Суннат ва суннат илмлари

Ушбу маърузада қиёматнинг кичик аломатларидан бўлган ўтган умматларнинг йўлларига эргашиш ҳақида сўз боради.

Бу маърузада ақида ва аҳкомда оҳад хабарнинг ҳужжат бўлиши ҳақида сўз юритилади.

1. Имом Нававий раҳимаҳуллоҳнинг “Риёзус-Солиҳин” номли китобидан олиб борилаётган ушбу дарсларда китобнинг биринчи боби: Ихлос боби – барча зоҳирий ва махфий аҳволларда, сўзларда ва амалларда ниятни ҳозир қилиб холис Оллоҳ учун бажариш ҳақида баҳс юритилади. Ушбу дарслар парда ортидан аёлларга ўтилган. 2. Имом Нававий раҳимаҳуллоҳнинг “Риёзус-Солиҳин” номли китобидан олиб борилаётган ушбу дарсларда китобнинг иккинчи боби: Тавба боби ҳақида баҳс юритилади. 3. Имом Нававий раҳимаҳуллоҳнинг “Риёзус-Солиҳин” номли китобидан олиб борилаётган ушбу дарсларда китобнинг учинчи боби: Сабр боби ҳақида баҳс юритилади. 4. Имом Нававий раҳимаҳуллоҳнинг “Риёзус-Солиҳин” номли китобидан олиб борилаётган ушбу дарсларда китобнинг тўртинчи боби: Сидқ-ростгўйлик боби ҳақида баҳс юритилади. 5. Имом Нававий раҳимаҳуллоҳнинг “Риёзус-Солиҳин” номли китобидан олиб борилаётган ушбу дарсларда китобнинг бешинчи боби: Муроқаба, яъни Оллоҳнинг доимий кузатиб турувчи эканлиги боби ҳақида баҳс юритилади. 6. Имом Нававий раҳимаҳуллоҳнинг “Риёзус-Солиҳин” номли китобидан олиб борилаётган ушбу дарсларда китобнинг олтинчи боби: Тақво ҳақидаги боб ҳақида баҳс юритилади. 7. Имом Нававий раҳимаҳуллоҳнинг “Риёзус-Солиҳин” номли китобидан олиб борилаётган ушбу дарсларда китобнинг еттинчи боби: Оллоҳга бўлган қатъий ишонч ва таваккул ҳақида баҳс юритилади. 8. Имом Нававий раҳимаҳуллоҳнинг “Риёзус-Солиҳин” номли китобидан олиб борилаётган ушбу дарсларда китобнинг саккизинчи боби: динда собитқадам бўлиш, яъни истиқомат узра бўлиш ҳақида баҳс юритилади. 9. Имом Нававий раҳимаҳуллоҳнинг “Риёзус-Солиҳин” номли китобидан олиб борилаётган ушбу дарсларда китобнинг тўққизинчи боби: Оллоҳнинг улуғ махлуқотлари, дунёнинг фоний бўлиши, охиратнинг ҳолатлари ва булардан бошқа нарсаларда тафаккур қилиш баёни ҳақида баҳс юритилади. 10. Имом Нававий раҳимаҳуллоҳнинг “Риёзус-Солиҳин” номли китобидан олиб борилаётган ушбу дарсларда китобнинг ўнинчи боби: Яхши амалларга шошилиш ва яхши амалларга юзланувчи кишини тараддудга тушмасдан унга тезлаш баёни ҳақида баҳс юритилади. 11. Имом Нававий раҳимаҳуллоҳнинг “Риёзус-Солиҳин” номли китобидан олиб борилаётган ушбу дарсларда китобнинг ўн биринчи боби: Мужоҳада — яхши амалларда жидду-жаҳд қилишнинг баёни ҳақида баҳс юритилади. 12. Имом Нававий раҳимаҳуллоҳнинг “Риёзус-Солиҳин” номли китобидан олиб борилаётган ушбу дарсларда китобнинг ўн иккинчи боби: Умр охирида яхшиликларни кўпайтиришга тарғиб ҳақида баҳс юритилади. 13. Имом Нававий раҳимаҳуллоҳнинг “Риёзус-Солиҳин” номли китобидан олиб борилаётган ушбу дарсларда китобнинг ўн учинчи боби: яхшилик йўлларининг кўп эканлиги ҳақида баҳс юритилади. 14. Имом Нававий раҳимаҳуллоҳнинг “Риёзус-Солиҳин” номли китобидан олиб борилаётган ушбу дарсларда китобнинг ўн тўртинчи боби: ибодатларда ўрта миёна бўлиш ҳақида баҳс юритилади. 15. Имом Нававий раҳимаҳуллоҳнинг “Риёзус-Солиҳин” номли китобидан олиб борилаётган ушбу дарсларда китобнинг ўн бешинчи боби: солиҳ амалларда бардавом бўлиш ҳақида баҳс юритилади. 16. Имом Нававий раҳимаҳуллоҳнинг “Риёзус-Солиҳин” номли китобидан олиб борилаётган ушбу дарсларда китобнинг ўн олтинчи боби: суннатни ва ундаги одобларни муҳофаза қилишга буйруқ ҳақида баҳс юритилади. 17. Имом Нававий раҳимаҳуллоҳнинг “Риёзус-Солиҳин” номли китобидан олиб борилаётган ушбу дарсларда китобнинг ўн еттинчи боби: Аллоҳнинг ҳукмига бўйинсунишнинг вожиблиги ҳақида баҳс юритилади. 18. Имом Нававий раҳимаҳуллоҳнинг “Риёзус-Солиҳин” номли китобидан олиб борилаётган ушбу дарсларда китобнинг ўн саккизинчи боби: Бидъатдан ва динда янги пайдо қилинган ишлардан қайтарилганлиги ҳақида баҳс юритилади. 19. Имом Нававий раҳимаҳуллоҳнинг “Риёзус-Солиҳин” номли китобидан олиб борилаётган ушбу дарсларда китобнинг ўн тўққизинчи боби: Яхши ёки ёмон йўл қолдирган кишига бериладиган жазо ёки мукофот ҳақида баҳс юритилади. 20. Имом Нававий раҳимаҳуллоҳнинг “Риёзус-Солиҳин” номли китобидан олиб борилаётган ушбу дарсларда китобнинг йигирманчи боби: Яхшиликка далолат қилиш ва ҳидоятга ёки залолатга чақириш ҳақида баҳс юритилади. 21. Имом Нававий раҳимаҳуллоҳнинг “Риёзус-Солиҳин” номли китобидан олиб борилаётган ушбу дарсларда китобнинг йигирма биринчи боби: Яхшилик ва тақво йўлларида ёрдамлашиш ҳақида баҳс юритилади. 22. Имом Нававий раҳимаҳуллоҳнинг “Риёзус-Солиҳин” номли китобидан олиб борилаётган ушбу дарсларда китобнинг йигирма иккинчи боби: Насиҳат-самимийлик ҳақида баҳс юритилади. 23. Имом Нававий раҳимаҳуллоҳнинг “Риёзус-Солиҳин” номли китобидан олиб борилаётган ушбу дарсларда китобнинг йигирма учинчи боби: Амри маъруф ва наҳий мункар ҳақида баҳс юритилади. 24. Имом Нававий раҳимаҳуллоҳнинг “Риёзус-Солиҳин” номли китобидан олиб борилаётган ушбу дарсларда китобнинг йигирма тўртинчи боби: Яхшиликка буюриб, ёмонликдан қайтариб, ўзи бунинг хилофини қилган кишига қаттиқ азоб бўлиши ҳақида баҳс юритилади. 25. Имом Нававий раҳимаҳуллоҳнинг “Риёзус-Солиҳин” номли китобидан олиб борилаётган ушбу дарсларда китобнинг йигирма бешинчи боби: Омонатни адо қилишга буюрилгани ҳақида баҳс юритилади. 26. Имом Нававий раҳимаҳуллоҳнинг “Риёзус-Солиҳин” номли китобидан олиб борилаётган ушбу дарсларда китобнинг йигирма олтинчи боби: Зулм қилиш ҳаромлиги ҳамда зулм билан олинган ҳақларни ҳақдорга қайтаришга буйруқ ҳақида баҳс юритилади. 27. Имом Нававий раҳимаҳуллоҳнинг “Риёзус-Солиҳин” номли китобидан олиб борилаётган ушбу дарсларда китобнинг йигирма еттинчи боби: Мусулмонларнинг ҳурматларини улуғлаш ва ҳақларини баён этиш ҳамда уларга раҳм-шафқат қилиш баёни ҳақида баҳс юритилади. 28. Имом Нававий раҳимаҳуллоҳнинг “Риёзус-Солиҳин” номли китобидан олиб борилаётган ушбу дарсларда китобнинг йигирма саккизинчи боби: Мусулмонларнинг айбларини ёпиш, уни заруратсиз ёйишдан қайтариш баёни ҳақида баҳс юритилади.

1. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Кириш қисми;- Имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин” китобининг қиймати;- Биринчи боб: Ихлос боби – барча зоҳирий ва махфий аҳволларда, сўзларда ва амалларда ниятни ҳозир қилиб холис Оллоҳ учун бажариш;- Биринчи ҳадис шарҳи; 2. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Кириш қисми;- Имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин” китобининг қиймати;- Биринчи боб: Ихлос боби – барча зоҳирий ва махфий аҳволларда, сўзларда ва амалларда ниятни ҳозир қилиб холис Оллоҳ учун бажариш;- Биринчи ҳадис шарҳи; 3. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Биринчи боб: Ихлос бобининг давоми;- 2-4 - ҳадислар шарҳи; 4. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Биринчи боб: Ихлос бобининг давоми;- 5 - ҳадис шарҳи; 5. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Биринчи боб: Ихлос бобининг давоми;- 6 - ҳадис шарҳи; 6. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Биринчи боб: Ихлос бобининг давоми;- 7- ва 8 - ҳадислар шарҳи; 7. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Биринчи боб: Ихлос бобининг давоми;- 9- ва 10 - ҳадислар шарҳи; 8. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Биринчи боб: Ихлос бобининг давоми;- 11 - ҳадислар шарҳи; 9. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Биринчи боб: Ихлос бобининг давоми;- 12 - ҳадислар шарҳи; 10. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Иккинчи боб: Тавба боби;- 13- ва 14- ҳадислар шарҳи;- Тавбанинг фарзлиги;- Тавбанинг шартлари; 11. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Иккинчи боб: Тавба бобининг давоми;- 15- ҳадис шарҳи: Банда тавба қилиши билан Оллоҳ азза ва жалла ўлимдан қутулиб қолган одамдан ҳам кўра қаттиқроқ хурсанд бўлиши; 12. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Иккинчи боб: Тавба бобининг давоми;- 15, 16 ва 17- ҳадислар шарҳи: Банданинг руҳи чиқиши лаҳзаси келгунча ёки қуёш ботар томонидан чиққунга қадар Оллоҳ таоло Қўли очиқ ҳолда бандаларнинг тавбаларини қабул қилиши; 13. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Иккинчи боб: Тавба бобининг давоми;- 19- ҳадис шарҳи: Тавба эшиги қуёш мағрибдан чиққунга қадар очиқлиги; 14. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Иккинчи боб: Тавба бобининг давоми;- 20- ҳадис шарҳи: 100 та инсонни қатл қилган қотилнинг тавбаси; 15. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Иккинчи боб: Тавба бобининг давоми;- 21- ҳадис шарҳи: Каъб бин Молик розияллоҳу анҳунинг Табук ғазотидан қолиб кетишлари ва қиссадан олинадиган дарслар, 1-қисм; 16. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Иккинчи боб: Тавба бобининг давоми;- 21- ҳадис шарҳи: Каъб бин Молик розияллоҳу анҳунинг Табук ғазотидан қолиб кетишлари ва қиссадан олинадиган дарслар, 2-қисм; 17. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Иккинчи боб: Тавба бобининг давоми;- 21- ҳадис шарҳи: Каъб бин Молик розияллоҳу анҳунинг Табук ғазотидан қолиб кетишлари ва қиссадан олинадиган дарслар, 3-қисм; 18. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Иккинчи боб: Тавба бобининг давоми;- 21- ҳадис шарҳи: Каъб бин Молик розияллоҳу анҳунинг Табук ғазотидан қолиб кетишлари ва қиссадан олинадиган дарслар, охирги қисм; 19. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Иккинчи боб: Тавба бобининг давоми;- 22- ҳадис шарҳи: Зинодан тавба қилган аёлнинг қиссасидан буюк ибратлар; 20. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Иккинчи боб: Тавба бобининг давоми;- 23 ва 24- ҳадислар шарҳи: Одам боласининг дунёга ўчлиги, қотиллик ва бошқа турли улкан жиноятлар қилган одамнинг ҳам тавбаси қабул бўлиши ва ҳатто шаҳидлик мақомига ҳам кўтарилишга имкон бўлиши; 21. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Учинчи боб: Сабр бобининг муқаддимаси;- Сабр ҳақида ояти карималар, сабрнинг турлари, даражалари, аҳамияти ва фазилати; 22. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Учинчи боб: Сабр боби;- 25- ҳадис шарҳи; 23. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Учинчи боб: Сабр бобининг давоми;- 26 ва 27- ҳадислар шарҳи: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг саховатлари, ансорийларга сабр борасида насиҳатлари, ҳақиқий бойлик қалб бойлиги экани, мўмин кишининг барча ҳолатлари унга яхши бўлиши…; 24. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Учинчи боб: Сабр бобининг давоми;- 28 ва 29- ҳадислар шарҳи: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг ўлим тўшагида ётган кунлари, Фотима розияллоҳу анҳо айтган сўзлар, Пайғамбаримизнинг набиралари вафотида йиғлашлари, мусибат тушганда енгил йиғлаш жоизлиги ва бошқа муҳим фойдалар; 25. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Учинчи боб: Сабр бобининг давоми;- 30- ҳадис шарҳи: Асҳобул-Ухдуд, Бани-Исроилдан бўлган мўмин боланинг қиссаси – биринчи қисм; 26. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Учинчи боб: Сабр бобининг давоми;- 30- ҳадис шарҳи: Асҳобул-Ухдуд, Бани-Исроилдан бўлган мўмин боланинг қиссаси – иккинчи қисм; 27. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Учинчи боб: Сабр бобининг давоми;- 31- ҳадис шарҳи: Фарзанди вафот этганда бесабрлик қилган аёл қиссасидан ибратлар; 28. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Учинчи боб: Сабр бобининг давоми;- 32- ҳадис шарҳи: Мусибатлар ва уларнинг қаршисида Оллоҳнинг чексиз неъматлари; 29. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Учинчи боб: Сабр бобининг давоми;- 33- ҳадис шарҳи: Вабо касалликларига сабру бардош бериб вафот этишлик шаҳидлик мақомига кўтаради; 30. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Учинчи боб: Сабр бобининг давоми;- 34- ҳадис шарҳи: Ҳадиси қудсийда кўздан айрилишнинг мукофоти Жаннат бўлишига Оллоҳ таоло ваъда берган; 31. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Учинчи боб: Сабр бобининг давоми;- 35- ҳадис шарҳи: Ҳаётлик чоғида Жаннатга башорат берилган қора танли аёлнинг қиссаси ва ҳадисдан олинадиган фойдалар; 32. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Учинчи боб: Сабр бобининг давоми;- 36- ҳадис шарҳи: Кофир қавмлар пайғамбарларни қийнаганлиги ва пайғамбарлар уларга раҳм-шафқатли, даъват йўлида сабру саботли бўлганликлари; 33. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Учинчи боб: Сабр бобининг давоми;- 37, 38 ва 39- ҳадислар шарҳи: Ҳар бир мусулмоннинг иймонига яраша мусибатлар келиши ва мусибатларга сабр қилганларнинг даражотлари кўтарилиб бориши; 34. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Учинчи боб: Сабр бобининг давоми;- 40- ҳадис шарҳи: Ўлим тилаш ёки ўзига суиқасд уюштириш ҳаром ва гуноҳи кабира эканлиги, дунё ҳаётидан тўйган одам ўқиши лозим бўладиган дуо ва бошқа муҳим масалалар; 35. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Учинчи боб: Сабр бобининг давоми;- 41- ҳадис шарҳи: Ваҳший кофирлар динда собитқадам турган мўминларни арралар билан аралаб ташлаганлиги, Ислом ва мусулмонлар сабру сабот ила барибир ғалаба қозонишлари, қийинчилик даврида Исломга хизмат қилиб олиш буюк фурсат эканлиги, ҳаракатларда шошилмаслик, бетартиб бўлмаслик, қўлимдан ҳеч нарса келмайди деб ўтирмаслик ваҳоказо муҳим маслаҳатлар; 36. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Учинчи боб: Сабр бобининг давоми;- 42- ҳадис шарҳи: Ҳунайн ғазотидан ибратлар;- Хаворижларнинг баъзи сифатлари;- Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг сабрлари, Исломга даъват қилишда ҳикматли, кечиримли, саховатли ва хушмуомалали бўлиш. 37. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Учинчи боб: Сабр бобининг давоми;- 43-ҳадис шарҳи; 38. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Учинчи боб: Сабр бобининг давоми;- 44-ҳадис шарҳи (биринчи қисм); 39. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Учинчи боб: Сабр бобининг давоми;- 44-ҳадис шарҳи (иккинчи қисм); 40. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Учинчи боб: Сабр бобининг давоми;- 45-46-ҳадислар шарҳи;- Ғазабни ичга ютиш ҳақиқий мардликдир. 41. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Учинчи боб: Сабр бобининг давоми;- 47-49-ҳадислар шарҳи:- Ғазабни яшира олиш ва мусибатларга сабр қилиш фазилатлари. 42. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Учинчи боб: Сабр бобининг давоми;- 50-ҳадислар шарҳи: Умар разияллоҳу анҳу ғазабларини тўхтатиб қолишлари ва қиссадан олинадиган ибратлар. 43. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Учинчи боб: Сабр бобининг давоми;- 51-ҳадислар шарҳи: Мусулмон раҳбарларнинг зулмига сабр қилишдан кўзланган ҳикмат ва Ислом ҳимоя қилишга буюрган энг зарур ғоялар. 44. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Учинчи боб: Сабр бобининг давоми;- 52-53 - ҳадислар шарҳи: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам Ансорийларни сабрга чақиришлари; - Раҳбарлик ҳаммага ҳам муносиб бўлавермаслиги;- Кофирларга қарши урушга шошилмаслик, офият сўраб дуо қилиб юриш; - Кураш майдонларида сабру саботли бўлиш; - Ҳадислардан олинадиган фойдалар. 45. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Тўртинчи боб: Ростгўйлик боби;- Ростгўйлик ҳақида ворид бўлган баъзи ояти карималар шарҳи. 46. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Тўртинчи боб: Ростгўйлик боби;- 54-ҳадис шарҳи: Ростгўйлик жаннатга олиб боради, ёлғончилик дўзахга. 47. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Тўртинчи боб: Ростгўйлик боби;- 55-ҳадис шарҳи: Тўла ишонч ҳосил бўлган нарсаларни лозим тутиш ва шубҳали нарсалардан узоқ бўлиш ҳақида. 48. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Тўртинчи боб: Ростгўйлик боби;- 57-ҳадис шарҳи: Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам сифатлари ҳақида Рим императори билган нарсалар ва қиссадан олинадиган фойдалар. 49. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Тўртинчи боб: Ростгўйлик боби;- 58-ҳадис шарҳи: Шаҳид бўлишни сидқидил билан сўраш фазилати; - Бугун жиҳод қилиш фарзми ёки йўқми, фарзи айн бўлган амалларга мисоллар. 50. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Тўртинчи боб: Ростгўйлик боби;- 58-ҳадис шарҳи: Юшаъ ибн Нун алайҳиссалом қиссалари;- Жиҳод қилиш қачон фарз бўлганлиги. 51. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Тўртинчи боб: Ростгўйлик боби;- 59-ҳадис шарҳи: Олди-сотди қилганда омонатдор ва ростгўй бўлган кишининг молига Оллоҳнинг баракаси ёғилади, ёлғон ва хиёнат сабабли мол-дунёнинг баракаси йўқ бўлади; - Олди-сотди бўлган мажлисдан тарқалиб кетмасдан олдин фикридан қайтишга рухсат борлиги. 52. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Бешинчи боб: Муроқаба-Кузатиш боби;- Ояти карималар шарҳи. 53. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Бешинчи боб: Муроқаба-Кузатиш боби;- 60-ҳадис шарҳи. 54. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Бешинчи боб: Муроқаба-Кузатиш боби;- 60-ҳадис шарҳи (давоми). 55. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Бешинчи боб: Муроқаба-Кузатиш боби;- 61-ҳадис шарҳи: Қаерда бўлсанг ҳам Оллоҳдан қўрқгин! 56. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Бешинчи боб: Муроқаба-Кузатиш боби;- 62-ҳадис шарҳи: Пайғамбаримизнинг Ибн Аббосга қилган васиятлари. 57. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Бешинчи боб: Муроқаба-Кузатиш боби;- 63, 64 - ҳадис шарҳи: Саҳобалар Оллоҳдан қай даражада қўрқиб турганликлари ва Оллоҳ таолонинг ҳаром ишлар қилинганда рашки ва ғазаби келиши. 58. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Бешинчи боб: Муроқаба-Кузатиш боби;- 65 - ҳадис шарҳи: Бани Исроил қавмидан бўлган уч кишига берилган синовлар ва уларнинг сабр ва шукр қилган-қилмаганликлари ҳақида набавий қисса. 59. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Бешинчи боб: Муроқаба-Кузатиш боби;- 66-68 - ҳадислар шарҳи: Бефойда нарсаларни тарк қилиш, кишининг Исломининг чиройлилигидандир. 60. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Олтинчи боб: Тақво боби;- Тақво ҳақида ояти карималар; - 69 - ҳадис шарҳи: инсонларнинг энг ҳурматлиси Оллоҳдан энг кўп тақво қиладиган инсон экани ҳақида. 61. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Олтинчи боб: Тақво боби;- 70 - ҳадис шарҳи: дунё фитнаси ва аёллар фитнаси ҳақида. 62. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Олтинчи боб: Тақво боби;- 71, 72 - ҳадислар шарҳи: Оллоҳдан тақво насиб этишини дуо қилиб юриш ва тақволи амалга ўтиш учун қасамни бузиш ҳақида. 63. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Олтинчи боб: Тақво боби;- 73 - ҳадис шарҳи: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам Ҳажжатул Вадоъда тақвога чақириб васият қилганликлари. 64. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Еттинчи боб: Яқийн — Оллоҳга тўла ишонч ва Таваккул боби;- Яқийн ва таваккул бобида келган баъзи ояти карималарнинг тафсири. 65. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Еттинчи боб: Яқийн — Оллоҳга тўла ишонч ва Таваккул боби;- Тўғри жаннатга кириб кетадиган зотларнинг сифатлари. 66. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Еттинчи боб: Яқийн — Оллоҳга тўла ишонч ва Таваккул боби;- Муборак дуолар (75-76-ҳадислар шарҳи). 67. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Еттинчи боб: Яқийн — Оллоҳга тўла ишонч ва Таваккул боби;- Иймони мукаммал зотларнинг таваккуллари ва Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламни ўлдирмоқчи бўлган аъробийнинг қиссаси (77-79- ҳадислар шарҳи). 68. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Еттинчи боб: Яқийн — Оллоҳга тўла ишонч ва Таваккул боби;- Ухлашдан олдин ўқиладиган дуо (80- ҳадислар шарҳи). 69. Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Еттинчи боб: Яқийн — Оллоҳга тўла ишонч ва Таваккул боби;- Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам ғорда яшириниб турган пайтлари қандай таваккул қилганликлари; - Мусулмон киши уйдан чиқишда ўқийдиган дуо; - Илм йўлида юрганларнинг фазилати (81-84 -ҳадислар шарҳи). 70. "Ушбу дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин”, яъни “Солиҳлар бўстони” номли китобидан олиб борилиб, қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Саккизинчи боб: Истиқомат (ҳақ йўлда собитқадам туриш) боби;- 85-86 -ҳадислар."

Иймон дарсларининг ушбу бўлимида Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг суннатлари, тавҳид ва мушрикларнинг шубҳалари ҳақида сўз юритилади.

Иймон дарсларининг ушбу бўлимида Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг суннатларининг Ислом динидаги ўрни ҳақида сўз боради.

Ушбу дарс қуйидаги мавзуларни ўз ичига олади – Касаллик юқиши ва шумланишнинг йўқ эканлиги ҳақидаги ҳадис шарҳи; – Аёл киши қабристонга бориши мумкинми?;

Дарсда Имом Нававийнинг Риёзус-солиҳийн китобларининг Намозлар фазилати ҳақидаги бобида келган ҳадислар шарҳланиб ва ворид бўлган ҳадисларга оид баъзи бир масалалар баён қилинади.

Имом Бухорий раҳимаҳуллоҳнинг "Ал-Адаб ал-Муфрад" номли китобидан олиб борилган ушбу дарсларда мусулмон киши ўзига лозим тутиши ва улар билан зийнатланиши керак бўлган одоб ва ахлоқ мавзусига тааллуқли ҳадислар шарҳ қилинади.

Ушбу қисқа ҳажмли дарслар имом Нававийнинг “Риёзус-Солиҳин” номли китобидан ҳамда баъзи ақида ва фиқҳий маслалар ҳақида олиб борилгандир.

Ушбу дарслар силсиласи Кутубу Ситтадан жой олган “Сунану Аби Довуд” ҳадис китобидан олиб борилгандир. Силсиланинг ушбу бўлимида китобнинг “Таҳорат китоби”да келган ҳадисларнинг қазои ҳожатга тааллуқли бўлган қисми шарҳ қилинган.

Ушбу дарсларда Ухдуд эгалари, мўмин бола ва золим подшоҳ ҳақидаги ҳадиснинг шарҳи ва ундан олинадиган фойдалар ва ибратлар ҳақида сўз юритилади.

Ушбу дарслар силсиласи устоз Муҳаммад Луқмон Аъзомий Надавийнинг “Пайғамбар ҳадисларидан тарбия дарслари” номли китоби асосида олиб борилади. Бу китоб ҳадиси шарифлар мажмуасини, уларнинг шарҳларини ва ўша ҳадислардан олинадиган тарбиявий дарсларнинг изоҳларини ўз ичига олади.

Ушбу дарсда шайх Риёзуссолиҳин китобида Рамазон умраси фазилатига оид келган ҳадисларни шарҳлаб беради.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам сийратларининг давоми: 1. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам араб тили бўйича энг фасоҳатли ва балоғатли бўлганликлари; 2. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва салламга “Жавомиъул-Калим” - қисқа иборалар билан жуда ҳам кенг ва чуқур маъноли ва ҳикматли сўзлар берилганлиги; 3. “Жавомиъул-Калим ” ҳадисларидан намуналар:

Дарсда Имом Нававийнинг Риёзус-солиҳийн китобларининг Азон айтиш фазилати ҳақидаги бобида келган ҳадислар шарҳланиб ва ворид бўлган ҳадисларга оид баъзи бир масалалар баён қилинади.

Росулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам жуда ҳам қисқа муддат ичида, башарият, тарихида мисли кўрилмаган юксак одоблар ила инсонларга намуна бўлиб, башариятни зулумат ботқоғидан ҳидоят нурига олиб чиқдилар. Бу муборак зотга замонадош бўлиб, иймон неъматига мушарраф бўлган, Саҳобаи киромлар ҳам, инсоният оламини лол қолдирадиган гўзал ахлоқларни ҳаётга жорий қилдилар, сўнг Росулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васалламнинг бутун айтган сўз ва қилган амалларини бирор ҳарфи ёки ҳайъатини ўзгартирмаган ҳолатда ёдлаб олиб, ўзларидан кейингиларга беками-кўст етказдилар, ҳатто ўзаро оила ичида бўладиган ишларигача ўрганиб чиқиб, қазои хожатларига ҳам аҳамият бердилар. Оллоҳ улардан рози бўлсин.

Ушбу дарс имом Нававийнинг Риёзус-солиҳийн номли китобидаги (Ҳаж китоби)га қилинган шарҳнинг давоми бўлиб, унда мабрур ҳаж энг афзал амаллардан бири экани, ҳажни ўз ўрнига қўйиб бажарган киши онасидан туғилгандек гуноҳлардан холи бўлиши, умранинг гуноҳларга каффорат бўлиши ва уни адо этиш йўл-йўриқлари ҳақида сўз юритилади.

Ушбу дарс имом Нававийнинг Риёзус-солиҳийн номли китобидаги (Ҳаж китоби)га қилинган шарҳнинг давоми бўлиб, унда Арафа кунининг фазилатлари ва у кундаги Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)нинг суннатлари ҳақида сўз юритилади.

Ушбу дарс имом Нававийнинг Риёзус-солиҳийн номли китобидаги (Ҳаж китоби)га қилинган шарҳнинг давоми бўлиб, унда ҳаж исломнинг беш рукнидан бири эканига ва у умрда бир марта фарз бўлишига далолат қиладиган ҳадисларнинг шарҳига бир оз тўхталиб ўтамиз.