Ибодатлар фиқҳи

“Ҳанафий фиқҳи ва унинг далиллари” деб номланган китобдан олиб борилган ушбу дарсда таҳоратда қўлланиладиган сувларнинг ҳукмлари ҳақида сўз боради.

Ушбу маърузада ўлим, жон таслим қилиш, мўмин киши ва мунофиқу-кофирларнинг жон таслим қилишларининг ҳолати, қабр ҳаёти ҳақида сўз юритилади.

Ушбу дарслар силсиласи Кутубу Ситтадан жой олган “Сунану Аби Довуд” ҳадис китобидан олиб борилгандир. Силсиланинг ушбу бўлимида китобнинг “Таҳорат китоби”да келган ҳадисларнинг қазои ҳожатга тааллуқли бўлган қисми шарҳ қилинган.

1. Ҳанафий фиқҳида ёзилган “Туҳфатул мулук” номли китобидан олиб борилган дарснинг ушбу бўлими қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Таҳорат китоби: Сувларнинг турлари;- Нажосатларнинг турлари. 2. Ҳанафий фиқҳида ёзилган “Туҳфатул мулук” номли китобидан олиб борилган дарснинг ушбу бўлими қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритади:- Таҳорат китоби: Нажосатлар ва унинг турлари: икки йшлдан бошқа жойлардан чиқувчи нажаслар, ароқнинг, қусуқнинг, чўчқанинг нажаслиги. Ўлимтик жунининг, филнинг поклиги ва терининг ошланиши.

Ушбу маърузада садақа бериш одоблари ҳақида сўз боради.

Ушбу маърузада ҳажга боришдан олдин, ҳаж сафари асносида ва ҳаж ибодатига алоқадор бўлган баъзи одоб-ахлоқлар ҳақида сўз боради.

Ушбу маърузада мусулмоннинг мусулмон биродари устидаги ҳақларидан бири бўлган агар вафот этса, унинг жанозасига эргашишлик ва унинг одоблари ҳамда жанозанинг баъзи аҳкомлари ҳақида сўз боради.

Ушбу маъруза қуйидаги мавзуларни ўз ичига олади: – Зулҳижжа ойининг аввалги ўн кунида қилинадиган солиҳ амалларнинг фазилати; – Бу кунларда рўза тутишнинг, айниқса арафа куни рўзасининг фазилати; – Қурбонлик аҳкомлари;

Ушбу маърузада қуйидаги мавзулар ҳақида сўз боради: – Поклик иймоннинг ярмидир; – Фақат пок амалларнинг қабул бўлиши; – Ҳалол покиза нарсалардан ейиш;

Ушбу маъруза қуйидаги мавзуларни ўз ичига олади: – Рамазон рўзасига тааллуқли аҳкомлар: – Рамазон ҳилолини кўриш; – Рамазон рўзасига ният қилиш кайфияти; – Сафарда рўза тутиш ҳукми; – Қариялар ва беморларнинг рўзаси; – Ҳайз ва нифосдаги аёлларнинг рўзасининг ҳукми; – Ҳомиладор ва эмизикли аёлларнинг рўзасининг ҳукми; 2- – Рўзани бузадиган амаллар: Қасддан ейиш ва ичиш, озиқлантирувчи уколларни олиш,Рамазон кундузида аёли билан яқинлик қилиш, ҳайз ва нифос; – Рўзани бузмайдиган амаллар: Жунуб бўлиш, шаҳватсиз аёлини ўпиш, ғусл қилиши, таомнинг таъмини татиб кўриш, мисвок ишлатиш, сўлакни ютиш, кўз ва қулоқ томчи дориларини қўллаш, тиш қонаши, бурун қонаши;

Ушбу маъруза қуйидаги мавзуларни ўз ичига олади: – Рўзанинг фарз қилинишидаги ҳикматлар; – Рамазон рўзасининг Исломдаги ўрни; – Рамазон рўзасининг фазилати; – Рамазонда ғанимат билиш керак бўлган амаллар;

Ушбу маъруза қуйидаги мавзуларни ўз ичига олади: – Оллоҳ таоло одам боласининг ҳамма амали ўзи учун, фақат рўза Мен учундир ва унинг мукофотини Ўзим берурман, ҳадисининг шарҳи; – Рўзадор кишининг одоби; – Рўзанинг ҳукмлари;

Ушбу маъруза қуйидаги мавзуларни ўз ичига олади: – Шаъбон ойининг фазилати; – Бақара сураси 183-оятининг шарҳи; – Рамазонда рўза тутмаган одамнинг ҳукми; – Рўзага тааллуқли ҳукмлар;

Ушбу маъруза қуйидаги мавзуларни ўз ичига олади: 1- – Булуғул маром китобининг рўза бобидан (542, 543, 544, 545) ҳадислар шарҳи: – Рамазон ҳилолини кўришда бир кишининг гувоҳлиги; – Рамазон рўзаси учун кечқурун ният қилиб ётишнинг вожиблиги; 2- – Булуғул маром китобининг рўза бобидан (546, 547, 548, 549) ҳадислар шарҳи: – Ифторликни аввалги вақтида қилишнинг мустаҳаблиги; – Саҳарликда барака бор; – Ифторлик қилиш мустаҳаб бўлган нарсалар; 3- – Булуғул маром китобининг рўза бобидан (550, 551, 552) ҳадислар шарҳи: – Улама рўза тутишдан қайтарилганлиги; – Рўза тутиб, ёлғон сўз ва ёлғон гувоҳлик беришдан тийилмаган кишининг рўзаси; – Рўзадор киши жуфти ҳалолини ўпса бўладими; 4- – Булуғул маром китобининг рўза бобидан (553, 554, 555, 556) ҳадислар шарҳи: – Фитратдаги суннатлар; – Рўзадор киши ҳижома қилиши жоизми?; – Рўзадор киши сурма қўйса бўладими?; 5- – Булуғул маром китобининг рўза бобидан (557, 558) ҳадислар шарҳи: – Рўзадор кишининг эсидан чиқариб еб-ичиб қўйиши рўзасига зарар бермайди; – Қусган кишининг рўзаси очиладими?; 6- – Булуғул маром китобининг рўза бобидан (559, 560) ҳадислар шарҳи: – Сафарда рўза тутиш; – Сафарга отланган киши рўзасини қаерда очади?; 7- – Булуғул маром китобининг рўза бобидан (561, 562, 563, 564) ҳадислар шарҳи: – Кимлар рўзанинг фидясини беради?; – Рўзанинг каффорати кимга лозим бўлади?; 8- – Булуғул маром китобининг рўза бобидан (565, 566) ҳадислар шарҳи: – Назр рўзаси; – Нафл рўзалар (арафа, ашуро, шаввол ойидан 6 кун)нинг фазилати; 9- – Булуғул маром китобининг рўза бобидан (567, 568, 569) ҳадислар шарҳи: – Оллоҳ йўлида бир кун тутилган рўзанинг фазли; – Ойнинг 13, 14, 15-кунларида рўза тутишнинг фазилати;

Ушбу дарсда Рамазон ойида қилинадиган хайри эҳсонларнинг фазилати, садақанинг маъноси ва унинг шарт ҳамда одоблари ва садақани ҳабата қиладиган амаллар ва бошқа масалалар баён қилинади.

Ушбу дарсда Рамазон ойида этикоф туришнинг фазилати ва ҳукми ҳамда унинг одоблари ва бошқа масалалар баён қилинади.

Қуйида шайх Абдурофе Имом Заҳабий раҳимаҳуллоҳнинг "Ал-Кабоир" (Гуноҳи кабиралар) деб номланган китобларини шарҳлаб, унда мусибат тушганда ёқа йиртиб дод-вой қилиб бақириб мотом тутуш Оллоҳнинг тақдирига норози бўлиш ҳақида сўз юритадилар

Ушбу дарсда шайх Риёзуссолиҳин китобида Рамазон умраси фазилатига оид келган ҳадисларни шарҳлаб беради.

Ушбу дарсда Ислом рукнлардан бири бўлган улуғ ҳаж ибодати ўз ичига олган асосий мақсад ва ғояларини баён қилинади.

Ушбу сатрларда мусулмонларнинг қибласи бўлмиш каъба томон ҳаж ёки умра сафарига йўл олган кишининг қандай ҳолатда бўлишлиги ва йўлга нималардан иборат маънавий озуқалар олишлиги баён қилиб берилади.