بابه‌ته‌كانی ژنان‌

ئەم نوسینە كورتە بریتیە لە كۆمەڵە ئامۆژگاریەك سەبارەت بە ئافرەتان لەكاتی چوونە بازاڕدا، جا داواكارم لەخوای گەورە كە ئەوەی دەیخوێنێتەوە سوودی پێ‌ بگەیەنێت و كاریگەری هەبێت، جا ئومێدەوارم لە بەڕێزتان كە پەیڕەوی ئەم خاڵانە بكەن وجێ‌ بەجێی بكەن، چونكە لە سزای خوا دەپارێزرێیت، هەم ڕەوشت وئاكارت قورس وسەنگین دەبێت ودینت سەلامەت دەبێت، هەمیش پاداشتت دەدرێتەوەو خێرت بۆ دەنووسرێت.

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی له‌ ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه: من ئافره‌تێكم و مناڵ به‌ به‌رم و شیر ده‌ده‌م به‌ مناڵه‌كه‌م، ئایا ده‌كرێت ڕۆژوو نه‌گرم، وه‌ ئه‌گه‌ر ڕێگای پێدراوه‌ له‌ ئیسلامدا دواتر چیم له‌سه‌ر واجب ده‌بێت ؟

وتارێكی زۆر كاریگه‌ری شێخ موحه‌مه‌د حوسین یه‌عقوب، به‌ ژێر نووسی كوردی، به‌ڕاستی كاریگه‌روو به‌هێزه‌ باسی ئه‌و پیلانانه‌ ده‌كات كه‌وا له‌ دژی خوشكان ده‌كرێت له‌ لایه‌ن دوژمنانی ئیسلامه‌وه‌.

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی له‌ ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس ، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه: من دایكم موالیدی (1964) ــه‌، له‌ساڵی (1980) ــه‌وه‌ بۆ سالێ (1989) ڕۆژووی نه‌گرتووه‌، ئه‌و كات ماڵمان له‌لادێ بووه‌، نه‌یزانیوه‌ كه‌ ڕۆژوو فه‌رزه‌، یان سوننه‌ته‌، وه‌ هه‌روه‌ها ڕێگه‌شیان پێ نه‌داوه‌ ڕۆژوو بگرێت، وه‌ ئه‌گه‌ر ڕۆژوی بگرتایه‌ گاڵته‌یان پێ ده‌كرد، ئایا ئێستا ڕۆژووی له‌سه‌ره‌ بیگرێته‌وه‌، وه‌ ئایا ئه‌گه‌ر گرتیه‌وه‌ فدیه‌شی له‌سه‌ر واجب ده‌بێت ؟ تكایه‌ وه‌ڵاممان بده‌نه‌وه‌ ؟

كاتی ئەوە هاتووە باسی ئەوە بكەین كە ئایا ئەم مەسەلەیە (فرەژنی) لە ئیسلامدا هەروا بەبێ‌ مەرج‌و بێ‌ بەربەست‌و كۆنترۆڵ بەجێ‌ هێڵراوە یان كۆمەڵێك مەرج‌و بنەمای بۆ دانراوە.

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی له‌ ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس ، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه: به‌رێزان پرسیاره‌كه‌م ئه‌وه‌یه‌ ئایا ئافره‌تێك سكی یه‌ك مانگ بۆ دوو مانگ بێت وه‌ هه‌ندێ جار (بۆ نمونه‌ هه‌فته‌ی یه‌ك جار) دڵۆپێك خوێنی لێ بێت ئایا نوێژی دروسته‌ وه‌ ئایا پێویست به‌ غوسڵ ناكات ؟

هەندێك لە ئافرەتان وا دەزانن نوێژكردن تەنها بریتیە لە ڕوو كردن ‏لە قیبلە و ئەنجامدانی چەند جوڵەیەك و خوێندنەوەی چەند ئایەت و ‏زیكرێك. دەبینین ئەم بیركردنەوەیە وایان لێدەكات گرنگی نادەن ‏بەوەی كە پێویستە چ جۆرە پۆشاكێك لەبەر بكەن. جا بابزانین پۆشاكی ئافرەتان دەبێت چۆن بێت لە ناو نوێژدا.

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن شێخ محمد صاڵح العثیمین ڕه‌حمه‌تی خوای لێبێت ، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه: ئه‌گه‌ر هاتوو ئافره‌تێك له‌ڕۆژی (نحر) قوربانیدا نه‌یتوانی ته‌وافی ئیفاضه‌ بكات ودوای خست بۆ ڕۆژانی دواتری جه‌ژن (أیام التشریق) ئایا دروسته‌ به‌ته‌نها و به‌بێ مه‌حره‌م ته‌وافه‌كه‌ی بكات، یان هه‌ر واجبه‌ له‌كاتی ته‌وافكردندا مه‌حره‌می له‌گه‌ڵدا بێت ؟

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن لیژنه‌ی هه‌میشه‌یی بۆ لێكۆلینه‌وه‌ی زانستی و فه‌توا و بانگه‌واز و رێنمایی له‌ وڵاتی سعودیه‌، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه: ئافره‌تێك به‌بێ مه‌حره‌م له‌گه‌ڵ چه‌ند هاوڕێیه‌كی خواناس وچاكی خۆیدا حه‌جی فه‌رزی ئه‌نجامدا، ئایا حه‌جی فه‌رزی له‌سه‌ر ده‌كه‌وێت ؟

پرسیارێكه‌‌ له‌ لایه‌ن شێخ ساڵح الفوزان وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ده‌قی پرسیاره‌كه ئه‌مه‌یه‌‌: «ئایا دروسته‌ بۆ ئافره‌ت ئاژه‌ڵ سه‌رببڕێت، یان ئه‌م كاره‌ تایبه‌ته‌ به‌ پیاوانه‌وه‌؟».

پرسیارێكه‌‌ له‌ لایه‌ن ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی له‌ ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ده‌قی پرسیاره‌كه ئه‌مه‌یه: «ئایا دروسته‌ ژن وه‌ك ڕێزێك سوجده‌ بۆ پیاوه‌كه‌ی ببات؟».

دوژمنانی ئیسلام هه‌میشه‌ باس له‌وه‌ ده‌كه‌ن كه‌گوایه‌ ئیسلام زوڵم وسته‌می له‌ئافره‌ت كردووه‌ وهیچ مافێكی پێ ڕه‌وا نه‌بینیوه‌، یان ته‌نها وه‌ك خزمه‌تكارێك سه‌یری ئافره‌ت ده‌كات... هه‌موو ئه‌مانه‌ تانه‌ وته‌شه‌ر وگومانن، وزۆر دوورن له‌ڕاستیه‌وه‌.

بنه‌ما له‌ بنیات نانی كۆمه‌ڵگه‌ی موسڵماندا بریتیه‌ له‌ خێزانی موسڵمان، لانك و كۆشی خێزانیش بریتیه‌ له‌ ماڵه‌وه ، و په‌روه‌رده‌ تیایدا، كۆڵه‌كه‌ی ئه‌م په‌روه‌رده‌یه‌ش بریتیه‌ له‌ ئافره‌تی موسڵمان. ئه‌م بابه‌ته‌ باس له‌ هه‌ڵسوكه‌وتی ئافره‌تی موسڵمان له‌ ماڵه‌كانیاندا ده‌كات.

ئه‌م پرسیاره‌ له‌ لایه‌ن ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی له‌ ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ده‌قی پرسیاره‌كه‌:\” ئافره‌تی‌ سكپڕو شیرده‌ر ڕۆژوویان نه‌گرت چییان له‌سه‌ر واجب ده‌بێت\”.

هیچ بارگرانی وتاوانێك نیه‌ وقه‌یدی ناكات كه‌ ئافره‌ت بچێت بۆ مزگه‌وت بۆ ئه‌وه‌ی نوێژ بكات، ئه‌گه‌ر به‌شێوه‌یه‌كی شه‌رعی باڵاپۆش بێت.

ئاماده‌كردنی: یاسین ئه‌حمه‌د زه‌نگه‌نه‌ ئه‌مڕۆ موسوڵمان له‌ هه‌موو قۆناغ و سه‌رده‌مێكی تر زیاتر پێویستیان به‌ پاراستنی چاوو خۆ پاراستن له‌ بینینی نامه‌حره‌م هه‌یه‌، چونكه‌ پیلانێكی تێكده‌رانه‌ له‌ ئاراداهه‌یه‌و كه‌ناڵه‌ ئاسمانی و ته‌له‌فزیۆنه‌ نێوخۆیی و ڕۆژنامه‌و گۆڤارو میدیاكان به‌ گشتی به‌رده‌وام و به‌ پێ ی پلانێك ئافره‌تی روت و نیوه‌ ڕوت نمایش ده‌كه‌ن ، له‌ ژێر لافیته‌ی ئازادی و ئه‌ده‌بی و هونه‌ری و وه‌رزشی و .....هتد

زانایان له‌م مه‌سئه‌له‌یه‌دا‌ ڕای جیاوازیان هه‌یه‌، وه‌هه‌ر كه‌سێك ئه‌یه‌وێت ئیحتیاط بكات له‌م مه‌سئه‌له‌یه‌دا و ئه‌یه‌وێت زه‌كاتی لێ بدات، ئه‌وه‌ شتێكی جوان باش ده‌كات...

وه‌رگێڕانی: دایكی فیرده‌وس چاكسازی نیوه‌ی كۆمه‌ڵگه‌ یان زیاتر ده‌كه‌وێته‌ ئه‌ستۆی ئافره‌تان، له‌به‌ر ئه‌وه‌ی ئافره‌تانیش ژماره‌یان وه‌كو پیاوان وایه‌، ئه‌گه‌ر زیاتر نه‌بن، وه‌ پێگه‌یاندنی نه‌وه‌كان سه‌ره‌تا كه‌ پێده‌گه‌ن له‌ ئامێز وباوشی ئافره‌تانه‌وه‌ ده‌ست پێده‌كات...

ئه‌م بابه‌ته‌ باسی حوكمی سوار بوونی ئافره‌ت له‌گه‌ڵ شۆفێرێك به‌ بێ مه‌حره‌م ده‌كات...

خوشكی بەڕێزم: فرمێسكەكان هاتوونە گوفتار، ئەی گوێ‌ بیستەكان لە كوێن؟ ڕاستییەكان دەركەوتن، شوێن هەڵهاتنیان لە كوێ‌یە؟ ڕێگای ڕۆشن بووە وە، ڕێبوارەكەی لە كوێ‌یە؟ ئەی تۆ بەرەو كوێ‌ دەچیت؟ مل بۆ كوێ‌ دەنێیت؟ بۆ بەهەشت یان بۆ دۆزەخ؟ ئەی بێ‌ ئاگایت لەوەی هەموو چركەكانی ژیانت دەنوسرێت و گوفتارەكانت كۆ دەكرێنەوە و چی بەدڵتا دێت دەزانرێت و هەڵسوكەوتەكانت ژمارە دەكرێن.