اهل سنت و جماعت

اين كتاب حاوي نكات مهم عقيده اهل سنت و جماعت مى باشد که دانستن آن بر هر مردو زن مسلمان لازم است که آنرا بدانند خلاصه عقيده اسلامي يعني: ايمان محكم و قاطع به خداي تعالي، ـ و آنچه از توحيد و طاعت واجب مى شود ـ و ايمان به فرشتگان، و كتاب هاي آسماني، و پيامبران، و روز آخرت، و قدر و سرنوشت، و آنچه از امور غيبي ثابت شده است

اهل سنت و جماعت چه کسانی هستند؟

اهمیت برداشتِ دینی سَلَف صالح را از قرآن و سنت تبیین می‌کند و تأثیر را در دینداريِ مسلمانان امروز توضیح می‌دهد. یکی از مهم‌ترین اصول علمی برای فهم متون شرعی و بررسی آن، بهره‌گیری از فهمِ سلف صالح درباره نصوص است؛ زیرا درستيِ فهم نصوص شرعی، پایه اساسی در درست بودن استدلال دینی و فقهی می‌باشد و شخص نمی‌تواند هدف الله و رسولش را بفهمد مگر آنکه فهمش از رهنمودهای قرآن و سنت، مطابق با فهم سلفِ صالح باشد. با توجه به اهمیت این موضوع، نویسنده در کتاب حاضر، ابتدا رابطه فهم را با علم و فقه و تفسیر شرح می‌دهد و سپس نشان می‌دهد که در طول تاریخ اسلام، علمای دینی چگونه میراثِ دینی سلف صالح را در کتابهای خود جمع‌آوری کرده‌اند. وی در بخش پایانی کتاب دلایلی را ذکر می‌کند که بیانگر حجيّت فهم سلف صالح است. وی همچنین آثار و نتایج مبارکِ پیروی از شیوه دینداری را شرح می‌دهد.

اثر کوتاهی است که به بحث دربارۀ نحوۀ فراگیری و استدلال دینی توسط صحابۀ پیامبر اختصاص دارد. جریانهای فکری جدیدی که در جهان اسلام به نام «دگراندیش» یا «روشنفکر» پدید آمده‌اند، پیروی از صحابۀ رسول الله را در فهم اصول دین ناکافی می‌دانند و بعضاً با آن مخالفند؛ زیرا این کار را همسو با مقتضیات زمان و مکان نمی‌دانند. نویسنده در کتاب حاضر، ابتدا شیوۀ فهم دین و راههای مختلف این مهم را ذکر می‌کند و در ادامه، توضیح می‌دهد که درک صحابه از نصوص قرآن و حدیث بر چه مبنایی استوار گشته است و چرا باید به عنوان معیار شناخت دین در نظر گرفته شود. او در بخش پایانی، رایج‌ترین پرسشها و شبهاتی را که در این زمینه مطرح می‌گردد نقل می‌کند و به آنها پاسخ می‌گوید.

تابي كه پيش رو داريد خلاصه‌ي عقيده‌ي امام ابوحنيفه رحمه الله عليه درباره‌ي توحيد، صفات خداوند، ايمان و صحابه و نيز موضع‌گيري ايشان در برابر متكلمان است. در اين خلاصه؛ موضع‌گيري امام در رابطه با علم كلام، بيان مي‌شود، در ادامه مي‌خوانيد كه امام از شرك و آن‌چه منجر بدان مي‌شود، نهي كرده و از آن بر حذر داشته است. و با برخي از اشكال شركي كه بوقوع پيوسته و امام و پيروان راستينش از آن‌ها نهي كرده‌اند، آشنا مي‌شويم.

عقيده صحيح، همان دين حقّي است که بر هر مسلماني واجب است تا اعتقادات خود را بر آن بنا نهد؛ زيرا آن، اعتقاد رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم و صحابه گرامي وي مي باشد. و کسي که در اين وادي با آنها مخالفت کند، خود را براي کيفر شديدِ خداوند و بغض و غضب وي، نامزد کرده است

اهمیت پیروی از «سَلَف صالح» را در درک و استدلال دینی و فقهی بیان می‌کند. یکی از مهم‌ترین اصول علمی برای فهم متون شرعی و بررسی آن، بهره‌گیری از فهمِ سلف صالح درباره نصوص است؛ زیرا درستيِ فهم نصوص شرعی، پایه اساسی در درست بودن استدلال دینی و فقهی می‌باشد و شخص نمی‌تواند هدف الله و رسولش را بفهمد مگر آنکه فهمش از رهنمودهای قرآن و سنت، مطابق با فهم سلفِ صالح باشد. با وجود این، برخی از گروهها از جمله متفکران سکولار و خاورشناسان، درستيِ چنین دیدگاهی را زیر سئوال می‌برند و اصولاً پیروی از کسانی را که چهارده قرن پیش می‌زیسته‌اند نامعقول و گمراه‌کننده می‌دانند. نویسنده در کتاب حاضر، اشکالات و خرده‌گیریهای آنان را در تحت نُه عنوان کلی دسته‌ بندی کرده و با استفاده از نصوص قرآن و حدیث به آنها پاسخ می‌گوید.

مطالب، نوشته‌ها و مندرجات کتاب چهار امام، چکیده و خلاصه‌ای است از آثار منظوم و منثور گروهی از نویسندگان معاصر اهل سنت و ادیبان، شاعران، مورخان، فقیهان و عارفان و صوفیان از قرن سوم هجری تا قرن دهم به گونه‌ای که نویسنده در نهایت امانتداری، مطالب و اشعار را عیناً نقل کرده است و در بعضی موارد، در پاورقی، دربارة لغات مشکل و نامأنوس و اصطلاحات نامفهوم توضیح کافی داده

در این کتاب، روشی نظری ریشه‌ای و تطبیقی به کار گرفته شده تا بدون هیچ گونه پیچیدگی و ابهام و جدل بی‌فایده، روشن گردد که از میان گروه‌های اهل قبله کدام یک بر حق واضح و آشکار قرار دارد و کدام یک بر باطل روشن و آشکار، تا بتوان از این راه به حقیقت رسید؛ حقیقتی که دیگر امکان ندارد دو نفر در آن اختلاف داشته باشند. و حقیقت دیگراین است که تمام اصولی که خاص شیعه است، به طور قطع هیچ کدام، دلیل و سندی از آیات محکم یا صریح کتاب خداوند ندارند. و هر آیه‌ای که به عنوان دلیلی بر هر یک از اصول خودشان، بدان استدلال و استناد نموده‌اند، امکان ندارد که به تنهایی بر مطلوب و مقصودشان دلالت کند مادام که به وسیله‌ي تفسیر علماء و روایات آن‌را توجیه نکنند. و این، شأن محکماتی نیست که خداوند متعال آن‌ها را به عنوان تنها اساسی که بدان رجوع می‌شود و به چیز دیگری ارجاع داده نمی‌شوند، توصیف نموده است.

معرفی و شرح اصول دین اسلام براساس آیات قرآن کریم است. نویسنده در مقدمه این کتاب، اصول دین را آنگونه که شیعیان تعریف می‌کنند، در تضاد با معارفِ حقیقی اسلام و آموزه‌های قرآن مجید دانسته و هدف خود را از نگارشِ اثر حاضر، شناخت دین و ارکان ایمان بر مبنای کلامِ حق عنوان می‌کند. وی در آغاز، ویژگی‌های هدایت الهی را از طریق نزول وحی برشمرده و آیاتی از قرآن را درباره دو اصل «ایمان» و «عمل» هستند، شرح می‌کند. سپس به بحث درباره عقلانی ‌بودن ایمان به خدا و روز قیامت، منافع و محاسن باور به آنها می‌پردازد. در ادامه، شرایط و جزئیات اعتقاد به فرشتگان، پیامبران و کتاب‌های آسمانی را بیان نموده و آنگاه روش‌های شناخت خدا در قرآن را توضیح می‌دهد. بخش پایانی کتاب، به نقد و تحلیل باورِ شیعه درباره عدل و امامت (به عنوان دو اصل از اصول پنجگانه دین از نظر شیعه) می‌پردازد.