یه‌كخواناسین

ئه‌م په‌رتوكه‌ به‌ زمانی كوردیه‌( كرمانجی ) باسی زانستی ته‌وحید ده‌كات به‌ شێوه‌یه‌كی كورت و ئاسان، وه‌ گومانی تێدانیه‌ كه‌ بیروباوه‌ری ئیسلامی گرنگی خۆی هه‌یه‌ لای موسڵمانان، بۆیه‌ شاره‌زایوون ده‌رباره‌ی ئه‌و زانسته‌ له‌ پێشه‌وه‌ی زانسته‌كانی تره‌وه‌ دێت.

ئه‌م كتێبه‌ باسی بیروباوه‌ڕی ئه‌هلی سوننه‌و جه‌ماعه‌ ده‌كات، وه‌ ئه‌م بابه‌تانه‌ روون ده‌كاته‌وه‌:یه‌كتاپه‌رستی خوای گه‌وره‌ و ناوه‌كانی و سیفه‌تاكانی، هه‌روه‌ها باوه‌ڕ هێنان به‌ فریشته‌ و كتێبه‌كان و پێغه‌مبه‌ران و ڕۆژی دوایی و قه‌ده‌ر خێر و شه‌ڕی .

ئه‌م بابه‌ته‌ بریتیه‌ له‌ 21 وانه‌ ده‌رباره‌ی روونكردنه‌وه‌ی كتێبی القواعد المثلى في صفات الله وأسمائه الحسنی كه‌ دانه‌ره‌كه‌ی زانای پایه‌به‌ر شێخ موحه‌مه‌د ساڵح ئه‌لعوثه‌یمینه‌ ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت، مامۆستا خه‌لیل ئه‌حمه‌د خوا بیپارێزێت هه‌ستاوه‌ به‌ رونكردنه‌وه‌ی به‌ زمانی كوردی به‌ شێوه‌یه‌كی ئاسان وپوخت.

دوای ئه‌وه‌ی كه‌ خوای گه‌وره‌ ئاده‌می دروستكرد، تاكه‌ په‌یامێكی ڕه‌سه‌ن به‌درێژایی مێژوو كه‌ ئاڕاسته‌ی هه‌موو مرۆڤایه‌تی كراوه‌، ئه‌وه‌یه‌ كه‌ خوای گه‌وره‌ یه‌ك خوایه‌ و ده‌بێت هه‌ر ئه‌ویش بپه‌رسترێت، له‌م پێناوه‌شدا په‌روه‌ردگار سه‌رجه‌م پێغه‌مبه‌رانی وه‌ك ئاده‌م و نوح و ئیبراهیم و موسی و عیسی و موحه‌مه‌دی ڕه‌وانه‌ كردووه‌، بۆ ئه‌وه‌ی خه‌ڵكی بگه‌ڕێنه‌وه‌ بۆ ڕێگای ڕاست و دروستی یه‌كخواپه‌رستی، ئه‌و خـــوایه‌ی كه‌ خالق و مه‌عبوده‌ و شایانی ئه‌وه‌یه‌ كه‌ به‌ته‌نها هه‌ر ئه‌و بپه‌رسترێت ..

ئه‌م بابه‌ته‌ بریتیه‌ له‌ ووتارێكی وه‌رگێرڕاو له‌ په‌رتووكی (ته‌نها په‌یامێك) له‌ نووسینی دكتۆر ناجی كوڕی ئیبراهیم العرفج، به‌ ناونیشانی : " په‌رستراوی هه‌ق وڕاستی تاكه‌ په‌رستراوێكه‌ بۆیه‌ به‌تاك و ته‌نها هه‌ر ئه‌و بپه‌رسته‌ " ئه‌م ووتاره‌ باس له‌وه‌ ده‌كات كه‌ په‌یامی پێغه‌مبه‌ران و نێرراوانی خوای گه‌وره‌ یه‌ك په‌یام و یه‌ك ناوه‌ڕۆكیان هه‌یه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆك وجه‌وهه‌ری په‌یامه‌كه‌یان بریتیه‌ له‌ ته‌سلیم بوون به‌ خوای گه‌وره‌ وپه‌روه‌ردگار، ته‌سلیم بوون به‌ته‌واوی فه‌رمانه‌كانی په‌روه‌ردگار، به‌و شێوه‌یه‌ی له‌ناخ ودڵه‌وه‌ به‌ هه‌موو شێوه‌یه‌ك ڕازی بێت كه‌ (الله) په‌روه‌ردگارت بێت، وئاینی پیرۆزی ئیسلامیش ئاین وشه‌ریعه‌ت و به‌رنامه‌ی ژیانت بێت، ووه‌ موحه‌مه‌دیش ( صلی الله علیه وسلم ) پێغه‌مبه‌ر و پێشه‌وات بێت . ته‌سلیم بوون: ئه‌و ووشه‌یه‌ی كه‌ ته‌عبیر له‌ مانا و مه‌به‌ستی ووشه‌ی (ئیسلام) ده‌كات .

ئه‌م بابه‌ته‌ بریتیه‌ له‌ ووتارێكی وه‌رگێرڕاو له‌ په‌رتووكی (ته‌نها په‌یامێك) له‌ نووسینی دكتۆر ناجی كوڕی ئیبراهیم العرفج، به‌ ناونیشانی : خوای تاك و ته‌نها ئه‌و خوایه‌یه‌ كه‌ (خالق) وپه‌رستراوه‌ . ئه‌م ووتاره‌ باس له‌وه‌ ده‌كات كه‌ خوای گه‌وره‌ خالق هه‌موو گه‌ردوونه‌ وئه‌وه‌شی له‌گه‌ردووندایه‌ له‌ مرۆڤ وگیانله‌به‌رانیش، هه‌ر ئه‌و شایانی ئه‌وه‌یه‌ بپه‌رسترێت، كه‌ خاوه‌نی هه‌موو ناوه‌ جوان و پیرۆزه‌كانه‌، جگه‌ له‌ویش هه‌موو دروستكراوون و تیاچوون ..

شێخی پایه‌ به‌رز ساڵح الفۆزان له‌م بابه‌ته‌ به‌ كورتی باسی یه‌كخواناسین ده‌كات، به‌ ژێر نوسی كوردی له‌ لایه‌ن كۆمه‌ڵه‌ برایه‌كی دڵسۆزه‌وه‌ ئاماده‌ كراوه‌.

خۆشه‌ویستان به‌یارمه‌تی خوای گه‌وره‌ له‌بابه‌تی ئه‌م جاره‌ماندا چه‌ند بنه‌مایه‌ك به‌پێی بیروباوه‌ڕی ئه‌هلی سوننه‌ت و جه‌ماعه‌ت سه‌باره‌ت به‌ ناو صیفاته‌كانی خوای گه‌وره‌ ئه‌خه‌ینه‌ به‌ر دیده‌ی به‌رێزتان.

قورئانی پیرۆزیش له‌زۆر جێگادا ئاماژه‌ی به‌وه‌داوه‌ كه‌ یه‌كخواپه‌رستی له‌په‌رستنه‌كاندا كلیلی بانگه‌واز وخاڵی سه‌ره‌تای كاری پێغه‌مبه‌ران بووه‌.. ئه‌م بابه‌ته‌ وتارێكه‌ وه‌رگیراوه‌ له‌ كتێبی (بنه‌ماكانی باوه‌ڕ له‌ژێر ڕۆشنایی قورئان وسوننه‌تدا) له‌ ئاماده‌كردنی ده‌سته‌یه‌ك له‌ زانایانی ئیسلام.

یه‌كخواپه‌رستی له‌ په‌رستندا بریتییه‌ له‌ تاكردنه‌وه‌ی خودا له‌ سه‌رجه‌م په‌رستنه‌كاندا، ئه‌ویش به‌وه‌ی به‌نده‌كان ده‌بێت چاك بزانن ودڵنیابن له‌وه‌ی كه‌ ته‌نها خوای گه‌وره‌ (الله) په‌رستراوی به‌هه‌ق وڕاستیه‌.

به‌ڕێزان ناوه‌ڕۆكی ئه‌م وتاره‌ بریتیه‌ له‌ باس كردنی مانا وبه‌ڵگه‌كانی یه‌كخواپه‌رستی له‌په‌روه‌ردگاریه‌تیدا (توحید الربوبیة) له‌قورئان وسوننه‌ت وژیری فیطره‌ت.

بیروباوەڕى سەلەف دەربارەى قورئانى پیرۆز هەروەك بیروباوەڕیانە دەربارەى هەموو ناوو سیفەتە تەواوەكانى خواى گەورە.ئەویش بیروباوەڕێكە بنیات نراوە لەسەر ئەو شتەى كەقورئان و سوننەتى پێغەمبەر صلى الله عليه وسلم دەلالەتى بۆ ئەكەن،وەهەموومان ئەزانین كەخواى گەورە قورئانى بەوە وەسف كردووە كە (كلام) قسەى خۆیەتى.، وەلەلایەن ئەوە دابەزیوە...

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی له‌ ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌:" ئایا جیاوازی چیه‌ له‌ نێوان ناو وسیفه‌ته‌كانی خوای گه‌وره‌دا ؟".

یەکتاپەرستی حەقی خوای گەورەیە بەسەر بەندەکانیەوە

بۆ تەوحید دەخوێنین

ئه‌م بابه‌ته‌ بریتیه‌ له‌ خوێندنه‌وه‌ی ناوه‌كانی خوای گه‌وره‌ له‌ كتێبی قه‌ڵای موسڵمان.

ناو وصیفاته‌كانی خوای گه‌وره‌ ئه‌وانه‌ی له‌قورئان و سوننه‌تدا ثابت بوون یه‌كجار زۆرن و كتێب وپه‌رتووك و دانراوی زۆری لسه‌ر نووسراوه‌ و زانایانیش زۆرێكیان لێی ژماردووه‌، ئێمه‌ش لێره‌دا هه‌ندێكیان وه‌ك نموونه نه‌ك هه‌ر ئه‌وه‌نده‌بن ‌ باس ده‌كه‌ین.

نه‌فامی حاڵی خه‌ڵكى عه‌رب بوو له‌ پێش ئیسلام، نه‌فام بوون به‌ خواو پێغه‌مبه‌ره‌كان و شه‌ریعه‌تی ئایین. ئه‌م بابه‌ته‌ باسی حه‌قیقه‌تی نه‌فامیه‌ت ده‌كات.

دابه‌شكردن و بنه‌مادانان بۆ كتێبی (القول المفید) : كتێبێكه‌ به‌ زمانی كوردی (سۆرانی) دكتۆر هه‌یسه‌م سه‌رحان نوسیویه‌تی ، ئه‌ویش كورته‌یه‌كی كتێبی (القول المفید علی كتاب التوحید)ـه‌ له‌ نوسینی زانای پایه‌به‌رز (ئیبن عوسه‌یمین) – ره‌حمه‌تی خوای لێ بێت- كه‌ به‌ سوودبه‌خشترین كتێبی سه‌رده‌م ده‌ژمێردرێت له‌ روونكردنه‌وه‌ی ته‌وحیددا كه‌ خوای گه‌وره‌ له‌سه‌ر به‌نده‌كانی واجیبی كردووه‌ ، وه‌ ئه‌مجار باسی ئه‌وه‌ی كردووه‌ كه‌ له‌ گه‌ڵ بنچینه‌ی ته‌وحیدا جیاوازه‌ له‌ شیركی گه‌وره‌ ، یان له‌ گه‌ڵ ته‌واوكاری ته‌وحیددا جیاوازه‌ كه‌ ئه‌ویش شیركی بچووكه‌ . نوسه‌ر له‌ به‌رگێكی تازه‌و جوانه‌وه‌ ئاماده‌ی كردووه‌ له‌سه‌ر شێوه‌ی خشته‌ و دابه‌شكردنی بابه‌ته‌كان ، مه‌به‌ست و مانا‌ گشتییه‌كانی هه‌موو به‌شێكی تێدا باسكردووه به‌ به‌ڵگه‌ و ئه‌سه‌ره‌وه‌‌ ، وه‌ له‌ پاش هه‌موو به‌شێك كۆمه‌ڵێك‌ پرسیار و تاقیكردنه‌وه‌ی داناوه‌ ، هه‌موو ئه‌وانه‌ به‌ بێ كورتكردنه‌وه‌یه‌ك زیان به‌ بابه‌ته‌كه‌ بگه‌یه‌نێت و به‌ بێ درێژكردنه‌وه‌یه‌كی بێزاركه‌ر.

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن سه‌ماحه‌تی شێخ محمدی كوڕی صالح كوڕی عوثه‌یمین (ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت) وه‌ڵام دراوه‌ته‌وه‌، ئه‌مه‌ش ده‌قی پرسیاره‌كه‌یه‌ : ئایا حیكمه‌ت له‌ بوونی فریشته‌ نووسه‌ره‌ به‌رێزه‌كان له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی خوای گه‌وره‌ هه‌موو شتێك ئاگاداره‌ ؟.