بیان دیدگاه‌های دو تن از علمای برجسته جهان اسلام در باره حُجّیت نص، صحت و شرایط اجتهاد و نحوه برخورد با مسایل جدید (واقع) و صدور حکم در باره آنهاست. یکی از مهم‌ترین نکات بحث برانگیز بین علمای اسلامی، جواز اجتهاد در مسایل و صحت برداشت‌های شخصی از نص قرآن کریم یا سنت و سیره رسول اکرم است. به علاوه، تصمیم‌گیری در شرایط خاص و درباره موضوعات جدیدِ اجتماعی و فقهی (امرِ واقع) مسئله بحث برانگیز دیگری است که همواره محور مباحث فقهی بوده است. نویسندگان این اثر، در خلال دو مقاله بسیار بلند، ابتدا مقولات اجتهاد، نص، امرِ واقع و تصمیم‌گیری براساس مصالح دینی و اجتماعی را به همراه جنبه‌های گوناگون آن معرفی کرده و سپس دیدگاه علمای برجسته اهل سنت را در مورد آنها شرح می‌دهد. بحث درباره اجتهاد شیعی و شرایط و ضوابط آن و نقد دیدگاه آنان و بیان نقاطِ ضعف و اشتباه ایشان در صدور احکام فقهی از جمله دیگر موضوعات کتاب است.