ته‌وبه‌ وگه‌ڕانه‌وه‌ بۆ لای خوای گه‌وره‌

خوێنه‌ری ئازیز .. ئه‌م نامیلكه‌ىه‌: ((چۆن ته‌وبه‌ بكه‌م؟))، خۆی له‌ بنه‌ڕه‌تدا نامیلكه‌ی: ((كيف أتوب))ی ((دار الوطن)) و له‌ مه‌تویه‌یه‌كی بچوك پێكهاتوه‌، له‌ باره‌ى چۆنیه‌تی ته‌وبه‌كردنه‌وه‌. مامۆستا عه‌لی خان - خوا بیپارێزێت - به‌ شێوه‌یه‌كی زۆر جوان ئاماده‌ی كردوه‌ وپێشكه‌شی موسلمانانی كوردی ده‌كات له‌ هه‌موو جێگا و شوێنێك.

ئه‌م بابه‌ته‌ بریتیه‌ له‌ باس كردنی ئه‌م خاڵانه‌: 1- مانای ته‌وبه‌ كردن. 2- مه‌رجه‌كانی ته‌وبه‌ كردن. 3- حوكمی ته‌وبه‌ كردن. 4- ته‌وبه‌ كردن له‌ قورئان وسوننه‌ت. 5- فه‌زڵی ته‌وبه‌ كردن.

ئه‌م ووتاره‌ له‌ژێر ناونیشانی (واجبه‌ ته‌وبه‌كردن له‌گوناهو دانه‌وه‌ی مافی خه‌ڵكی) ئه‌م بابه‌ته‌ بریتیه‌ له‌ وه‌رگێرانی به‌شێك له‌ كتێبی (لێكۆڵینه‌وه‌ وڕوونكردنه‌وه‌ی زۆرێك له‌بابه‌ته‌كانی حه‌ج وعومره‌ وزیاره‌ت)، كه‌ سه‌ماحه‌تی شێخ عبد العزیزی كوڕی عبد الله كوڕی باز دایناوه‌، له‌م ووتاره‌دا باسی چوار بابه‌ت كراوه‌ : بابه‌تی یه‌كه‌م : كه‌سابه‌ت وبه‌ده‌ستهێنانی ماڵی حه‌ڵاڵ بۆ حاجی وعومره‌كار . بابه‌تی دووه‌م : واجبه‌ حاجی بێناز بێت له‌خه‌ڵكی وچاوی له‌ده‌ستی كه‌س نه‌بێت ، بابه‌تی سێهه‌م : واجب بوونی ئیخلاص ودڵسۆزی بۆ خوای گه‌وره‌، چواره‌م : حه‌ج ئه‌و شتانه‌ی كه‌ پێویسته‌ حاجی پێش ئه‌نجامدانی حه‌جه‌كه‌ی بیانكات.

ئه‌م بابه‌ته‌ به‌ كورتی باسی فه‌زڵی ته‌وبه‌ وگه‌ڕانه‌وه‌ی به‌نده‌ ده‌كات بۆ لای خوای گه‌وره‌؛ وه‌ به‌ ته‌ئكید خوای به‌رز حه‌زی له‌و كه‌سانه‌یه‌ كه‌ ته‌وبه‌ ده‌كه‌ن و له‌ كردوه‌ خراپه‌كان و تاوانه‌كان خۆش ده‌بێت.

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن شێخ موحه‌مه‌د ساڵح المنجد، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه:" نوێژێ ته‌وبه‌ چۆن ده‌كرێت ؟ وه‌ چه‌ند ڕكاته‌ ؟ وه‌ ئایا ده‌كرێت پاش نوێژی عه‌سر ئه‌نجامی بده‌م ".

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن شێخ موحه‌مه‌د ساڵح المنجد، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه:" ئایا پیاو بۆی هه‌یه‌ داوای ووشه‌ی نهێنی سه‌ر موبایلی ژنه‌كه‌ی یان كۆمپیوته‌ره‌كه‌ی بكات، به‌ تایبه‌ت ئه‌گه‌ر كاتێك هه‌ندێك نیشانه‌ی به‌هێزی لابوو كه‌ ژنه‌كه‌ی پێده‌چێت كه‌وتبێته‌وه‌ ناو هه‌ندێك كاری حه‌رامه‌وه‌ ".

مانگی ڕه‌مه‌زان باشترین كاته‌ بۆ ته‌وبه‌ كردن و گه‌ڕانه‌وه‌ بۆ لای خوای گه‌وره‌، چونكه‌ مانگی لێخۆشبوون و سڕیننه‌وه‌ی گوناهه‌كانه‌.

هاوسەرگیری ڕێگەیەكە ئیسلام پەسەندی كردووە و خوای گەورە بە شەرعی داناوە بۆ ئەوەی مرۆڤ ‏نەفسی خۆی پاك ڕاگرێت، وە بۆ ئەوەی پارێزگاری بكات لەسەر مانەوەی وەچەو ڕەچەڵەكی، وە ‏بۆ ئەوەی بێتە ڕێگەیەك بۆ پەیوەندی كۆمەڵایەتی و چاككردن و ڕەحمەت و سۆز لەنێوان یەكدا، ‏ئیسلام پلە وپایە و گرنگی هاوسەرگیری شەرعی بەرز نرخاندووە، وە بەبەهێزترین هۆكاری داناوە ‏بۆخۆشەویستی و نزیكبونەوە لەنێوان كەسە نامۆ و دورەكان لەیەكتر.

برای به‌ڕێزمان مامۆستا فه‌ریدون موحه‌مه‌د له‌م كتێبه‌ باسی پێناسه‌ی به‌رده‌وام بوون له‌سه‌ر دینی خوا وڕاڤه‌ی ئه‌و ئایه‌تانه‌ی ده‌رباره‌ی به‌رده‌وام بوون هاتوون وگرنگی وبه‌روبومه‌كانی به‌رده‌وام بوون له‌سه‌ر دینی خوا ده‌كات.

بڕوابوون - ئه‌ی به‌نده‌كانی خوا - واتا: - به‌رده‌وامبوون له‌سه‌ر گوێڕایه‌ڵی خوای گه‌وره‌.. - به‌رده‌وامبوون له‌سه‌ر په‌رستنی خوای گه‌وره‌.. - جێگربوون له‌سه‌ر دینی خوا تا مردن.. ئه‌م بابه‌ته‌ بریتیه‌ له‌ هه‌ندێ ئایه‌تی قورئانی پیرۆز ده‌رباره‌ی فه‌زڵی بڕوابوون به‌ خوا وبه‌رده‌وامبوون له‌سه‌ر په‌رستنی.

ته‌وبه‌كردن بریتیه‌ له‌ گه‌ڕانه‌وه‌یه‌كی ڕاسته‌قینه‌‌ له‌ گوناه‌و تاوان بۆ گوێڕایه‌ڵی وبه‌ندایه‌تی خوای گه‌وره‌. خۆشه‌ویستان ئه‌م بابه‌ته‌ بریتیه‌ له ئایه‌ت وفه‌رموده‌یه‌ك ‌ده‌رباره‌ی ته‌وبه‌كردن وگه‌ڕانه‌وه‌ بۆ لای خوای گه‌وره‌، له‌گه‌ڵ راڤه‌یه‌كی كورتی به‌سوود. ‌

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن لیژنه‌ی هه‌میشه‌یی بۆ لێكۆلینه‌وه‌ی زانستی و فه‌توا و بانگه‌واز و رێنمایی، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه: من له‌باره‌ی فه‌توای یه‌كێك له‌زاناكانه‌وه‌ له‌به‌رێزتان ده‌پرسم كه‌ له‌ناو خه‌ڵكدا بڵاو بووه‌ته‌وه‌، كه‌ ده‌ڵێت : ئه‌گه‌ر هاتوو كه‌سێك ماڵو سامانێكی حه‌رامی له‌ڕێگه‌ی دروستكردن وفرۆشتنی شه‌راب و(عه‌ره‌ق) یان فرۆشتنی ماده‌ بێهۆشكه‌ره‌كانه‌وه‌ به‌ده‌ستهێنا، وپاشان ته‌وبه‌ی كرد وگه‌ڕایه‌وه‌ بۆلای خوای گه‌وره‌ وپه‌شیمان بوویه‌وه‌، ئه‌و ماڵوسامانه‌ی كه‌ به‌ده‌ستی هێناوه‌ له‌و كارانه‌دا بۆی حه‌ڵاڵه‌، زۆرێك له‌ قوتابیانی زانسته‌ شه‌رعیه‌كانیش ئه‌م پرسیاره‌ ده‌كه‌ن، یۆیه‌ من پێم خۆش بوو ئه‌م پرسیاره‌ ئاڕاسته‌ی جه‌نابتان بكه‌م ؟

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن شێخ عبد العزیز بن باز ڕه‌حمه‌تی خوای لێبێت ، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه: من گه‌نجێكم و زیاتر له‌ سێ جار سوێندم خواردووه‌ كه‌ ته‌وبه‌ ده‌كه‌م له‌گوناهو كارێكی حه‌رام، به‌ڵام دواتر گه‌ڕاومه‌ته‌وه‌ سه‌ر ئه‌و گوناهه‌، پرسیاره‌كه‌ی من ئه‌وه‌یه‌، ئایا من كه‌فاره‌تێك بده‌م یان سێ كه‌فاره‌ت، وه‌ كه‌فاره‌ته‌كه‌ش چیه‌؟

خوای گه‌وره زۆر له ‌هیچ كه‌سێك ناكات له‌سه‌ر باوه‌ڕ بێت یان له‌سه‌ر كوفر وبێباوه‌ڕی بێت، به‌ڵكو به‌و په‌ڕی سه‌ربه‌ستیه‌وه‌ مرۆڤه‌كانی سه‌ربه‌ست وسه‌ر پشك كردووه‌ له‌هه‌ڵبژاردنی ئیمان و كوفردا، ئه‌وانه‌یان باوه‌ڕ هه‌ڵده‌بژێرن پاداشتیان به‌به‌هشت ده‌داته‌وه‌ و ئه‌وانه‌شان كوفر هه‌ڵده‌بژێرن پاداشتیان به‌ سزای دۆزه‌خ ده‌داته‌وه‌.

ئێمه‌ی خراپه‌كارو گوناهبارین به‌درێژای شه‌و وڕۆژ تاوان ده‌كه‌ین، كه‌چی به‌بێ ئه‌وه‌ی ته‌وبه‌یان لێی بكه‌ین پشتگوێشیان ده‌خه‌ین، واده‌زانین خوای گه‌وره‌یش له‌بیری چووه‌ته‌وه‌...

برا و خوشكى بەڕێز... پەلە بكە بۆ گەڕانەوە بۆ لاى خوا و بەڕاستەقینەیى پەیمانى پێ بدە، تا خواى گەورە هەموو خراپە و تاوانەكانیشت بۆ بگۆڕێت بەچاكە.

ئه‌م بابه‌ته‌ باسی گرنگی ته‌وبه‌ ده‌كات، چونكه‌ هه‌ندێ كه‌س بێ ئاگایه‌ له‌ ئایینه‌كه‌ی وئه‌و تاوانانه‌ی كه‌ ده‌یكات... وه‌ ئه‌م پرسیاره‌ زۆر كه‌س ده‌یكات، بۆ نمونه‌ ئافره‌تی سفور ده‌ڵێت بۆچی ته‌وبه‌ بكه‌م؟ حه‌ز لێه‌ لاشه‌م به‌ده‌ر كه‌وێت...وه‌ گه‌نجیش ده‌ڵێت: بۆچی ته‌وبه‌ بكات، له‌به‌ر ئه‌وه‌ی ئه‌مه‌وێت به‌رده‌وام بم له‌ ڕابواردن وقسه‌كردن‌ له‌گه‌ڵ ئافره‌تاندا...