زه‌كاتی زه‌وی خه‌راجی

له‌م ووتاره‌دا باسی زه‌كاتی ئه‌وه‌ی له‌ زه‌وی ده‌رده‌هێنرێت له‌ به‌روبومی كشتوكاڵ وچی كاتێك واجب ده‌بێت، له‌گه‌ڵ مه‌رجه‌كانی واجب بوونی زه‌كات و ئه‌ندازه‌ی ئه‌وه‌ی له‌ زه‌كاتدا ده‌درێت، هه‌روه‌ها باسی زه‌كاتی هه‌نگوین و ئه‌و شتانه‌ش كه‌ له‌ زه‌وی له‌ ئاسه‌واری كۆنی سه‌رده‌می نه‌فامی ده‌رده‌هێنرێن و ده‌دۆزرێنه‌وه‌.

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی له‌ ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس ، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كان‌ ئه‌مه‌یه: ١) لەگەڵ دایکم دەژیم لە خانوویەکی خۆماندا، بەڵام هەیکەلێکمان هەیە پێوستمان پێی نیە بۆ نیشتەجێ بوون و مامەڵەشی پێوە ناکەین، ئایا زەکاتی لێ دەردەچێت؟ ٢) دوو پارچە زەوی بێ تاپۆمان لە گوندێک هەیە مامەڵەی پێوە ناکەین و لە سنوری گوندێکدایە واتە لە سنوری شاروانیدا نیە، ئایا زەکاتی لێ دەردەچێت؟ .

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی له‌ ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس ، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه: ئێمه‌ چه‌ند پارچه‌ زه‌وییه‌كمان هه‌یه‌ به‌ئاوی باران ئاو ده‌درێن،كه‌سێك كردبووی به‌گه‌نم و جۆ وه‌ له‌سێ به‌ش یه‌ك به‌شی بۆ ئێمه‌ بوو.. 600 كیلۆ گه‌نم، وه‌ 200 كیلۆ جۆمان به‌ركه‌وت ؟ ئایا ئه‌بێت ئێمه‌ چه‌ند زه‌كات بده‌ین ‌؟

پرسیارێكه‌‌ له‌ لایه‌ن ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس‌ وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ده‌قی پرسیاره‌كه ئه‌مه‌یه‌‌: پارچه‌ زه‌ویه‌كمان هه‌یه‌ هی خۆم ودایكمه‌ وه‌ هێنده‌یش پاره‌مان نییه‌ كه‌ بیكه‌ین به‌خانوو یان به‌ دوكانێك، ئه‌وه‌ چه‌ند ساڵێكیش ده‌بێت هه‌روا ماوه‌ته‌وه‌، ئایا واجبه‌ زه‌كاتی لێ بده‌ین، خوای گه‌وره‌ پاداشتی خێرتان بداته‌وه‌ ؟.

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن سایتی ئیسلام پرسیار ووه‌ڵام، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌: من وكه‌سێكی تر ڕێكه‌وتین له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی كه‌ پارچه‌ زه‌ویه‌كم هه‌بوو بیده‌مێ بیكات به‌دانه‌وێڵه‌ له‌به‌رامبه‌ردا (ده‌یه‌كی) به‌رهه‌مه‌كه‌یم بداتێ، پاش ئه‌وه‌ی دروێنه‌ی كرد، ئه‌و به‌شه‌ی كه‌له‌سه‌ری ڕێكه‌وتبووین وه‌رمگرت لێی، ئایا ده‌بێت من زه‌كاتی خۆم بده‌م، یان ئه‌و ده‌بێت هه‌موو زه‌كاته‌كه‌ له‌به‌شه‌كه‌ی خۆی بدات ؟

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن سایتی ئیسلام پرسیار ووه‌ڵام، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌: ئایا زه‌كاتی دانه‌وێڵه‌ وبه‌روبووم چۆنه‌؟ وه‌ ئایا نیصابیان چه‌نده‌؟

پرسیارێكه‌‌ له‌ لایه‌ن شێخ عبد الكریم الخضیر ئه‌ندامی ده‌سته‌ی گه‌وره‌ زانایانی شانشینی عه‌ره‌بستانی سعودیه وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ده‌قی پرسیاره‌كه ئه‌مه‌یه‌‌: من پارچه‌یه‌ك زه‌ویم له‌شه‌قامێكی بازرگانی به‌ قسطی مانگانه‌‌ و بۆماوه‌ی ده‌ ساڵ‌ كڕیوه‌، ئایا هه‌موو ساڵێك زه‌كاتی تێدا واجب ئه‌بێت؟ یان پاش كۆتای هاتنی قسطه‌كان زه‌كاتی تێدا واجب ئه‌بێت ؟.

پرسیارێكه‌‌ له‌ لایه‌ن شێخ عبد الكریم الخضیر ئه‌ندامی ده‌سته‌ی گه‌وره‌ زانایانی شانشینی عه‌ره‌بستانی سعودیه وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ده‌قی پرسیاره‌كه ئه‌مه‌یه‌‌: پارچه‌یه‌ زه‌ویم كڕیوه‌ بۆ ئه‌وه‌ی پاره‌كه‌م بپارێزم و نه‌خورێت تاوه‌كو خانوویه‌كی پێ بكڕم بۆ خۆم و ماڵ ومنداڵم، ئایا ئه‌و پارچه‌ زه‌ویه‌ زه‌كاتی لێ ده‌درێت؟ وه‌ به‌چ شێوه‌یه‌ك زه‌كاتی لێ بده‌م؟.

ئه‌م بابه‌ته‌ ده‌رباره‌ی زه‌كاتی‌ به‌روبوومی‌ كشتوكاڵ‌‌و میوه‌جاتن وه‌ ناوه‌ڕۆكه‌كه‌ی بریتیه‌ له‌: - به‌ڵگه‌ له‌سه‌ر واجب بوونی زه‌كاتی‌ به‌روبوومی‌ كشتوكاڵ‌‌و میوه‌جات له‌ قورئان سوننه‌ت. - ئه‌و به‌ربوومانه‌ی‌ زه‌كاتی‌ لێده‌درێت. - راده‌ی‌ گه‌شتنه‌ زه‌كاتی‌ به‌روبوومی‌ كشتوكاڵ‌‌و میوه‌جات. - له‌ به‌روبوم‌و میوه‌جات چه‌ند ده‌درێت له‌ زه‌كات دا.

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن شێخ عبد العزیز ابن باز ـ ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت ـ وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌:" هه‌ندێك مه‌زرا وكێڵگه‌ هه‌یه‌ خاوه‌نه‌كانیان بۆ ئاودێری كردنیان پشت به‌ ئاوی باران ده‌به‌ستن، ئایا له‌به‌رووبوومی ئه‌م كێڵگانه‌دا زه‌كات واجب ده‌بێت ؟ وه‌ ئایا هیچ جیاوازیه‌ك هه‌یه‌ له‌نێوان ئه‌مانه‌ وئه‌و كێڵگانه‌ی تردا كه‌ بۆ ئاودێریان پشت به‌ ماتۆڕ و مه‌كینه‌ی ئاو هه‌ڵگۆستن ده‌به‌ستن؟‌".

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن شێخ عبد العزیز ابن باز ـ ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت ـ وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌:"ئێمه‌ له‌ مه‌زرا وكێڵگه‌كانماندا چه‌ند جۆرێك له‌ میوه‌ وسه‌وزه‌ به‌رهه‌م ده‌هێنین، ئایا زه‌كات تیاندا واجب ده‌بێت؟ وه‌ ئایا ئه‌و به‌رووبومانه‌ چین كه‌ زه‌كاتیان لێ ده‌درێت؟‌".