حوكمی پیرۆز بایی كردن له دایك به‌بۆنه‌ی رۆژی له‌دایك بوونیه‌وه
] kurdish – كوردی – كردي [
شێخ موحه‌مه‌د صاڵح المنجد
وه‌رگێڕانی: ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی له ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس
پێداچونه‌وه‌ی: پشتیوان سابیر عه‌زیز
2014 - 1435
« باللغة الكردية »
الشیخ محمد صالح المنجد
ترجمة: فريق قسم اللغة الكردية بموقع دار الإسلام
مراجعة: بشتيوان صابر عزيز
2014 - 1435
حوكمی پیرۆز بایی كردن له دایك به‌بۆنه‌ی رۆژی له‌دایك بوونیه‌وه
ئه‌م پرسیاره ئاڕاسته‌ی ماڵپه‌ڕی ئیسلام پرسیار و وه‌ڵام كراوه :
پرسیار : من گه‌نجێكی مولته‌زیمم به ئاینی پیرۆزی ئیسلامه‌وه، و له‌یه‌كێك له زانكۆكانی ده‌ره‌وه‌ی ووڵات ده‌خوێنم، ئایا دروسته به بۆنه‌ی یادی له‌دایك بوونیه‌وه پیرۆز بایی له دایكم بكه‌م، هه‌رچه‌ند من ئه‌زانم كه دروست نییه ئاهه‌نگێران به‌م بۆنه‌یه‌وه، وه سوپاس بۆ خوا من كه‌سێكی زۆر چاكه‌كارم له‌گه‌ڵ دایكمدا، له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا دایكم زۆر زۆر دووره له ئاینی پیرۆزی ئیسلامه‌وه، بۆیه من نامه‌وێت به‌هۆی ته‌صه‌ڕوفی منه‌وه دایكم زیاتر ڕاونێم له ئیسلام، ئایا ئامۆژگاری ئێوه چییه بۆ من ؟
وه‌ڵام : سوپاس بۆ خوای گه‌وره ومیهره‌بان، وه درود و صه‌ڵات وسه‌لام له‌سه‌ر محمد المصطفی وئال وبه‌یت ویار ویاوه‌رانی هه‌تا هه‌تایه .
ئاهه‌نگێران به بۆنه‌ی رۆژی له‌دایك بوونه‌وه به كارێكی ( بدعة ) و داهێنراو داده‌نرێت، و یه‌كێك له‌و كارانه‌ی له ووڵاتانی بێباوه‌ڕه‌وه خزێنراوه‌ته ناو موسڵمانانه‌وه، چونكه ئاهه‌نگێران به بۆنه‌یه‌كی له‌م شێوه‌یه به ( تشبه ) و خۆچوواندن داده‌نرێت به بێباوه‌ڕان .
بێگومان پیرۆزبایی كردنیش له‌كه‌سێكی تر به بۆنه‌ی یادی له‌دایك بوونیه‌وه جۆرێكه به‌شداری كردن وهاوكاری كردن له‌سه‌ر ئه‌م ( بدعة ) و كاره داهێنراوه و خۆچوواندنه به بێباوه‌ڕان، خوای گه‌وره‌ش فه‌رموویه‌تی : ▬ وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَى وَلا تَعَاوَنُوا عَلَى الإثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ ♂ [ المائدة : 2 ] واتا : یارمه‌تی و کۆمه‌کیی یه‌کتر بکه‌ن له‌سه‌ر چاکه‌و خواناسی، نه‌که‌ن یارمه‌تی وکۆمه‌کی یه‌کتر بکه‌ن له‌سه‌ر گوناهو ده‌ستدرێژی، له خوا بترسن و پارێزکار بن، چونکه به‌ڕاستی خوا زۆر به‌توندی تۆڵه ده‌سێنێت .
هه‌رچه‌نده گوێڕایه‌ڵی كردنی دایك وباوك یه‌كێكه له‌و كاره چاكه وباشانه‌ی كه زۆر ته‌ئكیدی له‌سه‌ر كراوه‌ته‌وه به‌ڵام ده‌بێت بزانین نابێت مرۆڤ گوێڕایه‌ڵی دایك وباوكی بكات له نافه‌رمانی و مه‌عصیه‌تی خوای گه‌وره‌دا، وه‌ك فه‌رموویه‌تی : ▬ وَإِنْ جَاهَدَاكَ عَلى أَنْ تُشْرِكَ بِي مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ فَلا تُطِعْهُمَا وَصَاحِبْهُمَا فِي الدُّنْيَا مَعْرُوفًا وَاتَّبِعْ سَبِيلَ مَنْ أَنَابَ إِلَيَّ ثُمَّ إِلَيَّ مَرْجِعُكُمْ فَأُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ ♂ [ لقمان : 15 ] واتا : ئه‌گه‌ر دایک و باوکت کۆششیان له‌گه‌ڵتا کرد، تا به‌بێ هیچ به‌ڵگه و زانیاریه‌ک هاوه‌ڵ بۆ من بریار بده‌ییت به قسه‌یان مه‌که، له دنیاشدا هاوڕێ و هاوه‌ڵ و خزمه‌تگوزارێکی چاک به بۆیان له هه‌موو بارو دۆخێکدا، شوێنی ڕێبازی ئه‌وانه بکه‌وه که بۆلای من گه‌ڕاونه‌ته‌وه، له‌وه‌ودواو گه‌ڕانه‌وه‌تان هه‌ر بۆ لای منه، جا هه‌واڵتان ده‌ده‌مێ به‌و کارو کرده‌وانه‌ی که ده‌تانکرد.
شێخ عبد الرحمن ی سه‌عدی ( ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت ) له ته‌فسیری ئه‌م ئایه‌ته پیرۆزه‌دا ده‌ڵێت : وا گومان نه‌به‌یت كه گوێڕایه‌ڵی كردنی دایك وباوك له گوناهوتاوان و سه‌رپێچی كردنی خوای گه‌وره‌دا كارێكی چاك وباشه، نه‌خێر، چونكه ماف وهه‌قی په‌روه‌ردگار ده‌بێت پێش بخرێت به‌سه‌ر هه‌قی هه‌موو كه‌سێكی تردا، وه گوێڕایه‌ڵی هیچ مه‌خلوقێك ناكرێت له مه‌عصیه‌تی خالقدا .
خوای گه‌وره نه‌یفه‌رمووه، ئه‌گه‌ر هه‌وڵیاندا له‌گه‌ڵتان كه هاوه‌ڵ بۆ خوای گه‌وره بڕیار بده‌ن به‌گوێیان بكه‌ن و گوێڕایه‌ڵیان بن، به‌ڵكو فه‌رموویه‌تی : ▬ فَلا تُطِعْهُمَا ♂ واتا : به‌گوێیان مه‌كه‌ن له هاوه‌ڵ بڕیارداندا بۆ خوای گه‌وره، به‌ڵام چاكه كردن له‌گه‌ڵیان به ئه‌خلاق و سلوكی جوان به‌رده‌وام بن له‌سه‌ری، هه‌ر له‌به‌ر ئه‌وه‌یه پاستر فه‌رموویه‌تی : ▬ وَصَاحِبْهُمَا فِي الدُّنْيَا مَعْرُوفًا ♂ له دونیا هاوڕێ و هاوه‌ڵ و خزمه‌تگوزارێکی چاک به بۆیان، به‌ڵام شوێنكه‌وتنیان له‌كاتێكدا ئه‌وان له‌سه‌ر بێباوه‌ڕی و كوفر وسه‌رپێچی خۆیان بن، نابێت گوێڕایه‌ڵیان بن [ ته‌فسیری كلام المنان شێخ عبد الرحمن السعدي لاپه‌ڕه 648 ] .
جا له پێناو شوێنكه‌وتنی ئه‌و هیدایه‌ت و ڕێنمونیه‌ی كه له قورئاندا هاتووه، ده‌بێت جه‌نابت به ئه‌ده‌بێكی زۆر جوانه‌وه هۆكاری پێرۆزبایی نه‌كردن له دایكت بۆی ڕوون بكه‌یته‌وه، وه زۆر هه‌وڵ بده هه‌میشه له‌و كارانه‌ی كه سه‌رپێچی خوای گه‌وره نیین گوێڕاڵی بیت، گه‌وره‌ترین چاكه‌یه‌كیش كه جه‌نابت ئه‌نجامی بده‌یت له‌گه‌ڵ دایكتدا ئه‌وه‌ی هه‌میشه خه‌ریكی ئه‌وه بیت بانگی بكه‌یت بۆ ئه‌وه‌ی پابه‌ند بێت به ئه‌حكامه‌كانی ئیسلامه‌وه، وه زۆریش له خوای گه‌وره بپاڕێیته‌وه بۆی كه هیدایه‌تی بدات و بیخاته سه‌ر ڕیگای ڕاستی ئیسلام، ئه‌مجا هه‌ر ماوه‌یه‌ك بۆ ماوه‌یه‌كی تر دیاریه‌كی بۆ بكڕه و پێشكه‌شی بكه، زۆر جوانیش به ئه‌خلاق و ئه‌ده‌بێكی به‌رزه‌وه هه‌ڵسوكه‌وتی له‌گه‌ڵدا بكه، تاوه‌كو خوای گه‌وره به‌زه‌یی بێته‌وه به‌دڵی تۆیشدا و هیدایه‌تی دایكیشت بدات إن شاء الله تعالی..
خوای گه‌وره‌ش زاناتره .