پێناسه‌و جۆره‌كانی نیفاق
نوسـه‌ر : شێخ ساڵح فۆزان ئه‌لفۆزان
وه‌رگـێران: ئیحسان بورهان الدین
پێداچـونه‌وه: پشتیوان سابیر عه‌زیز
وه‌سف كردن
ئه‌م بابه‌ته باسی پێناسه‌ی نیفاق و جۆره‌كانی ده‌كات وله‌گه‌ڵ روونكردنه‌وه‌ی جیاوازییه‌كانی نێوان نیفاقی گه‌وره وبچووك.
Read - 1
PDF 209.3 KB 2019-05-02
- 2
DOC 2.7 MB 2019-05-02
وه‌صفی فراوان
پێناسه‌و جۆره‌كانی نیفاق
] kurdish – كوردی – كردي [
صالح بن فوزان الفوزان
وه‌رگێڕانی: ئیحسان بورهان الدین
پێداچونه‌وه‌ی: پشتیوان سابیر عه‌زیز
2011 - 1432
﴿ النفاق تعريفه وأنواعه ﴾
« باللغة الكردية »
صالح بن فوزان الفوزان
ترجمة: إحسان برهان الدين
مراجعة: بشتيوان صابر عزيز
2011 - 1432
پێناسه‌و جۆره‌كانی نیفاق
یه‌كه‌م: پێناسه‌ی نیفاق:
-نیفاق له وشه‌ی ( النافقاء ) سه‌رچاوه ده‌گرێت كه یه‌كێكه له ڕێگه‌كانی ده‌رچوونی (گۆرهه‌ڵكه‌نه)له كونه‌كه‌ی. ئه‌گه‌ر له‌و ڕێگه‌وه مه‌ترسی ده‌چێته جێگایه‌كی تری ده‌رچوون، یان له‌وشه‌ی ( النفق ) ه‌وه هاتووه كه حه‌شارگه ده‌گه‌یه‌نێ.
-نیفاق له ڕووی شه‌رعه‌وه واته: پیشاندانی ئیسلام وچاكه به ڕوواڵه‌ت و شاردنه‌وه‌ی كوفر وخراپه، به‌وه ناو نراوه چونكه له ده‌رگایه‌كه‌وه ده‌چێته ناو شه‌رعه‌وه و، له ده‌رگایه‌كی تره‌وه لێی ده‌رده‌چێت، بۆیه خوای گه‌وره فه‌رموویه‌تی: { وَعَدَ اللَّهُ الْمُنَافِقِينَ وَالْمُنَافِقَاتِ وَالْكُفَّارَ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا ۚ هِيَ حَسْبُهُمْ ۚ وَلَعَنَهُمُ اللَّهُ ۖ وَلَهُمْ عَذَابٌ مُقِيمٌ } التوبة: ٦٨. (الفاسقون)واته: ئه‌وانه‌ی له‌شه‌رع ده‌رده‌چن.
خوای گه‌وره مونافیقه‌كانی له كافران به خراپتر داناوه وفه‌رمویه‌تی:{ إِنَّ الْمُنَافِقِينَ فِي الدَّرْكِ الْأَسْفَلِ مِنَ النَّارِ وَلَنْ تَجِدَ لَهُمْ نَصِيرًا } النساء: ١٤٥.
هه‌روه‌ها فه‌رمویه‌تی:{ يُخَادِعُونَ اللَّهَ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَمَا يَخْدَعُونَ إِلَّا أَنْفُسَهُمْ وَمَا يَشْعُرُونَ٭ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ فَزَادَهُمُ اللَّهُ مَرَضًا ۖ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ بِمَا كَانُوا يَكْذِبُونَ } البقرة: ٩و١٠.
دووه‌م: جۆره‌كانی نیفاق:
نیفاق ده‌بێته دوو جۆره‌وه:
یه‌كه‌م: نیفاقی بیروباوه‌ڕ: كه بریتیه له نیفاقی گه‌وره كه خاوه‌نه‌كه‌ی موسڵمانی پیشان ده‌دات وله‌ناخه‌وه بێباوه‌ڕه، ئه‌م جۆره نیفاقه كه‌سه‌كه له ئیسلام ده‌رده‌كات وده‌يخاته بنی دۆزه‌خه‌وه، خوای گه‌وره‌یش ئه‌م جۆره كه‌سانه‌ی به‌هه‌موو سیفاتێكی خراپ باس كردووه وه‌كو بێباوه‌ڕی وگالته كردن به ئایین و په‌یڕه‌وانی و خۆش‌ویستنی دوژمنانی ئیسلام.
ئه‌م جۆره كه‌سانه له هه‌موو سه‌رده‌مێكدا هه‌ن به‌تایبه‌تی كاتێك ده‌سه‌ڵاتی ئیسلام به هێز ده‌بێت وناتوانن به ئاشكرا به‌ره‌نگاری ببنه‌وه، بۆیه په‌نا ده‌به‌نه به‌ر ده‌رخستنی موسڵمانی به مه‌به‌ستی پیلانگێڕی وزیان گه‌یاندن به موسڵمانانن هه‌روه‌ها بۆ ئه‌وه‌ی به‌سه‌لامه‌تی له‌گه‌ڵ موسڵمانان بژین وخۆێن وماڵی خۆیان بپارێزن، جا ده‌بینین كه‌سی مونافیق وا خۆی ده‌رده‌خات كه باوه‌ڕی به خواو مه‌لائیكه وكتێبه‌كانی خوای گه‌وره وپێغه‌مبه‌ران وڕۆژی دوایی هه يه، له كاتێكدا ئه‌و له ڕاستیدا باوه‌ڕی به هیچ له‌وانه نییه.
خوای په‌روه‌ردگاریش په‌رده‌ی له‌سه‌ر ئه‌و مونافیقانه هه‌ڵماڵیوه ونهێنیه‌كانی ده‌رخستوون له قورئانی پیرۆزدا، ئیماندارانیشی لێ ئاگاداركردوونه‌ته‌وه بۆ ئه‌وه‌ی وریابن له خراپه‌یان.
له سه‌ره‌تای سوڕه‌تی ( البقرة ) خوای نهێنیزان باسی سێ جۆره‌كانی خه‌ڵكمان بۆ ده‌كات كه بریتین له: ئیمانداران ( المؤمنین ) وبێباوه‌ڕان ( الكفار ) و دووڕووه‌كان ( المنافقون ) چوار ئایه‌تی ده‌رباره‌ی ئیماندارانه‌و دوو ئایه‌تی باسی بێباوه‌ڕانه، به‌ڵام سیانزه ئایه‌تی ته رخان كردووه بۆ باسی مونافیقان، چونكه خراپه وزیانی ئه‌وان گه‌وره‌یه له‌سه‌ر ئیسلام وموسڵمانان، چونكه ئه‌وان به ڕواڵه‌ت خۆیان به موسڵمان ده‌زانن و له ڕاستیشدا ئه‌وان دوژمنی ئیسلامن.
ئه‌م جۆره نیفاقه ده‌بێته شه‌ش به‌شه‌وه:
١-به درۆخستنه‌وه‌ی پێغه‌مبه‌ر صلى الله عليه وسلم.
٢-به درۆخستنه‌وه‌ی هه‌ندێك له‌شه‌رعه‌كه‌ی.
٣-ڕقلێبوونی پێغه‌مبه‌ر صلى الله عليه وسلم.
٤-ڕقلێبوونی شه‌رعی پێغه‌مبه‌ر صلى الله عليه وسلم.
٥-خوشحاڵبوون به دابه‌زینی ئاینی ئیسلام.
٦-قه‌ڵس بوون به‌سه‌ركه‌وتنی ئیسلام.
جۆری دووه‌م: نیفاقی كرده‌یی: واته: ئه‌نجامدانی هه‌ندێك له كرده‌وه‌ی مونافیقه‌كان هاوكات له گه‌ڵ مانه‌وه‌ی ئیمان له دڵدا ، ئه‌م جۆره نیفاقه خاوه‌نه‌كه‌ی له ئیسلام ده‌رناكات ، به‌ڵام هۆكارێكه بۆ ده‌ركردنی ، خاوه‌نه‌كه‌شی پێی ده‌وترێت ئیماندار و نیفاقی تێدایه ، ئه‌گه‌ریش زۆر بێته‌وه ده‌بێته مونافیقێكی ته‌واو ، به‌ڵگه فه‌رمووده‌ی پیغه‌مبه‌ره صلى الله عليه وسلم: (اربع من كن فیه كان منافقا خالصا ، ومن كانت فیه خصلة منهن كانت فیه خصلة من النفاق حتى یدعها ، إذا أتمن خان ، وإذا حدث كذب ، وإذا عاهد غدر ، وإذا خاصم فجر ) متفق علیه .
واته: هه‌ركێ چوار خه‌سڵه‌تی تێدا بێت مونافقێكی ته‌واوه، هه‌ركێش یه‌كێكی له‌و خه‌سڵه‌تانه تێدا بێت ئه‌وه‌نده مونافیقی تێدایه تاكو وازی لێ ده‌هێنێ؛ ئه‌گه‌ر شتی پێ بسپێردرێت ناپاكی ده‌كات، ئه‌گه‌ر قسه بكات درۆ ده‌كات، ئه‌گه‌ر په‌یمان بدات په‌یمانه‌كه‌ی ده‌شكێنێ، ئه‌گه‌ر ناكۆكی ومشت ومڕ بكات بێ شه‌رمی ده‌نوێنێ. هه‌ركێ ئه‌م سیفه‌تانه ى تێدا كۆبێته‌وه هه‌موو خراپه‌یه‌كی له خۆگرتووه، ئه‌وه‌شی یه‌كێ له‌و سیفه‌تانه‌ی تیابوو به‌شێكی له نیفاق تێدایه.
ده‌شگونجێ هه‌ندێ خه‌سڵه‌تی چاكه وخراپه له‌كه‌سێكدا كۆبێته‌وه، به‌هه‌مان شێوه كوفر ونیفاق به‌و شێوه‌ش شایسته‌ی پاداشت وسزا ده‌بێت به‌پێی كرده‌وه‌كانی.
هه‌ندێكی تر له‌و خه‌سڵه‌تانه: ته‌مه‌ڵی له ئاماده‌بوونی نوێژی جه‌ماعه‌ت له مزگه‌وت، چونكه ئه‌وه له‌سیفه‌تی مونافیقه‌كانه، نیفاقیش خراپه‌و شه‌ڕێكی زۆر ترسناكه، ته‌نانه‌ت هاوه‌ڵان زۆر لێی ده‌ترسان، ( ابن ابی ملیكة ) فه‌رمویه‌تی:( أدركت ثلاثين من أصحاب رسول الله صلى الله عليه وسلم كلهم يخاف النفاق على نفسه).
واته: چاوم به سی كه‌س له هاوه‌ڵان كه‌وت هه‌موویان له خۆيان ده‌ترسان بكه‌ونه نیفاقه‌وه.
جیاوازییه‌كانی نێوان نیفاقی گه‌وره وبچووك:
١-نیفاقی گه‌وره خاوه‌نه‌كه‌ی له ئیسلام ده‌رده‌كات، به‌ڵام نیفاقی بچووك خاوه‌نه‌كه‌ی له ئیسلام ده مێنێته‌وه.
٢-نیفاقی گه‌وره بریتی یه له جیاوازی نهێنی وئاشكرا له بیروباوه‌ڕدا، به‌ڵام نیفاقی بچووك بریتی یه له جیاوازی نهێنی وئاشكرا له كرده‌وه‌كان نه‌ك بیروباوه‌ڕ.
٣-نیفاقی گه‌وره له ئیمانداره‌وه به‌دی ناكرێت، به‌ڵام ده‌گونجێ نیفاقی بچووك له ئیمانداره‌وه ده‌ركه‌وێت.
٤-خاوه‌نی نیفاقی گه‌وره به زۆری ته‌وبه ناكه‌ن، به پێچه‌وانه‌ی نیفاقی بچووك، كه خاوه‌نه‌كه‌ی له‌وانه‌یه ته‌وبه بكات وخوای گه‌وره لێی خۆش بێت. شه یخولئیسلام ( ابن تیمیة ) ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت فه‌رموویه‌تی: زۆر جار به‌شێكی نیفاق تووشی ئیماندار ده‌بێت دواتریش خوای گه‌وره لێی خۆش ده‌بێت،یان هه‌ندێ شت تووشی دڵی ده‌بێت كه مونافیقی ده‌گه‌یه‌نێ، به‌ڵام خوای گه‌وره رزگاری ده‌كات. ئیماندار به‌وه‌سوه‌سه‌ی شه‌یتان تاقی ده‌كرێته‌وه، هه‌روه‌ها به‌گومان وبێباوه‌ڕی كه دڵی پێ ته‌نگ ده‌بێت، وه‌كو هه‌ندێك له هاوه‌ڵان ده‌یانفه‌رموو: ئه‌ی پێغه‌مبه‌ری خوا صلى الله عليه وسلم كه‌سی وا هه‌یه له ئێمه شتی وا دێته دڵیدا، كه پێی خۆشه له ئاسمانه‌وه بكه‌وێته‌وه خواره‌وه نه‌ك ئه‌و قسانه بكات كه دێته دڵیدا، پێغه‌مبه‌ر صلى الله عليه وسلم فه‌رمووی:(( ذلك صریح الایمان)) رواه احمد ومسلم. واته: ئه‌وه ئیمانی ڕاشكاوه.
سه‌باره‌ت به ئه‌وانه‌ی كه نیفاقی گه‌وره‌یان تێدایه، خوای گه‌وره ده‌فه‌رموێت: { أَوَلَا يَرَوْنَ أَنَّهُمْ يُفْتَنُونَ فِي كُلِّ عَامٍ مَرَّةً أَوْ مَرَّتَيْنِ ثُمَّ لَا يَتُوبُونَ وَلَا هُمْ يَذَّكَّرُونَ } التوبة: ١٢٦.
( ابن تیمیة) فه‌رموویه‌تی:زانایان جیاوازیان له نێواندایه سه‌باره‌ت به وه‌رگیرانی ته‌وبه‌كردنی ئه‌وان له ڕواڵه‌تدا، چونكه ئه‌وه شتێكی نه‌زانراوه، ئه‌وانه ش هه‌میشه موسڵمانێتی ده‌رده‌خه‌ن. ( مجموع الفتاوى 28/434 ـ 435).
سه‌رچاوه‌ی بابه‌ت: عقيدة التوحيد، د. صالح بن فوزان الفوزان.
پۆڵینه زانستیه‌كان:
Follow us: