شێخ عه‌بدولعه‌زیز بن باز - وتاره‌كان

ئەی گرۆھی موسڵمانان: ئەوەی گومانی تێدا نیە لەلای ھەموو کەسێکی خاوەن ژیری ئەوەیە: لەپێش ئیسلام گەلانی پێشوو شەپۆلێکیان ڕووبەڕوو بویەوەو، سەرئەنجام ئەو شەپۆلە ڕێگای داخستنی نیشان دان، ئوممەتی پێغەمبەری خوا صلى الله عليه وسلم چاکترینی ئوممەتان و تایبەترین ئوممەتیشن بەئاڕاستەی فەرمانکردن بە چاکەو ڕێگری کردن لە خراپەو بانگەواز کردن بۆ خێرو چاکە، ئەمەش وەک پەیوەست بوون و پەیڕەوی کردنی پێشەواو پێغەمبەرەکەیان صلى الله عليه وسلم، کە لە ھۆکارەکانی کامەرانی و بەختەوەرییانە لە دونیاو دواڕۆژدا.

فه‌رموده‌كه‌ ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات ئامۆژگارى ئایندارییه‌، ئه‌ویش بریتییه‌ له‌ دڵسۆزى و ڕاستگۆیى له‌شتێكدا به‌ئاڕاسته‌ى ئه‌نجامدانى به‌و شێوه‌یه‌ى په‌روه‌ردگار فه‌رزى كردوه‌، وه‌ ئاین ئامۆژگارییه‌ له‌سه‌رجه‌م ئه‌و ئه‌ركانه‌دا كه‌ په‌روه‌ردگار پێویستى كردون، هه‌روه‌ها وازهێنان له‌سه‌رجه‌م ئه‌و شتانه‌ى كه‌ یاساغ و حه‌رامى كردون، ئه‌مه‌ش شتێكى گشتگیره‌و په‌یوه‌ندى به‌ مافى خواو پێغه‌مبه‌رو قورئان و ئوممه‌ت و مافى گشتییه‌وه‌ هه‌یه‌.

ناونیشانى ئه‌و بابه‌ته‌ى ده‌مه‌وێت پێشكه‌شتانى بكه‌م بریتییه‌ له‌ هاوكاریكردنى یه‌كترى له‌سه‌ر چاكه‌و ته‌قواى خوا، ئه‌مه‌ش وشه‌یه‌كه‌و هه‌موو شتێكى چاك ده‌گرێته‌وه‌، ئێوه‌ش "سوپاس بۆ خوا" له‌و كه‌سانه‌ن كه‌ گرنگى پێ ده‌دن و به‌ كردار هه‌وڵ بوَ به‌رجه‌سته‌كردنى ئه‌و ئامانجه‌ ده‌ده‌ن، خواى په‌روه‌ردگاریش فه‌رمانى به‌به‌نده‌كانى كردوه‌ كه‌ له‌سه‌ر چاكه‌و ته‌قوا هاوكارى یه‌كترى بكه‌ن و ڕێگرییان لىَ ده‌كات هاوكارى یه‌كترى بكه‌ن له‌سه‌ر تاوان و دوژمنایه‌تى.

ئه‌م باه‌به‌ته‌ بریتیه‌ له‌ ڕاڤه‌ كردنی فه‌رموده‌ی پێغه‌مبه‌ری خوا ده‌رباره‌ی چۆنیه‌تی شه‌و نوێژكردن، چونكه‌ هه‌ندێك كه‌س به‌ هه‌ڵه‌ تێگه‌شتوون له‌ له‌ فه‌رموده‌یه‌: پێغه‌مبه‌ری خوا (صلى الله عليه وسلم) چوار ڕكات شه‌و نوێژی ده‌كرد مه‌پرسه‌ له‌ جوانی وڕێكوپێكی و درێژی شه‌و نوێژه‌كه‌ی.

زۆرێك له‌خه‌ڵكی ئه‌م سه‌رده‌مه‌ په‌نا ده‌به‌نه‌ به‌ر جادوو وڕۆشتن بۆلای جادووگه‌ران، ئایا ده‌بێت حوكمی ئه‌م كاره‌ چی بێت، وه‌ ڕێگا چیه‌ بۆ چاره‌سه‌ركردنی ئه‌و كه‌سه‌ی جادووی لێكراوه‌ .

ئه‌م بابه‌ته‌ باسی هه‌ڵوه‌شێنه‌ره‌وه‌كانی ئیسلام و ئیمان، وه‌ مرۆڤی موسڵمان ده‌بێت ئاگاداری خۆی بێت ونزیك نه‌بێته‌وه‌ له‌م هه‌ڵوه‌شێنه‌ره‌وانه‌...چونكه‌ هه‌روه‌كو ئاشكرایه‌ ئیمان زیاد ده‌كات به‌ كرده‌وه‌ی چاكه‌ وكه‌میش ده‌كات به‌ تاوان كردن، وه‌ئه‌بێت ئه‌وه‌ش بزانین كه‌وا هه‌ندێ كردوه‌ هه‌یه‌ ده‌بێته‌ مایه‌ی هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی ئیمان كه‌ پێویسته‌ هه‌موو موسڵمانێك ئاگاداری بێت...

ئه‌و ئاكار وڕه‌وشت وصیفاته‌ جوانانه‌ی كه‌پێویسته‌ له‌بانگخوازانی ئاینی پیرۆزی ئیسلامدا هه‌بێت، په‌روه‌ردگار له‌زۆر جێگای قورئانی پیرۆزدا بۆمانی ڕوون كردوه‌ته‌وه‌، ئه‌و ڕه‌وشته‌ جوانانه‌ش كه‌بانگخواز ده‌بێت ڕه‌وشتی خۆی پێ بڕازێنێته‌وه ‌بریتین له‌ ...

له‌م وتاره‌ سه‌ماحه‌تی شظخ عبد العزیز بن باز ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت باسی پێویستى به‌رجه‌سته‌بونى ته‌قوا له‌ جێبه‌جێكردنى فه‌رمانه‌كانى په‌روه‌ردگارو دوركه‌وتنه‌وه‌ له‌ قه‌ده‌غه‌كراوه‌كانى ده‌كات، پاشان ئامۆژگارى موسڵمانان ده‌كات به‌ته‌قواى خوا له‌ هه‌موو كاتێكدا، چونكه‌ ئه‌وه‌ سه‌رچاوه‌ى كۆبونه‌وه‌ى هه‌موو جۆره‌ خێرو چاكه‌یه‌كه‌و به‌رده‌وام ته‌قوا ئامۆژگارى په‌روه‌ردگار بووه‌ بۆ چینى یه‌كه‌مین و دواهه‌مینى ئه‌م ئوممه‌ته.‌

ئه‌م وتاره‌ بریتیه‌ له‌ وه‌ڵام دانه‌وه‌ی ئه‌م پرسیاره‌: ته‌فره‌قه‌و جیاوازى و ئوممه‌تى ئیسلامى به‌ره‌و دوَخێكى نادیار ده‌بات، چۆن ده‌توانین موسڵمانان له‌سه‌ر خێرو چاكه‌ كوَبكه‌ینه‌وه‌و ته‌فره‌قه‌و جیاوازى وه‌لا بنێین؟

گومان له‌وه‌دا نیه‌ كه‌مینه‌ موسڵمانه‌كان له‌ هه‌موو شوێنێكدا پێویستیان به‌ هاوكارى مادى و مه‌عنه‌وى هه‌یه‌ له‌دروستكردنى بیناى مزگه‌وت و قوتابخانه‌و..، جگه‌ له‌مانه‌ش پێویستیان به‌ هه‌موو ئه‌و شتانه‌ی دیكه‌ش هه‌یه‌ كه‌ له‌ كاروبارى ئیسلامیدا ده‌ست باریان ده‌گرێت، له‌م ڕوانگه‌وه‌ له‌سه‌ر هه‌موو موسڵمانێك پێویسته‌ به‌پێى تواناى خۆى یارمه‌تییان بدات و، له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا پێویسته‌ بانگخوازیان بۆ ڕه‌وانه‌ بكرێت به‌ ئامانجى ئه‌وه‌ى عه‌قیده‌یه‌كى ڕاست و دروست و زمانى عه‌ره‌بییان فێربكرێت؟ چونكه‌ زۆرینه‌یان له‌ كاروباره‌ ئاینیه‌كانیان ناشاره‌زان.

ئه‌م بابه‌ته‌ بریتیه‌ له‌ وه‌رگێرانی به‌شێك له‌ كتێبی (لێكۆڵینه‌وه‌ وڕوونكردنه‌وه‌ی زۆرێك له‌بابه‌ته‌كانی حه‌ج وعومره‌ وزیاره‌ت)، به‌ناونیشانی ( حوكمی حه‌جی مناڵی بچووك... ئایا جێگای حه‌جی ئیسلامی بۆ ده‌گرێته‌وه ‌) كه‌ سه‌ماحه‌تی شێخ عبد العزیزی كوڕی عبد الله كوڕی باز دایناوه‌، له‌م ووتاره‌دا باسی سێ بابه‌ت كراوه‌ : بابه‌تی یه‌كه‌م : حه‌جی كچ وكوڕی مناڵی بچووك ڕاست ودروسته‌ ،بابه‌تی دووه‌م : حه‌جی كۆیله‌ وكه‌نیزه‌ك، وكوڕ وكچی مناڵ، جێگای حه‌جی ئیسلامیان بۆ ناگرێته‌وه‌، بابه‌تی سێهه‌م : چۆنیه‌تی ئه‌نجامدانی حه‌جی كوڕ وكچی مناڵی بچووك .

ئه‌م بابه‌ته‌ بریتیه‌ له‌ وه‌رگێرانی به‌شێك له‌ كتێبی (لێكۆڵینه‌وه‌ وڕوونكردنه‌وه‌ی زۆرێك له‌بابه‌ته‌كانی حه‌ج وعومره‌ وزیاره‌ت)، به‌ناونیشانی (حوكمی ئه‌و كه‌سه‌ی كه‌ له‌ غه‌یری مانگه‌كانی حه‌جدا ده‌گاته‌ میقات ) كه‌ سه‌ماحه‌تی شێخ عبد العزیزی كوڕی عبد الله كوڕی باز دایناوه‌، له‌م ووتاره‌دا باسی شه‌ش بابه‌ت كراوه‌ : بابه‌تی یه‌كه‌م : ئه‌و كه‌سه‌ی كه‌ حه‌جی ( قیران ) ده‌كات، وهه‌دی ( ئاژه‌ڵی پێیه‌ بۆ سه‌ربڕین ) چی واجب ده‌بێت له‌سه‌ری ؟ ،بابه‌تی دووه‌م : مه‌رجدانان بۆ ئه‌و كه‌سه‌ی ده‌گاته‌ میقات و نه‌خۆش ده‌كه‌وێت، یان ترسی له‌ دوژمن یان هه‌ر شتێكی تر ده‌بێت.

ئه‌م بابه‌ته‌ بریتیه‌ له‌ وه‌رگێرانی به‌شێك له‌ كتێبی (لێكۆڵینه‌وه‌ وڕوونكردنه‌وه‌ی زۆرێك له‌بابه‌ته‌كانی حه‌ج وعومره‌ وزیاره‌ت)، كه‌ سه‌ماحه‌تی شێخ عبد العزیزی كوڕی عبد الله كوڕی باز دایناوه‌، له‌م ووتاره‌دا باسی حه‌وت بابه‌ت كراوه‌ : بابه‌تی یه‌كه‌م : ئه‌و ئافره‌ته‌ی كه‌ له‌ سوڕی مانگانه‌دایه‌ كاتێك گه‌یشته‌ میقات چی ده‌كات ؟ ،بابه‌تی دووه‌م : چه‌ند كارێك پێویسته‌ حاجی ئه‌نجامی بدات ، بابه‌تی سێهه‌م : ئاگادار كردنه‌وه‌ له‌ تاشینی ڕیش ، بابه‌تی چواره‌م : ئه‌وه‌ی دروسته‌ كه‌سی ناو ئیحرام بیپۆشێت ، بابه‌تی پێنجه‌م : جلوبه‌رگ وپۆشاكی ئافره‌ت له‌كاتی ئیحرامدا ، بابه‌تی شه‌شه‌م : چۆنیه‌تی چوونه‌ ناو نوسك وده‌ست پێكردنی حه‌ج وعومره‌ ، بابه‌تی حه‌وته‌م : ته‌له‌فوز به‌ نیه‌ت له‌ ته‌واوی عیباده‌ت وپه‌رستنه‌كانی تری غه‌یری حه‌ج وعومره‌.

ئه‌م ووتاره‌ له‌ژێر ناونیشانی (واجبه‌ ته‌وبه‌كردن له‌گوناهو دانه‌وه‌ی مافی خه‌ڵكی) ئه‌م بابه‌ته‌ بریتیه‌ له‌ وه‌رگێرانی به‌شێك له‌ كتێبی (لێكۆڵینه‌وه‌ وڕوونكردنه‌وه‌ی زۆرێك له‌بابه‌ته‌كانی حه‌ج وعومره‌ وزیاره‌ت)، كه‌ سه‌ماحه‌تی شێخ عبد العزیزی كوڕی عبد الله كوڕی باز دایناوه‌، له‌م ووتاره‌دا باسی چوار بابه‌ت كراوه‌ : بابه‌تی یه‌كه‌م : كه‌سابه‌ت وبه‌ده‌ستهێنانی ماڵی حه‌ڵاڵ بۆ حاجی وعومره‌كار . بابه‌تی دووه‌م : واجبه‌ حاجی بێناز بێت له‌خه‌ڵكی وچاوی له‌ده‌ستی كه‌س نه‌بێت ، بابه‌تی سێهه‌م : واجب بوونی ئیخلاص ودڵسۆزی بۆ خوای گه‌وره‌، چواره‌م : حه‌ج ئه‌و شتانه‌ی كه‌ پێویسته‌ حاجی پێش ئه‌نجامدانی حه‌جه‌كه‌ی بیانكات.

ئه‌م بابه‌ته‌ بریتیه‌ له‌ وه‌رگێرانی به‌شێك له‌ كتێبی (لێكۆڵینه‌وه‌ وڕوونكردنه‌وه‌ی زۆرێك له‌بابه‌ته‌كانی حه‌ج وعومره‌ وزیاره‌ت)، به‌ناونیشانی ( میقات وجێگاكانی ئیحرام به‌ستن، ودیاری كردنیان ) كه‌ سه‌ماحه‌تی شێخ عبد العزیزی كوڕی عبد الله كوڕی باز دایناوه‌، له‌م ووتاره‌دا باسی شه‌ش بابه‌ت كراوه‌ : بابه‌تی یه‌كه‌م : ئه‌وه‌ی كه‌ واجبه‌ له‌سه‌ر ئه‌و كه‌سانه‌ی كه‌ به‌ڕێگای ئاسمانی ده‌گه‌نه‌ مه‌ككه‌ ،بابه‌تی دووه‌م : ئه‌و كه‌سه‌ی ده‌چێت بۆ مه‌ككه‌ و نیه‌تی ئه‌نجامدانی حه‌ج وعومره‌ی نیه‌ بابه‌تی سێهه‌م : ئه‌و كه‌سانه‌ی ماڵیان له‌ پاش میقاته‌وه‌یه‌ له‌ڕووی مه‌ككه‌وه‌، ده‌بێت له‌كوێ نیه‌ت بهێنن وئیحرام ببه‌ستن ؟ ، بابه‌تی چواره‌م : ئه‌و كه‌سه‌ی كه‌ ماڵێكی له‌ پێش میقات وماڵیكی تریشی له‌دوای میقاته‌وه‌ هه‌یه‌، ئایا ده‌بێت له‌كوێ ئیحرام ببه‌ستێت ؟، بابه‌تی پێنجه‌م : ئه‌و كه‌سه‌ی كه‌ نیشته‌جێی مه‌ككه‌یه‌، یان حاجیه‌ وحه‌جی ته‌واو كردووه‌، ده‌بێت له‌كوێ ئیحرامی عومره‌ ببه‌ستێت ؟، بابه‌تی شه‌شه‌م : زۆر ئه‌نجامدان ودووباره‌ كردنه‌وه‌ی عومره‌ له‌ لایه‌ن حاجیان وعومره‌كارانه‌وه‌، ئه‌وانه‌ی كه‌ هاتوون وله‌ مه‌ككه‌ن.

ئه‌م بابه‌ته‌ بریتیه‌ له‌ وه‌رگێرانی به‌شێك له‌ كتێبی (لێكۆڵینه‌وه‌ وڕوونكردنه‌وه‌ی زۆرێك له‌بابه‌ته‌كانی حه‌ج وعومره‌ وزیاره‌ت)، كه‌ سه‌ماحه‌تی شێخ عبد العزیزی كوڕی عبد الله كوڕی باز دایناوه‌، له‌م ووتاره‌دا باسی چوار بابه‌ت كراوه‌ : بابه‌تی یه‌كه‌م : به‌ڵگه‌كانی واجب بونی حه‌ج وعومره‌ . بابه‌تی دووه‌م : به‌ڵگه‌كانی واجب بوونی په‌له‌ كردن وده‌ست پێشخه‌ری كردن له‌ئه‌نجامدانی حه‌ج، بابه‌تی سێهه‌م : به‌ڵگه‌كانی واجب بوونی عومره‌، بابه‌تی چواره‌م : حه‌ج وعومره‌ ته‌نها یه‌ك جار واجبه‌، به‌ڵام دوباره‌كردنه‌وه‌ وزۆر ئه‌نجامدانی سوننه‌ته‌ .

ئه‌م بابه‌ته‌ باسی حه‌قیقه‌تی سوپاسگوزاری نیعمه‌ته‌كان و نیشانه‌كانی ده‌كات، وه‌ شتێكى ڕون و ئاشكرایه‌ په‌روه‌ردگار ئه‌م هه‌موو نیعمه‌ت و خۆشگوزه‌رانییه‌ى به‌سه‌ردا ڕژاندوین و، به‌رده‌وامیش نیعمه‌تێكى زۆر به‌سه‌ر به‌نده‌كانیدا ده‌ڕێژێت، ئه‌و شیاوى ئه‌وه‌یه‌ به‌رده‌وام سوپاسى بكه‌ین له‌ به‌رامبه‌ر هه‌موو ئه‌و به‌خششانه‌ى كه‌ پێمانى به‌خشیوه‌، چونكه‌ سوپاسگوزارى لابردنى كۆت و به‌نده‌ له‌سه‌ر نیعمه‌ته‌كان، ئه‌گه‌ریش سوپاسگوزاریت ده‌ربڕى نیعمه‌ته‌كانت بۆ فراوان ده‌بن و په‌روه‌ردگار فه‌ڕو به‌ره‌كه‌تی زیاتریان تێ ده‌خات و سودێكى گه‌وره‌یان لێ ده‌بینیت، چ كاتێكیش كوفرانه‌ بژێریت كرد ئه‌وه‌ نیعمه‌ته‌كان به‌جێت ده‌هێڵن و بارگه‌وبنه‌ ده‌پێچنه‌وه‌و له‌وانه‌شه‌ سزاو تۆڵه‌ى خێرات بۆ داببه‌زێت.

ئه‌م بابه‌ته‌ له‌ ئه‌سڵدا وتارێكی شێخ عبد العزیز بن بازه‌ ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت، باسی ئه‌وه‌ ده‌كات كه‌ خواى په‌روه‌ردگار پێغه‌مبه‌رى به‌هیدایه‌ت و ئاینێكى ڕاست و دروسته‌وه‌ ڕه‌وانه‌ كرد، وه‌ هه‌رچى ئاینى ڕاست و دروسته‌: بریتییه‌ له‌و شه‌ریعه‌ت و یاساو ئه‌حكامانه‌ى پێغه‌مبه‌رى خوا هێناویه‌تى، هه‌روه‌ها باسی ئه‌و ڕه‌وشتانه‌ ده‌كات كه‌ تایبه‌تن به‌ پیاوان وئافره‌تانه‌وه‌، كه‌وا له‌ قورئان وسوننه‌ت باس كراون...

برایه‌تى ئاینى نێوان گه‌لانى موسڵمان له‌ به‌هێزترینى ئه‌و هوَكارانه‌یه‌ ئوممه‌ت به‌یه‌كه‌وه‌ ده‌به‌ستێت ودڵه‌كانیان یه‌كده‌خات وبه‌و شێوازه‌ به‌یه‌ك هێزى به‌یه‌كه‌وه‌ گرێدراو ڕووبه‌ڕووى دوژمنه‌كانیان له‌ بێباوه‌ڕو دووڕووان ده‌بنه‌وه‌... ئه‌مه‌ش به‌خششێكى گه‌وره‌یه‌و به‌هۆیه‌وه‌ دوژمنانى ئیسلام هه‌موو ڕێگایه‌كیان لێ ته‌نگ بوه‌و، به‌رده‌وام له‌ هه‌وڵ وكۆششدان بۆ له‌به‌ریه‌ك هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ى ئوممه‌ت وچاندنى هوَكاره‌كانى جیاوازى وناكوَكى له‌نێوانیاندا به‌مه‌به‌ستى له‌ناوبردنى هێزو تواناى ئوممه‌ت به‌ئامانجى به‌ئاسانى ملكه‌چ كردنیان وزاڵبون به‌سه‌ریاندا، هه‌روه‌ك گوتراوه‌: فرق تسد. واته‌: ئاژاوه‌و ناكۆكى دروست بكه‌ ده‌بیت به‌ گه‌وره‌یان.

التضامن: به‌واتاى هاریكارى و سه‌رخستن و ئامۆژگارى كردنى یه‌كدى دێت، هه‌مانكات فه‌رمان كردن به‌چاكه‌و ڕێگرى كردن له‌ خراپه‌و بانگه‌واز كردن بۆ لاى خواى په‌روه‌ردگارو ڕێنمایى كردنى خه‌ڵكى بۆ به‌رجه‌سته‌كردنى هۆكاره‌كانى دڵخۆشى و ڕزگاربون و هه‌ر شتێكیش كه‌ ئیسڵاحى دونیایى و دواڕۆژى به‌نده‌كانى تیادا بێت ده‌چێته‌ ئه‌و چوارچێوه‌یه‌وه‌...