ئادابی قسه‌كردن

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن شێخ محمدی كوڕی صالح المنجده‌وه‌ وه‌ڵام دراوه‌ته‌وه‌، ئه‌مه‌ش ده‌قی پرسیاره‌كه‌یه‌ : " ئه‌م ووته‌یه‌ تا چه‌ند ڕاسته‌ كه‌ له‌سه‌ر زمانی زۆرێك له‌خه‌ڵكی ده‌وترێته‌وه‌ : ( پاروویه‌ك له‌ناو ده‌می برسیه‌ك باشتره‌ له‌ دروستكردنی هه‌زار مزگه‌وت ) ؟

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی له‌ ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه: ئایا حوكمی ئه‌و جۆره‌ كڕین و فرۆشتنه‌ چیه‌ له‌ ئیسلامدا، كاتێك ده‌چیته‌ دوكانێكه‌وه‌ نووسراوه‌: فرۆشراو ناگۆڕرێته‌وه‌ و وه‌رناگیرڕیته‌وه‌؟

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن شێخ عبد العزیز بن باز – ره‌حمه‌تی خوای لێ بێت، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه: ئایا حوكمی ووته‌ی ئه‌و موسڵمانه‌ی كه‌ به‌ برایه‌كی ده‌ڵێت هه‌ی گێل، هه‌ی بێ عه‌قڵ، و هاوشێوه‌ی ئه‌م ووتانه‌، یان به‌ كۆمه‌ڵێك له‌ موسڵمانان بڵێت : هه‌ی ئیمان لاوازیینه‌، ئه‌گه‌ر ئه‌م ووتانه‌ش‌ جێ به‌جێ ببێت به‌سه‌ریاندا؟

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن سایتی ئیسلام پرسیار ووه‌ڵام، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌: زۆر جار له‌هه‌ندێ هاوڕێ وبراده‌رم ده‌بیستم له‌كاتی خۆشیه‌كدا ده‌ڵێن : سڵاو له‌خوا، ئایا دروسته‌ مرۆڤ بڵێت : سڵاو له‌خوا یان سه‌لام له‌خوا ؟

موسڵمانانی یەك خوا پەرست، گەر ڕۆژوو گرتن تەنها خۆگرتنەوە بوایە لە خواردن و خواردنەوە ئەوا لە ڕۆژوو گرتن ئاسان تر نەدەبوو، بەڵام ئەم هەڵە تێگەیشتنەی زۆرێكمان وای كردوە لەگەڵ تەواو بوونی ڕەمەزان زۆرێكمان تەنها برسێتی و تینوێتیەكەمان بۆ ئەمێنێتەوە لەگەڵ تاوانێكی زۆر، هۆكاری سەرەكی ئەم ئەنجامەش پارچە گۆشتێكی بچوكە كە ڕەنگەی بەشی تێربوونی پشیلەیەكی برسی نەكات كەچی بەهۆیەوە مرۆڤێكی چوارشانە ئەچێتە دۆزەخەوە.

بێگومان زمان یه‌كێكه‌ له‌ نیعمه‌ته‌كانى خواى گه‌وره‌ بۆ مرۆڤه‌كان، ئه‌ندامێكى بچووكه‌، به‌ڵام له‌ چاكه‌ و خراپه‌شدا كاریگه‌رى گه‌وره‌ى هه‌یه‌، گۆڕه‌پانى كاركردنى زمان گۆڕه‌پانێكى پان و به‌رینه‌، به‌ڵكو بێ سنووره‌، له‌ چاكه‌دا ده‌توانێت ببێته‌ مایه‌ى ره‌زامه‌ندى خواى گه‌وره‌. له‌ خراپه‌شدا به‌ هه‌مان شێوه‌ ڕۆڵى سه‌ره‌كى ده‌گیڕێت و ئه‌وه‌ى به‌و ئه‌ندامه‌ بچووكه‌ ده‌كرێت جارى وا هه‌یه‌ به‌ تۆپ و ته‌یاره‌ و هێز و بازوو ناكرێت.

ئه‌م بابه‌ته‌ دوو ته‌وه‌رى سه‌ره‌كی له‌ خۆ ده‌گرێت: یه‌كه‌م: پاراستنى زمان وه‌ك كلیلى حیوار و گفتوگۆ كردن... دووه‌م: ئادابى حیوار و گفتوگۆ كردن...

ئه‌م بابه‌ته‌ باسی كورته‌یه‌ك ده‌رباره‌ی تاوانه‌كانی زمان ده‌كات؛ چونكه‌ زمان یان ده‌بێته‌ مایه‌ی خوشی و به‌خته‌وه‌ری بۆ مرۆڤ یان ده‌بێته‌ مایه‌ی ناخۆشی و ئاخر شه‌ڕی. وه‌ تاوانه‌كانی زمان زیاتره‌ له‌ تاوانه‌كانی ئه‌ندامه‌كانی مرۆڤ وه‌كو ده‌ست و چاو و پێی و ورگ...

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن شێخ ابن العثیمین ـ ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت ـ وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌:" هه‌ندێك كه‌س كاتێك له‌خوای گه‌وره‌ ده‌پاڕێنه‌وه‌ له‌نزا ودوعاكانیاندا ده‌ڵێن : ئه‌ی خوای گه‌وره‌ له‌به‌ر خاتری فڵان كه‌سی خواناس و وه‌لی خودا وجێگا و مه‌كانه‌تی لای تۆ فڵان شتمان بۆ بكه‌یت، ئایا ئه‌م ووته‌یان دانانی واسطه‌ وناوبه‌نده‌ له‌نێوان خوای گه‌وره‌ و به‌نده‌كانیدا ؟".

زوبان یه‌كێكه‌ له‌ ئه‌ندامه‌كانی لاشه‌ی مرۆڤ، ئه‌وه‌ی به‌ كاری بهێنیت له‌ باشیدا ، ئه‌وه‌ دانی ناوه‌ به‌و نیعه‌مه‌ته‌ وله‌ جێگای خۆی به‌ كاری هێناوه‌...وه‌ئه‌گه‌ر ئه‌و ئه‌ندامه‌ له‌ خراپه‌ به‌كار بهێنیت وبه‌ڕه‌ڵای بكات و شه‌یتان به‌ هه‌وه‌سی خۆی یاری پێ بكات، ئه‌وه‌ ئه‌نجامه‌كه‌ی زۆر زه‌ره‌ر به‌ خاوه‌نه‌كه‌ی ئه‌گه‌ێینێ و به‌ره‌و ئاگری دۆزه‌خ به‌ڕێی ده‌خات...