Шамсуддин Дарғомий - Китоблар

Ушбу дарс қуйидаги мавзуларни ўз ичига олади: – Халифанинг ўлими; – Боғдод кутубхонасининг оқибати; – Тарихда Ислом кутубхоналарининг мунтазам талофат кўргани; – Боғдодга ўт қўйилиши; – Боғдод аҳлининг баъзиларини тирик қолдирилиши; – Муаййиддин Алқамийнинг Боғдодга ҳоким қилиниши; – Боғдод ағдарилишининг асорати;

Ушбу дарс қуйидаги мавзуларни ўз ичига олади: Боғдод ҳукуматининг аҳволи; Боғдод халқининг ҳолати; Боғдод қамали; Мўғуллар билан Аббосийлар хилофати ўртасидаги музокаралар; Боғдоднинг ўққа тутилиши; Халифанинг хўрланиши;

Ушбу дарс қуйидаги мавзуларни ўз ичига олади: Маънавий жанг; Аббосийлар армиясининг кучсизланиши; Мўғул лашкарининг ҳужумга ҳозирланиши; Исмоилия тоифасининг қиличдан ўтказилиши; Мўғул босқини вақтида Боғдоднинг аҳволи; Халифа Мустаъсим Биллаҳнинг аҳволи;

Ушбу дарс қуйидаги мавзуларни ўз ичига олади: Ҳулагунинг Аббосийлар хилофатига жанг учун тайёргарлиги; Пойдеворни мустаҳкамлаш; Арманистон подшоси билан аҳдлашув; Насроний подшоликлари билан аҳдлашиш ҳаракати; Баъзи мусулмон амирликларининг келишуви;

Ушбу дарс қуйидаги мавзуларни ўз ичига олади: Мўғулларнинг Нишопур шаҳри ва унинг халқини яксон қилиши; Ҳирот шаҳрини вайрон ва унинг халқини йўқ қилиниши; Хоразм диёрига мўғуллар босқини; Жалолиддин Хоразмшоҳ сийрати; Балқ жанги; Қобул(Парвон) жанги; Қобул(Парвон) жангидан тушган ғаниматлар устидаги ихтилоф сабабидан мусулмонларнинг бўлиниб кетиши;

Ушбу дарс қуйидаги мавзуларни ўз ичига олади: Жалолиддин Мангубердининг Эронга ҳукумрон бўлиши ва Аббосийлар халифалигини ағдаришга ҳаракат қилиши; Аббосийлар хилофатига Зоҳирнинг волий бўлиши ва унинг даврида аҳволнинг яхшиланиши; Жалолиддин Мангуберди Халат шаҳрини қамал қилиб, унинг халқини қирғин қилиши; Чингизхоннинг ўлими; Ҳижрий 624 ва 627 йиллар орасида мусулмонларнинг ҳолати; Мусулмонларнинг байтул Мақдисни насронийларга топшириши; Ҳижрий 628 йилда содир бўлган ҳодисалар; Мўғул-татарларнинг Ироққа ҳужум қилишдан бош тортиши; Мўғул-татарларнинг Жалолиддин Мангуберди давлатига ҳужум қилиши ва унинг ўлдирилиш қиссаси; Мўғул-татарларнинг Азарбайжонни босиб олиши; Мусулмонларнинг мўғул-татарлар олдида енгилишига олиб келган сабаблар;

Ушбу дарс қуйидаги мавзуларни ўз ичига олади: Ҳижрий 620 йилда содир бўлган энг муҳим воқеалар; Мўғулларнинг Россияда Болгарлар қаршисида мағлубиятга дучор бўлиши; Аксарият мусулмон диёрларидан чигиртка балосининг чиқиши; Ибн Ҳоким Анадолнинг Грузия мамлакатига ҳоким бўлиш илинжида насронийликни қабул қилиши; Ғиёсиддин ибн Хоразмшоҳнинг Эрон ва унинг атрофидаги ҳудудларга ҳукмрон бўлиши ва Аббосийлар халифаси уни заифлаштиришга ва унинг давлатини парчалашга ҳаракат қилиши; Ҳижрий 621 йилда содир бўлган энг муҳим воқеалар; Форс минтақасининг Ғиёсиддин билан Саъдуддин ибн Дакла ўртасида тақсимланиши; Эронда мўғул-татарлар мусулмонларни қатл қилиши; Чигирткаларнинг чиқиши ва қурғоқчилик келиши;

Ушбу дарс қуйидаги мавзуларни ўз ичига олади: Жалолиддин Мангубердининг мўғул қўшинларидан қочиши; Мўғулларнинг Афғонистон диёрини босиб олиши; Мўғулларнинг Мерага шаҳрини эгаллаши; Ҳижрий 618 йилда мўғулларнинг Аббосийлар хилофатига ҳужум қилишдаги тараддуди; Мўғулларнинг Табризга ҳужум қилишдан бош тортишларининг сабаби; Мўғулларнинг Доғистон, Чеченистон ва Россиянинг жануби-ғарбини эгаллаши;

Ушбу дарс қуйидаги мавзуларни ўз ичига олади: Мўғулларнинг Нишопур шаҳри ва унинг халқини яксон қилиши; Ҳирот шаҳрини вайрон ва унинг халқини йўқ қилиниши; Хоразм диёрига мўғуллар босқини; Жалолиддин Хоразмшоҳ сийрати; Балқ жанги; Қобул(Парвон) жанги; Қобул(Парвон) жангидан тушган ғаниматлар устидаги ихтилоф сабабидан мусулмонларнинг бўлиниб кетиши;

Ушбу дарс қуйидаги мавзуларни ўз ичига олади: Муҳаммад ибн Хоразмшоҳнинг таржимаи ҳоли ва енгилиш сабаблари; Мозандарон, Рой, Қозвин, Арманистон ва Грузияга мўғуллар босқини; Мўғулларнинг Фарғона водийси, Термиз шаҳри ва Кулоба қалъасини яксон қилиши; Хуросон ерларига мўғуллар ҳужуми; Мўғулларнинг Насо шаҳрига лашкар тортиши; Мўғуллар Марва шаҳрига юриши ва унинг аҳлини яксон қилиши;

Ушбу дарс қуйидаги мавзуларни ўз ичига олади: Қозоғистон ва Бухорога мўғуллар ҳужуми; Бухорони қирғин қилиниши; Мўғул ҳодисасига Ибнул Асир –раҳимаҳуллоҳ–нинг муқаддимаси; Самарқандни босиб олиниши; Муҳаммад ибн Хоразмшоҳни мўғул изқуварларидан қочиши;

Ушбу дарс қуйидаги мавзуларни ўз ичига олади: Мўғулларнинг келиб чиқиши; Мўғулларнинг ўзига хос белгилари; Кофирларни ислом зиддига бирлашиши табиий ҳол; Мўғулларнинг Хоразм давлатига ҳужуми; Мусулмонларнинг мўғуллар қаршисида мағлуб бўлиши сабаблари; Мўғулларнинг Хоразм давлатига ҳужум қилишининг сабаблари;

Ушбу дарс қуйидаги мавзуларни ўз ичига олади: - Тарихни ўрганишнинг аҳамияти; - Мўғуллар зоҳир бўлган вақтида содир бўлган воқеаларнинг, хозирги кунимиздаги воқеаларга ўхшаш томонлари; - Мўғуллар оёққа турган вақтда оламнинг аҳволи; - Мўғуллар оёққа турган вақтда ислом умматининг ҳолати; - Мўғуллар оёққа турган вақтда салбчиларнинг ҳолати;

Қуйида Ислом олами ўз тарихида кечирган энг аянчили ва мусибатли кунлари, айтишга тил ёзишга қалам ожиз бўлган, юракларни тилка пора қилсада аччиқ ҳақиқатдан бошқа нарса бўлмаган, уммат бағрида ўчмас изини қолдирган ва унга қиёматга қадар дарс бўлиши керак бўлган тарихий қисса "Мўғул босқини ёхуд Мусулмонларнинг қонли кечмиши" баён қилинади. Воқеа ҳижрий еттинчи асрларда бўлиб ўтган аччиқ ҳақиқатдир.