Барча мавзулар

Муҳаррам ойи ҳамда Ошуро куни фазилати ва бу кунларда суннат бўладиган амаллар баёни.

Имом Муслим ибн Ҳажжож саҳиҳларининг ўзбек тилига таржимаси.

Биродаримиз Холид ибн Абдураҳмон Шаийънинг «Оилавий ҳаёт» деб номланган китобини эр-хотинлик мавзусида жуда фойдали ва нозик дид билан ёзилган деб ўйлайман. Бу китобда Росулуллоҳ саллолоҳу алайҳи ва саллам ҳидоятларидан узоқ бўлиш ҳамда хотинлар билан муомала қилишни билмаслик оқибатида вужудга келадиган муаммолар хусусида сўз боради.

Китобда асримизда кўпчилик мусулмонларнинг эҳтиёжи тушиб турган айрим молиявий масалаларнинг шарий ҳукмлари баён қилинади.

Мен бир ихтилофли масалага дуч келиб колдим. Баъзи биродарлар намознинг фарзини ўқиб бўлгандан кейин тасбеҳлар ўқишади. Масжидларда катта домлалар эса суннатларни ўқиб бўлгандан кейин тасбеҳ айтишади. Буларнинг ҳужжат-далиллари борми, илтимос шу ҳақда айтиб беринг

Ҳозирги пайтда кўпчилик ватандошларимиз Россияда ишлашаяпти. Айримлари ўша жойда аёл топиб, қолиб кетишаяпти. Рус аёли билан никоҳ ўқитиб яшаса бўладими?

Мен ҳозир чет элда дунёвий илмлардан таҳсил олаяпман. Бу давлатнинг асосий аҳолиси номусулмон. Мен турадиган шаҳарда масжид йўқ. Масжид бор шаҳар эса 100-200 км узоқда. У ерга боришга талабалик туфайли моддий имкониятим йўқ. Шу ҳолатда фарзни тарк қилган бўламанми? Бу ҳақда шариат кўрсатмаси қандай?

Биз Корея республикасида ишлаймиз. Бу ерда ҳамма ёқда Исломда ҳаром қилинган нарсалар истеъмол қилинади. Биз шундай ерларда ўтиришга мажбурмиз. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг ҳадисларида “Бир ҳаром ишни кўрсангиз қўлингиз билан қайтаринг, унга қодир бўлмасангиз тилингиз билан қайтаринг, унга ҳам қодир бўлмасангиз туриб кетинг, бу иймоннинг заифлигидан” деганлар. Биз туриб ҳам кета олмаймиз. Чунки шу жойда овқатланишга мажбурмиз. Бу ишлар бизнинг иймонимиз заифлашишига таъсири борми? Уйга қайтганимизда қайта никоҳ ўқитсак бўладими?

Мен Кореяда ишлайман. Бу ернинг аксар аҳолиси мусулмон эмас. Биз мусулмонлар улар пиширган таомдан есак бўладими? Ҳаром ҳайвонлар бундан мустасно. Аммо ҳалол ҳайвонларни ҳам бисмиллоҳсиз сўйишади.

Мен Кореяда ишлайман. Алҳамдулиллоҳ, беш вақт намозни ўқиб юрибмиз. Баъзи ҳолатларда намоз вақти иш пайтига тўғри келгани учун қийинчилик пайдо бўлаяпти. Бошлиқлар намоз учун вақт беришмайди. Шундай қийин ҳолатларда намознинг суннатларини тарк қилиб турсак бўладими?

Мен икки мусулмоннинг суҳбатига гувоҳ бўлдим. Бири араб, яна бири покистонлик. Араб биродар покистонлик биродарга “Пешин намозидан аввал ўқиладиган тўрт ракъат суннат намозига қандай ҳужжат бор?” деди. Яна у: “Араб давлатларида пешин намозидан аввал икки марта икки ракъатдан суннат ўқилади” деди. Илтимос шу ҳақда тушунча берсангиз.

Танишим ошхона сотиб олган. Ошхона пулини ойма-ой тўлаб боришга келишилиб имзо чекилган. Лекин ўша пайтда ошхона эгаси бир шарт қўйган. Яъни ошхона номиини ишлатгани учун ўн йил ичида ҳар ой яна алоҳида маълум миқдорда пул тўлаб туришга келишилган. Лекин ошхона эгасининг бу ишни қилишга қонун тарафидан асоси бўлмаган. Энди орадан бир йил ўтиб, ошхона пули тўлаб бўлингандан кейин ҳар ой тўланадиган пул масаласи кўтарилган. Ҳамкасбим сотувчини судга бериб ноқонуний йўл билан тўланган пулларни қайтариб олмоқчи. Лекин у бошида ҳамма нарсага рози бўлиб қўл қўйган. Исломда шу масаланинг ечими қандай бўлади?

Мен бир машина сотдим. Қўл бериб барака қилдик ва машинани олган одам 100$ заклад берди. Эртани эртасига расмийлаштирамиз дедик. Эрта ўтди ва у одам телефон қилиб “100 долларга куяверамиз, бир муаммо чиқиб қолди” деб машинани олишдан қайтди. Мен “100 долларга розимисиз?” десам, “розимиз” деди. Менинг саволим “Шариатда заклад олиш ва закладга куйиш борми?” Жавобингиз учун олдиндан раҳмат

Кўпгина биродарларимиз машина ҳайдовчи бўлиб ишлашади. Намоз вақти келганда асфалтга жойнамоз ёзиб, унинг устига чиқмаган ҳолатда, оёқ кийимини ечмасдан намоз ўқишади. Намозда оёқ жойнамоз устида бўлиши шартми?

Аёллар ҳаж сафарига маҳрамсиз боришлари мумкинми?

Аёллар ўз уйларида намозларини овоз чиқариб ўқишлари мумкинми?

Масжидда савдо қилса бўладими? Деган саволга жавоб ва бу тўғрисидан қандай ҳадислар ворид бўлган.

• Ҳомилани руҳ киргандан сўнг олдиришнинг ҳукми; • Ҳомилани руҳ кирмасдан аввал олдиришнинг ҳукми; • Бола тушириш жиноятининг жазоси

Сибирь Гуманитар-Экология Институтининг профессори, халқаро психоаналитиклар бирлашмасининг президенти, Россия ХСУК (халқаро сергаклик учун кенгаши) раисининг ўринбосари Жданов Владимир Георгиевичнинг лекциясидан парча