(1) [ای پیامبر،] به راستی که ما پیروزىِ آشكارى را [در صلح حدیبیه] برایت مقدر كردیم
(2) تا الله گناهِ گذشته و آیندهات را بیامرزد و نعمتش را بر تو تمام گردانَد و تو را به راه راست هدایت نماید؛
(3) و الله به پیروزیِ شکستناپذیری یاریات کند.
(4) اوست که بر دلهای مؤمنان آرامش [و ثبات] نازل کرد تا بر ایمانشان بیفزایند؛ و سپاهیان آسمانها و زمین از آنِ الله است؛ و الله دانای حکیم است.
(5) [آری، چنین کرد] تا مردان و زنان مؤمن را به باغهایی [بهشتی] وارد کند که جویبارها از زیر [درختان] آن جاری است؛ جاودانه در آنجا خواهند بود؛ و گناهانشان را بزداید [و بیامرزد]؛ و این نزد الله كامیابى بزرگى [برای مومنان] است؛
(6) و [نیز به این هدف که] منافقان و مشرکان را ـ اعم از زن و مرد ـ كه نسبت به الله بدگمانند مجازات كند؛ ناگواری [و عذاب الهی] بر آنان باد! الله بر آنان خشم گرفته و آنان را از رحمت خویش دور کرده و دوزخ را برایشان آماده نموده است؛ و [به راستی که دورخ] چه بد جایگاهی است!
(7) سپاهیان آسمانها و زمین از آنِ الله است؛ و الله شکستناپذیرِ حکیم است.
(8) [ای پیامبر،] ما تو را گواه و مژدهدهنده و هشداردهنده فرستادیم
(9) تا [شما مردم] به الله و پیامبرش ایمان بیاورید و [دین] او را یاری کنید و او را بزرگ دارید و بامداد و شامگاه، الله را تسبیح گویید.
(10) بیتردید، كسانى كه با تو بیعت مىكنند، در حقیقت، با الله بیعت مىكنند؛ دست الله بالای دستهای آنان است. هر کس [پس از بیعت] پیمانشكنى كند، به زیان خویش پیمان شكسته است؛ و هر کس به پیمانش [مبنی بر یاری دین الله و پیامبرش] وفا كند، به زودى [الله] پاداش بزرگی به او خواهد داد.
(11) بادیهنشینان متخلف [كه از شركت در سفر مکه و صلح حدیبیه خودداری کردهاند، براى توجیهِ کارِ خود] خواهند گفت: «[محافظت] اموال و خانوادهمان ما را گرفتار كرد؛ برایمان آمرزش بخواه». آنان چیزى كه در دلهایشان نیست بر زبان مىآورند. بگو: «اگر الله اراده كند که به شما زیان یا سودی برسد، كیست كه در مقابل [خواستِ] الله از شما دفاع کند؟ آرى، الله از آنچه مىكنید آگاه است».
(12) [عذرتان این نبود؛] بلكه گمان میکردید كه پیامبر و مؤمنان [همراهش، از این سفرِ خطرناک] هرگز نزد خانوادۀ خویش بازنخواهند گشت؛ و این [توهم] در دلهایتان آراسته شد و گمانِ بد بردید [که الله دین و پیامبرش را یاری نخواهد کرد؛ پس به خطا رفتید] و هلاک شدید.
(13) هر کس به الله و پیامبرش ایمان نیاورد، [بداند که] ما آتشی سوزان برای کافران آماده کردهایم.
(14) فرمانرواییِ آسمانها و زمین از آنِ الله است؛ هر کس را که بخواهد میآمرزد و هر کس را که بخواهد عذاب میکند؛ و الله آمرزندۀ مهربان است.
(15) [ای مؤمنان،] هنگامى كه عازم [خیبر و] گرفتن غنیمت مىشوید، متخلفان [از سفر مکه] خواهند گفت: «اجازه دهید ما [نیز] به دنبال شما بیاییم». آنان مىخواهند كلام الهی را تغییر دهند. [ای پیامبر،] به آنان بگو: «شما هرگز به دنبال ما نخواهید آمد [زیرا این غنیمتها مخصوص کسانی است که در حدیبیه حضور داشتند و دربارۀ این حُکم،] الله قبلاً چنین فرموده است»؛ آنگاه خواهند گفت: «[نه،] بلكه شما نسبت به ما حسد مىورزید». [هرگز چنین نیست؛] بلكه جز عدۀ كمى [از آنان، اوامر الهی را] درنمىیابند.
(16) [ای پیامبر،] به بادیهنشینان متخلف بگو: «به زودى به مقابله با گروهى جنگاور فراخوانده خواهید شد که آنان را از پای درآورید، مگر اینكه تسلیم شوند؛ اگر اطاعت كنید، الله پاداش نیكویى به شما خواهد داد؛ و اگر همچون گذشته سرپیچی نمایید، شما را با عذابى دردناک مجازات خواهد كرد».
(17) بر نابینا و لَنگ و بیمار گناهى نیست [كه در جنگ شركت نكنند]؛ و هر کس از الله و پیامبرش اطاعت كند، [الله] او را به باغهایی [از بهشت] وارد میکند كه جویبارها از زیر [درختان] آن جاری است؛ و هر کس را که سرپیچی کند، به عذابى دردناک مجازات خواهد كرد.
(18) الله از مؤمنانى كه در كنار آن درخت [در حدیبیه] با تو بیعت كردند، راضی شد و دانست كه در دلشان چه مىگذرد؛ از این روى آرامش [و ثبات] بر آنان فروفرستاد و به پیروزى نزدیک [در خیبر] پاداششان داد؛
(19) و [همچنین] غنیمتهای فراوانی که [از خیبر] به دست میآورند؛ و الله همواره شکستناپذیر [و] حکیم است.
(20) الله غنیمتهای فراوانى را به شما وعده داد كه [در فتوحات اسلامی آینده] به آنها دست خواهید یافت؛ این [پیروزى و غنیمتهای خیبر] را براى شما زودتر فراهم ساخت و دست [تعدی و تجاوز] دشمن [= یهودیان] را از شما کوتاه نمود تا نشانهاى [از لطف الهی] برای مومنان باشد و شما را به راهى راست هدایت كند؛
(21) و [همچنین غنیمتهای] دیگرى [در انتظار شماست] كه هنوز به آنها دست نیافتهاید [و] الله بر آنها احاطه دارد [و از آنها آگاه است]. به راستی که الله بر هر كارى تواناست.
(22) اگر کافران به جنگ شما بیایند، [از توکل و صلابت شما] پشت كرده و مىگریزند؛ سپس هیچ كارساز و یاورى نخواهند یافت.
(23) این سنت الهی است که پیشتر نیز جاری بوده است؛ و هرگز در سنت الهی تغییر و تبدیلی نخواهی یافت.
(24) اوست که در دل مکه [= در حدیبیه] دست آنان را از شما کوتاه نمود [و مانع از آن شد که شما را به جنگ وادارند]، و پس از پيروزساختنِ شما بر آنان، دستهای شما را از آنان [بازداشت که آنان را بعد از اسارت، نکشید و آزادشان کنید]؛ و الله همواره به آنچه مىكنید بیناست.
(25) آنان كسانى بودند كه کافر شدند و شما را از [ورود به] مسجدالحرام بازداشتند و نیز نگذاشتند قربانیهایی که با خود داشتید به قربانگاهش برسد؛ و اگر مردان و زنان مؤمنی [بین مردم مکه] نبودند که [در صورت بروز درگیری، ممکن بود] آنان را ندانسته پایمال کنید و ناخواسته مرتکب گناه شوید، [فرمان حمله به مکه میدادیم؛ ولى الله چنین کرد] تا [از اهل مکه] هر کس را که بخواهد، مشمول رحمت خویش قرار دهد؛ و اگر [مؤمنان و کافران در مکه] از یکدیگر جدا بودند، کافرانشان را با عذابى دردناک مجازات مىكردیم.
(26) [به یاد آور] آنگاه كه کافران [مکه در حدیبیه] قلباً دستخوش تعصب، [آن هم] تعصب جاهلیت شده بودند، الله آرامش [خاطرى از جانب] خویش بر پیامبرش و بر مؤمنان فروفرستاد و آنان را به اصل [و اساس توحید و] پرهیزگاری [= لا اله الا الله] پایبند ساخت؛ چرا كه [نسبت به مشرکان،] به آن سزاوارتر و شایستهتر بودند؛ و الله به هر چیزى داناست.
(27) الله رؤیاى رسولش را به درستی تحقق بخشید كه به خواست الهی، در حالى كه سرهایتان را تراشیده و [یا] موهایتان را كوتاه كردهاید، در ایمنی و بدون ترس [از دشمن]، به مسجدالحرام وارد خواهید شد. [الله] چیزهایى را مىدانست كه شما نمىدانستید؛ و علاوه بر فتح مکه، پیروزى نزدیک [خیبر] را [نیز برایتان] مقرر نمود.
(28) اوست كه پیامبرش را با [کتابِ] هدایت و آیین حق فرستاد تا [حقانیت برتر] آن را بر همۀ ادیان آشکار گردانَد؛ و الله به عنوان گواه كافى است.
(29) محمد رسول الله و [صحابۀ مؤمن و فداکارش، همان] کسانی که همواره با او هستند، در برابر كافران [ستیزهجو]، محکم و سختگیرند و با یكدیگر مهربان؛ آنان را در حال رکوع و سجده میبینی كه پیوسته فضل و رضایت الله را مىجویند؛ نشان [ایمان و پرهیزگاری] آنان در چهرههایشان از اثر سجده و عبادت هویداست؛ این وصف آنان در تورات است؛ و توصیفشان در انجیل [نیز] همچون گیاهی است كه جوانهاش را برمیآورد و آن را نیرو میبخشد تا محکم گردد و بر ساقههایش استوار بایستد؛ چنان كه موجب شگفتى كشاورزان شود؛ در نتیجه، [الله] با [تقویت و پیشرفتِ] مؤمنان، کافران را به خشم میآورد. الله به مؤمنان نیكوكار [= صحابه و پیروانشان] وعدۀ آمرزش و پاداشى بزرگ داده است.