ئیسلام‬ پەیامێکی پوخت سەبارەت بە ئاینی ئیسلام بەو شێوەیەی لە قورئان وسونەتدا هاتووە‬‬‬‬‬

كتێبێکی گرنگە پێناسەیەکی پوختی ئاینی ئیسلامی لە خۆ گرتووە وڕوونکردنەوەى گرنگترین بنچینە وڕێنمایی وجوانییەکانى ئاینی ئیسلامی تێدایە لە قورئان وسونەتدا، وئەم کتێبە بۆ مسوڵمانان وبۆ نامسوڵمانانیش دەگونجێت بە زمانەکانیان لە هەموو کات وشوێنێک سەرەڕای جیاوازی حاڵ وبارودۆخ. (ئەم چاپە هەموو بەڵگەکانی قورئان وسونەتی تێدا باسکراوە)

ناوەرِۆكى ئەم كتێبە بەسوودە بریتى یە لە: پێشەكی دانەر مەبەست لە ئەم كتێبە سوودەكانی زانینی جوانی و چاكەكانی ئاینی ئیسلام جوانی و چاكەكانی ئاین شتێكی گشتىیه لە هەموو باسەكانی و بەڵگەكانیشدا باسكردنی چەند نموونەیەكی بەسوود لەسەر جوانی و چاكەكانی ئاین

پێغەمبەری ئیسلام موحەمەد -صلى اللە علیە وسلم-

دوای ئه‌وه‌ی كه‌ خوای گه‌وره‌ ئاده‌می دروستكرد، تاكه‌ په‌یامێكی ڕه‌سه‌ن به‌درێژایی مێژوو كه‌ ئاڕاسته‌ی هه‌موو مرۆڤایه‌تی كراوه‌، ئه‌وه‌یه‌ كه‌ خوای گه‌وره‌ یه‌ك خوایه‌ و ده‌بێت هه‌ر ئه‌ویش بپه‌رسترێت، له‌م پێناوه‌شدا په‌روه‌ردگار سه‌رجه‌م پێغه‌مبه‌رانی وه‌ك ئاده‌م و نوح و ئیبراهیم و موسی و عیسی و موحه‌مه‌دی ڕه‌وانه‌ كردووه‌، بۆ ئه‌وه‌ی خه‌ڵكی بگه‌ڕێنه‌وه‌ بۆ ڕێگای ڕاست و دروستی یه‌كخواپه‌رستی، ئه‌و خـــوایه‌ی كه‌ خالق و مه‌عبوده‌ و شایانی ئه‌وه‌یه‌ كه‌ به‌ته‌نها هه‌ر ئه‌و بپه‌رسترێت ..

ئه‌م وتاره‌ باسی عیسا علیه السلام ده‌كات له‌ ڕوانگه‌ی قورئانی پیرۆزه‌وه‌، وه‌ بابه‌تێكی زۆر گرنگه‌ له‌به‌ر ئه‌وه‌ی خه‌ڵكێك هه‌یه‌ وه‌كو نه‌صرانیه‌كان بروایان وایه‌ كه‌ خوای گه‌وره‌ ( الله ) لای ئه‌وان وه‌ك هه‌ندێك كه‌سیان ته‌صه‌وری ده‌كه‌ن بریتین له‌مانه‌ی خواره‌وه‌ : یه‌كه‌م : خوای باوك . دووه‌م : خوای كوڕ . سێهه‌م : خوای ڕۆحی پیرۆز . به‌ڵام له‌ پاش گوێگرتنی ئه‌م وتاره‌ ده‌رده‌كه‌وێت كه‌وا عیسا به‌نده‌یه‌كه‌ له‌ به‌نده‌كانی خوای گه‌وره‌.

ئه‌م بابه‌ته‌ بریتیه‌ له‌ ووتارێكی وه‌رگێرڕاو له‌ په‌رتووكی (ته‌نها په‌یامێك) له‌ نووسینی دكتۆر ناجی كوڕی ئیبراهیم العرفج، به‌ ناونیشانی : " په‌رستراوی هه‌ق وڕاستی تاكه‌ په‌رستراوێكه‌ بۆیه‌ به‌تاك و ته‌نها هه‌ر ئه‌و بپه‌رسته‌ " ئه‌م ووتاره‌ باس له‌وه‌ ده‌كات كه‌ په‌یامی پێغه‌مبه‌ران و نێرراوانی خوای گه‌وره‌ یه‌ك په‌یام و یه‌ك ناوه‌ڕۆكیان هه‌یه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆك وجه‌وهه‌ری په‌یامه‌كه‌یان بریتیه‌ له‌ ته‌سلیم بوون به‌ خوای گه‌وره‌ وپه‌روه‌ردگار، ته‌سلیم بوون به‌ته‌واوی فه‌رمانه‌كانی په‌روه‌ردگار، به‌و شێوه‌یه‌ی له‌ناخ ودڵه‌وه‌ به‌ هه‌موو شێوه‌یه‌ك ڕازی بێت كه‌ (الله) په‌روه‌ردگارت بێت، وئاینی پیرۆزی ئیسلامیش ئاین وشه‌ریعه‌ت و به‌رنامه‌ی ژیانت بێت، ووه‌ موحه‌مه‌دیش ( صلی الله علیه وسلم ) پێغه‌مبه‌ر و پێشه‌وات بێت . ته‌سلیم بوون: ئه‌و ووشه‌یه‌ی كه‌ ته‌عبیر له‌ مانا و مه‌به‌ستی ووشه‌ی (ئیسلام) ده‌كات .

ئه‌م بابه‌ته‌ بریتیه‌ له‌ ووتارێكی وه‌رگێرڕاو له‌ په‌رتووكی (ته‌نها په‌یامێك) له‌ نووسینی دكتۆر ناجی كوڕی ئیبراهیم العرفج، به‌ ناونیشانی : خوای تاك و ته‌نها ئه‌و خوایه‌یه‌ كه‌ (خالق) وپه‌رستراوه‌ . ئه‌م ووتاره‌ باس له‌وه‌ ده‌كات كه‌ خوای گه‌وره‌ خالق هه‌موو گه‌ردوونه‌ وئه‌وه‌شی له‌گه‌ردووندایه‌ له‌ مرۆڤ وگیانله‌به‌رانیش، هه‌ر ئه‌و شایانی ئه‌وه‌یه‌ بپه‌رسترێت، كه‌ خاوه‌نی هه‌موو ناوه‌ جوان و پیرۆزه‌كانه‌، جگه‌ له‌ویش هه‌موو دروستكراوون و تیاچوون ..

ئه‌م ووتاره‌ به‌شێكه‌ له‌ كتێبی سێ بنچینه‌ی بیروباوه‌ڕی شێخ محمدی كوڕی عبد الوهاب ( ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت ) به‌ ناونیشانی ( ناسینی ئاینی ئیسلام كه‌ مه‌به‌ست پیی : ته‌سلیم بوون به‌ خوای گه‌وره‌ و په‌وره‌دگار وپه‌رستنی به‌یه‌كخوای، و پابه‌ند بوون پێوه‌ی به‌ گوێڕایه‌ڵی كردنی، وخۆ به‌ری كردن ودوور كه‌وتنه‌وه‌ له‌ هاوه‌ڵ بڕیارده‌ران وشوینكه‌وتوانی . ئه‌مه‌ش سێ پله‌یه‌ : ئیسلام مه‌به‌ست پێی موسڵمان بوونه‌، له‌گه‌ڵ ئیمان وباوه‌ڕ هێنان، وه‌ هه‌روه‌ها ئیحسان وچاكه‌كاری، هه‌ر یه‌كێك له‌م پلانه‌ش پایه‌ و ڕوكنی خۆی هه‌یه‌ ..

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن شێخ موحه‌مه‌د صاڵح المنجد، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه: كه‌سێك ئه‌لێت: هه‌ندێك له‌ ئه‌حكامه‌ شه‌رعیه‌كان پێویستیان به‌وه‌ هه‌یه‌‌ پێداچوونه‌وه‌یان بۆ بكرێت، وه‌ پێویسته‌ هه‌ندێكیان هه‌موار بكرێنه‌وه‌، چونكه‌ له‌گه‌ڵ ئه‌م سه‌رده‌مه‌دا ناگونجێت، بۆ نموونه‌ وه‌ك میرات نێرینه‌یه‌ك به‌رامبه‌ر دوو مێینه‌یه‌، ئایا حوكمی شه‌رعی ئه‌م جۆره‌ كه‌سانه‌ چیه‌ كه‌ ئه‌م قسانه‌ ده‌كه‌ن؟

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن شێخ موحه‌مه‌د صاڵح المنجد، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه: مانای ووشه‌ی ئیسلام چیه‌ ؟

وه‌زاره‌تی كاروباروباری ئیسلامی وئه‌وقاف وبانگه‌واز وئیرشاد له‌ شانشینی عه‌ره‌بستانی سعودیه‌، باوه‌ڕی پته‌وی هه‌یه‌ به‌ گرنگی وه‌رگێڕانی ماناكانی قورئانی پیرۆز بۆ گشت زمانه‌ گرنگه‌كانی جیهان، به‌ مه‌به‌ستی ئاسانكردنی تێگه‌یشتنی قورئان بۆ ئه‌و موسڵمانانه‌ی كه‌ به‌ غه‌یری زمانی عه‌ره‌بی قسه‌ ده‌كه‌ن. وه‌ك خزمه‌تێكیش بۆ ئه‌و برایانه‌مان كه‌ به‌ زمانی كوردی قسه‌ ده‌كه‌ن، كۆمه‌ڵگه‌ی مه‌لیك فه‌هد بۆ چاپكردنی قورئانی پیرۆز له‌ مه‌دینه‌ی منه‌وه‌ره‌، خۆشحاڵه‌ ئه‌م ته‌رجه‌مه‌ قورئانیه‌ به‌ زمانی كوردی پێشكه‌ش به‌ خوێنه‌ری به‌ڕێز بكات، كه‌ به‌ڕێز جه‌نابی مامۆستا مه‌لا موحه‌مه‌د مه‌لا صالح بامۆكی پێی هه‌ستاوه‌، وه‌ له‌لایه‌ن كۆمه‌ڵگه‌ی مه‌لیك فه‌هد بۆ چاپكردنی قورئانی پیرۆزیش هه‌ریه‌ك له‌ به‌ڕێزان: دكتۆر كه‌مال صادق یاسین له‌ك ومامۆستا ئومێد عمر چرۆستانی پێیداچونه‌ته‌وه‌.

ژیانی پیغه مبه ری خوا جه نگ و غه زاکان

ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس گه‌وره‌ترین ماڵپه‌ڕه‌ بۆ بانگه‌وازی ئیسلامی به‌زمانه‌كانی جیهان، كه‌ بابه‌ته‌كانی به‌خۆڕایی به‌ زیاتر له‌ صه‌د زمان له‌خۆگرتووه‌ له‌ په‌ڕاو و بابه‌ته‌ ده‌نگیه‌كان و بابه‌ته‌ بینراوه‌كان له‌گه‌ڵ كۆمه‌ڵێك دیزاین و بابه‌تی تری ئیسلامی وچه‌ند بابه‌تێكی تر https://islamhouse.com/ku/main

بەرەو دابینکردنی تەفسیر و وەرگێڕاوە متمانەپێکراوەکان بۆ واتاکانی قورئانی پیرۆز بە زمانەکانی جیهان https://quranenc.com/app/#/sura/nav?lang=ku&trans=kurdish_bamoki

پوختەی ئەو مافانەی کە فیترەت داوای کردووە: بڵاوکراوەیەکە وەرگێردراوەتە سەر زمانی کوردی ، شەیخی دکتۆر هەیسەم سەرحان کورتی کردووەتەوە لە کتێبی ( ئەو مافانەی فیترەت داوایان کردووە) لە نوسینی زانای پایەبەرز ئیبن عوسەیمین رەحمەتی خوای لێ بێت ، ئەویش کتێبێکی مەزنە دەربارەی روونکردنەوەی دادپەروەری شەریعەتی ئیسلامی لە رێگای رێکخستنی مافەکانەوە ، ئەویش بە گەورەترین و مەزنترین ماف دەستی پێکردووە کە ئەویش مافی خوای گەورەیە_ پاکی بێگەردی بۆ ئەو خوایە _ ، ئەمجار مافی دروستکراوەکانی ، وە گەورەترینیان مافی پێغەمبەری خوایە _صلی الله علیه و سلم _

ئه‌م بابه‌ته‌ بریتیه‌ له‌ ووتارێكی وه‌رگێرڕاو له‌ په‌رتووكی (ته‌نها په‌یامێك) له‌ نووسینی دكتۆر ناجی كوڕی ئیبراهیم العرفج، به‌ ناونیشانی: سه‌ره‌تای گه‌شتێك له‌ پێناو ناسینی هه‌قیقه‌تی خوا لای نه‌صرانیه‌كان .. وه‌ ناوه‌ڕۆكه‌كه‌ی بریتیه‌ له‌ خستنه‌ ڕووی ئه‌و پێچه‌انه‌ و دژیه‌كیكه‌ی كه‌ هه‌یه‌ له‌نێوان بیروباوه‌ڕی نه‌صرانیه‌كان و ئه‌وه‌ی له‌ ته‌ورات و ئنیجلدا هه‌یه‌ له‌سه‌ر یه‌كخوایی په‌روه‌ردگار، به‌شێوه‌یه‌ك نه‌صرانیه‌كان باوه‌ڕیان به‌ خوای باوك وخوای كوڕ و ڕوحی پیرۆز هه‌یه‌، له‌كاتێكدا ئه‌وه‌ی له‌ كتێبی پیرۆزدا هه‌یه‌ پێچه‌وانه‌ی ئه‌مه‌یه‌، چونكه‌ ئه‌و ئایه‌تانه‌ داكۆكی له‌سه‌ر ئه‌وه‌ ده‌كه‌ن كه‌ خوای گه‌وره‌ كه‌س نابینێت و كه‌سیش گوێی له‌ ده‌نگی نابێت، ئه‌مه‌ له‌كاتێكدا كه‌ نه‌صرانیه‌كان خۆیان عیسای مه‌سیحیان بینیوه‌ و گوێشیان له‌ده‌نگی بووه‌ ..

خۆشه‌ویستان ئه‌گه‌ر به‌ وودری سه‌رنجێكی ئایه‌ته‌ پیرۆزه‌كانی قورئان وسوننه‌تی پێشه‌وا و سه‌روه‌رمان محمد المصطفی بده‌ین، بۆمان ڕوون ده‌بێته‌وه‌ كه‌ ئاینی پیرۆزی ئیسلام ئاینی مافه‌كانی مرۆڤه‌ به‌هه‌موو واتاو ماناكانیه‌وه، چونكه‌ ده‌ق گه‌لێكی زۆرمان ده‌كه‌وێته‌ پێش چاو له‌و دوو سه‌رچاوه‌ به‌رز وپیرۆزه‌وه‌، كه‌ سه‌رجه‌میان داكۆكی له‌ته‌واوی ئه‌و مافانه‌ ده‌كه‌نه‌وه‌، هه‌ر له‌و ساته‌ی دڵۆپه‌ ئاوێكه‌ وده‌كه‌وێته‌ ناو سكی دایكیه‌وه‌، وپاشان ده‌بێته‌ كۆرپه‌له‌یه‌ك ودواتریش دێته‌ دونیاوه‌ وتا ئه‌و رۆژه‌شی ده‌نرێته‌ ناو گۆڕ و ژیانی دونیا به‌جێ ده‌هێڵێت . جا ئه‌م هه‌موو مافانه‌ی كه‌ خوا وپێغه‌مبه‌ره‌كه‌ی داویانه‌ به‌مرۆڤ چه‌ند بنه‌مایه‌كی سه‌ره‌كییان هه‌یه‌، كه‌ خۆیان له‌ چه‌ند بابه‌تێكی جیا جیادا ده‌بیننه‌وه‌، به‌یارمه‌تی خوای گه‌وره‌ هه‌ر جاره‌ ویه‌كیك له‌و بنه‌مانه‌ باس ده‌كه‌ین

خۆشه‌ویستان ئازادی غه‌ریزه‌یه‌كه‌ خوای گه‌وره‌ له‌فیتره‌تی مرۆڤه‌كاندا چاندویه‌تی وهیچ كه‌س ناتوانێت ئینكاری ئه‌م ڕاسته‌ی بكات، به‌تایبه‌تی تر پاش هه‌ڵهاتنی خۆری ئیسلام وڕه‌وانه‌كردنی پێغه‌مبه‌ری خۆشه‌یستمان، ئه‌م ڕاستیه‌ش زۆر به‌ڕوونی له‌ووته‌ به‌ناوبانگه‌كه‌ی عومه‌ری كوڕی خه‌تابدا (خوای لێ ڕازی بێت) زۆر به‌ڕوونی ده‌رده‌كه‌وێت كه‌ فه‌رموویه‌تی : « متی استعبدتم الناس وقد ولدتهم أمهاتهم أحرارا» ئه‌وه‌ چ كاتێك ئێوه‌ خه‌ڵكتان كرد به‌كۆیله‌ له‌كاتێكدائه‌وان به‌ئازادی له‌دایك بوون .

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی له‌ ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌:" ئایا پله‌و پایه‌ی ئافره‌تان له‌ ئیسلامدا چۆنه؟".