Yolcunun zorluk çekerek oruç tutmasının hükmü
﴿ حكم صوم المسافر مع المشقة ﴾
] Türkçe – Turkish – تركي [
Muhammed b. Salih el-Useymîn
Terceme : Muhammed Şahin
Tetkik : Ali Rıza Şahin
2010 - 1431
﴿ حكم صوم المسافر مع المشقة ﴾
« باللغة التركية »
محمد بن صالح العثيمين
ترجمة: محمد مسلم شاهين
مراجعة: علي رضا شاهين
2010 - 1431
Soru:
Yolcunun zorluk çekerek oruç tutmasının hükmü nedir?
Cevap:
Yolcuya tahammül edilebilir bir zorluk verdiği zaman oruç tutması mekruhtur. Çünkü Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- gölgelendirilen bir adam gördü. Etrafını kalabalık bir insan topluluğu sarmıştı.
Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-:
- Bu nedir? diye sordu.
Sahâbe:
-Oruç tutan bir adam, cevabını verdiler.
Bunun üzerine Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- şöyle buyurmuştur:
(( لَيْسَ مِنَ الْبِرِّ الصِّيَامُ فِي السَّفَرِ.)) [ رواه البخاري ومسلم ]
"Yolculukta oruç tutmak iyilik değildir."[1]
Ancak şiddetli bir zorluk olduğu zaman orucunu bozması kendisine farz olur. Çünkü Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-, insanlar orucun kendilerine zorluk verdiğinden şikâyet ettikleri zaman orucunu bozmuştur. Sonra kendisine bazı kimselerin oruç tuttukları söylendiğinde şöyle demiştir:
"Onlar isyankârlardır, onlar isyankârlardır."[2]
Oruç tutmak kendisine zor gelmeyen yolcuya gelince, Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- yolculuk sırasında oruç tuttuğu için O"na uyarak oruç tutması daha fazîletlidir.
Nitekim Ebu Derdâ -Allah ondan râzı olsun- bu konuda şöyle demiştir:
((خَرَجْنَا مَعَ رَسُولِ اللهِ g فِي شَهْرِ رَمَضَانَ فِي حَرٍّ شَدِيدٍ حَتَّى إِنْ كَانَ أَحَدُنَا لَيَضَعُ يَدَهُ عَلَى رَأْسِهِ مِنْ شِدَّةِ الْحَرِّ، وَمَا فِينَا صَائِمٌ إِلَّا رَسُولُ اللهِ g وَعَبْدُ اللهِ بْنُ رَوَاحَةَ.)) [ رواه مسلم ]
"Biz, sıcağı çok şiddetli bir Ramazan'da Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem- ile birlikte yolculuğa çıktık.Sıcağın şiddetinden herkes elini başına koyuyordu.İçimizde Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem- ve Abdullah b. Ravâha’dan başka oruç tutan kimse yoktu."[3]
& & & & & &
[1] Buhârî; "Oruç kitabı",'Sıcağın şiddetinden dolayı gölgelendirilen kimseye Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-'in:Yolculukta oruç tutmak iyilik değildir, sözü bâbı', hadis no: 1946. Müslim; "Oruç kitabı", 'Yolcunun, Allah'a isyan olmayan yolculukta Ramazan ayında oruç tutması ve orucu yemesinin câiz oluşu bâbı', hadis no: 1115.
[2] Müslim; "Oruç kitabı", 'Yolcunun, Allah'a isyan olmayan yolculukta Ramazan ayında oruç tutması ve orucu yemesinin câiz oluşu bâbı', hadis no: 1114.
Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-'in: "Onlar isyankârlardır, onlar isyankârlardır" emri, oruçtan zarar gören kimseler için olması muhtemeldir. Veya kendilerine Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- tarafından oruçları bozmaları emredilmiş, fakat onların da bu emre aykırı hareket ederek oruçlarını bozmamış olmaları muhtemeldir. (Çeviren)
[3] Buhârî; "Oruç kitabı", 35 nolu bâb, hadis no: 1945, Müslim; "Oruç kitabı", 'Yolculukta oruç tutup-tutmamada muhayyer olma bâbı', hadis no: 1122.