Schools and Education

بێگومان تێكه‌ڵاوی كوڕ وكچ به‌ تایبه‌تی له‌ناوه‌نده‌كانی خوێندندا مه‌ترسیه‌كی گه‌وره‌ی هه‌یه‌‌ له‌سه‌ر ئێستا وئاینده‌ی نێر ومێ وپڕۆسه‌ی خوێندن، و كچان و كوڕانی خوێندكاریش .

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن شێخ موحه‌مه‌د ساڵح المنجد، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه:" من له‌یه‌كێك له‌ ووڵاته‌ نا موسڵمانه‌كاندا ده‌ژیم، و ده‌مه‌وێت ‌له یه‌كێك له‌ كۆلیژه‌ دیاریكراوه‌كاندا ناوی خۆم تۆمار بكه‌م، یاسای خوێندن له‌و كۆلیژه‌دا وایه‌ هه‌ركه‌سێك بڕێك پاره‌ی دیاریكراو ببه‌خشێت ئه‌وا له‌ تاقیكردنه‌وه‌كان ده‌به‌خشرێت، ئایا ئه‌مه‌ كارێكی دروسته‌ ؟ نه‌ك هه‌ر هێنده‌ له‌ هه‌ندێك له‌ كۆلیژه‌كاندا كۆمه‌ڵێك كورسی تایبه‌ت ده‌كه‌ن بۆ ئه‌و كه‌سانه‌ی كه‌ بڕه‌ پاره‌ی زیاتر ده‌به‌خشن، ئایا ئه‌مه‌ش كارێكی دروسته‌؟ وه‌ ئه‌گه‌ر كۆلیژه‌كه‌ هه‌ڵسه‌نگاندنێكی دادپه‌روه‌رانه‌ جێ به‌جێ بكات بۆ وه‌رگرتنی خوێندكاران، ئایا دروسته‌ بۆ من پاره‌یه‌كی زیاتر ببه‌خشم بۆ كۆلیژه‌كه‌م بۆ ئه‌وه‌ی له‌ به‌شداری كردنی تاقیكردنه‌وه‌كان ببه‌خشرێم ؟".

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن شێخ محمد صاڵح المنجد، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه: من پرسیارێكم هه‌یه‌ وده‌مه‌وێت وه‌ڵامم بده‌نه‌وه‌ خوای گه‌وره‌ پاداشتی خێرتان بداته‌وه‌، هه‌ندێك له‌مامۆستایان له‌ وه‌زاره‌تی په‌روه‌رده‌ وفێركردن ده‌چن كه‌سانێكی تر له‌جێگای خۆیان داده‌نێن تاوه‌كو وانه‌كانیان بڵێنه‌وه‌ له‌به‌رامبه‌ر كرێیه‌ك كه‌ هه‌ردوولایان ڕێده‌كه‌ون له‌سه‌ری، وئه‌و مامۆستایه‌ باقی تری مووچه‌كه‌ بۆخۆی هه‌ڵده‌گرێت، له‌كاتێكدا ئه‌و جۆره‌ كه‌سانه‌ ئه‌مه‌ ده‌كه‌ن جگه‌ له‌ مامۆستایی كاری تریان نییه‌، یان هه‌ندێك جار خۆیان چه‌ند وانه‌یه‌ك ده‌ڵێنه‌وه‌ وئه‌وی تری ده‌ده‌ن به‌كه‌سانێكی تر بۆ ئه‌وه‌ی به‌پاره‌ بۆیان بڵێنه‌وه‌، ئایا له‌ڕووی شه‌رعه‌وه‌ حوكمی ئه‌م كاره‌ چییه‌؟ بۆ زانینیشتان ئه‌م جۆره‌ كارانه‌ هه‌ندێك جار به‌ئاگاداری ئیداره‌ی ئه‌و خوێندنگایانه‌ ده‌كرێت، خوای گه‌وره‌ پاداشتی خێرتان بداته‌وه‌ ؟

قۆپی كردن دیارده‌یه‌كی ترسناكه‌ وڕه‌وشتێكی خراپه‌، وه‌ ئه‌وه‌ی قۆپێ ده‌كات له‌ كاتی تاقیكردنه‌وه‌كاندا ئه‌وه‌ چەن تاوانێك ئه‌نجام ده‌دات كە شیرینەكەیان لەوى تر تاڵترە و باشەكەشیان لەوانى تر خراپترە: له‌وانه‌: ( هاوەڵ بڕیاردەران لە كردەوەتدا، دزیكردن، درۆكردن، وه‌رگرتنی خوى دوڕوەكان، خواردنی ماڵى خەڵكى بە باطل.

بەڕاستى لێپرسراوێتى ئەركێكى گران و گەورەیە، وە پێویستە لەسەر كاربەدەستان وا بڕواننە پلەو پایەیان كە لێپرسراوێتیە نەك زەعامەت و بەگەورە دانان و لە خۆبایى بوون. پێویستە بزانن كەئەوان لێپرسینەوەیان لەسەرە لە لایەن خواى گەورە، هەروەها لەلایەن ژێردەستەكانیشیانەوە...

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن سایتی ( ئیسلام پرسیار وه‌ڵام ) وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌:" حوكمی فرۆشتنی ئه‌و بحوث و لێكوڵینه‌وانه‌ی كه‌ له‌ تۆڕه‌كانی ئینته‌رنێت وه‌رده‌گیرێن به‌و خوێندكارانه‌ چیه‌ كه‌ مامۆستاكانیان داوایان لێ ده‌كه‌ن و خۆیان به‌ باشی له‌ ئینته‌رنێت نازانن یان له‌به‌رده‌ستیاندا نیه ‌‌؟".

مه‌به‌ست به ‌وشه‌ی (كتێب) لێره‌دا ئه‌و كتێبه‌یه‌كه‌زانستی به‌سوود و رِاست و رِه‌سه‌نی له‌خۆ گرتبێت ، زانستێك كه‌سوودی دین و ژینی تێدا به‌رقه‌رار بێت ، ئاشكراشه‌كه‌(زانستی شه‌رعی) سه‌روه‌ری هه‌موو زانسته‌به‌سوده‌كانه‌و به‌خته‌وه‌ری ژین و دینی پێوه‌به‌نده‌.

سوپاس بۆ خوای گه‌وره ‌وا جارێكی تر قوتابیان و خوێندكاران ده‌گه‌ڕێنه‌وه‌‌ بۆ نێو قوتابخانه‌ و په‌یمانگه‌و زانكۆكان ، بۆیه ‌پێم خۆشه ‌ئه‌م بابه‌ته‌ پێشكه‌ش بكه‌م به‌خوێنه‌رانی ئازیزم وه‌كو بیرخستنه‌وه‌یه‌ك و ئامۆژگارییك و، له‌چه‌ند خاڵێكدا كورتی بكه‌مه‌وه‌...

ئه‌و كچانه‌ی كه‌ خه‌ریكی خوێندنن توشی هه‌ندێ تاوان و سه‌رپێچی ده‌بن، له‌وانه‌: نه‌بوونی دڵسۆزی له‌ فێربوونی زانستدا و پابه‌ند نه‌بوون به‌ پۆشاكی شه‌رعی یه‌وه‌ و دواخستنی مێردكردن ..