مافه‌ هاوسه‌ریه‌كان

‫ئەو ماف وئەرکانەی کە فیتڕەتی مرۆڤەکان داواي دەکات وشەریعەتی ئیسلامیش پەسەنديان دەکات

ئه‌م وتاره‌ باسی په‌یوه‌ندی نێوان ژن وپیاو ده‌كات له‌ ڕوانگه‌ی ئایته‌كانی قورئانی پیرۆز وفه‌رمووده‌كانی پێغه‌مبه‌ری خوا صلی الله علیه وسلم ، وه‌ په‌یوه‌ندی نێوان ژن وپیاو به‌هێز ترو خۆشترین په‌یوه‌ندیه‌ له‌نێوان سه‌رجه‌م دروستكراوه‌كاندا،خۆشه‌ویستی ئه‌و دوانه‌ش خۆشه‌ویستیه‌كی جوان و پاكه‌

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن شێخ محمدی كوڕی صالح ئه‌لمونه‌جید وه‌ڵام دراوه‌ته‌وه‌، ئه‌مه‌ش ده‌قی پرسیاره‌كه‌یه‌: ژنه‌كه‌م باوه‌ڕی وایه‌ كه‌ من ته‌ڵاقمداوه‌، به‌ڵام له‌راستیدا من ته‌ڵاقم نه‌داوه‌، ئه‌وه‌ش كه‌ رویداوه‌ ئه‌مه‌یه‌ كه‌ بۆتانی باسده‌كه‌م : كاتێك توره‌ بووم نامه‌یه‌كم به‌ مۆبایله‌كه‌م بۆ نارد و نووسیم بۆی " سوێند بێت به‌ الله تۆ له‌ ته‌ڵاقی كۆتاییدایت، نیه‌تیشم ئه‌وه‌ بوو كه‌ به‌و كاره‌ بیترسێنم و هه‌ڕه‌شه‌ی لێ بكه‌م نه‌ك ته‌ڵاقدان... ئێستا ژنه‌كه‌م ڕازی نابێت بگه‌ڕێته‌وه‌و و واده‌زانێت كه‌ ته‌واو به‌یه‌كجاری ته‌ڵاقدراوه‌، وه‌ چه‌ند جارێك هه‌وڵمدا تێی بگه‌یه‌نم كه‌ ته‌ڵاق له‌ ڕێگای نامه‌ی موبایلیه‌وه‌ ناكه‌وێت ئه‌گه‌ر نیه‌تی ته‌ڵاقی له‌گه‌ڵدا نه‌بێت، چونكه‌ من كاتێك ئه‌و نامانه‌م نووسی نیه‌تم ته‌ڵاقدانی نه‌بوو، به‌ڵام گرفت ئه‌وه‌یه‌ ژنه‌كه‌م باوه‌ڕم پێ ناكات، وه‌ وا ده‌زانێت من به‌ڕاستی ته‌ڵاقمداوه‌، وه‌ زۆر سووره‌ كه‌ نه‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆلام، وه‌ خۆی به‌ته‌نها ڕۆشتووه‌ بۆ لای یه‌كێك له‌ زانا و مامۆستایانی ئاینی و مه‌سئه‌له‌كه‌ی بۆ گێڕاوه‌ته‌وه‌ و ئه‌ویش پیی ووتوه‌ كه‌ ته‌ڵاقی سێ به‌سێ كه‌وتووه‌، وئێستا ئیتر له‌من حه‌رامه‌، ژنه‌كه‌یشم باوه‌ڕی به‌و فه‌توایه‌

ئه‌م بابه‌ته‌ باسی مافی پیاو ده‌كات له‌سه‌ر ژنه‌كه‌ی وه‌ له‌و مافانه‌: واجیبه‌ له‌سه‌ر ژن گوێڕایه‌ڵی پیاوه‌كه‌ی بێت له‌ چاكه‌دا وه‌ سه‌رپێچی نه‌كات به‌ تایبه‌ت له‌ كاتی سه‌رجێگه‌یی و كاروباری ماڵدا.

ووتارێكه‌ وه‌رگێڕراوه‌ له‌ په‌رتووكی (ڕێزی ئیسلام بۆ ئافره‌تان ) له‌ نووسینی شێخ محمد جه‌میل زینۆ، ناوه‌ڕۆكی ووتاره‌كه‌ش باس له‌ ڕێزی ژن ده‌كات له‌ ئیسلامدا كه‌ چۆن نرخ و به‌هایه‌كی زۆری بۆ داناوه‌ : به‌هه‌مان شێوه‌ شان به‌ شانی ئه‌وان كۆمه‌ڵێك مافی بۆ مێرده‌كانیشیان ده‌سته‌به‌ر كردووه‌

ووتارێكه‌ وه‌رگێڕراوه‌ له‌ په‌رتووكی (ڕێزی ئیسلام بۆ ئافره‌تان ) له‌ نووسینی شێخ محمد جه‌میل زینۆ، ناوه‌ڕۆكی ووتاره‌كه‌ش باس له‌ : ئازادی ئافره‌تان له‌هه‌ڵبژرادنی هاوسه‌ردا، جا كچ بێت یان بێوه‌ژن، وه‌ به‌كۆمه‌ڵیك له‌ ئایه‌تی قورئانی پیرۆز و فه‌رمووده‌ی صه‌حیحه‌وه‌ به‌ڵگه‌ی هێناوه‌ته‌وه‌ .

ووتارێكه‌ وه‌رگێڕراوه‌ له‌ په‌رتووكی (ڕێزی ئیسلام بۆ ئافره‌تان ) له‌ نووسینی شێح محمد جه‌میل زینۆ، ناوه‌ڕۆكی ووتاره‌كه‌ش باس له‌ : چۆنیه‌تی هه‌ڵبژاردنی هاوسه‌ری ژیان ده‌كات له‌ لایه‌ن پیاوان وئافره‌تانه‌وه‌، بۆ ئه‌وه‌ی به‌خته‌وه‌ری دونیا و دواڕۆژ ببن .

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی له‌ ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه: " حوكمی چوونه‌ لای ژن له‌ دواوه‌ چیه‌ ؟ ".

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن شێخ موحه‌مه‌د ساڵح المنجد، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه:" ژنه‌كه‌م هه‌ڵسوكه‌وتی له‌گه‌ڵمدا زۆر خراپه‌، ده‌نگم به‌سه‌ردا به‌رز ده‌كاته‌وه‌، وجێنوم پێی ده‌دات، هه‌ندێك جاریش لێم ده‌دات، له‌وه‌ش غه‌ریب تر ئه‌وه‌یه‌ پێم ده‌ڵێت : خۆشم ده‌وێت، به‌ڵام ئێستا داوای ( خلع ) جیابوونه‌وه‌م لێ ده‌كات _ به‌وه‌ی ده‌ست هه‌ڵده‌گرێت له‌ هه‌موو مافێكی خۆی و منیش ته‌ڵاقی بده‌م... ".

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن شێخ عبد الله بن عبدالرحمن ابن جبرين ره‌حمه‌تی خوای لێ بێت، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه: من ئافره‌تێكی به‌ ته‌مه‌ن و ده‌وڵه‌مه‌ندم، چه‌ند جارێك مه‌سئه‌له‌ی حه‌ج كردنم خستوه‌ته‌ به‌رده‌م پیاوه‌كه‌م، به‌ڵام به‌بێ هیچ هۆكارێك هه‌موو جارێك ڕه‌دی كردوه‌ته‌وه‌، منیش برایه‌كی گه‌وره‌م هه‌یه‌ و ده‌یه‌وێت حه‌ج بكات، ئایا من حه‌ج بكه‌م له‌گه‌ڵیدا ئه‌گه‌ر هاتوو پیاوه‌كه‌شم مۆڵه‌ت پێ نه‌دام، یان واز له‌ حه‌ج كردن بهێنم و گوێرایه‌ڵی پیاوه‌كه‌م بم وله‌شاره‌كه‌ی خۆم بمێنمه‌وه‌؟

ئه‌م وتاره‌ وه‌رگیراوه‌ له‌ كتێبی« تكريم المرأة في الإسلام »، دانه‌ره‌كه‌ی شێخ موحه‌مه‌د جه‌میل زینۆیه‌ ره‌حمه‌تی خوای لێ بێت، لاپه‌ڕه‌: 18، باسی چاره‌سه‌ری ئه‌و ژنه‌ی سه‌رپێچی پیاوه‌كه‌ی ده‌كات له‌ ڕوانگه‌ی قورئانی پیرۆزه‌وه‌، كه‌ خوای گه‌وره‌ چه‌ند چاره‌سه‌ریه‌كی یه‌ك له‌دوای یه‌كی به‌ شێوه‌ی پله‌به‌ندی بۆ ئه‌م مه‌سئه‌له‌یه‌ داناوه‌ كه‌ بریتیه‌ له‌م قوناغانه‌: یه‌كه‌م: ئامۆژگاری. دووه‌م: نه‌خه‌وتن وسه‌رجێی نه‌كردن له‌گه‌ڵیدا. سێهه‌م: لێدانێكی سووك. چواره‌م: دانانی لیژنه‌یه‌ك بۆ ئاشته‌وای كردن یان بۆ جیابوونه‌وه.

ئه‌م وتاره‌ وه‌رگیراوه‌ له‌ كتێبی« تكريم المرأة في الإسلام »، دانه‌ره‌كه‌ی شێخ موحه‌مه‌د جه‌میل زینۆیه‌ ره‌حمه‌تی خوای لێ بێت، لاپه‌ڕه‌: 16، باسی سه‌رپه‌رشتیاری پیاوان به‌سه‌ر ئافره‌تانه‌وه‌ ده‌كات، وه‌ده‌ڵێت: سه‌رپه‌رشتیاری پیاوان به‌سه‌ر ئافره‌تانه‌وه‌ بنه‌مایه‌كی ڕێكخه‌ره‌ كه‌ ئه‌ندازه‌گیری كۆمه‌ڵگه‌ وای ده‌خوازێت، سه‌قامگیری باری ژیانیش له‌ دونیادا په‌یوه‌سته‌ پێوه‌... ئه‌و چوار چێوه‌یه‌ی كه‌ سه‌رپه‌رشتیاریی پیاوان ده‌یگرێته‌وه‌، مانای ئه‌وه‌ نییه‌ كه‌سێتی و كه‌رامه‌ت و ڕێزی ئافره‌تان بڕوشێنێت و بیخاته‌ ژێر پرسیار، چونكه‌ خوای گه‌وره‌ نه‌یفه‌رمووه‌ : ( الرجال سادة على النساء ) پیاوان سه‌ید و گه‌وره‌ن و ئافره‌تانیش كۆیله‌ و به‌نده‌، به‌ڵكو زۆر له‌و ده‌سته‌واژه‌یه‌ ووردتری فه‌رمووه‌ كاتێك كه‌ ده‌فه‌رموێت : {الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاءِ} به‌و مانایه‌ی كه‌ پیاوان سه‌رپه‌رشتیارن به‌سه‌ر ژیان و گوزه‌رانیانه‌وه

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن لیژنه‌ی هه‌میشه‌یی بۆ لێكۆلینه‌وه‌ی زانستی و فه‌توا و بانگه‌واز و رێنمایی، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه: ئه‌گه‌ر هاتوو پیاو و ژنێك ڕێكه‌وتن له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی كۆتایی بهێنن به‌ مناڵ خستنه‌وه‌ له‌ نێوانیاندا، ئایا حوكمی ئه‌مه‌ چیه‌ ؟

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن شێخ موحه‌مه‌د صاڵح المنجد، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه: ئایا دروسته‌ پیاو خوشكه‌زای خێزانی خۆی ماره‌ بكات، ئه‌گه‌ر خێزانه‌كه‌ی خۆی له‌ژیاندا مابێت یان نه‌ ؟

برایكی كورد له‌ ئه‌ڵمانیاوه ئه‌م پرسیاره‌ی ئاڕاسته‌ی ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس كردوه‌ وده‌ڵێت: پیاوێك به‌ ژنه‌كه‌ی وتوه‌: تۆ وه‌كو خوشكم وایت، وه‌ مه‌به‌ستی ئه‌وه‌ نه‌بوه‌ كه‌وا له‌ خۆی حه‌رام بكات ، وه‌ ئایه‌ ده‌توانێت له‌ جیاتی خواردن پاره‌ ده‌ركات یان نا؟

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن شێخ موحه‌مه‌د صاڵح المنجد، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه: كاتێك پیاوان ژن ده‌هێنن، بۆ پیاوه‌كان هه‌رچی بڵێن ده‌بێت ژنه‌كانیان گوێڕایه‌ڵیان بن ؟

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن شێخ محمد صاڵح المنجد، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه: من گه‌نجێكی ده‌ستگیراندارم وخێزانم نه‌گواسته‌وه‌ته‌وه‌، ئه‌مه‌وێت كه‌ خێزانه‌كه‌م ده‌ست هه‌ڵبگرێت له‌ كار و وه‌زیفه‌كه‌ی وله‌گه‌ڵم سه‌فه‌ر بكات بۆ ئه‌و جێگایه‌ی كه‌ ده‌مه‌وێت، به‌ڵام ئاماده‌ نییه‌ ده‌ستهه‌ڵگرێت له‌كاره‌كه‌ی، جا ئایا چاره‌سه‌ری من چییه‌، چونكه‌ من نامه‌وێت له‌وه‌ زیاتر كاتی خۆم له‌گه‌ڵیدا به‌فیڕۆ بده‌م، ئایا ده‌كرێت به‌بێ ئه‌وه‌ی ئه‌و ماره‌یه‌ی كه‌ له‌گرێبه‌سته‌كه‌دا دانراوه‌ كه‌ پاشتر بیده‌مێ واته‌ ( مهر المؤجل) ــه‌كه‌ بۆی نه‌كه‌م و ته‌ڵاقی بده‌م، چونكه‌ به‌م كاره‌ی كه‌ به‌گوێم ناكات واز له‌كاره‌كه‌ی بهێنێت به‌(ناشزة) سه‌رپێچی كار داده‌نرێت؟

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن سایتی ئیسلام پرسیار ووه‌ڵام، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌: حه‌ز ئه‌كه‌م حوكمی ئه‌مه‌ بزانم : ئه‌گه‌ر هاتوو ژن وپیاوێك له‌یه‌ك ژووردا نوێژیان ده‌كرد، ژنه‌كه‌ نوێژی سوننه‌تی ئه‌كرد، وه‌ پیاوه‌كه‌یشی نوێژی فه‌رزی ئه‌كرد، واته‌ هه‌ریه‌كه‌یان بۆ خۆی، ئایا واجبه‌ له‌سه‌ر ژنه‌كه‌ی‌ له‌دوای پیاوه‌كه‌یه‌وه‌ بوه‌ستێت، وه‌ك ئه‌وه‌ی له‌نوێژی به‌كۆمه‌ڵدا له‌ڕیزی دووه‌مدا ده‌وه‌ستێت ؟ یان دروسته‌ بۆی كه‌ له‌دوایه‌وه‌ به‌هه‌نگاوێك یان دووان بوه‌ستێت ؟ یان دروسته‌ بۆی له‌پاڵیه‌وه‌ بوه‌ستێت ؟ به‌ڵام كه‌مێك دوور بێت لێی ؟ خوای گه‌وره‌ پاداشت خێرتان بداته‌وه‌ ؟

پرسیارێكه‌‌ له‌ لایه‌ن ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی له‌ ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ده‌قی پرسیاره‌كه ئه‌مه‌یه: «ئایا دروسته‌ ژن وه‌ك ڕێزێك سوجده‌ بۆ پیاوه‌كه‌ی ببات؟».

ئه‌م وتاره‌ بیرخستنه‌وه‌یه‌كه‌‌ له‌ لایه‌ن مامۆستا شێرزاده‌وه‌ بۆ هه‌موو ئه‌و كه‌سانه‌ی كه‌مته‌رخه‌می ده‌كه‌ن له‌ سه‌ردانی كه‌س وكار و خزمانی هاوسه‌ره‌كه‌یان، وه‌ باسی گرنگی هاتشوكردنی خزمان ده‌كات له‌ ڕوانگه‌ی ئاینی ئیسلامه‌وه‌.