قسم ها و نذرها

گاهی اوقات است که انسان‌ها در همین زندگی دنیایی دچار تنگناهایی قرار می‌گیرند و به انواع راه حل‌های شرعی و غیر شرعی متوسل می‌شود، تا از این تنگنا نجات پیدا کنند. یکی از چیزهایی که بسیاری از انسان‌ها در مقابل تنگناها از آن استفاده می‌کنند، نذر کردن می‌باشد. در این کتاب تقریباً تمام آیات و روایاتی که در مورد نظر و احکام فقهی آن وارد شده، مورد بررسی و پژوهش قرار گرفته است؛ خصوصاً در قسمت روایات دقت نظر خاصی به‌کار رفته و اسناد آن به صورت دقیق بررسی شده است. مطالب این کتاب در چهار فصل دسته‌ بندی شده و بدین شرح می‌باشد: فصل اول: کلیات؛ فصل دوم: ارکان و شرایط نذر؛ فصل سوم: آثار مرتب نذر؛ و فصل پنجم: جمع بندی و نتیجه‌گیری.

احکام فقهی مرتبط با انواع کفاره‌ها را تشریح می‌کند. اثر حاضر، مهم‌ترین کفاره‌ها و احکام مربوط به هریک از آنها را با نثری ساده و شیوه‌ای واضح توضیح داده است و می‌تواند پاسخگوی نیازهای جامعه در این رابطه باشد. توجه نویسنده، بیشترمعطوف به احکام کفاره‌هایی بوده است که اکثر مردم در زندگی روزمره خود با آنها سر و کار دارند و خواهان شناختِ شیوه اجرای آنها می‌باشند. وی در هر فصل، پس از ارائه تعریفی مختصر از موضوع مورد بحث، آیات و دستور قرآن کریم را در مورد حکمِ هر مورد ذکر کرده و سپس حکمِ فقهی آن را شرح می‌دهد. این احکام عبارتند از: کفاره سوگندها، کفاره نذر، کفاره قتل، کفاره ظِهار، کفاره إیلاء، کفاره جماع در روز ماه رمضان، فدیه ارتکاب به اعمال ممنوعه و نهی‌شده در حج.

آداب، روش و احکام قسم‌خوردن و نذرکردنِ در سنت اسلام است. از آنجا که قسم‌خوردن و نذرکردن در دین اسلام دارای اهمیت زیادی است و تبدیل به پدیده اجتماعی رایجی در تمام جوامع اسلامی شده است، نویسنده این کتاب را با هدف آگاهی بخشیدن به مسلمانان در باره روش‌هایِ صحیح این امور و احکام مربوط به آنها نگاشته است. او بحث با را بیان معنای یمین (سوگند) و ترکیبات معنایی آن آغاز می‌کند و در ادامه به توضیح در باره سوگندِ واجب، مندوب، حرام، مکروه و مُباح می‌پردازد. او سپس به انواع سوگندهای قرآنی و مفهوم و کاربرد آنها اشاره کرده و شرایط و ویژگی‌های محلوفٌ علیه (آنچه که بر آن سوگند می‌خورند) را بیان می‌کند. بحث فقهی و شرعی سوگندها، موضوعی است که در ادامه آمده است و در آن مباحث ذیل مطرح می‌شود: سوگند منعقد شده و احکام آن، انواع کفارة شکستن سوگند، لغوِ سوگند و شرایط آن و احکام مربوط به سوگند دروغ. بخش دوم کتاب به نذر و اقسام آن اختصاص دارد. در این بخش، نویسنده ضمن تعریف نذر و شروطِ آن، به خصوصیات لازم برای شخص نذرکننده، صیغه و لفظِ نذر و شرایطِ منذور (چیزی که نذر شده است) پرداخته است. بیان احکام نذرهای نُه‌گانه و نذری که بر عُهده میت است، موضوعات فصل‌های پایانی کتاب است.