بابه‌ته‌كانی ژنان‌

شەست پرسیار سەبارەت بە حوكمەكانی سووڕی مانگانە -حەیز- و زەیستانی -نیفاس-

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی له‌ ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس ، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه: ئەمەوێت بزانم مانا وشەی زینا کە لەقورئاندا هاتوە چیە .. ئایا هەموو بەرکەوتنێک زینایه‌ ... ئەی ئایا باوەشکردن بە ئافرەتدا بە جلەوە زینایە ؟ وە حوکمەکەی چیە ؟

‫نامیلکەیەک سەبارەت بە جۆرەکانى خوێنی سروشتی ئافرەتان

خودای گه‌وره‌ هه‌ر که‌ مرۆڤی دروست کردووه‌ زۆر نیعمه‌تی پێ به‌خشیوه‌ به‌تایبه‌تی ئافره‌تان که‌ جوانی و هه‌ست ناسکی و چه‌ندین شتی تری پێ به‌خشیون، هه‌ر له‌وکاته‌ی خودای گه‌وره‌ حه‌زره‌تی ئاده‌می دروست کردووه‌ حه‌زره‌تی حه‌واشی له‌ په‌راسوی چه‌پی ئاده‌م دروست کردووه ئه‌مه‌ش ئه‌وه‌ ده‌گه‌یه‌نێ که‌ پیاو و ئافره‌ت ته‌واوکه‌ری یه‌کترن و به‌بێ یه‌کێکیان ژیان به‌رده‌وام نابێ..

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی له‌ ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌:" ئایا پله‌و پایه‌ی ئافره‌تان له‌ ئیسلامدا چۆنه؟".

خوای گه‌وره‌ بۆ زیاتر ڕوونكردنه‌وه‌ی واجب بوونی ( حجاب )، چه‌ندین ئایه‌تی دابه‌زاندووه‌ بۆ ئه‌وه‌ی هیچ گومانێك دروست نه‌بێت له‌ جێ به‌جێ كردن و پۆشینی باڵا پۆشدا، چونكه‌ كه‌سی دوودڵ واده‌زانن باڵاپۆشی ته‌نها په‌یوه‌سته‌ به‌ خێزانه‌كانی پێغه‌مبه‌ری خوا (صلی الله‌ علیه‌ و سلم)...

له‌م بابه‌ته‌ رونكردنه‌وی ڕای زانایانی ئیسلام ـ ره‌حمه‌تی خوایان لێ بێت ـ ده‌رباره‌ی سه‌ردانی ئافره‌تان بۆ گۆڕستانی تێدایه‌.

ئه‌م بابه‌ته‌ بریتیه‌ له‌ پرسیارێك كه‌ له‌ لایه‌ن سه‌ماحه‌تی شێخ عبد العزیز بن باز ( ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت )‌ وه‌ڵام دراوه‌ته‌وه‌، ئه‌مه‌ ده‌قی پرسیاره‌كه‌یه‌ : " ئايا ئه‌و ئافره‌ته‌ی كه‌ مێرده‌كه‌ی ده‌مرێت و له‌ هه‌مان كاتدا سكی پڕه‌ ودوو گیانه‌، ئایا به‌ بوونی مناڵه‌كه‌ی عیده‌ی ته‌واو ده‌بیت و له‌ تازیه‌یش ده‌رده‌چێت ؟ یان ده‌بێت هه‌ر به‌رده‌وام بێت تاوه‌كو چوار مانگ و ده‌ ڕۆژ ته‌واو ده‌كات ؟ تانه‌ت ئه‌گه‌ر دوای مردنی مێرده‌كه‌ی به‌ یه‌ك مانگ مناڵه‌كه‌یشی ببێت ؟

ژنان له‌ ئاینی پیرۆزی ئیسلامدا پله‌وپایه‌ی تایبه‌تی خۆیان هه‌یه‌، وه‌ فه‌رمان كراه‌ به مێرد و‌ باوك و برا و غه‌یری ئه‌وانیش كه‌وا چاك بن له‌گه‌ڵ ژنان.

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن شێخ محمد كوڕی صالح العثیمین (ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت) وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه:" ئایا دروسته‌ ئافره‌ت ئه‌گه‌ر مردوویه‌كیان لێ مردبوو كه‌ ژنان وئافره‌تانی خزم و كه‌سوكاری كۆ بكاته‌وه‌ وله‌ماڵه‌وه‌ له‌سه‌ر مرودوه‌كه‌ نوێژی مردوویان بۆ بكات ؟

ووتارێكه‌ وه‌رگێڕراوه‌ له‌ په‌رتووكی (ڕێزی ئیسلام بۆ ئافره‌تان ) له‌ نووسینی شێخ محمد جه‌میل زینۆ، ناوه‌ڕۆكی ووتاره‌كه‌ش باس له‌وه‌ ده‌كات : به‌چ شێوه‌یه‌ك ڕێز وپله‌وپایه‌ی ئافره‌ت له‌ ئیسلامدا ده‌گاته‌ ئه‌و ئاسته‌ی پێشه‌وا وخه‌لیفه‌ی موسڵمانان سوپایه‌كی گه‌وره‌ی بێ شوماری ده‌خاته‌ ڕێ تاوه‌كو ڕووبه‌ڕوی سوپای ڕۆم ببێته‌وه‌؛‌ بۆ ئه‌وه‌ی ڕزگاری بكات له‌ده‌ست بێباوه‌ڕان، هه‌ر بۆیه‌ خه‌لیفه‌ی موسڵمانان دێت به‌ده‌م بانگه‌وازه‌كه‌یه‌وه‌ وخه‌و و خۆراس وپشوو له‌خۆی ده‌تۆرێنێت تا ئه‌و كاته‌ی كه‌ ئه‌و ئافره‌ته‌ له‌ده‌ست ڕۆمه‌كان ڕزگار ده‌كات، جه‌نگا له‌گه‌ڵیاندا و ته‌نگی پێهه‌ڵچنین و ناچاری كردن به‌ شكان و گه‌ڕانه‌وه‌ بۆ سنوری ده‌سه‌ڵاتی قه‌ڵه‌م ڕه‌وی خۆیان،

ووتارێكه‌ وه‌رگێڕراوه‌ له‌ په‌رتووكی (ڕێزی ئیسلام بۆ ئافره‌تان ) له‌ نووسینی شێخ محمد جه‌میل زینۆ، ناوه‌ڕۆكی ووتاره‌كه‌ش باس له‌ : گه‌رنگیری كیژێكی ئه‌مریكی ده‌كات به‌ ئیسلامه‌وه‌، له‌سه‌رتاوه‌ ئه‌م كیژه‌ چه‌نج پرسیارێك له‌ بیروهۆشیدا گه‌ڵاڵه‌ ده‌بێت، وده‌یه‌وێت وه‌ڵامه‌كانی ده‌ست بكه‌وێت، به‌لام وه‌ك خۆی ده‌ڵێت : له‌ ڕۆشنبیری و شارستانیه‌تی مادیگه‌رای ئه‌مریكیدا هیچ وه‌ڵامێكی ده‌ست نه‌كه‌وت، به‌ڵام له‌كۆتاییه‌وه‌ بڕیاریدا له‌ ئیسلامدا به‌شوێن وه‌ڵامی ئه‌و پرسیارانه‌دا بگه‌ڕێت، ئه‌وه‌ بوو دوای گه‌ڕان و لێكۆڵینه‌وه‌یه‌كی دور ودرێژ گه‌ردنگیری ئیسلام ده‌بێت و خوای گه‌وره‌ هیدایه‌تی ده‌دات بو سه‌ر ئاینه‌ی پاك وبێگه‌رده‌كه‌ی ..‌

ووتارێكه‌ وه‌رگێڕراوه‌ له‌ په‌رتووكی (ڕێزی ئیسلام بۆ ئافره‌تان ) له‌ نووسینی شێخ محمد جه‌میل زینۆ، ناوه‌ڕۆكی ووتاره‌كه‌ش باس له‌ : باروگوزه‌رانی ئافره‌ت ده‌كات له‌و ‌ووڵاتانه‌ی كه‌ گوایه‌ له‌ڕووی شارستانیه‌وه‌ پێشكه‌وتوون، ژیانیان زۆر خراپ وناله‌باره‌، چونكه‌ سوكایه‌تیان پێده‌كرێت، ڕووت ده‌كرێنه‌وه‌، وكراون به‌ كاڵای ڕابواردن وڕێكلامی بازرگانی، به‌هه‌موو شێوه‌یه‌ك ده‌روونه‌ نه‌خۆش وهه‌ل په‌رسته‌كان تاوه‌كو گه‌نجن ئاره‌زووه‌كانی خۆیانیان پێ تێر ده‌كه‌ن، وه‌كاتێكیش پیر بوون وازیان لێده‌هێنن وبه‌ره‌ڵایان ده‌كه‌ن وده‌بێت له‌ خانه‌كانی به‌ساڵاچوواندا ژیان به‌سه‌ر به‌رن، ئه‌مه‌ش هیچ كه‌سێك پێی ڕازی نابێت كه‌سێك نه‌بێت كه‌ شۆرابێته‌وه‌ له‌ فیره‌تی ته‌ندروستی خۆی، یان ویژدان سسست و نه‌خۆش بێت.

ووتارێكه‌ وه‌رگێڕراوه‌ له‌ په‌رتووكی (ڕێزی ئیسلام بۆ ئافره‌تان ) له‌ نووسینی شێخ محمد جه‌میل زینۆ، ناوه‌ڕۆكی ووتاره‌كه‌ش باسی ئافره‌تی موسڵمان ده‌كات كه‌ ده‌بێت ‌ گوێڕایه‌ڵی ڕێنومایی وئه‌حكامه‌كانی ئاینی پیرۆزی ئیسلام بێت، ئه‌و ڕێنومایی و ئه‌حكامانه‌ی كه‌ سه‌رجه‌میان بۆ ئه‌وه‌ هاتوون كه‌ ڕێز وشكۆی ئافره‌تان بپارێزێت، وته‌واوی مافه‌كانی بۆ ده‌سته‌به‌ر بكات، وله‌به‌رامبه‌ر پیاواندا، به‌ شێوه‌یه‌ك كه‌ له‌گه‌ڵ ئه‌و فیتره‌ت و سروشته‌دا بگونجیت كه‌ خوای گه‌وره‌ ئافره‌تانی له‌سه‌ر دروستكردووه‌، كه‌ هه‌ر ئه‌و ذاته پیرۆزه‌ زاناتره‌ به‌ نهێنیه‌كانی

ووتارێكه‌ وه‌رگێڕراوه‌ له‌ په‌رتووكی (ڕێزی ئیسلام بۆ ئافره‌تان ) له‌ نووسینی شێخ محمد جه‌میل زینۆ، ناوه‌ڕۆكی ووتاره‌كه‌ش باس له‌ : ڕیزی ئیسلام ده‌كات بۆ ئافره‌تان، به‌تایبه‌تی پرسو ڕاوێژ پێ كردنیان له‌ كاورباره‌ گرنگ و چاره‌نووس سازه‌كاندا، له‌م ووتاره‌دا باسی دوو به‌سه‌رهات كراوه‌، یه‌كێكیان پرس وڕاوێژ پێ كردنی پێغه‌مبه‌ری خوایه‌ (صلی الله علیه وسلم ) به‌ خه‌دیجه‌ی كیچ خوه‌یلدی خێزانی پاش دابه‌زینی وه‌حی، وه‌ پرس وڕاوێژ كردن به‌ (أم سلمة)ی خێزانی له‌ صولحی حوده‌یبیه‌دا .

ووتارێكه‌ وه‌رگێڕراوه‌ له‌ په‌رتووكی (ڕێزی ئیسلام بۆ ئافره‌تان ) له‌ نووسینی شێخ محمد جه‌میل زینۆ، ناوه‌ڕۆكی ووتاره‌كه‌ش باس له‌ : وه‌حی له‌ لایه‌ن خوای گه‌وره‌وه‌ دابه‌زی و پشتگیری وپاڵپشتی ئه‌م ئافره‌ته‌‌ باوه‌ڕداره خواناسه‌ی كرد (خه‌وله‌ی كچی ثه‌عله‌به‌ ) كاتێك سكاڵای له‌ مێرده‌كه‌ی كرد لای خوای گه‌وره‌ له‌ به‌رده‌م پێغه‌مبه‌ری خودا ( صلی الله علیه وسلم ) و گفتۆگۆی كرد له‌گه‌ڵیدا له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی ڕوویداوه له‌نێوان ئه‌وه‌ و مێرده‌كه‌یدا، ئه‌وه‌ بوو خوای گه‌وره‌ ومیهره‌بان خێرا وه‌ڵامی سكاڵاكه‌ی دایه‌وه‌ وله‌سه‌ری هاته‌ ده‌نگ، ئه‌مه‌ش داب ونه‌ریتی ئافره‌تانی موسڵمان بوو هه‌ركاتێك ڕووبه‌ڕووی شتێك بوونایه‌ته‌وه‌ خێرا سكاڵای خۆیان ده‌هێنا بۆ لای پێغه‌مبه‌ری خوا ( صلی الله علیه وسلم ) وهاواریان بۆ لای په‌روه‌ردگار ده‌برد و له‌هیچ كه‌سێكی تر نه‌ده‌پاڕانه‌وه...

ووتارێكه‌ وه‌رگێڕراوه‌ له‌ په‌رتووكی (ڕێزی ئیسلام بۆ ئافره‌تان ) له‌ نووسینی شێخ محمد جه‌میل زینۆ، ناوه‌ڕۆكی ووتاره‌كه‌ش باس له‌ : ئاینی پیرۆزی ئیسلام داكۆكی زۆری كردووه‌ له‌ ڕێز وشكۆی ئافره‌تان، به‌ڕاده‌یه‌ك ڕێگای نه‌داوه‌ كه‌رامه‌تی له‌كه‌دار بكرێت له‌وه‌ی بچوكترین تۆمه‌تی بدرێته‌ پاڵ تا گه‌شتووه‌ته‌ ئه‌و ئاسته‌ی كه‌ خوای گه‌وره‌ له‌سه‌روو ئاسمانه‌كانه‌وه‌ وه‌حی بنێرێت بۆ په‌یامبه‌ره‌كه‌ی وشكۆ وڕێزی ئافره‌تانی بۆ به‌یان بكات، وتا هه‌تا هه‌تایه‌ش موسڵمانان له‌ قورئاندا بیخوێننه‌وه‌، بۆ ئه‌وه‌ی هیچ كه‌س زاتی ئه‌وه‌ نه‌كات زمانی به‌شێوه‌یه‌كی خراپ له‌ئاستدا ئافره‌تاندا بچه‌رخێنێت.

ووتارێكه‌ وه‌رگێڕراوه‌ له‌ په‌رتووكی (ڕێزی ئیسلام بۆ ئافره‌تان ) له‌ نووسینی شێخ محمد جه‌میل زینۆ، ناوه‌ڕۆكی ووتاره‌كه‌ش باس له‌ : كه‌رامه‌ت وپله‌وپایه‌ی ئافره‌تی موسڵمان ده‌كات، به‌شێوه‌یه‌ك توانیویه‌تی تا ئه‌و ئاسته‌ی په‌نای كه‌سانێكیش بدات كه‌ فه‌رمانی كوشتنیشیان هه‌بوو، له‌ كه‌سانی بێباوه‌ڕ و به‌دیل گیراوه‌كانیش ..

ووتارێكه‌ وه‌رگێڕراوه‌ له‌ په‌رتووكی (ڕێزی ئیسلام بۆ ئافره‌تان ) له‌ نووسینی شێح محمد جه‌میل زینۆ، ناوه‌ڕۆكی ووتاره‌كه‌ش باس له‌ : ڕێزی قورئانی پیرۆز ده‌كات بۆ كچان،له‌ زۆرێك له‌ ئایه‌ته‌كانی قورئاندا، وه‌ باسی هۆكاری ئه‌وه‌ی كردووه‌ بۆچی خوای گه‌وره‌ باسی كچانی پێش خستوه‌ به‌سه‌ر كوڕاندا.

ووتارێكه‌ وه‌رگێڕراوه‌ له‌ په‌رتووكی (ڕێزی ئیسلام بۆ ئافره‌تان ) له‌ نووسینی شێخ محمد جه‌میل زینۆ، ناوه‌ڕۆكی ووتاره‌كه‌ش باس له‌ : ڕێزی پێغه‌مبه‌ری خوا (صلی الله علیه وسلم) ده‌كات بۆ كچان، وهانی باوكان و په‌روه‌رده‌كاره‌كانیان ده‌دات كه‌ مامه‌ڵه‌یان جوان بێت له‌ گه‌ڵیاندا.