Eid/Festival

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن شێخ موحه‌مه‌د صاڵح المنجد، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه: من گه‌نجێكی مولته‌زیمم به‌ ئاینی پیرۆزی ئیسلامه‌وه‌، و له‌یه‌كێك له‌ زانكۆكانی ده‌ره‌وه‌ی ووڵات ده‌خوێنم، ئایا دروسته‌ به‌ بۆنه‌ی یادی له‌دایك بوونیه‌وه‌ پیرۆز بایی له‌ دایكم بكه‌م، هه‌رچه‌ند من ئه‌زانم كه‌ دروست نییه‌ ئاهه‌نگێران به‌م بۆنه‌یه‌وه‌، وه‌ سوپاس بۆ خوا من كه‌سێكی زۆر چاكه‌كارم له‌گه‌ڵ دایكمدا، له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا دایكم زۆر زۆر دووره‌ له‌ ئاینی پیرۆزی ئیسلامه‌وه‌، بۆیه‌ من نامه‌وێت به‌هۆی ته‌صه‌ڕوفی منه‌وه‌ دایكم زیاتر ڕاونێم له‌ ئیسلام، ئایا ئامۆژگاری ئێوه‌ چییه‌ بۆ من ؟

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن لژنا هەردەم یا فتوە و ڤەکولینێن زانستی ، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه: حوکمێ دینیێ پیروزکرنا ژ دایكبوونا پێغەمبەری ( سلاڤێن خودێ ل سەر بن) ، جەژنە بوونا زاروکان ، روژا دەیکان، پیروزکرنا حەفتیا دارا، پیروزکرنا روژێن مللی (روژێن سەرخوەبوونێ) چ نە ؟

گوێگری بەڕێز: ئەم وتارەی بەردەستت وتارێكی ڕۆژی هەینیە كە لە مزگەوتی قازی محمد لە شاری كەلار پێشكەشكراوە، ودوای فەزڵی خوا بوە مایەی ڕێنیشاندەری زۆرێك چ لە ناو وتارەكە چ لەوەو دواش كە بڵاودەكرایەوە، خوای مەزن بە هۆیەوە سودێكی باشی بەو گەنجانە گەیاند كە پێشتر باسی لەم جۆرەیان نەبیستبوو.

سه‌ره‌تا به‌باشى ده‌زانم هه‌ندێك باسى خۆشه‌ویستى بكه‌م به‌ مانا فراوانه‌كه‌ى، ئینجا بێینه‌ سه‌ر ڤاڵانتاین.كه‌واته‌: ئه‌م بابه‌ته‌ ده‌كه‌ینه‌ دوو خاڵ: خاڵى یه‌كه‌م: خۆشه‌ویستى به‌ مانا فراوانه‌كه‌ى... خاڵى دووه‌م: رۆژى ڤاڵانتاین و مێژووى سه‌رهه‌ڵدانى...

خوای په‌روه‌ردگار ئاینێكی ته‌واوی بۆ ناردووینن بۆ ئه‌وه‌ی كاری پێ بكه‌ین و ببێته‌ به‌رنامه‌ی ژیانمان... ئازیزان پێمان خۆش بوو به‌ بۆنه‌ی هاتنی جه‌ژنی رِۆژوو شكاندن ( رِه‌مه‌زان ) دا چه‌ند ئه‌حكامێكتان پێشكه‌ش بكه‌ین له‌سه‌ر هه‌ردوو جه‌ژنه‌كه‌ی ئیسلام به‌ ئومێدی ئه‌وه‌ی سودمه‌ند بێت بۆ هه‌موو لایه‌ك إن شاء الله ...

زۆربه‌ی‌ سه‌رچاوه‌كان ئه‌ڵێن ئه‌م ڕۆژه‌ ( نه‌ورۆز ) سه‌ره‌تای‌ سه‌رهه‌ڵدانی‌ ئه‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ ساڵانی‌ ( 4700 - 270 ) پێش زاین . واته‌ پێش دامه‌زراندنی‌ ده‌وڵه‌تی‌ (ماد) به‌ چه‌ن هه‌زار ساڵێك . وه‌ نه‌ورۆز سه‌ره‌تا به‌ناوی‌ (شم النسیم) ناسراو بووه‌، بنچینه‌ی‌ ئه‌م وشه‌یه‌ (شمو)ی‌ فیرعه‌ونیه‌ كه‌ وشه‌یه‌كی‌ هیرۆگلیفیه‌ ولای‌ دێرینه‌كان ئاماژه‌ی‌ پێ ده‌كرێت بۆ سه‌ره‌تای‌ دروست بوونی‌ ژیان...

پێشه‌وا ( ابن القیم ) ـ رِه‌حمه‌تى خواى لێ بێت ـ كۆرِا و یه‌ك ده‌نگى زانایان ، و شوێنكه‌وتوانى هه‌ر چوار مه‌زهه‌به‌كه‌ ده‌گێرِێته‌وه‌ له‌ سه‌ر ئه‌وه‌ى كه‌ ئاماده‌ بوون له‌ چه‌ژنى سه‌رى ساڵى زاینى كه‌ چه‌ژنى گاور و خاچ په‌رستانه‌ حه‌رام و قه‌ده‌غه‌ كراوه‌ ...

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن لیژنه‌ی هه‌میشه‌یی بۆ لێكۆلینه‌وه‌ی زانستی و فه‌توا و بانگه‌واز و رێنمایی له‌ وڵاتی سعودیه‌ وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌:" ئایا ڕه‌وایه‌ بۆ موسڵمان له‌ خواردنی‌ ئه‌هلی كیتاب یان ئه‌وانه‌ی هاوبه‌شیان بۆ خوای گه‌وره‌ بڕیار داوه‌ بخوات كه‌ له‌ ڕۆژانی جه‌ژنه‌كانیاندا ئاماده‌ی ده‌كه‌ن‌، یان دیاریان لێ وه‌رگرن له‌به‌ر خاتری جه‌ژنه‌كه‌یان؟‌".

به‌ بۆنه‌ی‌ سه‌ری‌ ساڵی‌ زایینی‌ له‌ زۆر له‌ وڵاتانی‌ جیهان ئاهه‌نگ ده‌گێڕن و خۆشحاڵی‌ خۆیان ده‌رده‌بڕن و شیرنه‌مه‌نی‌ دابه‌ش ده‌كه‌ن، ئینجا وێنه‌ی‌ دارێكی‌ سه‌وز ده‌كه‌ن و به‌ چرا ده‌ی‌ رازێننه‌وه‌، پاشان كه‌سێكی‌ ریش سپی‌ به‌ به‌رگێكی‌ سوور ده‌هێنن و ناویان ناوه‌ (بابا نویل)... جا له‌و نووسینه‌دا ده‌مه‌وێ‌ تیشكێك بخه‌مه‌ سه‌ر ئه‌و بابه‌ته‌ و له‌ سێ‌ خاڵدا باسی‌ بكه‌ین: خاڵی‌ یه‌كه‌م: حوكمی‌ ئاهه‌نگ گێڕان به‌ بۆنه‌ی‌ سه‌ری‌ ساڵی‌ زایینی‌ و پیرۆز بایی لێكردنیان. خاڵی‌ دووه‌م: بابا نویل كێیه‌؟ خاڵی‌ سێیه‌م: بابا نویل و په‌یوه‌ندی‌ به‌ گه‌لی‌ كورد.

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن دوو شێخی پایه‌ به‌رز ابن العثیمین ـ ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت ـ شێخ صالح الفوزان ـ خوا بیپارێزێت ـ وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌:" ئایا حومكی پیرۆزبایی كردن به‌بۆنه‌ی هاتنی سه‌ری ساڵی كۆچیه‌وه چیه‌؟‌".

لەم وتارەدا : *بەڵگە لە سەر فەزڵ و گەورەیی ئەم دە رۆژە : * ئەو كردەوانەی كە سوننەتن لەم مانگەدا ئەنجام بدرێن : 1 ـ زۆر ئەنجام دانی كردەوە چاكەكان بە گشتی... 2 ـ نوێژ : بەوەی كە زوو بچیت بۆ نوێژە جەماعەتەكان و پەلە و پێشبڕكێ‌ بكەیت بۆ ڕیزی یەكەم... 3 ـ ڕۆژوو... 4 ـ ڕۆژووی ڕۆژی عەرەفە بە تایبەت... 5 ـ عومرە و حەج كردن... 6 ـ ووتنی : (الله أكبر ...) لەم دە ڕۆژەدا هەموو كاتێك... 7 ـ خۆ ئامادە كردن بۆ قۆچ و قوربانی ئەنجام دان... 8 ـ قۆچ و قوربانی كردن لە ڕۆژی جەژندا...

وا ڕەمەزان بنەوبارگەى پێچایەوەو ڕۆژوو و تەراویح و بەربانگ و شەوانى قەدر لەگەڵیا ماڵ ئاواییان کرد تاساڵێکى تر، سەرکەوتو و براوە ئەوکەسەیە کە ڕەحمەت ولێخۆشبوون وڕزگاربوونى لەئاگر بەدەست هێنا، خەسارۆمەندو شەرمەزارو پەشیمان ئەو کەسە بوو کە تاوانى تیا ئەنجام داو سوکایەتى بەرانبەر دەکرد ڕێزى نەگرت...

جێگه‌ى داخه‌له‌كاتێكدا سه‌روه‌رى مرۆڤایه‌تى محمد صلى الله عليه وسلم هه‌موو موسڵمانانى ئاگادار كردووه‌ته‌وه‌له‌خراپى درۆكردن و ئه‌و ئاكامه‌ى دووچارى درۆزن ده‌بێت له‌دوارِۆژدا ، كه‌چى موسڵمانان به‌شوێنكه‌وتنى بێباوه‌رِان ناشرینترین سیفه‌ت ئه‌ده‌نه‌پاڵ خۆیان و له‌یه‌كى نیسان به‌دڵخۆشیه‌وه‌له‌گه‌ڵ یه‌كدا درۆ ده‌كه‌ن !!! به‌بێ ئه‌وه‌ى بزانن سه‌ره‌تاى ئه‌م نه‌ریته‌خراپه‌كه‌ى ده‌ستى پێكردوه‌و له‌چ وڵاتێكه‌وه‌سه‌رچاوه‌ى گرتوه‌و چۆن گه‌شتۆته‌موسڵمانان .

خوشك و برایانی به‌ڕێز: ئه‌وه‌نده‌ به‌لامانه‌وه‌ گرنگ نیه‌ سه‌رچاوه‌ی درۆی نیسان بزانین هێنده‌ی به‌لامانه‌وه‌ گرنگه‌ ئێمه‌ی موسڵمان خوای گه‌وره‌ وپێغه‌مبه‌ره‌كه‌ی ( صلی الله علیه وسلم ) فه‌رمانمان پێ ده‌كه‌ن كه‌ درۆ نه‌كه‌ین وتووخنی نه‌كه‌وین، چونكه‌ درۆ مرۆڤ ڕاپێچی ناوئاگری دۆزه‌خ ده‌كات...

هه‌ڵوێستى موسڵمان به‌رامبه‌ر ئه‌م جه‌ژنه‌ له‌م خاڵانه‌دا خۆى ئه‌بینێته‌وه‌: یه‌كه‌م: ئاهه‌نگ نه‌گێرِان له‌ یادى دا، وه‌ یان به‌شدارى نه‌كردن له‌ ئاهه‌نگ گێرِان بۆى و ئاماده‌ نه‌بوون تێیدا... دووه‌م: یارمه‌تى نه‌دانى بێ باوه‌رِان له‌ ئاهه‌نگه‌كانیاندا، چوونكه‌ دروشمێكه‌ له‌ دروشمه‌كانى بێ باوه‌رِان... سێ یه‌م : یارمه‌تى نه‌دانى ئه‌و موسڵمانانه‌ى به‌و بۆنه‌یه‌وه‌ ئاهه‌نگ ده‌گێرِن،به‌ڵكو پێویسته‌ ئیناكریان بكه‌ن...

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن شێخ این العثیمین ـ ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت ـ وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌:" وه‌ك دیاره ‌له‌م دوایانه‌دا یادى جه‌ژنى خۆشه‌ویستى ده‌گێرِرێت (به‌تایبه‌تى له‌نێوان خوێندكاراندا) ئه‌وه‌ش جه‌ژنێكه ‌له‌ جه‌ژنه‌كانى گاوره‌كان، جل و به‌رگه‌كان به‌ته‌واوى ده‌كرێن به‌سوور و گوڵى سوور ده‌گۆرِنه‌وه‌...ئایا ئه‌م بۆنه‌یه‌چ حوكمێكى هه‌یه‌؟ وه‌چ ئاماژه‌و رِوونكردنه‌وه‌یه‌كتان هه‌یه‌بۆ موسڵمانان له‌م بۆنه‌یه‌دا؟".

له‌سه‌رده‌می ڕۆمانی كۆنداو له‌كۆتایی سه‌ده‌ی سێهه‌مدا، ڕاهیبێكی گاور هه‌بوه، ناوی ڤالانتاین بوه‌، گه‌نجانی هانداوه‌ بۆ ئه‌نجامدانی هاوسه‌رێتی، ئه‌مه‌ش وایكردوه‌ كه‌ كلودیوسی ئیمپراتۆر توڕه‌ ببێت، چونكه‌ ئه‌و پێی وابوه‌ كه‌ خێزانداره‌كان و هاوسه‌رداره‌كان ناتوانن ببنه‌ سه‌ربازی به‌هێز بۆیه‌ بڕیاری قه‌ده‌غه‌كردنی ژنهێنانی دا. به‌ڵام (ڤالانتاین)ی قه‌شه‌، به‌شه‌و و له‌ ئه‌شكه‌وته‌كاندا به‌نهێنی و له‌تاریكی شه‌ودا، مه‌راسیمه‌كانی هاوسه‌رگیرێتی بۆ كوڕو كچه‌كان ئه‌نجام ئه‌دا و گوێی به‌ بڕیاری قه‌ده‌غه‌كردنه‌كه‌ نه‌ئه‌دا...

جه‌ژنی خۆشه‌ویستی به‌ یه‌كێك له‌ جه‌ژنه‌كانی رِۆمانه‌ بتپه‌رسته‌كان داده‌نرێت و زیاد له‌ (17) چه‌رخ له‌مه‌وپێش لای رِۆمانه‌كان بتپه‌رستی باوبووه‌ و ئه‌و جه‌ژنه‌ش گوزارشت بووه‌ له‌ چه‌مكی بتپه‌رستی رِۆمانییه‌كان بۆ خۆشه‌ویستی خودایی (الحب الإلهی) ئه‌م بۆنه‌ بتپه‌رستیه‌ش چه‌ندین ئه‌فسانه‌ و خورافیاتی له‌ پشته‌وه‌یه‌ كه‌ لای رِۆمانه‌كان و میراتگره‌ گاوره‌كانیش هه‌ر به‌رده‌وام بووه‌...

له‌به‌ر به‌گرینگ هه‌ڵسه‌نگاندنی جه‌ژنه‌ی سه‌ری ساڵ به‌سه‌ر موسوڵمانان به‌ گشتی و موسڵمانی کورد به‌ تایبه‌تی به‌پێویستم زانی چاوێک به‌و جه‌ژنه‌ی ناموسوڵماناندا بخشێنین و له‌ ڕوانگه‌ی ئیسلامدا چۆن چاوی تێکراوه‌ . وه‌ موسوڵمان تا چه‌ند ده‌توانێت ئه‌و یاده‌ بکات و جه‌ژنه‌ پیرۆزه‌ له‌ یه‌کتر بکه‌ن .

خوێنه‌ری به‌ڕێزم: به‌ ڕاستی جێگای داخه‌ سه‌ری ساڵی زاینی به‌ جه‌ژنی خۆمان بزانین، چونكه‌ تایبه‌ته‌ به‌ گاور و خاچ په‌رستان...بۆیه‌ ده‌بێت موسڵمانان خۆیان له‌م جۆره‌ جه‌ژنانه‌ بپارێزن...