مافه‌ هاوسه‌ریه‌كان

‫ئەو ماف وئەرکانەی کە فیتڕەتی مرۆڤەکان داواي دەکات وشەریعەتی ئیسلامیش پەسەنديان دەکات

ئه‌م وتاره‌ باسی په‌یوه‌ندی نێوان ژن وپیاو ده‌كات له‌ ڕوانگه‌ی ئایته‌كانی قورئانی پیرۆز وفه‌رمووده‌كانی پێغه‌مبه‌ری خوا صلی الله علیه وسلم ، وه‌ په‌یوه‌ندی نێوان ژن وپیاو به‌هێز ترو خۆشترین په‌یوه‌ندیه‌ له‌نێوان سه‌رجه‌م دروستكراوه‌كاندا،خۆشه‌ویستی ئه‌و دوانه‌ش خۆشه‌ویستیه‌كی جوان و پاكه‌

ئه‌م بابه‌ته‌ باسی مافی پیاو ده‌كات له‌سه‌ر ژنه‌كه‌ی وه‌ له‌و مافانه‌: واجیبه‌ له‌سه‌ر ژن گوێڕایه‌ڵی پیاوه‌كه‌ی بێت له‌ چاكه‌دا وه‌ سه‌رپێچی نه‌كات به‌ تایبه‌ت له‌ كاتی سه‌رجێگه‌یی و كاروباری ماڵدا.

ووتارێكه‌ وه‌رگێڕراوه‌ له‌ په‌رتووكی (ڕێزی ئیسلام بۆ ئافره‌تان ) له‌ نووسینی شێخ محمد جه‌میل زینۆ، ناوه‌ڕۆكی ووتاره‌كه‌ش باس له‌ ڕێزی ژن ده‌كات له‌ ئیسلامدا كه‌ چۆن نرخ و به‌هایه‌كی زۆری بۆ داناوه‌ : به‌هه‌مان شێوه‌ شان به‌ شانی ئه‌وان كۆمه‌ڵێك مافی بۆ مێرده‌كانیشیان ده‌سته‌به‌ر كردووه‌

ووتارێكه‌ وه‌رگێڕراوه‌ له‌ په‌رتووكی (ڕێزی ئیسلام بۆ ئافره‌تان ) له‌ نووسینی شێخ محمد جه‌میل زینۆ، ناوه‌ڕۆكی ووتاره‌كه‌ش باس له‌ : ئازادی ئافره‌تان له‌هه‌ڵبژرادنی هاوسه‌ردا، جا كچ بێت یان بێوه‌ژن، وه‌ به‌كۆمه‌ڵیك له‌ ئایه‌تی قورئانی پیرۆز و فه‌رمووده‌ی صه‌حیحه‌وه‌ به‌ڵگه‌ی هێناوه‌ته‌وه‌ .

ووتارێكه‌ وه‌رگێڕراوه‌ له‌ په‌رتووكی (ڕێزی ئیسلام بۆ ئافره‌تان ) له‌ نووسینی شێح محمد جه‌میل زینۆ، ناوه‌ڕۆكی ووتاره‌كه‌ش باس له‌ : چۆنیه‌تی هه‌ڵبژاردنی هاوسه‌ری ژیان ده‌كات له‌ لایه‌ن پیاوان وئافره‌تانه‌وه‌، بۆ ئه‌وه‌ی به‌خته‌وه‌ری دونیا و دواڕۆژ ببن .

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی له‌ ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه: " حوكمی چوونه‌ لای ژن له‌ دواوه‌ چیه‌ ؟ ".

ئه‌م وتاره‌ وه‌رگیراوه‌ له‌ كتێبی« تكريم المرأة في الإسلام »، دانه‌ره‌كه‌ی شێخ موحه‌مه‌د جه‌میل زینۆیه‌ ره‌حمه‌تی خوای لێ بێت، لاپه‌ڕه‌: 18، باسی چاره‌سه‌ری ئه‌و ژنه‌ی سه‌رپێچی پیاوه‌كه‌ی ده‌كات له‌ ڕوانگه‌ی قورئانی پیرۆزه‌وه‌، كه‌ خوای گه‌وره‌ چه‌ند چاره‌سه‌ریه‌كی یه‌ك له‌دوای یه‌كی به‌ شێوه‌ی پله‌به‌ندی بۆ ئه‌م مه‌سئه‌له‌یه‌ داناوه‌ كه‌ بریتیه‌ له‌م قوناغانه‌: یه‌كه‌م: ئامۆژگاری. دووه‌م: نه‌خه‌وتن وسه‌رجێی نه‌كردن له‌گه‌ڵیدا. سێهه‌م: لێدانێكی سووك. چواره‌م: دانانی لیژنه‌یه‌ك بۆ ئاشته‌وای كردن یان بۆ جیابوونه‌وه.

ئه‌م وتاره‌ وه‌رگیراوه‌ له‌ كتێبی« تكريم المرأة في الإسلام »، دانه‌ره‌كه‌ی شێخ موحه‌مه‌د جه‌میل زینۆیه‌ ره‌حمه‌تی خوای لێ بێت، لاپه‌ڕه‌: 16، باسی سه‌رپه‌رشتیاری پیاوان به‌سه‌ر ئافره‌تانه‌وه‌ ده‌كات، وه‌ده‌ڵێت: سه‌رپه‌رشتیاری پیاوان به‌سه‌ر ئافره‌تانه‌وه‌ بنه‌مایه‌كی ڕێكخه‌ره‌ كه‌ ئه‌ندازه‌گیری كۆمه‌ڵگه‌ وای ده‌خوازێت، سه‌قامگیری باری ژیانیش له‌ دونیادا په‌یوه‌سته‌ پێوه‌... ئه‌و چوار چێوه‌یه‌ی كه‌ سه‌رپه‌رشتیاریی پیاوان ده‌یگرێته‌وه‌، مانای ئه‌وه‌ نییه‌ كه‌سێتی و كه‌رامه‌ت و ڕێزی ئافره‌تان بڕوشێنێت و بیخاته‌ ژێر پرسیار، چونكه‌ خوای گه‌وره‌ نه‌یفه‌رمووه‌ : ( الرجال سادة على النساء ) پیاوان سه‌ید و گه‌وره‌ن و ئافره‌تانیش كۆیله‌ و به‌نده‌، به‌ڵكو زۆر له‌و ده‌سته‌واژه‌یه‌ ووردتری فه‌رمووه‌ كاتێك كه‌ ده‌فه‌رموێت : {الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاءِ} به‌و مانایه‌ی كه‌ پیاوان سه‌رپه‌رشتیارن به‌سه‌ر ژیان و گوزه‌رانیانه‌وه

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن لیژنه‌ی هه‌میشه‌یی بۆ لێكۆلینه‌وه‌ی زانستی و فه‌توا و بانگه‌واز و رێنمایی، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه: ئه‌گه‌ر هاتوو پیاو و ژنێك ڕێكه‌وتن له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی كۆتایی بهێنن به‌ مناڵ خستنه‌وه‌ له‌ نێوانیاندا، ئایا حوكمی ئه‌مه‌ چیه‌ ؟

برایكی كورد له‌ ئه‌ڵمانیاوه ئه‌م پرسیاره‌ی ئاڕاسته‌ی ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس كردوه‌ وده‌ڵێت: پیاوێك به‌ ژنه‌كه‌ی وتوه‌: تۆ وه‌كو خوشكم وایت، وه‌ مه‌به‌ستی ئه‌وه‌ نه‌بوه‌ كه‌وا له‌ خۆی حه‌رام بكات ، وه‌ ئایه‌ ده‌توانێت له‌ جیاتی خواردن پاره‌ ده‌ركات یان نا؟

پرسیارێكه‌‌ له‌ لایه‌ن ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی له‌ ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ده‌قی پرسیاره‌كه ئه‌مه‌یه: «ئایا دروسته‌ ژن وه‌ك ڕێزێك سوجده‌ بۆ پیاوه‌كه‌ی ببات؟».

ئه‌م وتاره‌ بیرخستنه‌وه‌یه‌كه‌‌ له‌ لایه‌ن مامۆستا شێرزاده‌وه‌ بۆ هه‌موو ئه‌و كه‌سانه‌ی كه‌مته‌رخه‌می ده‌كه‌ن له‌ سه‌ردانی كه‌س وكار و خزمانی هاوسه‌ره‌كه‌یان، وه‌ باسی گرنگی هاتشوكردنی خزمان ده‌كات له‌ ڕوانگه‌ی ئاینی ئیسلامه‌وه‌.

به‌ پێنوسی: یاسین ئه‌حمه‌د زه‌نگه‌نه‌ هاوسه‌رگیرى له‌ ئیسلامدا مایه‌ى سوكنایى ده‌رون و حه‌سانه‌وه‌ى دڵ و ئارامى ویژدانه‌، پێكه‌وه‌ژیانى ژن و پیاوه‌، له‌سه‌ر بنه‌ماى خۆشه‌ویستى و سۆز و میهر و گونجان و هاوكارى و ئامۆژگارى و لێبورده‌یى، تا بتوانن پێكه‌وه‌ له‌و كه‌شو هه‌وا ئارامه‌دا، خانه‌ى به‌خته‌وه‌رى دامه‌زرێنن و نه‌وه‌ى نوێ بهێننه‌ ئاراوه‌و خێزانێكى موسڵمانانه‌ دامه‌زرێنن...

ئه‌م بابه‌ته‌ باسی مافی ژن و مێرد یان پیاوو ئافره‌ت له سه‌ر یه‌کتر له ئیسلامدا ده‌كات، مامۆستا موحه‌مه‌د مه‌لا فایق هه‌ستاوه‌ به‌رونكردنه‌وه‌ی له‌ زنجیره‌ وانه‌ێكدا به‌ زمانی كوردی به‌ شێوه‌یه‌كی پوخت و ئاسان.

ئه‌مه‌ش چه‌ند وه‌سیه‌ت و ئارِاسته‌ى كردنێكى پێغه‌مبه‌ره‌(صلى الله عليه وسلم) بۆ پیاوى موسوڵمانى خێزاندار، داوائه‌كه‌ین له‌خوا كه‌یارمه‌تى ده‌رى بێت له‌سه‌ر گوێ رِایه‌ڵى خواو به‌ده‌ستهێنانى رِه‌زامه‌ندى ئه‌و...

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی له‌ ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌:" ئایا ئه‌گه‌ر ئافرەتێک هیج کێشەیەکى نەبێت لەلاى هاوسەرى لەدادگا تەڵاق بدرێت یان بڵێن وەره‌قەى جیابونەوەى وەربگرێت، ئایا ئه‌م ئافره‌ته‌ تەڵاق دراوە لە ڕووى شەریعەتەوە ? چونکە بەدڵنیاییەوە دەڵیم باشترین و خۆشتیرن ژیانم بۆ دابین کردبوو هەر لەماڵى جیا و ئازاد بوونى دا، کێشەکەمان ئەوە بوو من لە قەزایەک دەژیم لە کوردستان ژیانمان لەم شارەدا نەبوایە لە شارێکى تر بوایه‌ بۆمان نەدەڕەخسا چونکە کرێی خانوو و ژیانى شاره‌ گه‌وره‌كان سەختە لەبەر ئەوەى موچەکەم بەشى ژیانى شارێکى گەورەی نەدەكرد، ئەو ( واته‌ خێزانم ) داوایى ئەوە بوو بچینە ( هه‌ولێر ) ی بایتەختى کوردستان بۆیە هەڵسا بە داوا نووسین لەدادگا ( واته‌ : داوای ته‌ڵاقی كرد )‌".

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن براێكه‌وه‌ ئاڕاسته‌ی ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس كراوه‌‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌:" سه‌ره‌تا ده‌ست خۆشيتان لێ ده‌كه‌م من ناوم ( ............) ته‌نها يه‌ك پرسيارم هه‌بوو ئه‌گه‌ر به‌زوترين كات وه‌ڵامم بده‌نه‌وه ‌ئه‌وه‌ی ڕاستى بێت ده‌پرسم ئايا ئه‌گه‌ر پیاو له ‌ڕێی كۆمه‌وه‌ واته‌ دواوه‌ی ئافره‌ت بچێته‌ لاى خێزانه‌كه‌ی ئايا گوناهـبار ده‌بێت؟ ياخود ته‌ڵاقی پێ ده‌كه‌وێت؟ وه‌ئه‌گه‌ر ته‌ڵاقی بكه‌ویت چۆن چاك ده‌كرێته‌وه‌؟دوباره ‌سوپاس، هيوادارم زوو وه‌ڵامم بده‌نه‌وه‌ چونكه‌ گرێیه‌كی ده‌رونیم بۆ دروست بووه ‌له‌به‌ر ئه‌وه‌ی ‌خۆم ئه‌م كاره‌م كردووه‌،له‌گه‌ڵ ڕێزمدا‌ ‌".

هه‌ندێ له‌ پێاوان نازانن مامه‌ڵه‌ بكه‌ن له‌گه‌ڵ هاوسه‌ره‌كه‌یان،بۆیه‌ ده‌بێته‌ مایه‌ی جێگرنه‌بوونی ژیانیان...به‌ پێچه‌وانه‌وه‌ هه‌ندێكی تر هه‌یه‌ كه‌ ده‌زانێیت چۆن مامه‌ڵه‌ بكات له‌گه‌ڵ هاوسه‌ره‌كه‌ی وسه‌ركه‌وتوو ده‌بێت له‌ ژیانیدا...دیاره‌ رازی كردنی دڵی هاوسه‌ریش هونه‌ره‌ له‌ پاش ته‌وفیقی خوای گه‌وره‌...

هیچ زه‌واجێك نیه‌ به‌ بێ كێشه‌ له‌ نێوان ژن و مێردا، به‌ڵام به‌ پشت به‌ستن به‌ خوای گه‌وره‌ و بوونی ئارامی و كاركردن و هێنانه‌وه‌ی عوزر و بوونی سیقه و گومانی چاك به‌ یه‌كتر ده‌توانرێت زۆربه‌ی كێشه‌كان چاره‌سه‌ر بكرێت ( ئه‌م بابه‌ته‌ له‌ پێگه‌ی ڕێگای ڕاستیوه‌ وه‌رگیراوه‌ ).