هاوه‌ڵان وئال وبه‌یت

له‌م وتاره‌ مامۆستا موحسین مه‌حمود باسی تاوانی جنێودان به‌ صه‌حابه‌كان ده‌كات له‌ ڕوانگه‌ی قوئان وسوننه‌ته‌وه‌.

ئازیزان له‌م بابه‌ته‌ی كه‌ له‌به‌رده‌ستداندایه‌ به‌پشتیوانی خوای گه‌وره‌ باس له‌ هه‌ڵویستی ئه‌هلی سوونه‌ت و جه‌ماعه‌ت ده‌كه‌ین له‌باره‌ی خه‌لیفه‌كانی ڕاشدینه‌وه‌، تاوه‌كو ئاگاداری هه‌ڵوێستی ڕاست ودروستیان بین .

له‌ ڕاستیدا كاره‌ساتى شه‌هیدكردنى ئیمام حوسه‌ین له‌ گه‌وره‌ترین كاره‌ساته‌كانه‌ كه‌ تووشی مێژووى موسوڵمانان بوو، چونكه‌ له‌و كاته‌دا بێجگه‌ له‌ ئیمامى حوسه‌ین له‌سه‌ر ڕووى زه‌ویدا كوڕی كچی پێغه‌مبه‌رێكى تر بوونى نه‌بوو، وه‌ به‌راستى به‌ مه‌زڵومى شه‌هید كراو كوشتنه‌كه‌شی به‌ نیسبه‌ت موسوڵمانانى هه‌مووى گۆى زه‌وى كاره‌سات بوو... به‌ڕێزان ناوه‌ڕۆكی ئه‌م وتاره‌ بریتیه‌ له‌ باس كردنی: كاره‌ساتى شه‌هید كردنى ئیمام حوسه‌ین خوا لێی رازی بێت.

ده‌بێت هه‌موو موسڵمانێك نیگه‌ران بێت به‌ كوشتنی ئیمام حوسه‌ین خوا لێی ڕازی بێت، چونكه‌ یه‌كێك بووه‌ له‌ پێاوه‌ به‌رزه‌كانی ئیسلام...وه‌ كوری كچی پێغه‌مبه‌ری خوا بووه‌... به‌ڕێزان: ئه‌م وتاره‌ باسی كوشتنى حوسەین ده‌كات، له‌گه‌ڵ ڕونكردنەوەى لێڵییەكان و جیاكردنەوەى وەهمەكان لە ڕاستیەكان...

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی له‌ ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌:" ئایا چى له‌سه‌ر ئێمه‌ پێویسته‌ به‌رامبه‌ر هاوه‌ڵانى پێغه‌مبه‌ر صلى الله عليه وسلم ؟".

له‌م بابه‌ته‌دا مامۆستا عه‌لی خان خوا بیپارێزێت باسی خۆشه‌ویستی پێغه‌مبه‌ری خوا صلی الله علیه وسلم له‌ دڵی هه‌وه‌ڵانیدا ده‌كات به‌ شێوه‌یه‌كی زۆر خۆش، وه‌ چه‌نده‌ها نمونه‌ی جوان ده‌هێنێته‌وه‌ له‌ باره‌ی خۆشه‌ویستی هاوه‌ڵه‌كان بۆ پێشه‌وای مرۆڤایه‌تی.

ئه‌م بابه‌ته‌ باسی ئه‌م خاڵانه‌ی خواره‌وه‌ ده‌كات: 1- ناوی نه‌سه‌بی. 2- ئایا حه‌سسانی كوڕی ثابت ترسنوك بووه‌. 3- حه‌سسان له‌ سه‌رده‌می پێغه‌مبه‌ری خوادا صلی الله علیه وسلم. 4- حه‌سسان دوای وه‌فاتی پێغه‌مبه‌ر صلی الله علیه وسلم. 5- مردنی حه‌سسان. 6- په‌ند و وانه‌.

ئه‌م بابه‌ته‌ به‌ كورتی باسی ژیانی حاطیبی كوڕی ئه‌بی به‌لته‌عه‌ ڕه‌زای خوای لێبێت ده‌كات له‌گه‌ڵ باس كردنی په‌ند و وانه‌ له‌ چیرۆكی ژیانی.

ئه‌م بابه‌ته‌ باسی ئه‌م خاڵانه‌ ده‌كات: 1- ناو ونه‌سه‌به‌كه‌ی. 2- ژیانی له‌ كاتی نه‌فامیدا. 3- چیرۆكی موسڵمان بوونی. 4- هه‌ندێ له‌ هه‌ڵوێسته‌كانی له‌گه‌ڵ پێغه‌مبه‌ری خوا صلی الله علیه وسلم. 5- ژیانی له‌ پاش وه‌فاتی پێغه‌مبه‌ری خوا صلی اله علیه وسلم. 6- چه‌ند په‌ند ووانه‌یه‌ك.

مامۆستا نهاد – خوا بیپارێزێت - له‌م په‌رتوكه‌ باسی یه‌كێك له‌ خۆشه‌ویسترین ونزكترین ولێكچووترین وپایه‌دارترینی هاوه‌ڵانی پێغه‌مبه‌ری خوا صلی الله علیه وسلم ده‌كات كه‌ حه‌سه‌نی كوڕی عه‌لیه‌ خوا له‌ خۆی وباوكی ڕازی بێت، وه‌ ناوه‌ڕۆكی په‌رتوكه‌كه‌ بریتیه‌ له‌: پێشه‌كیێك، ناوو ڕه‌چه‌ڵه‌كی حه‌سه‌نی كوڕی عه‌لی، برا وخوشكه‌كانی، مامه‌كانی، پوره‌كانی، خاڵۆكانی، له‌ دایكبوونی، ناونانی، ژیانی له‌سه‌رده‌می پێغه‌مبه‌ر صلی الله علیه وسلم، ژیانی له‌سه‌رده‌می خوله‌فای راشدین، خیلافه‌ته‌كه‌ی، ڕێكه‌وتنی له‌گه‌ڵ موعاویه، وه‌فات كردنی.‌

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن شێخ موحه‌مه‌د ساڵح المنجد وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه : " ئایا ڕاده‌ی صه‌حیحی و دروستی ئه‌و ووته‌یه‌ی كه‌ ده‌ڵێت : عه‌لی ( كرم الله وجهه ) خوای گه‌وره‌ ڕووخساری عه‌لی رێز لێگرتووه‌، چۆنه‌ ؟

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن شێخ موحه‌مه‌د ساڵح المنجد وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه : " هه‌ندێك له‌ شیعه‌ی ڕافزه‌ ئه‌و ئیشكاله‌ دروست ده‌كه‌ن بۆ خه‌ڵكی، گوایه‌ فاطمه‌ی مه‌عصوم بێت ( خوای لێ ڕازی بێت ) ئه‌ویش به‌ڵگه‌ی به‌و فه‌رمووده‌یه ده‌هێننه‌وه‌ كه‌ فه‌رموویه‌تی : ( فاطمة بضعة مني فمن أغضبها فقد أغضبني ) واتا : فاطمه‌ پارچه‌یه‌كه‌ له‌من، هه‌ركه‌سێك ئه‌و توڕه‌ بكات، ئه‌وه‌ بیگومان منی توڕه‌ كردوووه‌، ده‌ڵێن : مادام توڕه‌ كردنی فاطمه‌ ( خوای لێ ڕازی بێت )‌ توره‌ بوونی پێغه‌مبه‌ری لێده‌كه‌وێته‌وه‌، توه‌ڕه‌ كردنی پێغه‌مبه‌ریش ( صلی الله علیه وسلم ) توڕه‌ بوونی خوای گه‌وره‌ی لێده‌كه‌وێته‌وه‌، بۆیه‌ فاطمه‌ ( خوای لێ ڕازی بێت ) هه‌روا له‌سه‌ر هیچی به‌تاڵ توره‌ نابێت، كه‌واته‌ : فاطمه‌ مه‌عصومه‌، ئایا ئێوه‌ وه‌ڵامتان چیه‌ بۆ ئه‌م ئیشكاله‌ ؟

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی له‌ ماڵپه‌ری ئیسلام هاوس وه‌ڵام دراوه‌ته‌وه‌ : یه‌كه‌م : ئایا زه‌كات ده‌شێت بدرێت به‌ ئه‌و كه‌سانه‌ی كه‌ پێیان ده‌ڵێن سه‌ید (نه‌وه‌كانی فاطمه‌ و ئيمامی علی)، كه‌سێك سه‌یده‌و موچه‌خۆره‌ به‌ڵام موچه‌كه‌ی به‌شی بژێوی ناكات و له‌ 90% ی موچه‌كه‌ی ده‌داته‌وه‌ به‌ قه‌رزی زه‌وییه‌ك كه‌ كڕیویه‌تی بۆ ئه‌وه‌ی بیكاته‌وه‌ به‌ خانو وه‌ كرێ خانوشی لێبدات و قه‌رزی دوكانیشی لێ بداته‌وه‌.. به‌ڵام ئه‌و كه‌سه‌ كه‌مته‌رخه‌م بێت به‌رامبه‌ر به‌ نوێژه‌كانی و هه‌ندێك جار نوێژه‌كانی نه‌كات.. ئایا ده‌كرێت زه‌كاتی پێ بدرێت؟ دووه‌م : ئه‌گه‌ر زه‌كاتی پێده‌شێت ده‌كرێت زه‌كاته‌كه‌ له‌ بری قه‌رز دابشكێنرێت؟

خاتوو خەدیجە یەكێك بووە لەو ئافرەتانەی كە لەناو قوڕەیشدا بە رەوشتبەرزیی، ژیریی، قسەزانی، دەوڵەمەندی ناسراو بووە، لە بەر داوێنپاكی و رەوشتبەرزی نازناوی (الطاهرة)ی لێ نرابوو.ـ بەر لەوەی ببێتە خێزانی پێغەمبەر(صلى الله عليه وسلم). خاتوو خەدیجە یەكەم كەس بووە كە باوەڕی بە پەیام و پێغەمبەرایەتی پێغەمبەر (صلى الله عليه وسلم) هێناوە.ـ لە ماوەی ژیانی هاوسەرییاندا خوای گەورە سێ كوڕ و چوار كچی پێ بەخشیوه‌...

عائیشه: دایكی ئیمانداران، دایكی (عبدالله) كچی جێنشینی ڵێغه‌مبه‌ر ئه‌بو به‌كری ێدیق، خێزانی ڵێغه‌مبه‌ری خوا (صلی الله علیه وسلم)، وه‌ خوشه‌ویسترینی خێزانه‌كانی بووه‌ لای، له‌ گه‌وره‌ شاره‌زایانی هاوه‌ڵان ... ئه‌م وتاره‌ باسی خۆشه‌ویستی پێغه‌مبه‌ر صلی الله علیه وسلم ده‌كات بۆ دایكی ئیمانداران عائیشه‌ خوای گه‌وره‌ لێی ڕازی بێت.

دیارو ئاشکرایه‌ دواکه‌وتن له‌ جیهاد کردن له‌ پێناوی خوای گه‌وره‌دا له‌ سیفاتی دووڕوانه‌ هه‌ربۆیه‌ ده‌بینین ئه‌گه‌ر که‌سێك له‌ مسوڵمانان به‌ بێ عوزری شه‌رعی دوابکه‌وێت له‌ جیهاد ئه‌وا لۆمه‌کراوه‌ له‌ لای خواو پێغه‌مبه‌ره‌که‌ی (صلی الله‌ علیه‌ وسلم) جا بابزانین سه‌ره‌نجامی ئه‌و سێ هاوه‌ڵه‌ی که‌ دواکه‌وتن له‌ غه‌زای (ته‌بوك) چی بوو؟

ئه‌م نووسراوه‌ی به‌رده‌ستتان ئاماژه‌ بۆ به‌گه‌ورتین و بێوێنه‌ترین گرۆی سه‌ر زه‌وی ئه‌كات, كه‌ بریتین له‌ئه‌ستێره‌ پرشنگداره‌كانی ده‌وری پێغه‌مبه‌ر (صلى الله عليه وسلم), كه‌ له‌وێ‌ ڕۆژێوه‌ تاكوو ئێستا تیشكی خۆری نه‌پساوه‌یان هه‌موو دونیای گرتۆته‌وه‌.. ڕۆژ له‌ دوا ڕۆژو سات له‌ دوا سات پرشنگی خۆری جوامێریان بێ‌ وه‌ستان هه‌ر گڵپه‌ی دێ‌ و ناكوژێته‌وه‌!!

عومه‌ری كوری خه‌تتاب كوری نوفه‌یلی كوری عه‌بدولعوزا، نه‌سه‌بی كۆ ده‌بێته‌وه‌ له‌گه‌ڵ پێغه‌مبه‌ری خوا صلى الله عليه وسلم له‌ كه‌عبی كوری لوئه‌ی،كونیه‌كه‌ی ئه‌بو حه‌فصه‌، وه‌ ناسراوه‌ به‌ ئه‌لفاروق، ئه‌و ناوه‌ی لێنرا له‌ لایه‌ن پێغه‌مبه‌ری خواوه‌ له‌ رۆژی ئیسلام بوونی.خوای گه‌وره‌ ئیسلامی پێ عه‌زیز كرد و جیاوازی پێ كرد له‌ نێوان حه‌ق و باطلدا. وه‌ به‌شداری هه‌موو جه‌نگه‌كانی كرد له‌گه‌ڵ پێغه‌مبه‌ری خوا صلى الله عليه وسلم وزۆر توند بوو به‌رامبه‌ر دوژمنانی ئیسلام...

ئیمامی ته‌به‌ری له‌ نوسیني مێژووه‌ گه‌وره‌‌‌كه‌یدا پشتى به‌ دوو ڕه‌وتى سه‌رچاوه‌یی به‌ستووه‌، زاره‌كى كه‌ به‌ بیستن له‌ مامۆستاكانى وه‌ریگرتووه‌.بۆ ئه‌مه‌ش ده‌ربڕینى(حدثنى)یان(اخبرنى) ، چه‌ند دانراوێكیش كه‌ له‌ گێڕانه‌وه‌كانى وه‌رگرتووه‌ و لێى هێناون وه‌ك له‌ نوسینه‌كانى واقدی و ئه‌بووموخه‌نه‌ف، بۆ ئه‌مه‌ش ده‌قى(ذكر)یان(قال) یان(زعم)دێنێ.

له‌ تایبه‌تمه‌ندیه‌كانی عائیشه‌ ره‌زای خوای لێ بێت كه‌ ابن كه‌سیر باسی كردوه‌: ١- پێغه‌مبه‌ری خوا صلى الله عليه وسلم هه‌موو خێزانه‌كانی بێ وه‌ژن بوون كه‌ هێنایانی، ته‌نها عائیشه‌ نه‌بێت كه‌ كچ بوو. ٢- پێغه‌مبه‌ری خوا صلى الله عليه وسلم به‌ فه‌رمانی خوا عائیشه‌ی كرده‌ خێزانی خۆی. ٣- عائیشه‌ خۆشه‌ویسترین خێزان بوو لای پێغه‌مبه‌ری خوا. ٤- پێغه‌مبه‌ری خوا صلى الله عليه وسلم له‌ ماڵی عائیشه‌ وه‌فاتی كرد. ٥- عائیشه‌ زاناترین خێزانی پێغه‌مبه‌ر بوو صلى الله عليه وسلم، به‌ڵكو زاناترین ئافره‌تی ئومه‌تی پێغه‌مبه‌ر صلى الله عليه وسلم بوو به‌ پێی ڕاو بۆچونی ئه‌هلی عیلم.