Sidiki Dienta - Walandaw bee

Idalane tanka, dusukun ye valise ye asokolan ye dabara ye, akile ye ninku ye, ika kundo mara.

Foyi te yalen tien safai, galon be banke hali ni awati djanya ra, tama be mokow dioko banke, sanfin be te sandji ye, nianamaya lafia be : limaniya ani woloden niumanw ani muso niuma ani siki nioko niuman ani hakili niuman na, sosoli tiaman dabila walasa mokow kana idokoya.

Doni baga be gnini ka, moko gnina le hakili be djikin, kalanbali be ladoniya, gnanamaya kasurun bara nafantan ke man, kana miri mokow ka fota nibe fe ka niumaya ke uye, Deliya mangni fo fin damadow la : djanaza, ani seli, ani tubi, ani furu, Ne ka lafia be kuma dokoya la, dusukun ka lafia be hami dokoya la, nikun ka lafia be djurumu dabilali la.

Kana konlon dafiri iye konlaon mi dji mi, allah niesiran ya tamaserew: maloya allah ma doko ni banke la, djoko niumaya, fonisiriya, anka miri watibe: allah bato la ani saya la, anka gnina : anka niuma ya mokow ye, mokow ka djukuman ana, kuma be iko fura.

Ka dume ko djuku kan oka djuku ni ko djuku ye, hadama den ka sabali ani ka imakun dimi wati la, kuma tiaman be moko malo abe iyira mokow la, hakili dokoya tamasere : ka kuma befo,ani ka danaya da bekan, ani ikana ini ani djuku don kabo niokona, ani ka dimi kasoro sababu tala, ani ka nakati nafa tan ke.

Al katobe Al makzumi ko adenw ma : aye aw yoro djanya kabo yele ani kulenke ani kuma dama teme na , ni fen nunu damatemen be moko ka boyan tien. Abu hanifa ko aka kalande "kalid" man :doni bakaw boyan ika doni gnini ufe ni mandjiki ye, moko korobaw bonyan, hina demiseniw na ika gere ula, kana iyere korota mokow kan, kana mokosi tonyon, kana ika gindo fo mokosi ye .

Nuhu ka ladilikan – kisi ni nema ba kan- a den ye : allah ko suman ka tia ya afo ko: "lailaha ila lahu", allah kelenmbakatiya kuma kan do,afo ko: "subhanalahi wa bihamdihi" , siran filani kafo ya nien, filani kafo ya bato la abe iko posoni dumini na, siran yere boyan nie, yere bonya ye ka ban tien na ani ka mokow dokoya , hadama den ka imiri idamine tioko ani ilanban tioko .

Niye mokow bonyan ibe ibonya, niye mokow tonron ube itonron, niye iyere mandjiki mokow be ikorota, niye here ke mokow ye ube here ke iye.

hadama den ka nianamaya be don duru ni niokotie: don mi temena, don mi beye bi, don mi benna len, en fatu (saya) don, lahara don , ni moko mi ye dien so fitini ke ika haminye ibe lajdarabi ni hami djuku ni dusukun koron ye, enka lahara so gnini walasa enmbe kunadiya dien so kono.

Yinbila, Mayimune ben mihirane ko : mbaw ladi ni lahidu dafa ye, ani banke baka labato, hasane ben ali – ala ka dien ani afa ma – ko : ni moko mi ye kurane kalan dien kama o tiki bonela dien ni lahara, moko ye niyoro soro moko mi ye doni gnini ala kama, moko kunadiya ra moko mi ya famuya ko doni gnini ye allah bato ye.

Fin woro ni moko mi kera Ola ibe do aridjine kono ibe kisi tasuma ma, ka allah don ani ka tuku aka niamariya ko, ka tien don ka abara, ka gallon don ka iyoro madjanyan ala, ka yoro djanya kabo dien denya ma, ka lahara don ka barake minbe ikisi lahara, dusukun fura be finduru la.

Idjimaw ni kiyasu doni nafa Dine fara farali famuya la, Ali bin abi tolib djoyoro kuma la dine kono kasoro doni tila, kunfiw ka kuma kolo lo Dine fara farali famuya la, kuma laban.

Yinmbla, Dine fara farali sababuya, fara farali dalilu dow famuyali la, Ibn abas ka kuma dine fara farali sababuya la, fin miniw be demelike dine masalaw famuyali la .

Karamoko ani denfa kanka kake ladekili la niuma ye, sirani fili nien o kolo lo, saliya kolo lo , djito ya kolo lo .

Yimbla, finminiw be moko Dan yerela tiyin, yere to waati bolo, siran fili nie, ladekili baka djuku.

Djanto beke barakede na silame du kono, silame du be yoro djanyan kabo dja djukuw fileli ma, silame du be don ni aka silameya ye, silame du be kolochili ke dani tiokoya la.

Yimbla, silameya chariyaw be labato silame du kono, silame du be djanto denw lamoli la, ani ka lamo ke maloya kan, ani sutara, ani niakami baliya tiew la, silame du be sinsi allah niesiraya kan, dutiki te sokola kabo aka dudenw ma.

1- Munbe dala N`ee sabati, Tiyin beni a foyoro do, bisikiya Niuma ni mokow ye ani Niumaya kabo I hala la, Tokodi Ibe Ine kolochi ani ika dine ani ika Bonya ani hadama denya. 2- Munbe dala N`ee sabati, Tiyin beni a foyoro do, bisikiya Niuma ni mokow ye ani Niumaya kabo I hala la, Tokodi Ibe Ine kolochi ani ika dine ani ika Bonya ani hadama denya. 3- Yinmbla,Moko ye niyoro soro mine sirana allah nie ani ka iyere mine dimi wati, siran moko tonyonlen ka yindji nie ani yatime den yindji, kana moko hakilina yini minye allah ni aka kira djafan, kana niumaya dabila. 4- Idjidja Iyere lebula, maniumaw dje niokoya, sosoli tiyama kolo low, finminiw be niumaya tiyin, finminiw be maloya tiyin, kunadiya tamaserew. 5- Kunagoya tamaserew, ladjarabiw nafaw, balimaya minte sindji sira, Idjanto djine ni hadamande cheitane la, Iyoro ma djanya kabo fin saba la Ibese cheitane la. 6- Niumaya be dafa ni fin saba ye, Hakilima teke fitina ni kodjuku sababu ye, kodon ni hakilimaya tamaserew, tiyin debe laban.

1- Yinmbla, Allah Niesira ya, Kunfi ya ani filanikafo ya, ani N`ee, ani gololo(riba) nafolo kololow, kari, surrafana niumaw, kafiri ya ani filanikafo ya djosenwye, allah be hine hinebakaw la, fin saba be dusukun faka, dume finsaba kan. 2- Yinmbla, fin duru matarafa walasa ika ke allah ka djon niuma ye, kuma te nafake ni bara te, sarakati te nafake ni kaniya te, Teriya te nafake ni danaya te, nianamaya te nafake ni silameya te, niayanamaya kuntala ka suru, nianamaya djosen ye nani.

Yinmbla, silameya be lachulike kata djoko niuma man, kerefe kumaw kololo fitina wati ,n`ee ka bana dow: moko korofo, galontike,namima ya, kuma kuntiyew.