ماڵه‌ موباح و ماڵه‌ حه‌رام كراوه‌كان

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن لیژنه‌ی هه‌میشه‌یی بۆ لێكۆلینه‌وه‌ی زانستی و فه‌توا و بانگه‌واز و رێنمایی ، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه: كه‌سێك ده‌پرسێت و ده‌ڵێت : له‌ یه‌كێك له‌ به‌رنامه‌كانی ( نور علی الدرب ) گوێم لێ بوو كه‌ ده‌یوت : مامه‌ڵه‌ كردن له‌گه‌ڵ ئه‌و بانكانه‌ی كه‌ ڕیبا وه‌رده‌گرن حه‌رامه‌، هه‌روه‌ها مامه‌ڵه‌ كردن به‌ چه‌كه‌كانیشیانه‌وه‌، منیش ناچارم پاره‌كانم له‌ڕێگای یه‌كێك له‌و بانكانه‌وه‌ حه‌واڵه‌ بكه‌م و بینێرم، چونكه‌ من ناتوانم به‌ زیاتر له‌ په‌نجا جونه‌هیه‌وه‌ بچم بۆ میصر و ئه‌و هه‌مووه‌ پاره‌یه‌ش له‌گه‌ڵ خۆمم ببه‌م، ئایا چاره‌ چیه‌ ؟ ئایا دروسته‌ له‌رێگای ئه‌و بانكانه‌وه‌ پاره‌كان حه‌واڵه‌ بكه‌ین و بینێرین ؟

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن لیژنه‌ی هه‌میشه‌یی بۆ لێكۆلینه‌وه‌ی زانستی و فه‌توا و بانگه‌واز و رێنمایی، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه: من له‌باره‌ی فه‌توای یه‌كێك له‌زاناكانه‌وه‌ له‌به‌رێزتان ده‌پرسم كه‌ له‌ناو خه‌ڵكدا بڵاو بووه‌ته‌وه‌، كه‌ ده‌ڵێت : ئه‌گه‌ر هاتوو كه‌سێك ماڵو سامانێكی حه‌رامی له‌ڕێگه‌ی دروستكردن وفرۆشتنی شه‌راب و(عه‌ره‌ق) یان فرۆشتنی ماده‌ بێهۆشكه‌ره‌كانه‌وه‌ به‌ده‌ستهێنا، وپاشان ته‌وبه‌ی كرد وگه‌ڕایه‌وه‌ بۆلای خوای گه‌وره‌ وپه‌شیمان بوویه‌وه‌، ئه‌و ماڵوسامانه‌ی كه‌ به‌ده‌ستی هێناوه‌ له‌و كارانه‌دا بۆی حه‌ڵاڵه‌، زۆرێك له‌ قوتابیانی زانسته‌ شه‌رعیه‌كانیش ئه‌م پرسیاره‌ ده‌كه‌ن، یۆیه‌ من پێم خۆش بوو ئه‌م پرسیاره‌ ئاڕاسته‌ی جه‌نابتان بكه‌م ؟

خوێنه‌رانی به‌ریز له‌بابه‌تی ئه‌م جاره‌ماندا پێمان خۆش بوو، بابه‌تێكی گرنگ بخه‌ینه‌ به‌رباس ولێكۆڵێنه‌وه‌، كه‌ له‌م ڕۆژگاره‌ی ئه‌مڕۆماندا زۆر به‌ربڵاوه‌ وبه‌هۆی نه‌بوونی ده‌زگایه‌كی چاودێری تۆكمه‌وه،‌ له‌زۆربه‌ی زۆری ده‌زگاكانی حكومه‌تدا بووه‌ به‌دیارده‌یه‌كی نامۆ‌، وكه‌س ناتوانێت نكولی لێ بكات، ئه‌ویش تاوانی به‌رتیل وه‌رگرتنه‌ له‌لایه‌ن كه‌سانێكی هه‌لپه‌رست وده‌روون نه‌خۆشه‌وه‌ . به‌ڕێزان: ئه‌م بابه‌ته‌ باسی ئه‌م خاڵانه‌ ده‌كات: (پێناسه‌ی به‌رتیل (الرشوة)، حوكمی به‌رتیل ( ڕه‌شوه‌) له‌شه‌ریعه‌تی ئیسلامدا، جۆره‌كانی به‌رتیل و ڕه‌شوه، سزای تاوانی به‌رتیل له‌ شه‌ریعه‌تی ئیسلامدا...)

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن سایتی ( ئیسلام پرسیار وه‌ڵام ) وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌:" كۆمپانیایه‌كی بیانی هه‌یه‌ ده‌یه‌وێت هه‌ندێك كه‌ل وپه‌ل وئامێری پڕۆژه‌كان بگوازێته‌وه‌ بۆ شانشینی عه‌ره‌بستانی سعودی، له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌دا داوایان لێكراوه‌ كه‌ زه‌مان بانكیه‌كیان هه‌بێت به‌ بڕی ( 50 ) ملیۆن ڕیاڵ، منیش هه‌ستام به‌ كۆكردنه‌وه‌ی هه‌ردوو لایه‌نی كۆمپانیا بیانییه‌كه‌ له‌گه‌ڵ به‌رهه‌مهێنێكی لوبنانی له‌سعودیه‌...؟".

یه‌كێك له‌و بابه‌تانه‌ی كه‌ ماوه‌یه‌كه‌ باس وخواستی هاتووه‌ته‌ سه‌ر ڕووپه‌ڕی سایت و ڕۆژنامه‌ وگۆڤاره‌كان ولێره‌ وله‌وێ باسی لێ ده‌كرێت، مه‌سئه‌له‌ی گرێبه‌ست وكۆمپانیاكانی دڵنیایی بازرگانی یه‌ ، كه‌زۆربه‌ی زۆری یاسا وڕێساكانی ووڵاتانی پێشكه‌توو باسیان لێوه‌ كردووه‌ وكۆمه‌ڵێك له‌ لێكۆڵه‌ره‌وانیش ئه‌سپی خۆیانیان تێدا تاووداوه‌ وله‌م بواره‌دا باسی زۆریان نووسیوه‌ و له‌ڕاستیشدا جیاوازیان له‌نێواندا دروست بووه‌، بۆیه‌ منیش حه‌زم كرد پوخته‌یه‌ك له‌م باره‌یه‌وه‌ له‌چه‌ند خاڵێكدا بخه‌مه‌ به‌رده‌م ئێوه‌ی به‌ڕێز .

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن شێخ ابن باز ـ ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت ـ وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌:" له‌هه‌ندێك مزگه‌وته‌كاندا كتێب یان كاسێت به‌ شێوه‌ی خواستن ( استعارة ) ده‌درێت به‌خه‌ڵكی به‌ڵام به‌مه‌رجێك هه‌ركه‌سێك ئه‌و كتێبه‌ی یان ئه‌و كاسێته‌ی له‌كاتی دیاری كراوی خۆیدا نه‌گه‌رانده‌وه‌ ئه‌وا بڕێك پاره‌ی وه‌ك غه‌رامه‌ لێ ده‌سه‌نرێت، كه‌ دواتر ئه‌و پاره‌یه‌ له‌ خزمه‌تكردن و به‌رژه‌وه‌ندیه‌كانی ئه‌و مزگه‌وته‌دا خه‌رج ده‌كرێت، ئایا ئه‌مه‌ دروسته‌ ئه‌ی سه‌ماحه‌تی شێخ؟".

خوای گه‌وره‌ منه‌ت ده‌كات به‌سه‌ر به‌نده‌كانیدا به‌وه‌ی كه‌ ماڵ وسه‌ره‌وت وسامان ومناڵ ونه‌وه‌ی پێ به‌خشیون، بۆ ئه‌وه‌ی تاقیان بكاته‌وه‌ له‌وه‌ی كه‌ پێی عه‌طا كردوون، جا یان ده‌بێت به‌ نــاز ونیعمه‌ت بۆ خــاوه‌نه‌كه‌ی، یان ( خوا په‌نامان بدات ) ده‌بێت به‌ به‌ڵا وموصیبه‌ت بۆی...

فه‌توای گه‌وره‌ زانایانی ئیسلام سه‌باره‌ت به‌ حوكمی وه‌رگرتنی پێشینه‌ی خانوو( سولفه‌ی عه‌قار ) ئه‌گه‌ر سوو ( ڕیبا ) ی له‌سه‌ر بێت.