دوعاكان

سوننەتەکانی پێغەمبەری خوا وزیکرە کانی رۆژانەی

ئازيزان و خۆشه‌ويستان دروستكراوه‌كانی خوای گه‌وره‌ هه‌موویان موحتاجی ڕه‌حمه‌تى خودان وپێویستیان به‌ئه‌وه‌، خواى گه‌وره‌ش بێ نیازه‌ له‌ئه‌وان و پێویستى پێیان نییه‌، په‌روه‌ردگار پێویستى كردووه‌ له‌سه‌ر به‌نده‌كانى كه‌ لێى بپارِێنه‌وه... خوێنه‌ری به‌ڕێز: له‌م بابه‌ته‌ ئه‌مانه‌ی خواره‌وه‌ بخوێنه‌ره‌وه‌: ١- گرنگی دوعا كردن... ٢- ئادابی دوعا كردن... ٣- جۆره‌كانی دوعا كردن... ٤- ڕێگره‌كانى قبوڵ بوونى دوعا...

موسڵمانانی خۆشه‌ویست: گومانی تێدا نیه‌كه‌وا پاڕانه‌وه ‌وه‌كو چه‌ك وایه‌، وه‌هه‌ر كاتێك ئه‌و چه‌كه‌ ته‌واو بوو و هیچ كه‌م و كورتێكی تێیدا نه‌بوو و، ئه‌و ده‌ست و بازوه‌ی ئه‌و چه‌كه‌ی هه‌ڵگرتوه به‌هێز بوو و، هیج به‌ربه‌ستێك له‌پێشی نه‌بوو،‌ئه‌و كاته‌ئه‌و چه‌كه‌كاریگه‌ر ده‌بێت به‌سه‌ر دوژمندا.

ئادابی‌ موسڵمان له‌گه‌ڵ خوای گه‌وره‌دا بریتیه‌ له‌ سوپاس كردنی خوای گه‌وره‌ له‌سه‌ر هه‌موو نیعمه‌ته‌كانی و به‌ڕاستی پشت ببه‌ستن پێی و شه‌رم لێ كردنی له‌ كاتی ئه‌نجامدانی تاواندا و بزانێت كه‌وا خوای گه‌وره‌ چاودێری ده‌كات.

وتاربێژ له‌م وتاره‌ باسی ده‌س نوێژ و نوێژ كردن و زیكری خوای گه‌وره‌ و خوێندنه‌وه‌ی قورئان و كار پێ كردنی ده‌كات، پاشان باسی خۆ ئاماده‌كردن بۆ رۆژی دوایی به‌ ئیشی چاكه‌ ده‌كات.

ئه‌م وتاره‌ بریتیه‌ له‌ وه‌رگێرانی به‌شیك له‌ په‌رتووكی ( هۆكاره‌كانی ثه‌بات وجێگیر بوون له‌سه‌ر ئاینی خوای گه‌وره‌ ) كه‌ شێخ محمد كوڕی صالحی المنجد نوسیویه‌تی، نووسه‌ر له‌م بابه‌ته‌دا باسی ئه‌وه‌ ده‌كات كه‌ نزا و یادی خوای گه‌وره‌ هۆكارن ترن بۆ ثه‌بات وجێگیر بوون له‌سه‌ر ئاینی خوای گه‌وره‌ . چونكه‌ یه‌كێك له‌ صیفات وڕه‌وشته‌كانی به‌نده‌ ڕاسته‌قینه‌كانی خوای گه‌وره‌، ئه‌وه‌یه‌ كه‌ هه‌میشه‌ ده‌ست ودڵیان به‌ره‌و په‌روه‌ردگاری راسته‌قینه‌ی خوایان به‌رز ده‌كه‌نه‌وه‌ له‌ پێناو ئه‌وه‌ی خوای گه‌وره‌ دامه‌زراویان بكات.

ئه‌م بابه‌ته‌ باسی فه‌زڵه‌كانی پاڕانه‌وه‌ ‌ده‌كات له‌ ژێر تیشكی ئایته‌كانی قورئان وفه‌رمووده‌كانی پێغه‌مبه‌ری خوا صلى الله عليه وسلم، وه‌ وه‌رگیراوه‌ له‌ كتێبی "مختصر الفقه الإسلامي".

ئه‌م بابه‌ته‌ باسی فه‌زڵه‌كانی ذیكر ‌ده‌كات له‌ ژێر تیشكی ئایته‌كانی قورئان وفه‌رمووده‌كانی پێغه‌مبه‌ری خوا صلى الله عليه وسلم، وه‌ وه‌رگیراوه‌ له‌ كتێبی "مختصر الفقه الإسلامي".

مه‌رجه‌كانی پاڕانه‌وه‌ وڕێگره‌كانی وه‌ڵامدانه‌وه‌ی له‌ ژێر ڕۆشنایی قورئان وسوننه‌تدا: دانه‌ری ئه‌م كتێبه‌ - خوا بیپارێزێت - ده‌ڵێت: ئه‌م كتێبه‌ كورته‌یه‌كه‌ له‌سه‌ر مه‌رجه‌كانی پاڕانه‌وه‌ وڕێگره‌كانی وه‌ڵامدانه‌وه‌ی وه‌رم گرتوه‌ له‌ كتێبه‌كه‌م«الذكر والدعاء والعلاج بالرقى»، وه‌ هه‌ندێ زانیاری به‌سوودم بۆ زیاد كردوه‌ كه‌وا هه‌موو موسڵمانێك پێویستی پێه‌تی له‌ پاڕانه‌وه‌دا... برای به‌ڕێزمان مامۆستا حه‌مزه‌ به‌رزنجی هه‌ستاوه‌ به‌ وه‌رگێڕانی بۆ سه‌ر زمانی كوردی.

له‌ سوده‌كانی ذیكری خوای گه‌وره‌: ١- شه‌یتان دوور ده‌كاته‌وه‌. ٢- ده‌بێته‌ مایه‌ی ره‌زامه‌ندی خوای گه‌وره‌. ٣- خه‌م و په‌ژاره‌ لاده‌بات له‌سه‌ر دڵ. ٤- خۆشی ده‌خاته‌ دڵه‌وه‌. ٥- دڵ و لاشه‌ به‌ هێز ده‌كات. ٦- رومه‌ت روناك ده‌كاته‌وه‌. ٧- ده‌بێته‌ هۆی هێنانی رۆزی.

خوێنه‌ری به‌ڕێز: ئه‌مه‌ چه‌ند دوعاێیكی هه‌ڵبێژراوه‌ له‌ قورئانی پیرۆز و فه‌رموده‌ی صه‌حیحدا، پێویسته‌ مرۆڤی موسڵمان دوعای پێ بكات له‌و كاتانه‌ی كه‌ جێگای وه‌ڵام دانه‌وه‌ی دوعایه‌...

سه حیحی دوعاو ستایشه کانی په روه ردگار

ئه‌م بابه‌ته‌ باسی فه‌زڵ وبه‌ربومی یادی خوای گه‌وره‌ ده‌كات، له‌ ژێر تیشكی ئایه‌ته‌كانی خوای گه‌وره‌ وفه‌رموده‌كانی پێغه‌مبه‌ری خوا صلی الله علیه وسلم.

ئه‌م وتاره‌ باسی ئه‌و سێ كه‌سه‌ ده‌كات كه‌وا هه‌رچییه‌ك نزاو پاڕانه‌وه‌ ده‌كه‌ن په‌روه‌ردگار وه‌ڵامیان ناداته‌وه‌.

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن سه‌ماحه‌تی شێخ محمد كوڕی صالح العثیمین ( ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت ) وه‌ڵام دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه : " ئایا ڕێكخه‌ری به‌رزكردنه‌وه‌ی ده‌سته‌كان له‌كاتی نزا وپاڕانه‌وه‌دا چیه‌ " ؟ .

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن شێخ موحه‌مه‌د ساڵح المنجد، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه: " نامه‌یه‌كم له‌ خوشكێكی موسڵمانه‌وه‌ كه‌ له‌ له‌نده‌ن داده‌نیشێت بۆ هات، له‌ نامه‌كه‌یدا داوام لێ ده‌كات كه‌ منیش جارێكی تر ئه‌و نامه‌یه‌ بنێرمه‌وه‌ بۆ ته‌واوی ئه‌و كه‌سانه‌ی كه‌ لای من ناویان هه‌یه‌، و ده‌ڵێت : ئه‌مه‌ ئه‌مانه‌ت بێت له‌ گه‌ردنتا له‌ ڕۆژی دواییدا، له‌و نامه‌یه‌دا داوای ئه‌وه‌ی لێكردووم، كه‌ نزای شیفا وچاكبوونه‌وه‌ی خێرای بۆ پیاوه‌كه‌ی بكه‌م كه‌ تووشی نه‌خۆشیه‌كه‌ی مه‌ترسیدار بووه‌، ئه‌مه‌ش ده‌قی نامه‌كه‌یه‌تی : ( سوێندت ده‌ده‌م به‌خوا كه‌ ئه‌م نامه‌یه‌ پاش خوێندنه‌وه‌ی دانه‌خه‌یت، تا نه‌ینێریته‌وه‌ بۆ ته‌واوی هاوڕێكانت، و نزای شیفا وچاكبوونه‌وه‌ بۆ پیاوه‌كه‌م بكه‌ن، ئه‌وه‌ت له‌بیر نه‌چێت كه‌ ڕۆژێك دێت تۆیش پێویستیت به‌ نزای خێر ببێت .... پرسیاره‌كه‌ی من ئه‌مه‌یه‌ : ئایا دروسته‌ ئه‌م جۆره‌ نامانه‌ بنێریت بۆ خه‌ڵكی ؟ من نامه‌وێت ئه‌م نامه‌یه‌ بنێرمه‌وه‌ بۆ خه‌ڵكی ئه‌گه‌ر بزانم كه‌ دروست نییه‌ ناردنه‌وه‌ی ؟

ئه‌م وتاره‌ بریتیه‌ له‌ وه‌ڵامدانه‌وه‌ی ئه‌م پرسیاره‌: ئایا ڕاستی ناوه‌ڕۆكی ئه‌و نامه‌یه‌ چیه‌ كه‌ باس له‌ نهێنی نه‌بوونی پیتی ( یا ) ده‌كات له‌ پێش هاوار و نزاكانی قورئانی پیرۆز، ؟ بۆمان ڕوون بكه‌نه‌وه‌، خوای گه‌وره‌ پاداشتی خێرتان بداته‌وه‌.... بۆ خوێندنه‌وه‌ی ده‌قی نامه‌كه‌ ووه‌ڵامه‌كه‌ فه‌رموو ئه‌م بابه‌ته‌ بخوێنه‌ره‌وه‌...‌

ئه‌م بابه‌ته‌ بریتیه‌ له‌ چه‌ند دوعایه‌ك له‌ قورئان وسوننه‌ت به‌ مه‌به‌‌ستی له‌به‌ركردن.

ئه‌م بابه‌ته‌ وتارێكی زۆر كاریگه‌ری مامۆستا عه‌لی خان كانی ساردهه‌‌ ، باسی جۆره‌كانی دوعای مه‌سئه‌له‌ ده‌كات، پێویسته‌ هه‌موو موسڵمانێك گوێی لێ بگرێت بۆ ئه‌وه‌ی ته‌نها له‌ خوای گه‌وره‌ داوا بكات وخۆی بپارێزێت له‌ دوعاكردن له‌ غه‌یری خوای په‌روه‌ردگار.

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی له‌ ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس د، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه: ئایا مرۆڤی باوه‌ڕدار (ته‌سبیحات) بۆی به‌سوودتره‌، یان (استغفار) كردن ؟ خوای گه‌وره‌ پاداشتی خێرتان بداته‌وه‌ .؟