عه‌بدولسه‌لام موحه‌مه‌د پشده‌ری - هه‌موو بابه‌ته‌كان

باوه‌ڕهێنان به‌هه‌موو ئه‌و كتێبانه‌ی كه‌ خوای گه‌وره‌ ناردوینتیه‌ خواره‌وه‌ بۆ پێغه‌مبه‌ره‌كانی ڕوكنێكی گه‌وره‌یه‌ له‌ڕوكنه‌كانی باوه‌ڕ وبنه‌مایه‌كی گه‌وره‌ی بنه‌ماكانی دینیشه‌، باوه‌ڕ وه‌رناگیرێت و جێ به‌جێ نابێت به‌بێ باوه‌ڕهێنان به‌م كتێبانه‌.

خۆشه‌ویستان ئه‌مه‌ی به‌رده‌ستان بریتیه‌ له‌كوورته‌ باسێك سه‌باره‌ت به‌حوكمی باوه‌ڕ هێنان به‌و كتێبانه‌ی كه‌ خوای گه‌وره‌ ناردوونی بۆ سه‌رجه‌م پێغه‌مبه‌ران (صه‌لات وسه‌لامی خوایان له‌سه‌ر بێت) . ئه‌م بابه‌ته‌ وتارێكه‌ وه‌رگیراوه‌ له‌ كتێبی (بنه‌ماكانی باوه‌ڕ له‌ژێر ڕۆشنایی قورئان وسوننه‌تدا) له‌ ئاماده‌كردنی ده‌سته‌یه‌ك له‌ زانایانی ئیسلام.

باوه‌ڕبوون به‌ فریشته‌كان پایه‌یه‌كه‌ له‌پایه‌كانی باوه‌ڕ له‌ئاینی پیرۆزی ئیسلامدا، هه‌ر بۆیه‌ باوه‌ڕ به‌بێ باوه‌ڕبوون به‌فریشته‌كان دانامه‌زرێت. ئه‌م بابه‌ته‌ وتارێكه‌ وه‌رگیراوه‌ له‌ كتێبی (بنه‌ماكانی باوه‌ڕ له‌ژێر ڕۆشنایی قورئان وسوننه‌تدا) له‌ ئاماده‌كردنی ده‌سته‌یه‌ك له‌ زانایانی ئیسلام.

مه‌لائیكه‌ته‌‌كان‌ دروستكراوێكن له‌دروستكراوه‌كانی خوای گه‌وره‌ كه‌ لاشه‌یه‌كی‌ نوورانی ناسكیان هه‌یه‌ كه‌ توانای ئه‌وه‌یان هه‌یه‌ كه‌ خۆیان بگۆڕن و شێوه‌ی خۆیان به‌شێوه‌یه‌كی جوان وڕێزدار بخه‌نه‌ سه‌ر وێنه‌ی شتانی تر، وهێز وده‌سه‌ڵاتێكی گه‌وره‌یان هه‌یه‌ بۆ ڕۆشتن وهاتن. ئه‌م بابه‌ته‌ وتارێكه‌ وه‌رگیراوه‌ له‌ كتێبی (بنه‌ماكانی باوه‌ڕ له‌ژێر ڕۆشنایی قورئان وسوننه‌تدا) له‌ ئاماده‌كردنی ده‌سته‌یه‌ك له‌ زانایانی ئیسلام.

باوه‌ڕ به‌خوای گه‌وره‌ به‌هه‌ر سێ به‌شه‌كه‌یه‌وه‌ كۆمه‌ڵێك به‌رهه‌م وسوود وقازانج هه‌یه‌ كه‌ موسڵمان به‌ جێ به‌جێكردنی ئه‌م بنه‌ما به‌رز وپیرۆزه‌ به‌ده‌ستیان ده‌هێنێت ئه‌ویش باوه‌ڕ به‌خوای گه‌وره‌ (الله) تاك وته‌نهای بێ شه‌ریك وبێ هاوه‌ڵه‌ له‌ په‌روه‌ردگاریه‌تی ویه‌رستن وناو وصیفاته‌ جوانه‌كانیدا.

( الكفر ) له‌شه‌رعدا: به‌مانای دژی باوه‌ڕ وئیمان دێت، ئه‌وه‌یش به‌واتای باوه‌ڕ نه‌بوون به‌ خوای گه‌وره‌ (الله) وپێغه‌مبه‌ره‌كه‌ی صلى الله عليه وسلم، جا چی ئه‌گه‌ر به‌درۆزانیینی له‌گه‌ڵ بێت یان له‌گه‌ڵیشیدا نه‌بێت... ئه‌م بابه‌ته‌ باس له‌ بێباوه‌ڕی وجۆره‌كانی ده‌كات.

غه‌یب: بریتیه‌ له‌و شته‌ی كه‌ نادیار وپه‌نهانه‌ له‌ عه‌قڵ وژیری وبه‌رچاو له‌هه‌موو كار وفه‌رمانێكی ئێستا وڕابردوو وداهاتوو، بێگومان خوای گه‌وره‌ش (الله) ئه‌مه‌ی تایبه‌ت كردووه‌ به‌ زانست وزانیاری ذاتی خۆیه‌وه‌. ئه‌م بابه‌ته‌ وتارێكه‌ وه‌رگیراوه‌ له‌ كتێبی «بنه‌ماكانی باوه‌ڕ له‌ژێر ڕۆشنایی قورئان وسوننه‌تدا»، له‌ ئاماده‌كردنی ده‌سته‌یه‌ك له‌ زانایانی ئیسلام.

شیرك وهاوه‌ڵ بڕیاردان بۆ خوای گه‌وره‌ ده‌بێت به‌دوو به‌شه‌وه‌ : گه‌وره‌ و بچووك ... ئه‌م بابه‌ته‌ باسی هاوه‌ڵ بڕیاردان بۆخوای گه‌وره وچۆنیه‌تی سه‌رهه‌ڵدانی ده‌كات.

گومان له‌وه‌دا نییه‌ كه‌ سوود و قازانجێكی گه‌وره‌ی هه‌یه‌ كه‌ مرۆڤی موسڵمان شاره‌زای هاوه‌ڵ بڕیاردان و بێباوه‌ڕی وهۆكار و وه‌سائل و جۆره‌كانیان ببێت وبیان ناسێت. ئه‌م بابه‌ته‌ باسی هاوه‌ڵ بڕیاردان بۆخوای گه‌وره وچۆنیه‌تی سه‌رهه‌ڵدانی ده‌كات.

یه‌كخواپه‌رستی له‌ په‌رستندا بریتییه‌ له‌ تاكردنه‌وه‌ی خودا له‌ سه‌رجه‌م په‌رستنه‌كاندا، ئه‌ویش به‌وه‌ی به‌نده‌كان ده‌بێت چاك بزانن ودڵنیابن له‌وه‌ی كه‌ ته‌نها خوای گه‌وره‌ (الله) په‌رستراوی به‌هه‌ق وڕاستیه‌.

كه‌سانێكی ده‌روون نه‌خۆش هه‌ن له‌كۆمه‌ڵگه‌دا هه‌میشه‌ تووشی لادان و سه‌رلێشێواوی ده‌بن له‌ یه‌كخواپه‌رستی په‌روه‌ردگاریه‌تیدا... خوێنه‌ری به‌ڕێز له‌م وتاره‌دا دیارده‌ی لادان و سه‌ر لێشیواویه‌ له‌چه‌ند خاڵێكدا بخوێنه‌ره‌وه‌..

به‌ڕێزان ناوه‌ڕۆكی ئه‌م وتاره‌ بریتیه‌ له‌ باس كردنی مانا وبه‌ڵگه‌كانی یه‌كخواپه‌رستی له‌په‌روه‌ردگاریه‌تیدا (توحید الربوبیة) له‌قورئان وسوننه‌ت وژیری فیطره‌ت.

خۆشه‌ویستان جارێكی دیكه‌ دێینه‌وه‌ خزمه‌ت ئێوه‌ی به‌ڕێز بۆ ته‌فسیركردنی سوره‌تێكی تر له‌سووره‌ته‌كانی قورئانی پیرۆز، ئه‌ویش سوره‌تی ( العصر ) كه‌ سوره‌تێكی مه‌ككی یه‌، و ژماره‌ی ئایه‌ته‌كانی هه‌رچه‌ند كه‌من به‌ڵام ناوه‌ڕۆكی سوره‌ته‌كه‌ پڕاوپڕه‌ له‌مانا پیرۆزه‌كانی ئاینی پیرۆزی ئیسلام...

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن شێخ ابن العثیمین ـ ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت ـ وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌:" هه‌ندێك كه‌س كاتێك له‌خوای گه‌وره‌ ده‌پاڕێنه‌وه‌ له‌نزا ودوعاكانیاندا ده‌ڵێن : ئه‌ی خوای گه‌وره‌ له‌به‌ر خاتری فڵان كه‌سی خواناس و وه‌لی خودا وجێگا و مه‌كانه‌تی لای تۆ فڵان شتمان بۆ بكه‌یت، ئایا ئه‌م ووته‌یان دانانی واسطه‌ وناوبه‌نده‌ له‌نێوان خوای گه‌وره‌ و به‌نده‌كانیدا ؟".

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن شێخ ابن عثیمین ـ ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت ـ وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌:" ئایا دروسته‌ كه‌سێك كه‌ تووره‌ بوو یان ناڕه‌حه‌ت بوو له‌ژیان جنێو بدات به‌ ڕۆژگار و ئه‌و ژیانه‌ی كه‌ تێیدایه‌؟‌".

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن شێخ عبد العزیز ابن باز ـ ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت ـ وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌:" كۆمه‌ڵه‌‌ به‌ڵگه‌یه‌ك هه‌ن له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی خوێندنی قورئانی پیرۆز ئه‌جرو وخێری هه‌یه‌، ئایا به‌خوێندنه‌وه‌ی فه‌رمووده‌كانی پێغه‌مبه‌ریش ( صلی الله علیه وسلم ) فه‌زڵ وخێرت له‌لایه‌ن خوای گه‌وره‌وه‌ ده‌ست ده‌كه‌وێت ؟‌".

ئاینی پیرۆزی ئیسلام داوای ئه‌وه‌یه‌ له‌مرۆڤی موسڵمان : كه‌باوه‌ڕه‌كه‌ی گرێ بدات به‌دڵ وده‌روونیه‌وه‌ به‌شێوه‌یه‌ك هۆش وبیرو ژیرییشی له‌گه‌ڵدا ئاوێته‌بكات، تاوای لێدێت كه‌بچێته‌ناوقوڵایی نهێنیه‌كانیه‌وه‌ وڕووناكیان بكاته‌وه‌به‌جۆرێك كاریگه‌ری خۆی جێبهێڵێت له‌سه‌ر ویژدان وضه‌میری، به‌مه‌ش ده‌گه‌ینه‌ ئه‌و ڕاستیه‌ی ئه‌گه‌ر به‌م شێوه‌یه‌ بوو ئه‌وكاته‌ ئیمان وباوه‌ڕ خۆی بۆ خۆی له‌دڵ وده‌روونی مرۆڤه‌كاندا جیێ خۆی ده‌كاته‌وه‌ وله‌هه‌موو شتێك ‌لای له‌پێشتر ده‌بێت .

عومه‌ری كوڕی خه‌تتاب ( خوای لێ ڕازی بێت ) ده‌فه‌رموێت : " سوێند به‌خوای گه‌وره‌ئه‌زانم ئه‌م ئایه‌ته‌له‌چ كات وله‌چ ڕۆژێكدا دابه‌زیوه‌بۆ پێغه‌مبه‌ری خوا ( صلی الله علیه وسلم ) كاته‌كه‌ش كاتی عیشای ڕۆژی هه‌ینی بوو له‌ڕۆژی عه‌ره‌فه‌دا . ئیمامی بوخاری ڕیوایه‌تی كردوه‌.

خوشك وبرایانی به‌رێزم زۆر جار لێره‌ وله‌وێ گوێ بیستی ئه‌وه‌ ده‌بین كه‌ فڵان كه‌س یان فیسار كه‌س خه‌وی به‌پێغه‌مبه‌ره‌وه‌ ( صلی الله علیه وسلم) بینیوه‌، یان لێمان ده‌پرسن ئایا خه‌و بینین به‌پێغه‌مبه‌ره‌وه‌ ( صلی الله علیه وسلم) چی ده‌گه‌یه‌نێت؟ بۆ وه‌ڵامی ئه‌م پرسیارانه‌، له‌ بابه‌تی ئه‌م جاره‌ماندا به‌یارمه‌تی خوای گه‌وره‌ هه‌وڵده‌ده‌ین شیكاری ئه‌م مه‌سئه‌له‌یه‌ بكه‌ین . فه‌رمووده‌كانی پێغه‌مبه‌ر ( صلی الله علیه وسلم) به‌ڵگه‌یه‌ له‌سه‌ر ئیمكانیه‌تی بینینی پێغه‌مبه‌ر ( صلی الله علیه وسلم) له‌خه‌ودا، وه‌ هه‌ركه‌سێك له‌خه‌ودا ئه‌و ببینێت ئه‌وه‌ به‌ڕاستی بینیویه‌تی .

زانایانی ته‌فسیر ده‌ڵین : هه‌ركاتێك مرۆڤی باوه‌ڕداڕ گوێ بیستی ئه‌م خیطابه‌ بوو (يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا) ، ئه‌بێت بزانێت كه‌ په‌روه‌ردگار بانگی ئه‌و ده‌كات و داوای جێ به‌جێكردنی فه‌رمانێكی لێ ئه‌كات یان قه‌ده‌غه‌ی ئه‌كات له‌كردنی كارێك...