آقاي استاد «حجت الله نيكوئي» اهل قم و از استادان معاصر به شمار ميروند. اما معلومات مفصلي در مورد وي در دسترس نميباشد. وي در شهر قم بدنيا آمد و بعد از اتمام ديپلوم در همان شهر، وارد دانشكدة زبان انگليس (قسمت ترجمه) در دانشگاه پيام نور شد، و در آنجا ادامة تحصيل داد و بعداً بعنوان كارمند در «سازمان تبليغات اسلامي» مشغول به كار شد. استاد نيكوئي توجه زيادي به مطالعة كتاب هاي ديني و بحث دربارة حقايق دين، در متن كتابهاي قديم و جديد داشت، و ميل شديد به نقد و بررسي عقايد اساسي دين داشت و هيچ عقيده‌اي را نمي‌پذيرفت جز اينكه با دلايل قاطع وبراهين محكم ثابت شده باشد. اقامت ايشان در قم و نزديكي او به حوزة علميه و كتابخانه هاي متعدد و بسيار غني آن باعث شده كه مطالعات زيادي نه فقط از كتب شيعه بلكه از كتابهاي اهل سنت و ساير فرق و مذاهبي اسلامي داشته باشد. و همچنين عمل وي در سازمان تبليغات اسلامي باعث گسترش معلومات ايشان ومطالعة آراء مختلف در همة جهات شد. آقاي «نيكوئي» نزد شيخ نعمت الله صالحي نجف آبادي [صاحب كتاب شهيد جاويد] رفت و آمد ميكرد و از روح نقادي آن شيخ بزرگوار استفاده هايي كرد، و همچنين كتابهاي دكتر عبد الكريم سروش را مطالعه نمود و تحت تاثير افكار آن قرار گرفت بويژه كتاب «قبض وبسط تئوريك شريعت» است. كما اينكه از بعضي كلمات «نيكوئي» اينچنين برميآيد كه ايشان كتابهاي استاد مرحوم حيدر علي قلمداران را نيز مطالعه كرده بويژه كتاب «شاهراه اتحاد يا بررسي نصوص امامت» و گفته هاي قلمداران را خيلي پسنديد. در حدود سن سي سالگي آقاي «نيكوئي» كتابي تاليف كرد به اسم «تئوري امامت در ترازوي نقد» كه در آن با كمال جرأت و صراحت تئوري امامت آنچنانکه در بین شيعة امامية رایج است در ترازوی نقد گذاشت و ثابت كرد كه اين نظريه وزنی ندارد و نیازمند به تجدید نظر و بازسازی تئوریک است. البته انتشار اين كتاب (كه در حدود پانزده يا بيست سال پيش صورت گرفت) سر و صدايي در محافل ديني براه انداخت، و تعدادي از علماي بزرگ شيعه به مخالفت اين كتاب پرداختند، و مؤلف آن را دعوت به مناظره نمودند. در اين راستا مؤلف (نيكوئي) با شيخ فاضلي بنام «علي شيرواني» كه از شاگردان ممتاز آيت الله محمد تقي مصباح يزدي مهمترين استاد ومدافع تشيع سنتي در حوزه است، مناظرة حضوري و چند جلسه داشته، كه بدون نتيجه متوقف شد، سپس با آقايي به نام شيخ «حسن رحيم پور اصغري» مناظرات و مباحثات غير مستقيم داشته كه آنهم بدون نتيجه به پايان رسيد. در اين مدت البته آقاي نيكوئي به خاطر عقايد مخالف شيعة او، از كارش اخراج شد و بعداً هم به زندان رفت، و از زندان با تعهد كتبي و اقرار به اينكه او اشتباه كرده و تمام ادلة راستين شيعه را خوب مطالعه نكرده آزاد شد. بعد از آزادي، استاد «نيكوئي» از صحنه هاي علمي متواري و به زندگي عادي مشغول شد، البته در سال‌هاي اخير در بعضي از سايت‌هاي انترنتي مقالاتي كه نويسندة آنها «حجت الله نيكوئي» ذكر شده ديده مي‌شد كه متأسفانه آراي كاملا الحادي (بي‌ديني) در آن مطرح شد. معلوم نيست اين همان نيكوئي صاحب كتاب «تئوري امامت در ترازوي نقد» است يا كسي ديگر كه با او اشتراك اسم دارد؟ خدا ميداند. ولي با تامل در اسلوب استدلال و سبك بيان و روش احالات در حاشيه، بيشتر به نظر مي‌رسد كه آن مقالات الحادي مال همين نيكوئي صاحب ترجمه است.