كرێ وه‌رگرتن له‌ به‌رامبه‌ر كه‌ڵه‌شاخ گرتن

 كرێ وه‌رگرتن له‌ به‌رامبه‌ر كه‌ڵه‌شاخ گرتن

 < كوردي >

ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس

—™

پێداچونه‌وه‌ی: پشتیوان سابیر عه‌زیز

أخذ الأجرة على الحجامة

< كردي >

فريق اللغة الكردية بموقع دار الإسلام

—™

مراجعة: بشتیوان صابر عه‌زیز

 كرێ وه‌رگرتن له‌ به‌رامبه‌ر كه‌ڵه‌شاخ گرتن

ئه‌م پرسیاره‌ ئاڕاسته‌ی ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس كراوه‌ :

پرسیار : ئایا كرێ وه‌رگرتن له‌ به‌رامبه‌ر كه‌ڵه‌شاخ گرتن حه‌ڵاڵه‌ یان حه‌رامه‌ ؟

وه‌ڵام : سوپاس وستایش بۆ خوای گه‌وره‌ ومیهره‌بان ودروود وصه‌ڵات وسه‌لام له‌سه‌ر پێشه‌وای مرۆڤایه‌تی محمدی پێغه‌مبه‌ری ئیسلام و ئال وبه‌یت و هاوه‌ڵ وشوێنكه‌وتوانی هه‌تا هه‌تایه‌ .

زۆربه‌ی زۆری زانایان له‌سه‌ر ئه‌و ڕایه‌ن كه‌ دروسته‌ كرێ وه‌رگرتن له‌ به‌رامبه‌ر كه‌ڵه‌ شاخ گرتن، ئه‌مه‌ش ووته‌ی هه‌ر یه‌ك له‌ عه‌بدوڵای كوڕی عه‌باس و عه‌كریمه‌ و قاسم و محمدی كوڕی عه‌لی كوڕی حوسه‌ین وڕه‌بیعه‌ و یه‌حیای ئه‌نصاری، وئیمامی مالیك و ئیمامی شافعی و ئه‌هلی ڕه‌ئی، ئیختیاری أبو الخطاب و ابن قودامه‌ی مه‌قدیسی له‌ حه‌نابله‌ یه‌ .

ئه‌ویش به‌ به‌ڵگه‌ی ئه‌م ڕیوایه‌تانه‌ :

عن ابن عباس رضي الله عنهما قَالَ : " احْتَجَمَ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَأَعْطَى الَّذِي حَجَمَهُ، وَلَوْ كَانَ حَرَامًا لَمْ يُعْطِهِ " [ أخرجه البخاري في «البيوع» باب ذكر الحجام (٢١٠٣)، ومسلم في «السلام» (١٢٠٢( ] .

واتا : پێغه‌مبه‌ری خوا (صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ) كه‌ڵه‌شاخی گرت، دوای ئه‌و كه‌سه‌ی كه‌ كه‌ڵه‌شاخه‌كه‌ی بۆ گرت كرێكه‌ی پێدا، ئه‌گه‌ر بهاتایه‌ حه‌رام بوایه‌ هیچی پێ نه‌ده‌دا .

عن ابن عمر رضي الله عنهما " أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ دَعَا حَجَّامًا فَحَجَمَهُ وَسَأَلَهُ: كَمْ خَرَاجُكَ؟ فَقَالَ: ثَلاَثَة آصُعٍ، فَوَضَعَ عَنْهُ صَاعًا وَأَعْطَاهُ أَجْرَهُ " [ أخرجه الترمذي في الشمائل المحمدية (١/ ٣٠١) رقم(٣٤٦)، من حديث عبد الله بن عمر رضي الله عنهما، وصححه الألباني في « مختصر الشمائل المحمدية » (٣١٢) ] .

واتا : عه‌بدوڵای كوڕی عومه‌ر ( خوایان لێ ڕازی بێت ) ده‌گێڕێته‌وه‌ كه‌ پێغه‌مبه‌ری خوا ( صلی الله علیه وسلم ) كه‌ڵه‌شاخ گرێكی بانگ كرد كه‌ڵه‌شاخێ بۆ بگرێت، ئه‌وه‌ بوو كه‌ڵه‌شاخی بۆگرت، پاشان پرسیاری لێكرد، كرێیه‌كه‌ت چه‌نده‌ ؟ ووتی : سێ صاعه‌، ئه‌وه‌ بوو صاعێكی لێ كه‌م كرده‌وه‌ و كرێكه‌ی پێدا .

عن علي رضي الله عنه " أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ احْتَجَمَ وَأَمَرَنِي فَأَعْطَيْتُ الْحَجَّامَ أَجْرَهُ " [ أخرجه أحمد في «مسنده» (٦٩٢)، وابن ماجه في التجارات باب كسب الحجام (٢١٦٣)، من حديث علي بن أبي طالب رضي الله عنه. وصححه الألباني في «مختصر الشمائل المحمدية» (٣١٠) ].

واتا : عه‌لی كوڕی ئه‌بوطالب ( خوای لێ ڕازی بێت ) ده‌گێڕێته‌وه‌ كه‌ پێغه‌مبه‌ری خوا ( صلی الله علیه وسلم ) كه‌ڵه‌شاخی گرت و فه‌رمانی پێكردم، منیش كرێكه‌م دا به‌ كه‌ڵه‌شاخ گره‌كه‌ ..

به‌ڵام هه‌ندێك له‌ زانایانی تر پێیان وایه‌ كرێ وه‌رگرتن له‌ به‌رامبه‌ر كه‌ڵه‌شاخ كرتندا مه‌كروهه‌ وكارێكی باش نیه‌، ئه‌مه‌ش ڕای هه‌ریه‌ك له‌ عوسمانی كوڕی عه‌فان و ئه‌بو هوره‌یره‌ و حه‌سه‌ن و نه‌خه‌عیه‌، ئیمامی ئه‌محه‌دیش به‌ده‌ق وتویه‌تی‌ كرێ وه‌رگرتن له‌به‌رامبه‌ر كه‌ڵه‌شاخ گرتندا مه‌كروهه‌، وه‌ وای ده‌بینیت كه‌ دروست نیه‌ كه‌ڵه‌شاخگر سوود وه‌ربگرێت له‌و كرێیه‌ی كه‌ وه‌ری گرتووه‌، وه‌ ووتویه‌تی : با ئه‌و كرێیه‌ له‌ ئاڵفی ئاژه‌ڵ و ووڵاخه‌كانیدا خه‌رجی بكات، وه‌ دروست نیه‌ بیدات به‌ خواردن بۆ خۆی .

ئه‌ویش به‌ به‌ڵگه‌ی ئه‌م فه‌رموودانه‌ :

عن رافع بن خديج أنَّ رسول الله صلى الله عليه وآله وسلم قال: " كَسْبُ الْحَجَّامِ خَبِيثٌ " [ أخرجه مسلم في المساقاة والمزارعة (١٥٦٨( ] .

واتا : پێغه‌مبه‌ری خوا ( صلی الله علیه وسلم ) فه‌رموویه‌تی : كاری كه‌ڵه‌شاخ گر، پیسه‌ .

عن أبي مسعود رضي الله عنه قال : " نَهَى رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَنْ كَسْبِ الحَجَّامِ " [ أخرجه ابن ماجه في التجارات باب كسْب الحجَّام (٢١٦٥)، من حديث أبي مسعود عقبة بن عمرو رضي الله عنه. وصححه العراقي في تخريج الإحياء (٢/ ١٤٣)، والألباني في «صحيح الجامع» (٦٩٧٦) ] .

واتا : عه‌بدوڵای كوڕی مه‌سعود ( خوای لێ ڕازی بێت ) ڕیوایه‌تی كردووه‌ كه‌ پێغه‌مبه‌ری خوا ( صلی الله علیه وسلم ) ڕێگری كردووه‌ له‌ كاری كه‌ڵه‌شاخگر .

به‌ڵام وه‌ڵامی ئه‌م فه‌رموودانه‌ به‌وه‌ دراوه‌ته‌وه‌ كه‌ ووشه‌ی ( خبیث ) مه‌به‌ست پێی ئه‌وه‌ نیه‌ كه‌ حه‌رامه‌، به‌ڵكو مه‌به‌ست پێی ئه‌وه‌یه‌ كه‌ كارێكی ئاست نزمه‌، ڕێگریه‌كه‌شی بۆ ئه‌وه‌ بووه‌ كه‌ خه‌ڵكانێكی زۆر نه‌یكه‌ن به‌ پیشه‌ی سه‌ره‌كی خۆیان، ودوور بكه‌ونه‌وه‌ له‌ كه‌سابه‌تی تر .

ئه‌وه‌شی ئێمه‌ به‌ په‌سه‌ندی ده‌زانین ڕای یه‌كه‌مه‌ كه‌ ڕای زۆربه‌ی زۆری هاوه‌ڵان و زانایانه‌، ئه‌ویش له‌به‌ر به‌هێزی به‌ڵگه‌ و ڕووی وه‌ڵامه‌كانیان خوای گه‌وره‌ش زاناتره‌ ..