هه‌موو پۆلێنه‌كان

بێ گومان خوێندن و زانینی ژیاننامه‌ی پێغه‌مبه‌ری خوا صلى الله عليه وسلم یه‌كێكه‌ له‌و پێویستیانه‌ی كه‌ ده‌بێت موسڵمان بیزانێت،چونكه‌ فێربوونی ئه‌م سوودانه‌ی ده‌بێت: ١- فێربوونی به‌ندایه‌تی وچه‌سپاندنی بۆ خوای گه‌وره‌... ٢- هه‌ر له‌ سیره‌وه‌ بۆمان ده‌رده‌كه‌وێت كه‌ پێغه‌مبه‌ری خوا صلى الله عليه وسلم مرۆڤێكی ئاسایی بووه‌... ٣- ناسینی مامۆستا ونمونه‌ی پێشه‌وامان....

ئه‌م بابه‌ته‌ وتاری هه‌ینیه‌ مامۆستا عزالدین باسی عیلم و فه‌زڵه‌كه‌ی و گرنگی خوێندن ده‌كات له‌ ژیانی موسڵماندا...

پرسیارێكه ده‌رباره‌ی كتێبه‌كانی عیلمی مه‌نتیق له‌ لایه‌ن شێخ الاسلام ابن ته‌یمیه‌ ـ ره‌حمه‌تی خوای لێ بێت ـ وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌.

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن زانای به‌ڕێز ابن سه‌ڵاحی شاره‌زوری ـ ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت ـ وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌:"كه‌‌سانێك خۆیان خه‌ریك ده‌ه‌كه‌ن به‌خوێندن و فێركردنی عیلمی(فه‌لسه‌فه‌و مه‌نتیق(ژیربیژی)، ئایا شه‌رعی خودا ڕێگه‌ی داوه ‌به‌فێربوون و زانینی عیلمی مه‌نتیق(علم المنطق)؟ وه‌ ئايا سه‌حابه‌ وتابیعین وئیمامانی چوار مه‌زهه‌به‌كه ‌وسه‌له‌فی ساڵح خۆیان مه‌شغوڵ كردوه ‌به‌‌فێربوونی ئه‌م عیلمه ‌وڕێگه‌یان داوه‌ به‌فێربوون و ووتنه‌وه‌ی ئه‌م عیلمه‌؟ وه‌ئایا درووسته ‌به‌كارهێنانی زاراوه‌ی مه‌نتیقی(المصطلحات المنطقية) بۆ سه‌لماندنی حوكمه‌ شه‌رعيه‌كان...؟‌".

خوای گه‌وره‌ منه‌ت ده‌كات به‌سه‌ر به‌نده‌كانیدا به‌وه‌ی كه‌ ماڵ وسه‌ره‌وت وسامان ومناڵ ونه‌وه‌ی پێ به‌خشیون، بۆ ئه‌وه‌ی تاقیان بكاته‌وه‌ له‌وه‌ی كه‌ پێی عه‌طا كردوون، جا یان ده‌بێت به‌ نــاز ونیعمه‌ت بۆ خــاوه‌نه‌كه‌ی، یان ( خوا په‌نامان بدات ) ده‌بێت به‌ به‌ڵا وموصیبه‌ت بۆی...

خوێنه‌ری به‌ڕێز: ناوه‌ڕۆكی ئه‌م كتێبه‌ بریتی یه‌ له‌ هه‌ندێك زانیاری سه‌ره‌تایی زۆر گرنك سه‌باره‌ت به‌ ( بیروباوه‌ڕی ڕاستی ئیسلام: بیروباوه‌ڕی ئه‌هلی سوننه‌ و جه‌ماعه‌ )...

چه‌ند پرسیارێكه ده‌رباره‌ی هه‌ندێك له‌كتێبه‌كانی زیكرو دوعاو ئامۆژگاری له‌ لایه‌ن چه‌ند زانایه‌كی به‌ڕێز وه‌ڵامدرا‌وه‌ته‌وه‌.

ئاینی پیرۆزی ئیسلام داوای ئه‌وه‌یه‌ له‌مرۆڤی موسڵمان : كه‌باوه‌ڕه‌كه‌ی گرێ بدات به‌دڵ وده‌روونیه‌وه‌ به‌شێوه‌یه‌ك هۆش وبیرو ژیرییشی له‌گه‌ڵدا ئاوێته‌بكات، تاوای لێدێت كه‌بچێته‌ناوقوڵایی نهێنیه‌كانیه‌وه‌ وڕووناكیان بكاته‌وه‌به‌جۆرێك كاریگه‌ری خۆی جێبهێڵێت له‌سه‌ر ویژدان وضه‌میری، به‌مه‌ش ده‌گه‌ینه‌ ئه‌و ڕاستیه‌ی ئه‌گه‌ر به‌م شێوه‌یه‌ بوو ئه‌وكاته‌ ئیمان وباوه‌ڕ خۆی بۆ خۆی له‌دڵ وده‌روونی مرۆڤه‌كاندا جیێ خۆی ده‌كاته‌وه‌ وله‌هه‌موو شتێك ‌لای له‌پێشتر ده‌بێت .

ناوه‌رِۆكى ئه‌م كتێبه‌یه‌ بریتى یه‌ له‌ : پێشه‌كی ، ژیاننامه‌ی ئیمامی بوخاری :ناو و نه‌سه‌بی ، له‌ دایك بوونی ،سیفات و ره‌وشتی ،ئیمامی بوخاری و زانست ،له‌ خواترسانی ئیمامی بوخاری ،زیره‌كی و پێگه‌یشتویی ئیمامی بوخاری ، وته‌ی زانایان ده‌رباره‌ی ئیمامی بوخاری ،مامۆستاكانی ،قوتابییه‌كانی ،نوسینه‌كانی،رووبه‌رو بونه‌وه‌ی فیتنه‌ ،كۆچی دوایی ئیمامی بوخاری ،كتێبی (صحيح البخاري ) ،ناوی كتێبه‌كه‌ ،رێبازی ئیمامی بوخاری له‌ نوسینی كتێبه‌كه‌یدا ،ژماره‌ی فه‌رمووده‌كانی (صحيح البخاري) ،پله‌ و پایه‌ی (صحيح البخاري) له‌ نێو كتێبه‌كانی تردا ،هه‌ردوو كتێبی (صحيح البخاري) و (صحيح مسلم) كامیان صحيح ترن ؟ ، راڤه‌كردنه‌كانی (صحيح البخاري) شروحات ،المستخرجات له‌ سه‌ر كتێبی (صحيح البخاري) ،المستدركات له‌ سه‌ر كتێبی (صحيح البخاري) ،ئیمامی بوخاری وه‌كو فه‌قیهێك ....

گومان له‌وه‌دا نیه‌ خوای گه‌وره‌ چه‌ند هۆكارێكی داناوه‌ بۆ سه‌ركه‌وتنی ئیمانداران ، له‌هه‌مان كاتیشدا چه‌ند هۆكارێكیش هه‌ن كه‌ ده‌بنه‌ هۆی سه‌ر شۆڕی وزه‌لیل بوونی ئیمانداران . له‌به‌ر ئه‌وه‌ پێویسته‌ له‌سه‌ر گرۆهی باوه‌ڕداران له‌ هه‌وڵ وكۆشش وسه‌رجه‌م كاره‌كانیاندا ده‌ست بگرن به‌و هۆكارانه‌ی كه‌ ده‌بنه‌ هۆی سه‌ركه‌وتنیان له‌گشت كات و شوێنێكدا، له‌ مزگه‌وت وله‌ناو ماڵ وله‌سه‌ر ڕێگا وله‌كاتی ڕوبه‌ڕوبونه‌وه‌ی دوژمن وله‌هه‌موو حاڵێكدا...

ئه‌م په‌یامه‌ پێكهاتووه‌ له‌ هه‌شت ووتار له‌سه‌ر ژیانی پێغه‌مبه‌ری ئیسلام موحه‌مه‌د ( صلی الله علیه وسلم )

ئاینی پیرۆزی ئیسلام ئاینی سه‌رمه‌شقه‌ گه‌وره‌كانه‌، وه‌گه‌وره‌ترین سه‌رمه‌شق له‌ئیسلامدا بریتین له‌پێغه‌مبه‌ران ـ علیهم السلام ـ وه‌له‌سه‌روی هه‌مویانه‌وه‌پێغه‌مبه‌ری خۆشه‌ویستمان موحه‌مه‌د صلى الله عليه وسلم، خوای گه‌وره‌ده‌فه‌رموێت: { لَقَدْ جَاءَكُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُمْ بِالْمُؤْمِنِينَ رَءُوفٌ رَحِيمٌ } [ سُورَةُ التَّوْبِةِ : 128 ] .. ، پاشان هاوڵه‌كانی ـ خوای گه‌وره‌لێیان رازی بێت ـ و، شوێنكه‌وتوانیان به‌چاكه‌.

پێغه‌مبه‌ره‌كه‌ت صلى الله عليه وسلم بناسه‌: وتارێكه‌ له‌ ئاماده‌كردنی به‌شی زانستی له‌ دار ئه‌لوه‌ته‌نه‌، ده‌رباره‌ی ژیانی پێغه‌مبه‌ر صلى الله عليه وسلم ده‌دوێت.

مه‌به‌ست لێره‌دا بیرهێنانه‌ویه‌كه‌ بۆ بانگه‌وازی كارانی رێگای خودا له‌ زانیان و قوتابیانی زانستی شه‌رعی كه‌ خزمه‌تێكی ئه‌م ئایینه‌ پیرۆزه‌ بكه‌ن له‌م كه‌ناڵه‌وه‌.

ئه‌و كچانه‌ی كه‌ خه‌ریكی خوێندنن توشی هه‌ندێ تاوان و سه‌رپێچی ده‌بن، له‌وانه‌: نه‌بوونی دڵسۆزی له‌ فێربوونی زانستدا و پابه‌ند نه‌بوون به‌ پۆشاكی شه‌رعی یه‌وه‌ و دواخستنی مێردكردن ..

كتێبێكه‌ چه‌ند پرسیارێكی گرنگ له‌ خۆ ده‌گرێت ده‌رباره‌ی بیروباوه‌ڕ، دانه‌ڕ وه‌ڵامی داوه‌ته‌وه‌ به‌ به‌ڵگه‌ی قورئان و سوننه‌ت.

هه‌ڵبژارده‌یه‌ك له‌ فه‌تواكانی لیژنه‌ی هه‌میشه‌یی بۆ لێكۆلینه‌وه‌ی زانستی و فه‌توا و بانگه‌واز و رێنمایی له‌ وڵاتی سعودیه‌ ده‌رباره‌ی بیروباوه‌ڕ( به‌شی یه‌كه‌م و دووه‌م ).

ره‌بیعی كوری سوله‌یمان فه‌رموی: ئیمامی شافعی ـ ره‌حمه‌تی خوای لێ بێت _ له‌ پاش نوێژی به‌یانی داده‌نیشت ، ئه‌هلی قورئان ده‌هاتن بۆ لای تا رۆژ هه‌ڵده‌هات ، پاشان ئه‌هلی حه‌دیس ده‌هاتن بۆ لای و پرسیاریان لێ ده‌كرد تا خۆر به‌رز ده‌بوو، پاشان ئه‌هلی زمانی عه‌ره‌بی و شیعر ده‌هاتن بۆ لای تا پێش نیوه‌رۆ، پاشان هه‌ڵده‌ستا و ده‌رۆشت ـ خوا لێی رازی بێت .

ئه‌م بابه‌ته‌ باسی چه‌ند شتێك ده‌كات له‌وانه‌: مانای سرووش ـ الوحی ـ له‌ زمانی عه‌ره‌بی و زاراوه‌ی شه‌رعدا و چۆنیه‌تی ( وه‌حی ) خوای گه‌وره‌ بۆ پێغه‌مبه‌ران و چۆنیه‌تی دابه‌زینی قورئانی پیرۆز بۆ سه‌ر پێغه‌مبه‌رمان درودی خوای له‌سه‌ر بێت.

ئه‌م كتێبه‌ باسی ژیاننامه‌ی زانای پایه‌ به‌رز ئه‌حمه‌دی كوڕی حه‌نبه‌ل ـ ره‌حمه‌تی خوای لێ بێت ـ ده‌كات له‌ كاتی له‌ دایك بون و وه‌ر‌گڕتنی زانستی شه‌رعی وه‌ تا نه‌خۆشیه‌كه‌ی و وه‌فاتی .