทุกๆ เดือนเราะมะฎอนเป็นเวลา 10 วัน แต่เมื่อครั้นปีที่ท่านได้เสียชีวิต ท่านได้อิอฺติกาฟ 20 วัน. (บันทึกโดยอัล-บุคอรีย์ เลขที่: 2044)