Ибодатларнинг фазилатлари

Ушбу маърузада бомдод намозининг ва уни жамоат билан ўқишнинг фазилатлари ҳамда бомдодга ухлашни одат қилишнинг оқибати ҳақида сўз юритилади.

Ушбу дарс қуйидаги мавзуларни ўз ичига олади: – Мавлуднинг ҳукми; – Ҳар душанба куни дўзах аҳлидан бўлган Абу Лаҳабнинг азобини енгиллаштирилишининг сабаби; – Душанба куни рўза тутишнинг ҳукми;

Ушбу дарсда қуйидаги мавзулар ҳақида баҳс юритилади: - Рамазонга қандай кириб борамиз? - Рўза тутишдан кўзланган мақсад? - Оллоҳнинг мағфиратига эришиш шартлари.

1. Рамазон суҳбатлари деб номланган дарслар силсиласининг ушбу бўлимида гўзал хулқлар ҳақида сўз юритилади. 2. Рамазон суҳбатлари деб номланган дарслар силсиласининг ушбу бўлимида Оллоҳ субҳонаҳу ва таоло билан бўлган муомала одоби ҳақида сўз юритилади. 3. Рамазон суҳбатлари деб номланган дарслар силсиласининг ушбу бўлимида Оллоҳ субҳонаҳу ва таоло ва Пайғамбари Муҳаммад алайҳиссалоту вассалом билан бўлган муомала одоби ҳақида сўз юритилади. 4. Рамазон суҳбатлари деб номланган дарслар силсиласининг ушбу бўлимида Пайғамбар Муҳаммад алайҳиссалоту вассалом билан бўлган муомала одоби ҳақида сўз юритилади. 5. Рамазон суҳбатлари деб номланган дарслар силсиласининг ушбу бўлимида Пайғамбар Муҳаммад алайҳиссалоту вассалом билан бўлган муомала одоби ҳақида сўз юритилади. 6. Рамазон суҳбатлари деб номланган дарслар силсиласининг ушбу бўлимида омма инсонлар билан бўлган муомала одоби ҳақида сўз юритилади. 7. Рамазон суҳбатлари деб номланган дарслар силсиласининг ушбу бўлимида омма инсонлар билан бўлган муомала одоби ҳақида сўз юритилади (давоми). 8. Рамазон суҳбатлари деб номланган дарслар силсиласининг ушбу бўлимида омма инсонлар билан бўлган муомала одоби — иффат ҳақида сўз юритилади (давоми). 9. Рамазон суҳбатлари деб номланган дарслар силсиласининг ушбу бўлимида омма инсонлар билан бўлган муомала одоби — сидқ, ростгўйлик ҳақида сўз юритилади. 10. Рамазон суҳбатлари деб номланган дарслар силсиласининг ушбу бўлимида омма инсонлар билан бўлган муомала одоби — шижоат, довюраклик ҳақида сўз юритилади. 11. Рамазон суҳбатлари деб номланган дарслар силсиласининг ушбу бўлимида омма инсонлар билан бўлган муомала одоби — Оллоҳга яхши гумонда бўлиш ҳақида сўз юритилади. 12. Рамазон суҳбатлари деб номланган дарслар силсиласининг ушбу бўлимида омма инсонлар билан бўлган муомала одоби — адолат ҳақида сўз юритилади. 13. Рамазон суҳбатлари деб номланган дарслар силсиласининг ушбу бўлимида омма инсонлар билан бўлган муомала одоби — адолат ҳақида сўз юритилади. 14. Рамазон суҳбатлари деб номланган дарслар силсиласининг ушбу бўлимида омма инсонлар билан бўлган муомала одоби — рўзадорга эслатмалар ҳақида сўз юритилади. 15. Рамазон суҳбатлари деб номланган дарслар силсиласининг ушбу бўлимида Оллоҳни Роб деб билиш ҳақида сўз юритилади. 16. Рамазон суҳбатлари деб номланган дарслар силсиласининг ушбу бўлимида Оллоҳга иймон келтириш ҳақида сўз юритилади. 17. Рамазон суҳбатлари деб номланган дарслар силсиласининг ушбу бўлимида Оллоҳни таниш ҳақида сўз юритилади. 18. Рамазон суҳбатлари деб номланган дарслар силсиласининг ушбу бўлимида Оллоҳни Ваҳҳоб исми билан таниш ҳақида сўз юритилади. 19. Рамазон суҳбатлари деб номланган дарслар силсиласининг ушбу бўлимида Оллоҳни Ал-Ғаний исми билан таниш ҳақида сўз юритилади. 20. Рамазон суҳбатлари деб номланган дарслар силсиласининг ушбу бўлимида Оллоҳни Ал-Раҳмон исми билан таниш ҳақида сўз юритилади. 21. Рамазон суҳбатлари деб номланган дарслар силсиласининг ушбу бўлимида Оллоҳни таниш ва Оллоҳнинг раҳмати ҳақида сўз юритилади. 22. Рамазон суҳбатлари деб номланган дарслар силсиласининг ушбу бўлимида Оллоҳни Ал-Муқийт исми билан таниш ва Оллоҳнинг раҳмат асарлари ҳақида сўз юритилади. 23. Рамазон суҳбатлари деб номланган дарслар силсиласининг ушбу бўлимида Оллоҳни Ал-Малик исми билан таниш ҳақида сўз юритилади. 24. Рамазон суҳбатлари деб номланган дарслар силсиласининг ушбу бўлимида Оллоҳни Ал-Малик исми билан таниш ҳақида (давоми)сўз юритилади. 25. Рамазон суҳбатлари деб номланган дарслар силсиласининг ушбу бўлимида Оллоҳни Ал-Малик исми билан таниш ҳақида сўз юритилади (давоми). 26. Рамазон суҳбатлари деб номланган дарслар силсиласининг ушбу бўлимида Оллоҳни Ал-Малик исми билан таниш ҳақида сўз юритилади (давоми).

Ушбу маърузада ҳажга боришдан олдин, ҳаж сафари асносида ва ҳаж ибодатига алоқадор бўлган баъзи одоб-ахлоқлар ҳақида сўз боради.

Ушбу маърузада рамазон ойини қандай кутиб олишимиз ҳақида сўз боради.

1. Бу суҳбатда шайх Обидхон қори Рамазон ойи – эзгулик мавсумининг кириб келиши билан қутлайди. 2. Бу суҳбатда қуйидаги мавзулар баён қилинади:- Рамазон ойининг етти фазилати:- Рамазон - Қуръон ойи.- Рамазон - рўза фарз бўлган ой.- Рамазон - Лайлатулқадр яширинган ой.- Рамазон - дуолар қабул бўладиган ой.- Рамазон - мағфират ойи.- Расулуллоҳ билан ҳаж қилиш савоби топиладиган ой.- Рамазон - саховат ойи. 3. Бу суҳбатда қуйидаги мавзулар баён қилинади:- Рўза пайғамбарлар ва солиҳ инсонлар одатларидандир.- Рўза тақво омилларидандир.- Рўза жаҳаннам ўтидан пардадир.- Рўза – жаннат йўли.- Рўза – гуноҳларга каффорат.- Рўзани Аллоҳ Ўзига боғлаган.- Рўза – тарбия мактаби.- Рўза икки дунё шодлигидир. 4. Ушбу суҳбатда қуйидаги мавзулар баён қилинади:- Таровиҳ намозининг таърифи ва ҳукми;- Расулуллоҳнинг таровиҳ ўқишга қилган тарғиблари;- Таровиҳ намозининг вақти ва ракаатлари;- Таровиҳнинг қироати қандай бўлиши керак?- Таровиҳни уйда ўқиган афзалми ёки жамоат биланми?- Имом тургунча намозда туришнинг савоби. 5. Ушбу суҳбатда қуйидаги мавзулар баён қилинади:- Тиловат фазилати;- Салафларимиз Қуръонни қандай тиловат қилганлар?- Тиловат деганда нимани тушунамиз?- Қуръон ўқимасликнинг оқибати. 6. Ушбу суҳбатда қуйидаги мавзулар баён қилинади:- Савм ва Рамазон калималарининг маънолари;- Рамазон рўзасининг ҳукми ва далиллари;- Рўза тутиш кимларга фарз?- Рўзанинг фарзлиги қачондан бошланади?- Рўзанинг суннат ва мустаҳаблари;- Рўзанинг макруҳлари. 7. Ушбу суҳбатда қуйидаги мавзулар баён қилинади:- Рўзанинг нияти қачон қилинади?- Рамазон бошланганини билмай қолган инсоннинг рўзаси;- Кечқурун деган хаёл билан овқат еган одамнинг ҳукми;- Қайт қилган одамнинг рўзаси;- Рўзадор ҳолда укол олиш;- Кўз, қулоқ ва бурунга дори томизишнинг ҳукми;- Рўзада қон олдириш;- Рўза экани эсида йўқ ҳолда еб ичган одам. 8. Ушбу суҳбатда қуйидаги мавзулар баён қилинади:- Емоқ ва ичмоқ;- Еб-ичиш ҳукмида бўлган амаллар (қон қуйдириш, қувват бўладиган укол олиш, сигарет чекиш);- Қасддан қайт килиш;- Ҳайз ва нифос;- Истимно (қасддан маний келтириш);- Жимоъ;- Рўзани тарк этган одамнинг ҳукми. 9. Ушбу суҳбатда қуйидаги мавзулар баён қилинади:- Тузалишига умид қилинадиган касаллар;- Тузалиши қийин бўлган касаллар;- Рўза асносида касал бўлган ёки рўза кунида касалдан тузалган одам;- Кекса кишиларнинг рўзаси;- Ақлдан озган, ҳушдан кетган ёки эс-ҳуши камайган кишиларнинг рўзаси;- Фидя меъёри, яъни ярим “соъ”нинг бугунги ҳисоби;- Фидя беришнинг вақти қачон? 10. Ушбу суҳбатда қуйидаги мавзулар баён қилинади:- Сафар деганда нимани тушунамиз?- Сафарга отланган одам қачондан бошлаб оғзини очади?- Сафарда рўза тутган афзалми ёки тутмасликми?- Рўза тутиш ҳаром бўладиган ҳолат;- Сафардан қайтган мусофир ҳақида. 11. Ушбу суҳбатда қуйидаги мавзулар баён қилинади:- Намозларни ўз вақтида жамоат билан ўқиш;- Тилни ёлғондан тийиш;- Ғийбатдан сақланиш;- Чақимчиликдан узоқ бўлиш;- Одамлар билан муомалада холис бўлиш;- Қўполлик ва дилозорликдан сақланиш;- Вақтни беъмани ишларга сарфламаслик. 12. Ушбу суҳбатда қуйидаги мавзулар баён қилинади:- Саҳарликка туриш ва уни тонгга яқинлаштириш;- Ифторликни тезлатиш;- Рўза пайтида ва оғиз очиш вақтида дуо қилиш;- Мисвок ишлатиш;- Саховатли бўлиш;- Қуръон тиловатини кўпайтириш;- Охириги ўн кунликда ибодатларни кучайтириш; 13. Ушбу суҳбатда қуйидаги мавзулар баён қилинади:- Рамазон муносабати билан қилинадиган ишларнинг аввалида ниятни холис қилиб олиш ва ўз ишини бежирим адо қилиш;- Беш вақт намозни ўз вақтидан кечиктирмасдан адо қилиш;- Рамазон ичида Қуръонни хатм қилиш;- Фойдали маърузаларни тинглаш;- Таровиҳ намозларида иштирок этиш;- Рўзғор тутишда тежамкор бўлиш;- Тилни беҳуда сўзлардан, кўзни нолойиқ нарсалардан тийиш; 14. Ушбу суҳбатда қуйидаги мавзулар баён қилинади:- Ҳайз ва нифосдаги аёлнинг рўзаси;- Ҳайз ва нифос пайтида Қуръон ўқиш ҳукми;- Ҳомиладор ёки эмизикли бораси бор аёллар;- Рамазон насиҳати; 15. Ушбу суҳбатда қуйидаги мавзулар баён қилинади:- Аёллар эркакларга йўлдошдирлар;- Аёллар таровиҳ учун масжидга келишлари мумкинми?- Таровиҳга келганда қандай ҳалда бўлиш керак?- Аёллар ўзларидан бирор кишининг уйида таровиҳ учун йиғилишлари мумкинми?- Аёллар бир-бирларига имом бўлсалар бўладими?- Аёллар ва эркаклар битта хонада намоз ўқишлари жоизми? 16. Ушбу суҳбатда қуйидаги мавзулар баён қилинади:- Фарзандларга меҳрибонлик нима дегани?- Балоғат ёши шаръий ҳукмлар жорий этилишининг асосидир;- Балоғат даври қачон бошланади?- Вояга етгач вожиб бўладиган амаллар;- Хулоса. 17. Ушбу суҳбатда қуйидаги мавзулар баён қилинади:- Рамазон – ибодат ва сабр ойидир;- Рамазон – улкан натижалар ва ғалабалар ойидир;- Бадр жанги; 18. Ушбу суҳбатда қуйидаги мавзулар баён қилинади:- Нусрат ва ғалабага эришиш омиллари; 19. Ушбу суҳбатда қуйидаги мавзулар баён қилинади:- Нусрат ва имконият нима?- Қуръон нусрат ва тамкин ҳақида нима дейди?- Нусрат ва тамкин шартлари:- Оллоҳга иймон келтириш;- Солиҳ амаллар ёки ибодат;- Ширкка қарши туриш;- Оллоҳдан тақво қилиш; 20. Ушбу суҳбатда қуйидаги мавзулар баён қилинади:- Ҳудайбия сулҳи;- Барча динлар қоралайдиган жиноят;- Ғишт қолибдан кўчди;- Абу Суфённинг мусулмон бўлиши;- Фатҳ олдидан насиҳат;- Ҳақиқат келди, ботил барбод бўлди! 21. Ушбу суҳбатда қуйидаги мавзулар баён қилинади:- Умрингиз ичида бир марта келган меҳмон;- Ибодатларнинг қаймоғи тўпланган фурсат;- Эътикоф ўтириш – Расулимиз суннати; 22. Ушбу суҳбатда қуйидаги мавзулар баён қилинади:- Эътикоф нима дегани?- Эътикоф ўтиришнинг ҳукми ва эътикоф турлари;- Эътикофнинг шартлари ва рукнлари;- Эътикофга қачон кирилади ва у қанча вақт давом этади?- Эътикоф рўза билан бўлиши лозимми?- Муътакиф учун мустаҳаб ва макруҳ бўлган амаллар;- Аёл кишининг эътикофи. 23. Ушбу суҳбатда қуйидаги мавзулар баён қилинади:- Лайлатулқадр қандай кеча?- Лайлатулқадр деб номланишининг сабаби нима?- Қадр сурасининг тафсири;- Лайлатулқадрнинг фазилатлари саналганда;- Лайлатулқадр аввалги умматларга ҳам берилганми ёки фақат мусулмонларгами?- Лайлатулқадр қайси кечада бўлади?- Лайлатулқадрнинг аломатлари борми?- Бу кечанинг баракоти ҳамма учунми ёки хос одамлар учунми? 24. Ушбу суҳбатда қуйидаги мавзулар баён қилинади:- Садақа қилишнинг фазилатлари;- Саховат инсон хулқини ислоҳ қилади;- Яхши хислатлар онаси;- Саховатнинг кўринишлари;- Саховат маъноси биз ўйлагандан кўра кенгроқдир;- Одамлар орасидаги тафовут;- Энг афзал садақа. 25. Ушбу суҳбатда қуйидаги мавзулар баён қилинади:- Закот поклик ва барака демакдир;- Закотнинг жорий этилиши;- Закот бериш вожиб бўлган нарсалар тури;- Закот вожиб бўлмайдиган нарсалар. 26. Ушбу суҳбатда қуйидаги мавзулар баён қилинади:- Тавба сураси 60-оятининг шарҳи. 27. Ушбу суҳбатда қуйидаги мавзулар баён қилинади:- Банданинг шарафи тақво билан;- Тақво нима дегани?- Тақвонинг бу дунёдаги самаралари; 28. Ушбу суҳбатда қуйидаги мавзулар баён қилинади:- Тақвонинг охиратдаги етти самараси; 29. Ушбу суҳбатда қуйидаги мавзулар баён қилинади:- Фитр садақасининг ҳукми;- Фитр садақаси кимларга вожиб?- Фитр садақасининг ҳикматлари;- Фитр садақасини нимадан берилади?- Садақанинг миқдори;- Фитрни кимларга берилади?- Фитрнинг вақти;- Фитрнинг қийматини берса бўладими?

Ушбу маъруза қуйидаги мавзуларни ўз ичига олади: – Рўзанинг фазилати ҳақида ворид бўлган ҳадисларнинг шарҳи; – Рамазон рўзасига тааллуқли ҳукмлар;

Ушбу маъруза қуйидаги мавзуларни ўз ичига олади: – Рамазон энг улуғ ой ва мусулмонларнинг байрам ойидир; – Рамазонга нима ҳозирладик?

Ушбу маъруза қуйидаги мавзуларни ўз ичига олади: – Рўзанинг фарз қилинишидаги ҳикматлар; – Рамазон рўзасининг Исломдаги ўрни; – Рамазон рўзасининг фазилати; – Рамазонда ғанимат билиш керак бўлган амаллар;

Ушбу дарсда Рамазондан кейин инсон ўзини қандай тутиши, шаввол ойидан 6 кун рўза тутиш, фитр садақаси ве Рамазон ойидан кейин салафларимиз аҳволи баён қилинади.

Ушбу дарсда Рамазон ойи охирида Қадр кечаси кунларида вақтларни ғанимат билиш бу фурсатлардан унумли фойдаланибқолиш ҳақида суҳбат қурилиб бу борада салафларимиз ҳаётидан намуналар баён қилинади.

Ушбу дарсда Рамазон ойида қилинадиган хайри эҳсонларнинг фазилати, садақанинг маъноси ва унинг шарт ҳамда одоблари ва садақани ҳабата қиладиган амаллар ва бошқа масалалар баён қилинади.

Ушбу дарсда дуо, зикрнинг фазилати ва уларнинг таъсири ва Юнус алайҳиссалом дуолари ҳамда бошқа шунга оид масалалар баён қилинади.

Ушбу дарсда шайх Риёзуссолиҳин китобида Рамазон умраси фазилатига оид келган ҳадисларни шарҳлаб беради.

Ушбу дарсда ҳаж ибодати ҳам барча ибодатлар каби қабул бўлиш шартига тўғри келишига қараб мабрур бўлишлигини баён қилинади. Унда ҳожилар иложи борича пайғамбаримиз ва у зотнинг асҳоби киромлари қандай ҳаж қилган бўлсалар ҳаж амалларини ана ўшалардай бажаришлари муҳимлигига урғу берилиб, уларнинг ҳаждаги баъзи ахборларидан намуналар келтирилади.

Дарсда Имом Нававийнинг Риёзус-солиҳийн китобларининг Азон айтиш фазилати ҳақидаги бобида келган ҳадислар шарҳланиб ва ворид бўлган ҳадисларга оид баъзи бир масалалар баён қилинади.

Ушбу дарс имом Нававийнинг Риёзус-солиҳийн номли китобидаги (Ҳаж китоби)га қилинган шарҳнинг давоми бўлиб, унда мабрур ҳаж энг афзал амаллардан бири экани, ҳажни ўз ўрнига қўйиб бажарган киши онасидан туғилгандек гуноҳлардан холи бўлиши, умранинг гуноҳларга каффорат бўлиши ва уни адо этиш йўл-йўриқлари ҳақида сўз юритилади.

Қуйида ислом рукнларидан бири бўлмиш улуғ ҳаж ибодати ҳақида сўз юритиб, имом Нававийнинг Риёзус-солиҳийн номли китобидаги Ҳаж китобида зикр қилинган оят ва ҳадисларни шарҳлашга киришамиз. Унда ҳажнинг маъносини айтилгандан сўнг унинг фарзлигига далолат қиладиган баъзи оят ва ҳадисларни зикр қиламиз. Шу аснода ҳажнинг шартлари ҳақида бир оз тўхталиб ўтамиз.

Ушбу дарсда шайх Абу Закариё Яҳё ибн Шараф Нававийнинг Риёзус-солиҳин китобининг таҳорат фазилати бобида келган баъзи ҳадисларни баён қилиб берадилар.