پشتیوان سابیر عه‌زیز - وتاره‌كان

قۆپی كردن دیارده‌یه‌كی ترسناكه‌ وڕه‌وشتێكی خراپه‌، وه‌ ئه‌وه‌ی قۆپێ ده‌كات له‌ كاتی تاقیكردنه‌وه‌كاندا ئه‌وه‌ چەن تاوانێك ئه‌نجام ده‌دات كە شیرینەكەیان لەوى تر تاڵترە و باشەكەشیان لەوانى تر خراپترە: له‌وانه‌: ( هاوەڵ بڕیاردەران لە كردەوەتدا، دزیكردن، درۆكردن، وه‌رگرتنی خوى دوڕوەكان، خواردنی ماڵى خەڵكى بە باطل.

ئاینی پیرۆزی ئیسلام هه‌وڵی داوه‌ ژیانی مرۆڤ بپارێزێت، وه‌ تۆڵه‌ی توندی دانه‌وه‌ بۆ ئه‌و كه‌سه‌ی كه‌وا خوێنی مرۆڤ حه‌ڵاڵ وڕه‌وا ده‌كات به‌ ناهه‌ق.

زه‌كاتی‌ ئاژه‌ڵ‌ سێ‌ جۆر له‌ئاژه‌ڵ‌‌و ماڵات ده‌گرێته‌وه‌ كه‌ پێویسته‌ زه‌كاتیان لێ‌ بدرێت كه‌ئه‌مانه‌ن (ووشتر‌و ره‌شه‌وڵاخ (مانگا‌و گامێش) ‌و مه‌ڕ‌و بزن. ناوه‌ڕۆكی ئه‌م بابه‌ته‌ بریتیه‌ له‌: - راده‌ی‌ گه‌شتنه‌ زه‌كاتی‌ ووشتر. - راده‌ی‌ گه‌شتنه‌ زه‌كاتی‌ مه‌ڕ‌و بزن. - به‌ڵگه‌ی‌ زه‌كاتی‌ مه‌ڕ‌و بزن‌و راده‌ی‌ گه‌شتنه‌ زه‌كات‌و ئه‌ندازه‌ زه‌كات لێدانی‌. - مه‌رجه‌كانی‌ زه‌كات لێكه‌وتنی‌ ئاژه‌ڵ‌.

ئه‌م بابه‌ته‌ ده‌رباره‌ی زه‌كاتی‌ به‌روبوومی‌ كشتوكاڵ‌‌و میوه‌جاتن وه‌ ناوه‌ڕۆكه‌كه‌ی بریتیه‌ له‌: - به‌ڵگه‌ له‌سه‌ر واجب بوونی زه‌كاتی‌ به‌روبوومی‌ كشتوكاڵ‌‌و میوه‌جات له‌ قورئان سوننه‌ت. - ئه‌و به‌ربوومانه‌ی‌ زه‌كاتی‌ لێده‌درێت. - راده‌ی‌ گه‌شتنه‌ زه‌كاتی‌ به‌روبوومی‌ كشتوكاڵ‌‌و میوه‌جات. - له‌ به‌روبوم‌و میوه‌جات چه‌ند ده‌درێت له‌ زه‌كات دا.

بۆیه‌ ده‌بێت مرۆڤ ڕێگا نه‌ به‌خۆی و نه‌ به‌هیچ كه‌سێكی تریش نه‌دات كه‌ له‌تاوان وگوناهدا ڕۆبچێت و به‌رده‌وام بێت، بۆ نموونه‌ بڕوات بگه‌ڕێت له‌هه‌موو مه‌سئه‌له‌یه‌كدا كام مه‌زهه‌ب و كام زانا ڕایه‌كی هه‌یه‌ له‌گه‌ل هه‌واو ئاره‌زووی ئه‌ودا ده‌گونجێت كۆیان بكاته‌وه‌ و پاشان بێت به‌و كاره‌ی فه‌توای حه‌ڵاڵ وحه‌رامی مه‌سائیله‌كان بۆ خه‌ڵكی بدات و ناویشی لێ بنێت ئاینی ئاسانكاری و میانه‌ڕه‌و

ئه‌م بابه‌ته‌ باسی ئه‌م خاڵانه‌ ده‌كات: ١- پێناسه‌ی ته‌یه‌مموم. 2- حوكمی ته‌یه‌مموم. 3- چۆنیه‌تی ته‌یه‌مموم. 4- پووچه‌ڵكه‌ره‌وه‌كانی ته‌یه‌مموم.

ئه‌م بابه‌ته‌ باسی: ١- ئه‌و ئه‌حكامانه‌ی په‌یوه‌ندیان به‌ نوێژی نه‌خۆشه‌وه‌ هه‌یه‌. ٢- ئه‌و ئه‌حكامانه‌ی په‌یوه‌ندیان هه‌یه‌ به‌ نوێژی ترسه‌وه‌.

ئاماده‌كردنی: دكتۆر هیوا نجم الدین حیدر شیخ الاسلام ابن تیمیه‌ ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت دوژمنێكی زۆری هه‌بوو، به‌رده‌وام ئازار وئه‌شكه‌نجه‌یان ده‌دا، چی خۆیان به‌ ڕاسته‌وخۆ یان له‌ ڕێگای كاربه‌ده‌ستانه‌وه‌، به‌ڵام شیخ الاسلام خۆڕاگر بوو به‌رامبه‌ر ئه‌و هه‌موو سته‌مه‌، له‌به‌ر ئه‌وه‌ی ده‌یزانی سه‌ربه‌زی بۆ ئه‌وانه‌یه‌ كه‌ ڕێبازی پێغه‌مبه‌ر صلى الله عليه وسلم ده‌گرنه‌به‌ر. سه‌رچاوه‌ی بابه‌ت: سایتی فه‌رمووده‌.

- متمانه‌ به‌خوای گه‌وره‌ ئارامی دڵ ‌و دره‌وونه‌ به‌ شێوه‌یه‌ك هیچ گومانێكی تێناكه‌وێت، حه‌سانه‌وه‌ی ویژدانه‌‌و هیمه‌ت‌و ووره‌ به‌رزییه‌. - متمانه‌ بوون به‌خوای گه‌وره‌ یانی دابڕینی متمانه‌ یه‌ به‌خه‌ڵكانی دی له‌هه‌ر پله‌‌و پایه‌یه‌كدا بن. - له‌م بابه‌ته‌ نوسه‌ری به‌ڕێز چه‌نده‌ها به‌ڵگه‌ی له‌ قورئان وسوننه‌ت هێناوه‌‌ ده‌رباره‌ی متمانه‌ به‌خوای گه‌وره و به‌په‌یام و به‌رنامه‌كه‌ی به‌واده‌و به‌ڵێنه‌كانی.

ئه‌م بابه‌ته‌ باسی چه‌ند خاڵێك ده‌كات ، له‌وانه‌: ١- مه‌رجی‌ زه‌كاتی‌ ئاڵتوون‌و زیو ٢- زیو چه‌ند بێت زه‌كاتی‌ لێ‌ ده‌درێت‌و چه‌ندی‌ لێ‌ ده‌درێت؟ ٣- ئاڵتون له‌ چه‌ندا زه‌كاتی‌ لێ ده‌درێ‌‌و چه‌ندی‌ لێ ده‌درێت.

خۆشه‌ویستان ماره‌یی ئه‌و ئافره‌ته‌ی ته‌ڵاق ده‌درێت وجیا ده‌بێته‌وه‌ له‌ پیاوه‌كه‌ی چه‌ند جۆر وشێوه‌یه‌كه‌یه‌، هه‌ر شێوه‌یه‌كیان جیاوازه‌ له‌وی دیكه‌یان، ئه‌ویش به‌پێی ئه‌و ئافره‌ته‌ی ته‌ڵاقدراوه‌ و جیابوه‌ته‌وه‌ له‌ پیاوه‌كه‌ی حوكمه‌كه‌ی ده‌گۆڕێت ...

له‌و نوێژانه‌ی كه‌ چوار ڕه‌كاتین وه‌ك نوێژی نیوه‌ڕۆ و عه‌سر و عیشا له‌گه‌ڵ دوو ڕكاتی سه‌ره‌تای نوێژی مه‌غریب، سوننه‌ته‌ كه‌ له‌پاش سوره‌تی الفاتحة به‌ئه‌ندازه‌ی ئه‌وه‌ی بۆت ده‌كرێت قورئان بخوێنیت...

نوێژی سەفەر چەند حوكمێكی هەیە وا لەخوارەوە ڕوونیان ئەكەینەوە: (1) كورت كردنەوەی نوێژە چوار ڕكاتی‌یەكان (2) ماوەی كورت كردنەوە (3) ئەو شوێنەی كورت كردنەوەی لێوە دەست پێ‌ دەكات (4) چ كاتێك موسافیر نوێژەكانی بەتەواوی ئەكات (5) نوێژی سوننەت لەسەفەردا (6) سەفەركردن لەڕۆژی هەینیدا

به‌ڕێزان هه‌ڵگرتنی ئه‌مانه‌تی لێپرسراویه‌تی له‌ئاینی پێرۆزی ئیسلامدا ئه‌ركێكی گه‌وره‌ وگران وقورسه‌ وهه‌موو كه‌س توانا وطاقه‌تی ئه‌وه‌ی نیه‌ ئه‌و ئه‌مانه‌ت و واجبه‌ گه‌وره‌یه‌‌ هه‌ڵگرێت جگه‌ ئه‌و كه‌سانه‌ نه‌بێت خاوه‌نی عه‌زم ولێبڕانێكی زۆرن بۆ ئه‌داكردنی وه‌ك ئه‌وه‌ی خوا وپێغه‌مبه‌ره‌كه‌ی داوایانكردووه..

ناوه‌ڕۆكی ئه‌م بابه‌ته‌ بریتیه‌ له‌ باسی چۆنیه‌تی كردنی نویژی مردوو وچه‌ند حومكێكی تری تایبه‌ت به‌ مردوو،‌ وه‌كو سوننه‌ت‌و ئادابه‌كانی‌ ناشتنی‌ مردوو...

خوێنه‌ره‌ خۆشه‌ویسته‌كان: ئه‌م باسه‌ بریتیه‌ له‌ مانای دوو فه‌رمووده‌ی پێغه‌مبه‌ری خوا صلى الله عليه وسلم كه‌ له‌ بابی ( نزیك بونه‌وه‌ی فیتنه‌ و له‌ناوچوون كاتێ تاوان زۆر بوو) له‌ كتێبی ( الفتن ) ی پوخته‌ی سه‌حیحی موسلیمدا هاتوه...

له‌ ئایینى ئێمه‌دا جه‌ژنێك نیه‌ به‌ناوى جه‌ژنى دایكه‌وه‌، نه‌ له‌ قورئان و نه‌ له‌ سوننه‌تدا هاتووه‌ڕۆژێك ته‌رخان بكرێت بۆ ڕێزگرتن له‌ دایك و سوپاس كردن و ئاهه‌نگ بۆ گێڕانى. ئایینى پاك و بێگه‌ردى ئیسلام بایه‌خى داوه‌ به‌ ڕێزگرتن له‌ دایك و چاكه‌كردن و به‌جوان مامه‌ڵه‌كردن له‌گه‌ڵیدا له‌درێژایى ساڵدا و ته‌نها كاتێكى دیارى نه‌كردووه‌ بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌...

خۆشه‌ویستان جارێكی تر هاتینه‌وه‌ خزمه‌تتان بۆ پێشكه‌شكردنی به‌شی كۆتای له‌ ئه‌حكامه‌كامی جه‌نازه‌ ئه‌ویش باسی چۆنیه‌تی ناشتنی مردوو و ئه‌و حوكمانه‌ی كه‌ په‌یوه‌ندیان پیوه‌ی هه‌یه‌ .

ئه‌م بابه‌ته‌ باسی چیرۆكی پیاوێكی نه‌خۆش ده‌كات كه‌ به‌ هۆی به‌خشین وسه‌ده‌قه‌وه‌ چاك ده‌بێته‌وه‌؛ چونكه‌ چاكه‌ كردن خه‌سڵه‌تێكى زۆر به‌رز و سیفه‌تێكى زۆر جوانه‌ و‌خۆشبه‌ختى دونیا و دواڕۆژى تێدایه‌...

خۆشه‌ویستان له‌م بابه‌ته‌ماندا هه‌وڵ ئه‌ده‌ین به‌چه‌ند ئه‌ڵقه‌یه‌ك چه‌ند بابه‌تێكتان له‌سه‌ر ئه‌حكامه‌كانی ( جه‌نازه‌ ) ومردوو پێشكه‌ش بكه‌ین به‌ ئومێدی ئه‌وه‌ی كه‌ گشت لایه‌ك سوودمه‌ند بن لێی، چونكه‌ زۆربه‌ی ئه‌حكامه‌كانی ( جه‌نازه‌ ) فه‌رزی كفایه‌ن، جا پێویسته‌ كۆمه‌ڵێك له‌خه‌ڵكی ئاگاداری ئه‌م بابه‌تانه‌ بن، چونكه‌ به‌ نه‌كردن وئه‌دا نه‌كردنیان ته‌واوی خه‌ڵكی ئه‌و شار و ووڵاته‌ گوناهـ بار ئه‌بن كه‌ ئه‌و فه‌رزه‌ كفایه‌یان كه‌وتوه‌ته‌ سه‌ر...