4 - An-Nisaa ()

|

(1) Ko onon yo yimɓe, hulee Joomi mon, ko Kaŋko Woni Tagirɗo on e woŋkii wooti ; ko woni ben mon Aadama, O Tagi immorde e Aadama sonna makko Hawwaa' yumma on, O Saaki immorde e ɓen ɗiɗo nder leydi ndin yimɓe ɗuuɗuɓe ; worbe e rewɓe. Hulee Alla on Mo yoga mon tororta yoya tuma ontigi wi'ata : "Mi torike ma fii Alla waɗam huunde kaari". Hulee taƴugol enɗammaaje ɗen humindirɗe on. Pellet, Alla Laatike e dow mooɗon Deeno ; hay huunde e golle mon ɗen laawotaako Mo, O Moftayɗe fow O Yoɓita on ɗe.

(2) Onon kaliifaaɓe, jonnitee alyatiimaaɓe ɓen jawle maɓɓe ɗen no timmiri si ɓe hellifaama, wata on waɗtitir haraamu on ko dagii ; ko ɗum woni ƴettugol jawle maɓɓe laaɓuɗe ɗen jillindiron e jawle mon ɗen, wata on huuwu ɗum ; pellet, huuwugol ɗum laatike bakkaatu mawɗo ka Alla.

(3) Si on hulii roŋkugol nunɗude alyatiimaaɓe ɓen tammbitiɗon si on resii ɓe, wano hulugol wata on roŋku timminnde teŋe maɓɓe ɗen maa bonagol e maɓɓe, haray tertee ɓe reson ɓen laaɓuɓe e sonnaaɓe goo ko woori ɓe, si ɗon yiɗi on resay ɗiɗo maa tato maa nayo. Si on hulii nde roŋkoton nunɗude hakkunde maɓɓe, haray resee gooto maa dakmitoron ɓen ɓe jeyruɗon ñaame mooɗon ; tawde wonaa ko waɗɗanii kon ɓeya sonnaaɓe e haqqeeji waɗɗii ɓen ɗon. Ko jaŋtaa koo e oo Aaya fii fiyaake alyatiimaaɓe ɓen e yonndinorgol sonnaajo gooto maa dakmitora horɓe ɓen, ɓuri ɓaɗtaade on nde on ooño.

(4) Jonnitiree rewɓe ɓen teŋe ɗen dokkal waɗɗingal. Si ɓe anniyoranike on woŋkiiji maɓɓe ɗin goɗɗum e ɗen teŋe ko aldaa e waawneede, haray ñaamee ɗum, no newanii on laaɓani on.

(5) Onon fewjooɓe, wata on jonnu jawle ɗen on mo waawaa firlitaade fii majje, ɗen jawle, Alla Waɗiranii on ɗe dartorɗe nguurdam e fiyakuuji jeyaaɓe ɓen, ɓee ɗoo non hanndaa e kippugol reena jawle. Ñamminee e majje holtinon ɓe, wowlanon ɓe konngol moƴƴol, fodon ɓe no moƴƴiri wonnde on jonnitayɓe jawle maɓɓe ɗen si ɓe hellifaama.

(6) Onon fewjooɓe, jarribee alyatiimaaɓe ɓen si ɓe hellifaama, jonnonɓe seeɗa e jawle maɓɓe ɗen ɓe haajitora, si ɓe haajitoriiɗe no haaniri, feeñanii on wonnde ɓe ƴoƴii ; haray jonnitee ɓe jawle maɓɓe ɗen no timmiri.Wata on ñaamir jawle maɓɓe ɗen fantingol ɓuri ko Alla Daginani on haajitorgol e majje, wata on yaccor ñaamugol ɗe fii wata ɓe hellife ɓe henndooɗe. Kala e mon tawɗo ko jogiiɗo jawdi, yo o haɗito ƴettugol jawdi alyatiima. Kala e mon kadi tawɗo ko waasiraaɗo jawdi, yo o haajitor yeru makko on. Si ɓe hellifaama on jonnitiiɓe jawle maɓɓe ɗen, seedinee e kon ko jonnitoton fii reenugol haqqeeji ɗin e fii wata on lurru. Alla Yonii Seediiɗo e ɗum, Hasboowo jeyaaɓe ɓen e golle maɓɓe.

(7) Hino woodani worɓe ɓen : geɓal immorde e kon ko neene e baaba e ɓadiiɓe ngacci ko; wano banndi- raaɓe ɓen maa kaawu e bappa e baaba en mawɗo, si wonii ɓe faatike, ɗuuɗi famɗi e ko ɓe acci kon. Hino woodani kadi rewɓe ɓen : geɓal immorde e kon ko ɓen ɗon acci ; ɓe haanaa ɗawireede ɗum wano majjunooɓe ɗawiraynoo rewɓe e paykoy ka ndonndi. Ngal geɓal ko haqqee maɓɓe ɓannginaaɗo emmbere mun, ngal Alla Toowuɗo On Farli.

(8) Si ɓen ɓe ronataa tawaama ka senndoore ; wano ɓadondiral en maa alyatiima en maa waasuɓe ɓen, okkoreeɓe e ndin jawdi ndi senndoton yeru ko waalanii woŋkii mon, ɓen ko hatonjimɓe e ɗum, wowlanon ɓe haala moƴƴuka.

(9) Yo hulu ɓen ɓe tawata si ɓe maayii ɓe accii ɓaawo maɓɓe paykoy tokosoy lo'ukoy, ɓe hulanay koy yeebagol, yo ɓe hulu Alla e ɓen alyatimeeɓe ɓe ɓe halfinaa ɓe ɗala tooñugol ɓe fii no Alla Newinirana ɓe heɓugol ko moƴƴoo e fayɓe maɓɓe ɓen wano ɓe moƴƴori non e ɓeya fayɓe, yo ɓe moƴƴo e ɓen fayɓe ɓe yewta ɓe konngol sawaaba=peewngol, ɓe jonnita ɓe haqqeeji maɓɓe ɗin ka ndonndi, ɓe waasa haɗde ko*e mu*en moƴƴere tammbitagol ɓe ngol.

(10) Pellet, ɓen ƴettooɓe jawle alyatiima en ɓe funsiraɗe(pirlitoo heen) tooñe e jaggitere, pellet ko ɓe woni naadude kon ka deedi maɓɓe ko yiite huɓɓaynge e maɓɓe, yiite ngen sunnoyayɓe Ñalnde Darngal.

(11) Alla no aadani no yamirde on e fii ndonndi ɓiɗɓe mon ɓen, wonnde ndonndi ndin senndirte hakkunde maɓɓe wano nii : ɓiɗɗo gorko on heɓa geɓal rewɓe ɗiɗo. Si maayuɗo on accii ɓiɗɓe rewɓe tun, hino woodani rewɓe ɗiɗo ɓen haa ko ɓuri ɗon, tataɓe ɗiɗi e ko maayɗo on acci kon. Si tawii non ko jiwo gooto, hino woodani mo feccere ndonndi ndin. Hino woodani neene e baaba maayɗo on gooto kala e maɓɓe, jeegaɓal ko o acci kon ; si tawii himo jogii ɓiɗɗo (woni gorko maa jiwo), si o jogaaki non ɓiɗɗo o maraa kadi ronooɓe si wanaa ben makko e neene makko en, hino woodani neene makko tataɓal, ben makko ƴetta ko heddii kon e ndonndi ndin. Si maayɗo on no jogii neene-gootooɓe maa baaba-gootooɓe ɗiɗo maa ko ɓuri, ɓe laatii worɓe maa rewɓe, haray no woodani neene makko jeegaɓal farlaangal, ko heddii kon jonnee ben makko, neene-gootooɓe ɓen maa baaba-gootooɓe ɓen heɓataa hay huunde. Ndee senndoore ndondu, ko ɓaawo siinugol wasiyee mo maayɗo on wasiyinoo, sarti hara on wasiyee ɓurataa tataɓal jawdi makko ndin, e sarti kadi yoɓitugol ñamaale makko ɗen. Gomɗii Alla Waɗirii non senndugol ndonndi ndin, tawde on anndaa hakkunde e baabiraaɓe mon ɓen e ɓiɗɓe mon ɓen ko hombo e maɓɓe ɓuri ɓadoraade on nafa aduna e laakara ; maayɗo on hino sikka goɗɗo goo moƴƴere, o ƴetta jawdi makko ndin fow o hunoo on ɗon, maa o sikka ontigi ko boni, o ɗawa mo ndi, hino wona kadi liddu ɗum. Ko Alla Tun Anndi ko ɓuri moƴƴude e ɗum, hay huunde suuɗaaki Mo ; ko ɗum waɗi si O Senndiri ndonndi ndin no O Ɓannginiri non, O Waɗi ɗum farilla mo O Waɗɗini e jeyaaɓe Makko ɓen. Pellet, Alla Laatike Anndu mo huunde suuɗotaako Mo e moƴƴere jeyaaɓe Makko ɓen, Ñeeñuɗo e sari'a Makko on e toppitagol Makko ngol.

(12) Hino woodani on onon resuɓe, feccere e ko rewɓe mon acci, si tawii ɓe jogaaki ɓiɗɗo woni gorko maa debbo, woni ko onon ɓe jibinani maa gorko goo Si tawii hiɓe jogii ɓiɗɗo woni gorko maa debbo, hino woodani on nayaɓal e kon ko ɓa acci e jawdi ; ko yo on senndane ɗum ɓaawo nde wasiyee maɓɓe on siineede ñamaale maɓɓe ɗen yoɓitee. Hino woodani kadi resaaɓe mon ɓen, nayaɓal e ko accuɗon kon, si tawii on jogaaki ɓiɗɗo -woni gorko maa debbo, woni ɓiɗɓe maɓɓe maa ɓiɗɓe gorko goo. Si tawii hiɗon jogii ɓiɗɗo -woni gorko maa debbo, hino woodani ɓe jeetataɓal e ko accuɗon kon ; ɓe senndaŋte ɗum ɓaawo nde wasiyee mon on siineede ñamaale mon ɗen yoɓitee. Si gorko maayii o jogitaaki mawɓe maa ɓiɗɗo, maa debbo si maayii o jogitaaki mawɓe maa ɓiɗɗo, kono hara on maayɗo hino jogitii neene-gooto gorko maa debbo ; hino woodani e ɓen neene-gootooɓe makko jeegaɓal farlaangal, si tawii non ɓen neene-gootooɓe makko worɓe maa rewɓe hino ɗuuɗi ; haray hino woodani ɓe denndaangal kafugol tataɓal farlaangal, rewɓe e worɓe maɓɓe fotay e maggal, ko woni tun, ɓe henndike geɓal maɓɓe ngal woo ɓaawo nde wasiyee maayɗo on siineede ñamaale makko ɗen yoɓitee, e sarti hara on wasiyee wonaa lorroowo ronooɓe ɓen ; wano wasiyorgol ko ɓuri tataɓal jawdi makko ndin. Ndee ñaawoore nde wonnde e oo Aaya, ko Yamiroore nde Alla Waɗɗini e mooɗon. Alla ko Annduɗo ko moƴƴani jeyaaɓe Makko ɓen aduna e laakara, Muññiiɗo Mo Hawjanaa lette yeddooɓe ɓen.

(13) Ɗen Ñaawooje jaŋtaaɗe fii wonduɓe ɓen e woɗɓe goo, ko Sari'aaji Alla ɗi O Sar'ini e jeyaaɓe Makko ɓen fii yo ɓe gollitir. Kala on ɗoftiiɗo Alla e Nulaaɗo Makko on, o gollitiri Yamirooje Makko ɗen o woɗɗitii Haɗaaɗi Makko ɗin, Alla Naadoyay mo Aljannaaji ɗi canɗi ilata doga ley kuɓeeji mun, ko ɓe duumotooɓe nder majji poomaa. Ko ndin njoɓdi Joomiiko woni maloore mawnde nde sugu mun alaa.

(14) Kala on yedduɗo Alla e Nulaaɗo Makko on, o roŋki huutorde Ñaawooje Makko ɗen maa o sikkitii ɗe, o jaggiti Keeri Makko ɗin, O Naadoyay mo yiite nge o ñiiɓata e muuɗum ; e kadi no woodani mo ton lept hoynooje.

(15) Ɓen waɗooɓe paŋkare jeenugol e rewɓe mon ɓen, woni laaɓuɓe maa ko woori ɗum, seedinee e maɓɓe worɓe nayo juulɓe nunɗuɓe. Si ɓen seedike yi'ugol rewɓe ɓen no faggitoo paŋkare ɗen, haray waɗiree leptugol ɓe ngol jogitagol ngol ka cuuɗi haa maayde nden arana ɓe, maa Alla Waɗana ɓe laawol yawtirngol ko wanaa jogiteede nden ka cuuɗi. Refti Alla Ɓanngini yaltirngal maɓɓe ngal ɓaawo ɗum, O Sar'ini piyugol jiwo jeenuɗo mo jombaaka on sawru teemedere e raɗeede hitaande, rajmeede ware debbo jinuɗo jommbaaɗo on.

(16) Ɓen worɓe ɗiɗo faggitiiɓe paŋkare jinaa ɗen, woni ko resɓe maa ko wonaa ɗum, leptireeɓe ɗemngal e junngo hoyniron ɓe ɗum. Si ɓe yiltike e on bone mo moƴƴini golle maɓɓe, haray ɗuurnee e lorrugol ɓe ; sabu tuuuɗo e junuubi no wa'i wa on mo faggitaaki ɗum. Pellet, Alla Laatike Jaɓoowo tuubuubuyee jeyaaɓe Makko ɓen Hinnotooɗo ɓe. Yonndinorgol ngol leptugol ɗon tun, ko aranun Farlanoo, refti ɗum Momtiraa piyugol mo jommbaa maa mo jommbaaka on raɗoo mo, woppa wara jomɓuɗo maa jommbaa.

(17) Anndee ko Alla Jaɓanta tuubuubuyee, ko ɓen faggitorayɓe goopi e geddi e dow majjere maɓɓe bone ɗin geddi ; ko wano non kadi kala faggitorɗo goopi foti o tewi maa o tewaaki, hooti ɓe ruttiie Joomi maɓɓe ado maayde nden ; ɓen ɗon, Alla Jaɓanay ɓe tuubuubuyee, O Yawtana ɓe goopi maɓɓe. Alla Laatike Annduɗo fiyakuuji tagu Makko ngun, Ñeeñuɗo e Toppitagol Makko ngol Sar'ina.

(18) Alla Jaɓataa tuubuubuyee ɓen duumotooɓe e geddi ɓe roŋka tuubude e majji haa ɗeɗɗere maayde nannga ɓe, ontuma gooto e maɓɓe wi'a : "Min mi tuubii jooni e ko mi faggitii kon e geddi. Alla Jaɓataa fahin, tuubuubuyee ɓen maayidooɓe e keeferaaku. Ɓen yeddooɓe duumo- tooɓe e geddi ɗon, e ɓen maayidooɓe e keeferaaku, Men Hebilanii ɓe fow lepte muusuɗe.

(19) Ko onon yo gomɗimɓe Alla e Nulaaɓe Makko ɓen, dagaŋtaako on nde ronirton rewɓe baabiraaɓe mon e ɓadiiɓe mon wano jawdi ronirtee, maa etagol no resiraɓe maa no resinira ɓe on mo faalaɗon maa haɗon ɓe reseede. Dagaŋtaako on kadi jogitorgol resaaɓe mon ɓen ɓe añuɗon fii no lorriron ɓe haa ɓe jonnita on yoga e kon ko okkunoɗon ɓe e teŋe maa ko nanndi heen si wanaa hara ɓe faggiti paŋkare ɓannguɗo wano jinugol ; si ɓe huuwii ɗum, ina dagano on jogitorgol ɓe e ɓiɗtinana ɓe fii no ɓe soktitora kon ko okkunoɗon ɓe. Wonndiree e rewɓe mon ɓen no moƴƴiri, accon lorrugol ɓe, ɗuɗɗinon moƴƴagol e maɓɓe. Si on añiriiɓe fiyaake aduna, muññee ; sabu no jortaa nde Alla Waɗata e kon ko añuɗon moƴƴere ɗuuɗunde aduna e laakara.

(20) Si on faandike onon resuɓe, seerugol rewɓe mon ɓen, waɗtitiron ɓe woɗɓe goo, ella alaa e ɗum. Si tawii non on jonnii on debbo mo eɓɓuɗon seerude jawl ɗuuɗuɗe fii teŋe makko, dagaŋtaako on ƴettugol e ɗum hay huunde ; ƴettugol ɗum ko jeyaaɗum e fefindaande e bakkaat ɓannguɗo.

(21) Ko honno ƴettirton kon ko okkuɗon ɓe e teŋe ɓaawo nde yottindirɗon wirtondirɗon? Anndee fawñagol e ko ɓe jogitii kon ɓaawo ɗum, ko huunde ŋiñaande.be nanngii e mon Ahdi cattudo, oon woni daganaade mon rewbe be tawa ko e Sariya Alla e Konngol mum.

(22) Wata on jommbu ɓen ɓe baabiraaɓe mon ɓen jommbunoo ; ɗum no harmi si wanaa kon ko feƴƴi ado islaamu on, on nanngitirtaaake ɗum. Ko ɓiɗɗo jommbata kon suddiiɗo ben mon, hino ŋiññaa ko tiiɗi, Alla no Tikkirana huuwuɗo ɗum, kadi ko laawol bonugol.

(23) Alla Harminanii on resugol : Neeniraaɓe mon ɓen no ɓe foti waade ; wano neene neenemon maa pati mon ka neene maa pati mon ka baa, e ɓiɗɓe mon rewɓe ɓen no foti waade ; ɗum ko wano ɓiɗɓe ɓiɗɗo mon debbo maa taaniraaɓe mon rewɓe, e ɓiɗɓe jiwɓe ɓe ɓiɗɓe mon worɓe jibini maa ɓe ɓiɗɓe mon rewɓe jibini no ɓe foti waade, banndiraaɓe mon rewɓe, e yaayiraaɓe mon maa yaayiraaɓe baabiraaɓe mon, e neeniraaɓe mon ka dewol maa neeniraaɓe baabiraaɓe mon ka dewol no ɓe foti waade, e jiwɓe [banndiraawo mon] neene-gooto maa baaba-gooto e jiwɓe neene-gooto maa baaba-gooto mon e ɓiɗɓe ɓen ɗon no ɓe foti waade, e neeniraaɓe mon muynimɓe on, e banndiraaɓe mon rewɓe ka muynidal, e neeniraaɓe ɓeynguuli mon ; foti non on naatidii e maɓɓe suudu maa hara on naatidaali e maɓɓe suudu, e jiwɓe ɓeynguuli mon ɓe wanaa ɓiɗɓe mon reedu ne'eteeɓe ko heewi kon ka galle mon ; hay si tawii non ɓe ne'aaka ka galle yonii tawde on naatidii e neene maɓɓe en suudu, si tawii non on naatidaai e maɓɓe suudu haray bakkaatu alanaa on nde resoton ɓiɗɓe maɓɓe rewɓe ɓen, hino harmani on kadi resugol ɓeynguuli ɓiɗɓe mon ɓen iwɓe e keeci mon ; hay si tawii non ɓe naatidaali e suudu, ko wano non kadi ɓeynguuli ɓiɗɓe mon ɓen ka muynidal, harminanaama on kadi hawtindirgol hakkunde banndiraaɓe ɗiɗo hawtuɓe enɗam maa muynidal ; si wanaa kon ko yawtunoo fewndo majjere, Alla Yaafike ɗum, pellet, Alla Laatike Yaafotooɗo jeyaaɓe Makko tuubooɓe ɓen ruttoo e Makko, Hinnotooɗo ɓe. Tabitii kadi ka sunna, harmineede mooɓindirgol hakkunde debbo e yaayiraawo mun maa neenirawo makko ka dewol.

(24) Harminanaama on kadi resugol : ɓen rewɓe jommbaaɓe ; si wanaa ɓen ɓe jeytirɗon ñaame mon ka konehoyri fii laawol Alla, hino daganii on renndugol e ɓen ɗon tuma ɓe laaɓiri fiilordu. Alla Farlii ɗum e dow mooɗon, O Daginani on ko wanaa ɓen rewɓe ɗon, nde ɗaɓɓirton laɓɓingol pittaali mon kon ko dagii hara wanaa faandagol jinaa. Kala mon dakmitorɗon e maɓɓe desal, jonnee mo teŋe makko ɗe Alla Waɗaniɓe ɗen farilla waɗɗiiɗo on, bakkaatu alanaa on e kon ko yarlondirton ɗuytugol maa ɓeyda teŋe waɗɗiiɗe ɗen ɓaawo ɗum happeede. Pellet, Alla Laatike Annduɗo tagu Makko ngun, huunde suuɗaaki Mo e maɓɓe, Ñeeñuɗo e Toppitagol Makko ngol e Sar'ia.

(25) Kala e mon onon worɓe ɓen mo hattanaaka resugol rewɓe seŋiiɓe sabu baasal yaajireede, hino daganoo mo resugol ɓen ɓe o jeytiri ñaamo makko ngon ; si ɓen laatike gomɗimɓe. Ko Alla Ɓuri Anndude haqiiqa gomɗinal mon e ko wirnii e fiyaake mon, onon e ɓen rewɓe, hiɗon fota ka diina e ka neɗɗaaku, wata on towniŋtinano resugol ɓen. Resireeɓe duŋayee mawɓe maɓɓe ɓen, jonniron ɓe teŋe maɓɓe ɗen no haaniri ; si tawii ko ɓe laaɓuɓe hara wanaa feññinooɓe jinnduru mun wanaa kadi njaatotooɓe fii ko jeenida e maɓɓe. Si ɓe resaama, ɓe faggitike paŋkare jinaa, foccireeɓe feccere paatawol rinɗumɓe ɓen : ɗum woni paatawol cappanɗe jowi, ɓe rajmetaake, ko rinɗuɓe ɓen piyetee haa maaya si ɓe jinii ko ɓe resaaɓe. Kon ko jaŋtaa ɗon e dagagol resude horɓe gomɗimɓe laaɓuɓe, ko hoynangol on hulanɗo hoore-mun yanugol e jinaa, fii o maraa feere resugol rinɗuɓe ɓen, wonnde muññorgol desal horɓe ɓen ɓuri. Alla ko Haforanoowo kala tuubuɗo e jeyaaɓe Makko ɓen, Hinnotooɗo ɓe. No jeyaa e Hinnayee Makko on : Sar'inangol ɓe resugol horɓe ɓen tuma tawi feere alaa ko resira rinɗumɓe ɓe, fii hulugol jeeno.

(26) Alla Seniiɗo On ko Faandorii Sar'ingol ɗee ñaawooje, ko Ɓannginanngol on doose Diina Makko kan, e kon ko moƴƴinanta on aduna e laakara, Himo Faadori ɗum kadi Fewnirgol on laawi Annabaaɓe ɓen ado mon : ka dagingol harmina e ka jikkuuji maɓɓe tedduuɗi, e fillayeeji maɓɓe yettiniiɗi ; fii yo on ñemtimɓe. Himo Faandii kadi ruttugol on e geddi adda on e ɗoftaare. Alla ko Annduɗo moƴƴere jeyaaɓe Makko ɓen, Ñeeñuɗo e Sari'aaji Makko e Toppitagol fiyakuuji maɓɓe.

(27) Alla no faandi Jaɓangol on tuubuubuyee, O Yawtana on goopi mon, ɓen jokkuɓe mbeleendi mun hino faalaa nde woɗɗitoron e laawol feewungol ngol woɗɗitannde tiiɗunde.

(28) Alla no Yiɗi Hayfinanngol on e ko O Sar'inani on kon, O Fawataa on ko on hattatah ; tawde Himo Anndi lo'ere neɗɗaŋke nden ka jikku e ka tagudi.

(29) Ko onon yo gomɗimɓe Alla e Nulaaɗo Makko on, wata on yoga e mon ƴettir jawle yoga e hoore meh-re ; wano jattugol maa wujjugol maa ngeeynorgol ekn. Si wanaa hara ko jawle njulorɗe ɗe halduɓe welondiri e mun ; ɗen ɗon no dagoo ñaamugol duncitora. Wata yoga mon waru yoga, wata goɗɗo e mo'on kadi waru hoore-mun. Alla Laatike Hinnotooɗo on ; Harminɗo ƴiiƴe mon e jawle mon e teddule mon.

(30) Kala on huuwuɗo ko o haɗaa kon, o ñaami jawle goɗɗo maa o jaggitiri ontigi warugol mo ekn e hoore tewaare, aray Alla Naada mo yiite sunnaynge mo lepte mo Ñalnde Darngal : ɗum ko ko newanii Alla ; sabu ko O Hattanɗo kala huunde.

(31) Onon gomɗimɓe ɓen, si on waɗɗitike huuwugol bakkatuuji mawɗi ɗin ; wano kafidugol e Alla maa ƴagganngol jibimɓe ɗum maa ittugol woŋkii maa ñaamugol ribaa, Men Yawtanay on goopi mon tokoosi ɗin, Men Momtana on ɗi, Men Naada on e nokkuure teddunde ka Alla ; nden woni Aljanna.

(32) Onon gomɗimɓe ɓen, wata on yelo ko Alla Ɓurniri kon yoga mon dow yoga, sabu ɗum adday tikkere e ngañaneendi. Haanaa ka rewɓe ɓen himmira kon ko Alla Hertinani worɓe ɓen, tawde kala maɓɓe e geɓal mun. Ɗaɓɓiree Alla ɓeydaare e Dokke Makko. Pellet, Alla ko Annduɗo kala huunde ; Himo Jonni kala ko hanndi kon e mun.

(33) Wonannde kala e mooɗon Men Waɗanii ɗum heftuɓe ronooɓe kon ko jibimɓe ɓen e ɓadondiraaɓe ɓen acci e ndonndi. Ɓen ɓe fiɓodiɗon e mun woondooje mon ɗen e sabu moƴƴo : Jonnitee ɓen geɓal maɓɓe ngal ka donal. Pellet, Alla Laatike ko O Seediiɗo e kala huunde ; hino jeyaa e mun, Seeditagol Mo nga'al ahodal mon. Ronindirgol e hoore woondoore ko gila ka fuɗɗorde lislaamu fuɗɗii, ɗum momtaa ontuma.

(34) Worɓe ɓen ko toppitotooɓe rewɓe ɓen, ɓe kippira ɓe sabu kon ko Alla Hertinani ɓe e Ɓural Makko, e sabu kon ko O Waɗɗini e maɓɓe nafqugol e rewɓe maɓɓe ɓen. Men rewɓe moƴƴuɓe : ko ɗoftotooɓe Joomi maɓɓe On, ɓe yaŋkinanoo moodiɓɓe maɓɓe ɓen, ɓe reenortooɓe ka moodiɓɓe maɓɓe ɓen wirnii peewal Alla. Ɓen rewɓe ɓe huloton dartagol moodi maɓɓe e konngol maa kuugal, fuɗɗoree wurtugol ɓe ngol -onon moodiɓɓe ɓen, anndiŋtingol ɓe fii Alla, si ɓe wurtaaki, feron ɓe ka mbalndi ; saloɗon yottagol e maɓɓe, si ɓe wurtaaki, piyon ɓe piggal ngal barmiŋtaa, si ɓe wurtike e ɗoftaare Alla nden, wata on jaggitir e maɓɓe tooñe maa feloore. Pellet, Alla Laatike Toowuɗo e kala huunde, Mawnuɗo e Jaati mun e Sifaaji mun, hulee Mo.

(35) Si on hulii -onon ɓeynguureeji ɗin-, nde resindirɓe ɓen lurrata hakkunde maɓɓe haa hewta ngayngu, hary imminee gorko nunɗuɗo immorɗo e yimɓe gorko on, e gorko nunɗuɗo immorɗo e yimɓe debbo on ; fii no ɓe ñaawira hakkunde maɓɓe no haaniri -foti ɓe seeday maa ɓe wontida- e hoore non ko woŋtidugol ngol ɓuraa yiɗeede. Si ɓen ñaawooɓe ɗiɗo faandike moƴƴingol, Alla Hawrindinay ɓe fottindingol hakkunde resondirɓe ɓen. Pellet, huunde suuɗaaki Alla e jeyaaɓe Makko ɓen, ko O Annduɗo kala ɓerɗe maɓɓe soomi.

(36) Rewee Alla Tun, hara on kafidaali e Makko goɗɗum goo. Moƴƴon e jibimɓe on ɓen ; teddinon ɓe ɗoftoɗon ɓe, moƴƴoɗon e joomiraaɓe ɓadondiral ɓen, e alyatimeeɓe ɓen, e waasuɓe ɓen, moƴƴoɗon e kawtalo jom-ɓadondiral, e kawtaljo woɗɗitiiɗo ka enɗam, moƴƴoɗon e wonndiiɗo on ka yahdu, moƴƴoɗon e seteejo tumaraŋkeejo, moƴƴoɗon e ɓen ɓe jeyruɗon ñaame mon. Pellet, Alla Yiɗaa on laatiiɗo ñaaƴoowo towniŋtiniiɗo e yimɓe ɓen, mantoowo hoore-mun hakkunde yimɓe.

(37) Alla Yiɗaa ɓen haɗitotooɓe nafqugol kon ko O Waɗɗini e maɓɓe immorde e ko O Arsike ɓe, hiɓe yamira woɗɓe goo ko woori ɗum, hiɓe suuɗa kon ko Alla Okki ɓe e Ɓural Makko : immorde e jawdi e ganndal ekn, hiɓe suuɗa yimɓe ɓen goonga kan, ɓe holla mehre nden ; ɗum fow ko jikkuuji keeferaaku, gomɗii Alla Heblanii heeferɓe ɓen lepte hoynooje.

(38) Men Hebilanii kadi lepte ɗen ɓen funsirooɓe jawle mun ɗen yiinorgol yimɓe ɓen e yetteede e maɓɓe, ɓen ɓe gomɗiŋtaa Alla, ɓe gomɗiŋtaa kadi Ñalnde Darngal ; Men Maranii ɓen lepte hoynooje, ko jokkugol ɓe seytaane ngol woni ko majjini ɓe, kala non mo seytaane laatanii wondiɗɗo ciŋkodaaɗo : haray o bonii wondiɗɗo!

(39) E ko honɗum lorraaynoo ɓe si ɓe gomɗinno Alla e Ñalnde Darngal, ɓe nafqi e ɗen jawle maɓɓe ɗen e fii Alla ? Si ko woni, moƴƴere nden ko e ɗum woni. Alla non Laatike Annduɗo ɓe, huunde suuɗaaki Mo e fii maɓɓe, O Yoɓitoyay gooto kala e golle mun.

(40) Pellet, Alla Toowuɗo On ko Nunɗuɗo Mo tooñirtaa jeyaaɓe Makko ɓen hay huunde, O Ɗuytataa moƴƴi maɓɓe ɗin yeru ñuungii, O Ɓeydirtaa kadi bonɗi maɓɓe hay e huunde. Si wonii ko moƴƴere fotaynde abbere-jarra, O Sowiraynde Ɓural Makko ngal, O Okka immorde ka Makko njoɓdi mawndi baraaji.

(41) Ko honno woniroyta muraadu ndu Ñalnde Darngal tuma Men Addoyta Annabaajo immorde e kala mote mo no seeditoo e ko ɓe gollunoo, Men Addoye an Nulaaɗo, e mofte maa ɗen ko a seeditotooɗo ?

(42) Nden Ñalnde Mawnde, ɓen yedduɓe Alla e Nulaaɗo Makko on yeloto hara nun ɓe woŋtayno leydi ɓe feppindinee e mayri, ɓe suuɗataa Alla hay huunde e ko ɓe gollaynoo ; tawde Alla Sokoyay ɗemɗe maɓɓe ɗen fii wata ɓe wowlu, O Duŋanoo (sakkita) tere maɓɓe ɗen ɗe seeditoo golle maɓɓe ɗen.

(43) Ko onon yo gomɗimɓe Alla e Nulaaɗo Makko on, wata on juulu hara hiɗon siwri haa ɗiwton e ngon siwrugol anndon ko wowloton -ɗum ko ado sanngara harminireede pellital - Wata on juulu kadi ko on modduɓe janaaba, wata on naatir non kadi ka juulirɗe si wanaa hara on feƴƴay woni haa lootoɗon. Si on woni e nawnraare haɗaynde on huutorgol ndiyam, maa hara ko on setiiɓe, maa goɗɗo e mun yehi ɓaawo hoggo, maa hara on renndo e rewɓe ɓen ; roŋkuɗon ndiyam, faandoree taamoragol leydi laaɓundi : mowlon geece mon ɗen e juuɗe mon ɗen. Pellet, Alla Laatike Haforoowo palje mon, Yawtanoowo on.

(44) E a anndaa, an Nulaaɗo, wonnde ɓee alyahuudaaɓe ɓe Alla Okkunoo geɓal e ganndal Tawreetaare nden, hiɓe waɗtitira peewal ngal majjere, hiɓe rerɗira majjingol on onon muumini en, e laawol foccii ngol ngol Nulaaɗo on addani on ; fii no jokkiron laawol maɓɓe ooñii ngol ngol ?!

(45) Ko Alla Tedduɗo Mawɗo On Ɓuri Anndude ayɓe mon ɓen onon muumini en, O Humpitii on fii maɓɓe O Ɓannginni on ngayngu maɓɓe ngun. Alla yonii Giɗo Reenoowo on, Alla yonii Ballo Daɗndoowo mon pewje maɓɓe e lorra maɓɓe, O Wallay on e maɓɓe.

(46) Hino e ɓeya alyahuudaaɓe yimɓe waylirooɓe Konngol Alla Jippiingo ngol, ɓe waylira ngol ko ngol jippiniraaka, hiɓe wi'ana Nulaaɗo on mo jam e kisiyee woni e mun on, tuma on yamiri ɓe fiyaake : "Men nanii haala maa kan, men yeddii yamiroore maa nden", hiɓe jalkitira wi'ugol : "Heɗito ko men wi'aŋte kon" ; hiɓe heɓɓitora haala maɓɓe "raa'inaa" kan, faandorgol wiide : "Heɗito men", si ko woni, ko ittugol yiila ɓe faandorii kon ko ɗemɗe maɓɓe wowlata ; ko huɗugol Nulaaɗo on (yo o his) ɓe faanddii, e yuwugol ka diina. Hara nun ɓe wi'ayno : "Men nanii haala maa kan, men ɗoftike yamiroore maa nden", ɓe wi'a: "Heɗito", hara ɓe wi'aali : "A nanataa", ɓe wi'a: "Heɗito men men gelloo haala maa", ɓe tertoo wi'ugol : "Aynu men" ; ko ɗum ɓuraynoo moƴƴande ɓe, ɓura kadi foccanaade ɓe ; sabu ko ɗon woni ne'anagol Nulaaɗo on (yo o his). Ko woni tun, Alla Huɗii ɓe, O Pottiniri ɓe e Yurmeende Makko nden sabu keeferaaku maɓɓe ngun, ɓe gomɗiŋtaa gomɗinal nafayngal.

(47) Ko onon yo ɓeya okkanooɓe Defte imoorde e Alyahuuda e Annasaare, gomɗinee Nden nde Men Jippini e Muhammadu on mo jam e kisiyee woni e mun, Nden Deftere goonginnde Ɗen wonɗe ka mon immorde e Tawreeta e Linjiila, ado Men Mehude momta tere ɗen ka geece mon, Men Waɗtira ɗe wano ɓabbe mon ɗen, maa Men Woɗɗiŋtina ɓe e Yurmeende Alla nden wano Men Huɗirnoo yimɓe asewe ɓen : jaggitunooɓe waañugol ngol nden ñalnde haɗaande, Alla Wayliri ɓe Bahɗi, Fiyaake Alla on e Kattal Makko ngal Laatike Siineteeɗum.

(48) Pellet, Alla Yawtantaa gooto e tagu Makku ngun kafidugol Mo e goɗɗum, Himo Yawtana on Mo O Muuyi geddi jaasuɗi sirku, Maa O Leptira ɗum nunɗal Makko ngal Mo O Muuyi e maɓɓe yeru bakkaatu ontigi on. Kala non kafiduɗo Alla e goɗɗum, gomɗii haray o fefindike bakkaatu mawɗo mo yawtantaake.

(49) E a anndaa an Nulaaɗo, fiyaake ɓen laɓɓinooɓe ko'e mun e golle mun ? Ko woni, ko Alla Tun woni Laɓɓinoowo on Mo O Muuyi e jeyaaɓe Makko ɓen ; tawde ko Kaŋko Anndi ko soomii e ɓerɗe maɓɓe, ɓe ɗuytaŋtaake huunde e baraaji golle maɓɓe ; hay si fotii wa gaarahun tamaro.

(50) Ndaarii Nulaaɗo, hol no ɓe fefindorta e Alla fenaande tuma ɓe laɓɓiŋta ko'e maɓɓe ! Ɗum ɗon yonii bakkaatu feeññiɗo majjere maɓɓe nden.

(51) E hawnaali an Nulaaɗo, fiyaake Alyahuuda ɓen okkanooɓe geɓal e ganndal, hiɓe gomɗina ɗin reweteeɗi maɓɓe ko woori Alla, ɓe wi'ana yedduɓe ɓen : "Ko ɓen ɓuri wonndiiɓe Muhammadu (saw) ɓen feewude laawol ?!".

(52) Ko ɓen wonnduɓe e nden fiɓnde bonnde woni ko Alla Woɗɗindini e yurmeende Makko nden, kala non mo Alla Huɗi, a heɓataa mo ballo.

(53) Ɓe alaa geɓal immorde e laamu, hara nun e heɓayno ngal geɓal, ɓe okkataano goɗɗo ko fotata hufol tamaroore ngun laamu.

(54) Si ko woni, ɓe faala haasagol Muhammadu (saw) e wonndiiɓe makko ɓen dow kon ko Alla Okki ɓe immorde e Annabaaku e Liimanaaku e Ñiiɓugol ka leydi. Ko ɓe haasaŋtoo ɓe ? Gomɗii Men Okkiino jurriya Ibraahiima on Deftere Jippinaande nden, e kon ko Men Wahyini e maɓɓe ko jeyaaka e Deftere nden, Men Okki ɓe laamu yaajungu !.

(55) Hino e yimɓe Defte ɓen, on gomɗinɗo nden Jippinaande e Ibraahiima (yo o his) e Annabaaɓe jeyaaɓe e jurriya makko on, hino e maɓɓe kadi on ɗuurniiɗo e gomɗingol nde, ko non kadi ɓee ɗoo jogitori nden Jippinaande e Muhammadu (yo o his). Ko yiite ngen woni lepte kala yedduɗo e maɓɓe.

(56) Pellet, ɓen yedduɓe Aayeeje Amen ɗen, aray ka Men Naadaɓe yiite Ñalnde Darngal nge huuɓita ɓe : tuma kala nge sunni guri maɓɓe ɗin, Men Waɗtitanay ɓe guri goɗɗi fii no lepte ɗen duumora e maɓɓe. Pellet, Alla Laatike Fooluɗo Mo fooletaake, Ñeeñuɗo e Toppitagol Mun e Ñaawoore Mun.

(57) Ɓen gomɗimɓe Alla e Nulaaɗo Makko on ɓe golli golle moƴƴe, aray ka Men Naada ɓe Aljannaaji Ñalnde Darngal hino ila ley kuɓeeje majji canɗi, ko ɓe heddotooɓe ndeer ton poomaa, hino woodani ɓe ton ɓeynguuli laɓɓinaaɗi e kala tuundi, Men Naadoyay ɓe dowɗi duumiindi ndi wulaa-ɓuuɓaa.

(58) Pellet, Alla hino Yamira on nde Yottinton kala halfinaɗon e hoolaare faade e jeyɓe nde, Himo Yamira on kadi nunɗugol tuma ñaawoton hakkunde yimɓe ɓen hara on ooñaaki e ñaawoore nden. Pellet, ko Alla Waajorta on kon e kala huunde laamaa. Pellet, Alla Laatike Nanoowo haalaaji mon, Reenuɗo golle mon.

(59) Ko onon yo gomɗimɓe Alla e Nulaaɗo Makko on, ɗoftee Alla e Nulaaɗo Makko on, ciinon ko o yamiri e woɗɗitoɗon haɗaaɗi makko, ɗoftoɗon kadi joomiraaɓe mon yamiroore ɓen fotde ɓe yamiraali on yeddugol Alla. Si on luutondirii e huunde, ruttee ɗaɓɓugol ñaawoore mayre ka Deftere Alla e ka sunna Annabiijo Makko on (saw), si on laatike gomɗimɓe Alla e Ñalaande Sakkitiinde nden. Ko ɗum ɗon ɓuri moƴƴude e dii heddagol e lurral, ko ɗum kadi ɓuri labaneede on battane.

(60) E a yi'aali an Nullaɗo, lunndagol naafiqiiɓe ɓen ka Alyahuuda en, ɓen nodditorayɓe fenaande wiide hiɓe gomɗini kon ko Jippinaa e ma'a e kon ko Jippinaa e Nulaaɓe ɓen ado maaɗa ? Hiɓe faandii ñawitoroygol lurre maɓɓe ɗen ko woori Saria Alla on, gomɗii non ɓe yamiraama yeddugol ɗum. Seytaane hino faandii woɗɗiŋtingol ɓe e goonga kan fii wata ɓe feewi e makka.

(61) Si naafiqi en ɓee wi'anaama :" Aree faade e kon ko Alla Jippini ka Deftere Makko immorde e ñaawooje, e faade e Nulaaɗo on fii no o ñaawira hakkunde mo'on", a yi'ay ɓe an Nulaaɗo, hiɓe ɗuurnoo gaay e maaɗa ɓe ñaawitora ko woori maa e falaade falagoltimmungol.

(62) Ko honno naafiqi en wa'oyta tuma musiiba on memiroyta ɓe sabu kon ko ɓe faggitii e bone, refti ɓe ara e maa an Nulaaɗo hiɓe ngantinoo woondira Alla : "Men faandoraaki ñaawitorgol ko woori Nulaaɗo on si wanaa moƴƴinngol e hawrindinngol hakkunde luutondirɓe ?!" Hara non ko e fenaande ɓe woni ; ko woni, moƴƴinngol, ko ñaawirgol Sari'a Alla on e jeeyaaɓe Makko ɓen.

(63) Ko ɓen woni ɓe Alla Anndi ko e ɓerɗe maɓɓe soomi immorde e naafiqiyaagal e faandaare bonnde, terto ɓe an Nulaaɗo, ɗuurnoɗaa gaay maɓɓe, ɓannginanaaɓe Ñaawoore Alla nden, wowlanaaɓe konngol tiiɗungol yottotoongol e pittaali maɓɓe.

(64) Men Nuliraali Nulaaɗo woo si wanaa fii yo o ɗofte e kon ko yamirta e Duŋayee Alla e hoddireede mbo . Hara nun tuma ɓe tooñunoo pittaali maɓɓe ɗin ɓe faggitii geddi, ɓe aruno ma an Nulaaɗo, ɓe qirritii ko ɓe faggitii kon, ɓe nimsi, ɓe tuubi, ɓe ɗaɓɓi ya'afuyee ka Alla, ɗaɓɓanɗaa ɓe ya'afuyee ; ɓe tawayno Alla ko jaɓoowo tuubuubuyee, Hinnotooɗo ɓe.

(65) Wonaa no naafiqi en aaƴori non. Hooti Alla Woondirii Jaati Makko kin, wonnde ɓe gomɗiŋtaa gomɗinal sellungal fotde ɓe ñaawitoraali ka Nulaaɗo on fewndo nguurdam makko ɗam, ɓe ñaawitora sari'a makko on ɓaawo faatagol makko ; tuma kala nde lurral yani hakkunde maɓɓe, refti kadi ɓe weltora ñaawoore Nulaaɗo on, hara ɓe ɓiɗtoraaki nde maa ɓe sikkitaaki, ɓe jebbilora nde hattirde e jebbilagol ko wirnii e ko feenyi.

(66) Hara nun Men Farluno e maɓɓe nde yoga maɓɓe warata yoga, maa yaltugol e galleeji maɓɓe ɗin ; ko seeɗaaɓe e maɓɓe waɗaynoo ɗum. Yo ɓe yettude Alla tawnoo O Fawaali ɓe ko ɓe townataa. Sinno ɓe waɗuno ko ɓe yamiraa e ɗoftagol Alla, ɗum laatotono moƴƴere, e ko ɓurata tiiɗude e tabital liimanaaku, Men Yeɗayno ɓe kadi baraaji mawɗi, Men Fewnira ɓe laawol Alla ngol e Aljanna Makko on :

(67) Hara nun Men Farluno e maɓɓe nde yoga maɓɓe warata yoga, maa yaltugol e galleeji maɓɓe ɗin ; ko seeɗaaɓe e maɓɓe waɗaynoo ɗum. Yo ɓe yettude Alla tawnoo O Fawaali ɓe ko ɓe townataa. Sinno ɓe waɗuno ko ɓe yamiraa e ɗoftagol Alla, ɗum laatotono moƴƴere, e ko ɓurata tiiɗude e tabital liimanaaku, Men Yeɗayno ɓe kadi baraaji mawɗi, Men Fewnira ɓe laawol Alla ngol e Aljanna Makko on.

(68) Hara nun Men Farluno e maɓɓe nde yoga maɓɓe warata yoga, maa yaltugol e galleeji maɓɓe ɗin ; ko seeɗaaɓe e maɓɓe waɗaynoo ɗum. Yo ɓe yettude Alla tawnoo O Fawaali ɓe ko ɓe townataa. Sinno ɓe waɗuno ko ɓe yamiraa e ɗoftagol Alla, ɗum laatotono moƴƴere, e ko ɓurata tiiɗude e tabital liimanaaku, Men Yeɗayno ɓe kadi baraaji mawɗi, Men Fewnira ɓe laawol Alla ngol e Aljanna Makko on.

(69) Kala on ɗoftiiɗo Alla e Nulaaɗo on : on ɗon wonndoyay e ɓen ɓe Alla Neeminiri naatugol Aljanna immorde e Annabaaɓe, e goonguɓe e ko Nulaaɓe ɓen addi kon ɓe gollitiri ɗum, e sahodinɓe fii laawol diina Alla, e moƴƴuɓe moƴƴini golle-mun. Ɓen ɗon moƴƴii wonndiiɓe ka Aljanna !

(70) Ndin mbarjaari jaŋtaandi ɗon ko Ɓural ngal Alla Hertinani jeyaaɓe Makko ɓen, Alla Yonii Annduɗo fiyakuuji mon, O Yoɓitoyay kala e golle mun !

(71) Ko onon yo gomɗimɓe Alla e Nulaaɗo Makko on, ƴettee reŋtorɗi mon ɗin jogitoɗon ko daɗitoron e ayɓe ɓen si hare yanii, yaltiron e maɓɓe konu konu, maa yaltiron on denndaangal ; no gasiraŋta on woo mettinirangol ayɓe mon ɓen.

(72) Hino e mo'on onon juulɓe ɓen, yimɓe nennotooɓe yahugol haɓa ayɓe mon ɓen sabu kulol reedu, ɓe nenna kadi woɓɓe goo ; ɓen le ko naafiqi en. Si on waraama maa on foolaama, goɗɗo e maɓɓe weltora wi'ugol: "Gomɗii Alla Moƴƴike e am, mi tawdaaka e maɓɓe sakko musiiba heɓida lam e maɓɓe".

(73) Si tawii le Ɓural foolugol maa heɓugol honateeri heɓii onon juulɓe ɓen immorde ka Alla, on nenniiɗo e jihaadi ndin wowliray wa si tawiino giggol laatanooki hakkunde mon e makko : "Ee jalla am sinno mi laatoduno e maɓɓe ka hare, mi heɓii Ɓural ngal ɓe heɓi !".

(74) Yo gomɗimɓe ɓen haɓu fii Alla no Konngol Alla ngol ɓamtora, ɓen goonguɓe soodirooɓe nguur-aduna fii laakara. Kala on haɓidaaɗo fii laawol Alla ngol no ɓamtora o sahodini, maa o fooli gaño on, arma Alla Okka mo njoɓdi mawndi ; ko ndin woni Aljanna e Welayee Alla.

(75) E haɗi on onon muumini en, waɗugol jihaadi fii ɓamtugol Konngol Alla ngol ? e fii faabagol lo*inaa- ɓe ɓen ka worɓe, e ka rewɓe, e ka fayɓe ; ɓen ɓe no toroo Alla ɓe wi'a : "Joomi amen, Yaltin men Makka tawde yimɓe ton ɓen tooñirii sirku e jaggitu- gol e jeyaaɓe Alla ɓen, Waɗanaa Men immorde ka Maaɗa on toppitotooɗo men, wallitoo men e duñu- gol lorra kan".

(76) Gomɗimɓe ɓen hino haɓidee fii ɓamtugol Konngol Alla ngol, heeferɓe ɓen hino haɓidee fii reweteeɗi maɓɓe ɗin. Haɓee weldiiɓe seytaane ɓen: pellet, si on haɓidii e maɓɓe, ma on foolu ɓe ; tawde pewje seytaane ɗen laatike lo'uɗe, ɗe loratah fawiiɓe e Alla ɓen.

(77) E a anndaa an Nulaaɗo, fii yoga e sahaabaaɓe maa lamndiiɓe yo jihaadi farle e maɓɓe, ɓe wi'anaa ado jihaadi ndin farleede : "Nantee juuɗe mon ɗen e jihaadi, ñiiɓnon julde, jonnon asakal", nde ɓe ferunoo Madiina, lislaamu on heɓi doole, jihaadi ndin farlaa ; ɗum tedditiri ɓe, ɓe waɗti hulirde yim- ɓe ɓen wano ɓe hulirta non Alla, maa ko ɓuri ngol kulol tiiɗude, ɓe wi'i : "Joomi amen, ko Farlanɗaa hare e dow amen ? Hanno Nennanaa men haa men dakmitora aduna ? Maakan ɓe an Nulaaɗo: "Dakamme aduna ko juuti woo lannay, ko laakara ɓuri moƴƴannde on hulɗo Alla Toowuɗo On ; tawde ko ton neema duumotoo, on ɗuytaŋtaake golle mon moƴƴe yeru hufol tamaroore".

(78) Kala ka wonɗon maayde nden hewtitoto on si lajal ngal timmii, hay si on laatike e kuɓeeje mahaaɗe ka woɗɗitii nokku hare nden. Si goɗɗum e welo-welo heɓii naafiqi en ɓee ; wano ɓiɗɗo maa arsike yaajuɗo, ɓe wi'ay: Ɗum ɗoo ko immorde ka Alla", si saɗteende heɓiriiɓe ka jawdi ma ka ɓiɗɓe ; ɓe kiitinoroo Annabiijo on ɓe wi'a: "Ndee saɗteende ko sabu maa", maakan ɓee an Nulaaɗo : "Moƴƴere nden e bone on fow ko Ñaawoore Alla e hoddiro Makko". E ko nanngi ɓee ɓe ɓattotaako faamude haala-maa?!

(79) Kala ko heɓu maa an ɓiɗɗo Aadama, woni arsikeede ɓiɗɗo maa jawdi ; ɗum ko Ɓural Alla e dow maaɗa, kala kadi ko heɓu maa e bone ka jawdi maa ka ɓiɗɓe ; ɗum ko sabu ko woŋkii maa kin faggitii e geddi. Gomɗii Men Imminirii ma an Annabiijo, faade e yimɓe ɓen, a Nulaaɗo immorde ka Alla, fii yottingol Nulal Makko ngal. Alla Yonii Seede e goongungol maa ngol ka yottingol.

(80) Kala ɗoftiiɗo Nulaaɗo on e ko o yamirta kon, o woɗɗitii e ko haɗata kon ; gomɗii haray on ɗon ɗoftike Yamaruyee Alla on. Kala kadi ɗuurniiɗo ma an Nulaaɗo, wata ɗum sunine, tawde Men Nuliraali ma reenoowo golle maɓɓe, ko woni, ko Menen Hasbata ontigi e golle makko ɗen.

(81) Naafiqi en no wi'ane : "Men ɗoftoto ma", si ɓe yaltii ka maa, fedde goo e maɓɓe suuɗitoto fewja ko lunndii kon ko ɓe feññinan ma. Alla non no Anndi kon ko ɓe fewjata, O Yoɓitoyay ɓe nden fewjoore maɓɓe, wata ɗum aanine ; ɓe lorataa ma hay huunde. Hoolor Alla fawoɗa e Makko, Alla Yonii Hoolorteeɗo.

(82) Ko haɗata ɓee janngugol taskitora Alqur'aana haa fellitana ɓe wonnde lurre alaa e mayre ?! Haa goonga maa kan feeñanaɓe kadi. Hara nun ndee Qur'aanaare ko nokku goo iwri ko wonaa ka Alla, ɓe tawayno e mare cokko-cakka e lurre heewuɗe ka ñaawooje mayre.

(83) Si fiyaake hoolaare, maa weltaare juulɓe ɓen arii e ɓee naafiqiiɓe, walla hara ko kulol juulɓe ɓen maa sunaare maɓɓe, ɓe saakitay ɗum. Sinno ɓe ruttuno on fiyaake e Nulaaɗo on (saw), maa e fewjooɓe fii maɓɓe ɓen; ɓen taskotooɓe ɓulnito maɓɓe fotngol gelloreede ko ɓe haani waɗde e fii saakitugol maa suuɗa fiyaake on. Si wanaano Ɓural Alla ngal e dow mooɗon -onon muumini en- e Yurmeende Makko nde O Ɗaɗndiri on jarrabuyee naafiqi en ; on jokkayno seytaane si wanaa seeɗaaɓe e mon.

(84) Habu an Nulaaɗo, fii laawol Alla ngol no ɓamtora, a lamndetaake fii heddiiɓe ɓen ; tawde a fawaaka ka hare si wanaa hoore-ma. Rerɗin gomɗimɓe ɓen e hare nden, arma Alla nde Duñirta hare mon nden doole heeferɓe ɓen. Ko Alla ɓuri Tiiɗude doole, ko Kaŋko ɓuri Tiiɗude lepte.

(85) Kala on etiiɗo e moƴƴere o heɓay geɓal e mayre, kala kadi on etiiɗo e bone o heɓay geɓal e makko. Alla Laatike Seeditiiɗo e kala kuuɗe neɗɗaŋke ɗen, O Yoɓitoyay ɓe ɗum, kala e mon wonɗa sabu jam o barjee jam, kala wonɗa sabu bone heba bone.

(86) Si goɗɗo hiwrike on hiwritee mo ko ɓuri hiwraandu makko ndun, maa rutton sugu hiwraandu makko ndun, ko ruttugol ko ɓuri moƴƴude kon ɓurnaa. Pellet, Alla Laatike Reenuɗo kala golle mon ɗen, O Yoɓitoyay kala e golle mun.

(87) Alla, reweteeɗo e goonga alaa si wanaa Kaŋko, ma O Mooɓitoy on fow Ñalnde Darnga nde sikke alaa e mun ; fii no O Yoɓitira on golle mon. Alla Ɓurɗo Alla goongude e yeewtere.

(88) Ko waɗi on onon gomɗimɓe ɓen feddeeji ɗiɗi e fii ɓee naafiqiiɓe : fedde goo hino wi'a waree ɓe sabu keeferaaku maɓɓe, fedde goo wi'a accireeɓe sabu gomɗiɗal maɓɓe ngal ! On haanaano luutondirde fii maɓɓe. Alla Ruttiriiɓe e keeferaaku sabu golle maɓɓe ɗen. E on faala fewnude on mo Alla Majjini laawol goonga ngol ?! Kala on mo Alla Majjini, a heɓaŋtaa mo fewnoowo.

(89) Naafiqi en no yeloo sinno on yeddayno kon ko Jippinaa e mooɗon wano ɓe yeddiri non, laatoɗon fotooɓe e ngol yeddugol. Wata on jogito immorde e maɓɓe yiɗɓe haa ɓe fera e laawol Alla ngol immo- immorde galle sirku faade ka leydi lislaamu fii felliŋtingol liimanaaku maɓɓe. Si ɓe ɗuurnike gaay ɗum, nanngee ɓe waron ɓe nokku kala ka tawɗon ɓe. Wata on jogito e maɓɓe giɗo, wanaa kadi ko wallindiron e ayɓe mooɗon.

(90) Si wanaa ɓen ɓe hino jokkoo e maɓɓe faade yimɓe ɓe ahodiɗon tertagol hare, maaɗum ɓe arii on hara ɓerɗe maɓɓe ɗen hino faaɗani haɓugol on, maa haɓugol yimɓe maɓɓe ɓen. Si Alla Haajuno, O Warayno ɓe e mooɗon, ɓe haɓa on. Wata on haɓu ɓe maa dahon. Si ɓe pottitike on, ɓe haɓaali on, ɓe arii e mon fii moƴƴintingol, haray dey Alla Waɗanaali on e dow maɓɓe laawol haɓugol ɓe maa dahugol ɓe.

(91) Onon gomɗimɓe ɓen, arma nde tawoton fedde goo e naafiqi en no feññinana on gomɗinal fii no ɓe faabinora on, ɓe feññinana yimɓe maɓɓe ɓen keeferaaku ngun tuma ɓe ruttii e maɓɓe fii no ɓen kadi faabora ɓe. Tuma kala non nde ɓe ruttitaa e yeddugol Alla ngol sirkana Mo, ɓe ugginite e mun ko tiiɗi. Ɓen non si haɗitaaki haɓugol on, ɓe ari e mun fii moƴƴiŋtingol, ɓe haɗi juuɗe maɓɓe ɗen meemugol on ; haray nanngee ɓe waron ɓe nokku kala ka tawɗon ɓe. Ɓen siforiiɓe ɗii sifaaji, Men Waɗanii on e nannugol ɓe ngol wara hujja ɓannguɗo ; sabu pewje maɓɓe ɓonɗe ɗen.

(92) Haananaa gomɗinɗo nde warata gomɗinɗo si wanaa hara ko e faljere. Kala warɗo gomɗinɗo e hoore faljere, hara kaffaara rinɗingol daande gomɗinɗo waɗɗike mo, hino fawii yimɓe ronooɓe warɗo on diya (njoɓdi woŋkii) jonneteeɗo ronooɓe waraaɗo on : si wanaa hara ɓen yaafi on diya. Si waraaɗo on ko e yimɓe haɓideteeɓe mon jeyaa hara ko o gomɗinɗo, waɗɗoto waruɗo on rinɗingol daande gomɗinɗo, diya fawaaki mo. Si tawii non waraaɗo o wanaa gomɗinɗo, kono non ahadi tertagol hare no hakkunde mon, haray fawoto yimɓe ronooɓe waruɗo on diya jonneteeɗo ronooɓe waraaɗo on, hino fawii waruɗo on rinɗingol daande gomɗinɗo fii kaffaara kuuɗe makko ɗen. Si o heɓaali ko o rinɗina, maa o roŋkii feere mun, haray ko : yo o hooru lebbi ɗiɗi jokkondirɗi fii no Alla Tuubirana mo. Alla Laatike Annduɗo golle jeyaaɓe Makko ɓen, Ñeeñuɗo e Sari'a Makko on.

(93) Kala warɗo gomɗinɗo e hoore tewaare, haray njoɓdi makko ndin ko naatugol Jahannama, ko o luttoowo e nder magge ; Alla Tikkanii mo, O Raɗike mo e Yurmeende Makko, O Hebilanii mo lepte mawɗe sabu faggitagol mo ɗii junuubi mawɗi.

(94) Ko onon yo gomɗimɓe Alla e Nulaaɗo Makko on, si on fokitanii jihaadi, tabitinee fii ɓen ɓe haɓidoton, wata on wi'an on feññinanɗo on lislaamu mu'un : "Wanaa a gomɗinɗo, ko hulangol jawdi maa ndin e woŋkii maa kin fawu maa ɗum", waron mo fii ɗaɓɓere konhoyri ; dakamme aduna, ko ka Alla non konhoyri ɗuuɗundi woni ; ko ndin kadi ɓuri moƴƴude e konhoyri. Ko wano on suuɗuɗo gomɗinal mun e yimɓe mun ɓen wa'unoɗon ko adii, Alla Moƴƴorii e mon lislaamu on O Ɗaɗndi ƴiiƴe mon. Taskee. Pellet, huunde e golle mon ɗen suuɗaaki Alla, O Yoɓitoyay on e ɗum.

(95) Ɓen gomɗimɓe roŋkuɓe yahude jihaadi fii laawol Alla ngol, hara wanaa joomiraaɓe ngaŋto ɓen hono nawnuɓe, maa wumɓe), fotataa e ɓen tiiɗnorɓe ka jihaadi ton jawle maɓɓe ɗen e woŋkiiji maɓɓe ɗin. Alla Ɓurnirii tiiɗnoriiɓe jawle mun ɗen e woŋkiiji mun ɗin, dow ɓen roŋkuɓe yahude jihaadi, darja. Kala maɓɓe hino fodaa moƴƴere ko o hanndi kon, Alla non Ɓurnirii tiiɗniiɓe ɓen e dow jooɗiiɓe ɓen, mbarjaari mawndi.

(96) Ɗum ko darjaaji fawondirayɗi, wonndude e haforaneede junuubi, e Yurmegol ɓe. Alla Laatike Haforanoowo jeyaaɓe Mun ɓen, Hinnotooɗo ɓe.

(97) Pellet, ɓen ɓe Malaa'ika warata , hara kamɓe ko ɓe tooñirɓe pittaali maɓɓe ɗin salagol ferude yaha e leydi lislaamu, Malaa'ika en hino fela ɓe wi'a tuma woŋkiiji maɓɓe yaltata : "Ko e honɗum wonunoɗon e mun ?!, ko senndi on e sirkooɓe ɓen ?!" Ɓe jaabi- tora ngaŋtinagol wi'a :"Men laatinoke lo'inaaɓe ɓe alaa fiira e feere". Malaa'ika en wi'ana ɓe : "Hari leydi Alla ndin yaajaa haa ka roŋkon yaltude fii no daɗidiron e diina mon koyraa ?! Ɓen ɗon roŋku ɓe feraana, werde maɓɓe nden ko Jahannama, nge bonii ruttorde e ñiiɓirde.

(98) Hino ittintinaa e on kammbaa, ɓen lo'inaaɓe jogitiiɓe nganto ka worɓe, e ka rewɓe e ka fayɓe ; ɓen ɓe alaa doole pottingol tooñe ɗen e maɓɓe maa hara ɓe alaa feere ɓoortagol ɗen tooñe. Ɓen ɗon, arma Alla nde yawtirana ɓe yurmeende Makko, Alla Laatike yawtanoowo jeyaaɓe Makko tuubooɓe ɓen.

(99) Hino ittintinaa e on kammbaa, ɓen lo'inaaɓe jogitiiɓe nganto ka worɓe, e ka rewɓe e ka fayɓe ; ɓen ɓe alaa doole pottingol tooñe ɗen e maɓɓe maa hara ɓe alaa feere ɓoortagol ɗen tooñe. Ɓen ɗon, arma Alla nde yawtirana ɓe yurmeende Makko, Alla Laatike yawtanoowo jeyaaɓe Makko tuubooɓe ɓen.

(100) Kala on feruɗo iwi e leydi keeferaaku faade e leydi lislaamu fii ɗaɓɓugol Welayee Alla, o heɓoyay e leydi ndi o feri e mun ndin waylorde e leydi ndi wonah ndi o acci ndi, o danay ko ɓuri leydi ndi o o heɓay ton teddungal, e arsike yaajuɗo. Kala kadi yaltuɗo e suudu mu'un ko o feruɗo faade e Alla e Nulaaɗo Makko on, hooti maayde nden hewtitii mo ado o hewtoyde ka ferirde makko, gomɗii mbarjaari makko ndin tabitii ka Alla. Alla Laatike hafranoowo tuubuɗo e jayaaɓe Makko ɓen, Hinnotooɗo ɓe.

(101) Si on ɗatniima , ka leydi on ngalah bakkaat e ustude juulde nde darɗe nay njuulon nde darɗe ɗiɗe, tawde on kuli nde huunde añaande yana- ta e mon ummorde e heefereeɓem, heefereeɓe ina ngañi mon gañgol ɓanngungol, tabiti e sunna dagaade ustde juulde e ɗatngal e saanga hoolaare.

(102) Si a tawdaama e maɓɓe ka konu hare, an Nulaaɗo, a faandike juulnugol ɓe, senndu konu ngu pecce ɗiɗi : feccere goo juulida e maaɗa ɓe jogitoo jogaaji maɓɓe ɗin ka julde, ndeya feccere ayna ɓe, si feccere aranere nden juulidii e imaamu on darnde, yo ɓe timminan hoore-maɓɓe julde nden, si ɓe juulii, yo ɓe darto ɓaawo mooɗon ɓe fewta ayɓe ɓen, ndeya feccere ɗiɗaɓere reenaynoode nde juulaali kadi ara, ɓe juulida e imaamu on darnde, si imaamu on salminii, ɓe timmiŋtinoo julde maɓɓe nden ɓe jogitoroo jogaaji maɓɓe ɗin fii ayɓe ɓen. Heeferɓe ɓen yelinoke sinno on welsindotono e ɗii jogaaji mon e doŋle mon tuma juuloton, ɓe yana e mooɗon yanannde wootere, ɓe juha on e welsindaare mon. Bakkaatu fawaaki on si tawii lorra toɓo maa nawnaare heɓii on ekn, nde walliŋton jogaaji mon ɗin, ko woni tun, reŋtoree e ayɓe mon ɓen no newori woo. Pellet, Alla Hebilanii heeferɓe ɓen lepte hoynooje.

(103) Si on timminii julde nden, onon gomɗimɓe ɓen, jaŋtoree Innde Alla nden subbunhinagol, e hamdinagol e haylilugol foti on dari, maa hara on juuɗi maa ko e hoore becce mon. Si kulol ngol iwii e mo'on on deeƴii, haray ñiɓnee julde nden no timmiri wonndude e waɗɗiiɗi mayre. Pellet, julde nden laatike ko farlaande e gomɗimɓe ɓen waqiŋtinaande ; dagotaako neɓnirgol nde si wanaa gaŋto, si tawii non ko e ɗanngal, haray hiwo dagoo hawtitugol renndinde e ustude.

(104) Wata on lo'iŋkino onon muumini en, maajaasikino- ɗon e nder ɗaɓɓitugol heeferɓe ayɓe mon ɓen. Si on laatike hiɗon muusee e ko heɓata on e barme maa wareede, kamɓe kadi hiɓe muusiree wano muusirteɗon, wata ɓe ɓuru on muññaare ; sabu onon hiɗon jortii immorde e Alla mbarjaari e ballal kon ko ɓe jortaaki. Pellet, Alla Laatike Annduɗo fiyakuuji jeyaaɓe Makko ɓen, Ñeeñuɗo e Toppitagol Makko ngol Sari'aaji Makko ɗin.

(105) Menen men Jippinii e maaɗa an Nulaaɗo, ndee Qur'aanaare wonndude e goonga fii yo a ñaawir hakkunde yimɓe ɓen kala fiyaaku maɓɓe kon ko Alla Hollu maa. Wata a wonan janfotooɓe ɓen wennjanoowo ɓe.

(106) Ɗaɓɓir Alla yaafuyee e haforaneede. Pellet, Alla Laatike Haforanoowo kala tuubanɗo Mo e jeyaaɓe Makko ɓen, Hinnotooɗo ɓe.

(107) Wota a wennjondire fii on neɗɗo fantinoowo janfa, suuɗa janfa mun. Pellet, Alla Yiɗaa ɓen fenooɓe heewɓe janfa e bakkaat.

(108) Hiɓe suuɗoo yimɓe ɓen hersa maa kulol tuma ɓe yeddata kono ɓe suuɗotaako Alla, Kaŋko le Himo Wonndi e maɓɓe Huuɓiti ɓe tuma ɓe fewjata kon ko O Welaaka e konngol; wano hiwawande bakkondinɗo e tooñugol mo wi'aa-waɗaa. Alla Laatike Huɓindiiɗo kon ko ɓe gollata kene e gunndoo, huunde suuɗaaki Mo e ɗum, O Yoɓitoyay ɓe golle maɓɓe ɗen.

(109) Hey mon yo ɓe'e himmirɓe fiyaake ɓen faggatooɓe bone, on wennjii fii maɓɓe ka nguurda aduna fii laɓɓinngol ɓe, daɗnaɓe ñaaweede. E ko hommbo non wennjanoyta ɓe Alla Ñalnde Darngal tuma fiyaaku maɓɓe anndaa fii mun, kaa ko hommbo laatantooɓe fawtiiɗo nden Ñalnde ?! Sikke alaa wonnde gooto hattanaaka ɗum.

(110) Kala golluɗo ko boni maa o tooñiri hoore makko geddi, hooti o ɗaɓɓiri Alla haforaneede, o qirritii bone on, o nimsi, o taway Alla ko Haforoowo bone makko on, Hinnotooɗo mo poomaa.

(111) Kala faggitiiɗo bone ; ɗuuɗi famɗi, pellet, lepte mun ɗen ko e makko tun yanata. Alla Laatike Annduɗo golle jeyaaɓe ɓen, Ñeeñuɗo e Toppitagol Sari'a Makko on.

(112) Kala kadi faggitorɗo faljere goopol maa bakkadin-tewaare hooti o tooñiri ɗum goɗɗo goo daɗndiiɗo e on bone, gomɗii haray o ronnditike fenaande tiiɗunde e bakkaatu ɓannguɗo.

(113) Si wanaano Ɓural Alla ngal e dow maaɗa an Nulaaɗo, pellet, fedde goo e ɓee janfatooɓe ko'e mum en himmirayno majjingol ma gaay e goonga kan roŋkaa ñaawirde nunɗal. Tgi rigi on, ɓe alaa e majjinnde si wanaa pittaali maɓɓe ɗin ; sabu lepte golle maɓɓe ɗen ko e maɓɓe yiltotoo. Alla Jippinii Qur'aana e sunna haa e maaɗa, O Anndinii ma peewal O Ndayginan maa ko a anndaano. Ɓural Alla ngal e dow maaɗa (Annabaaku ngun e ndeenka) laatike mawnu-ɗum.

(114) Moƴƴere alaa e ko heewi e haala maɓɓe kaɓe gun- ndata hakkunde yimɓe ɓen, si wanaa kan haala yamirayka ittugol sadaka, maa moƴƴere nde diina kan tinndini e mun maa moƴƴiŋtingol hakkunde pooɗondirɓe. Kala huuwirɗo ɗum ɗaɓɓugol welayee Alla on, arma Men Okka mo baraaji mawndi.

(115) Kala lunndiiɗo Nulaaɗo on e kon ko o addi ɓaawo nde peewal ngal feeñannde mo, o jokki laawol goo ko wanaa laawol gomɗimɓe ɓen, Men Acciday mo e ko o suɓii kon o majjira sawaaba on sabu ɗuurnagol goonga kan, Men Naadoya mo yiite Jahannama, nge bonii ruttorde !

(116) Pellet, Alla Yawtaŋtaa kafidugol Mo e goɗɗum, O Naaday sirkoowo on yiite, Himo Yawtana ko jaasi ɗum e geddi wonannde on Mo O Muuyiri Ɓural e Yurmeende Makko. Kala o kafiduɗo e Alla goɗɗo goo, gomɗii on ɗon ooñorike e goonga kan ooñannde woɗɗiinde ; tawde o fotnii Taguɗo On e tagaaɗo on.

(117) KO Ɓen sirkooɓe rewata, ɓe rewida ɗum e Alla, si wanaa sanamuuji rewɗiniraaɗi inɗe rewɓe ; wano Laata, e 'Uzzaa, ɗi lorrataa ɗi nafataa. Ɓe alaa e rewude ka haqiiqa, si wanaa seytaniiru yaltundu e ɗoftaare Alla ; tawde ko ndun yamiri ɓe rewugol sanamu.

(118) Ko ɗum si Alla Woɗɗiniri ndu e Yurmeende Makko nden, ndun seytaaniiru huɗanii Joomi mayru ndu wi'i: "Ma mi jogitoyo e jeyaaɓe Maa ɓen geɓal anndangal, ngal mi majjinoyta e goonga kan.

(119) Ma mi faloɓe gaay e laawol focciingol ngol, ma mi yelinyɓe yela fenaande ko no cuɗinana ɓe majjere nden, ma mi yamiroyɓe taygol noppi neemoraaɗi ɗin fii harmingol ko Alla Dagini kon e majji, ma mi yamiroyɓe waylugol tagu Alla ngun". Kala on jogitorɗo seytaane giɗo, gomɗii haray on ɗon sooyii sooyannde ɓanngunde.

(120) Seytaande no foda ɓe penaale, himo yelina ɓe mehre, o alaa e yelinnde ɓe si wanaa mehre.

(121) Ɓen jokkuɓe ɗate seytaane ɗen e kon ko mbo fida- taɓe, ñiiɓirde maɓɓe nden ko ka yiite Jahannama, ɓe heɓataa gaay e magge moolorde.

(122) Ɓen gomɗimɓe Alla ɓe golli golle moƴƴe, aray nde Men Naada ɓe Aljannaaji ɗi ila senngo ley kuɓeeje majji canɗi : ko ɓe duumiŋteeɓe nder ton poomaa. Ɗum ko fodoore immorde ka Alla. Fodoore Alla nden non ko nde goongaare, O Lunndotaako fodoore. Alaa ɓurɗo Alla goongude e konngol.

(123) Daɗugol ngol laatoraaki sabu yelaaji mon ɗin onon juulɓe ɓen maa sabu yelaaji yimɓe Defte ɓen. Si ko woni, ɗum ko golle ɗen jokki. Kala on golluɗo e mooɗon golle bonɗe o yoɓete ɗum Ñalnde Darngal, o heɓanoytaake ko woori Alla giɗo ɓaɗnoowo nafa wanaa ballo duñanoowo lorra.

(124) Kala on golluɗo immorde e golle moƴƴe, foti ko gorko maaɗum debbo, hara kaŋko ko o gomɗinɗo Alla Toowuɗo On, ɓen ɗon moftuɓe gomɗinal e golle, ɓe naatoyay Aljanna, ɓe ɗuytanoytaake e moƴƴi maɓɓe ɗin ko fotata e gurun tamaro.

(125) Alla ɓurɗo moƴƴude diina haa hewta on jebbilaniiɗo Alla kene e gunndoo o laɓɓini anuyee makko, o moƴƴini golle makko ɗen, o jokki diina Annabi Ibraahiima kan, iwdi diina Muhammadu (yo o his), ooñiiɗo gaay e sirku e keeferaaku faade e tawhiidi e gomɗinal. Alla Suɓike Ibraahiima Annabiijo Makko (yo o his), O Yiɗiri mo giggol timmungol e nder tagu Makko ngun denndaangal.

(126) Ko Alla Tan Woodani kala ko woni ka kammuuli e ka leydi. Alla Laatike Huɓindoriiɗo Anndal e Kattal e Toppitagol kala huunde e tagu Makko ngun.

(127) Hiɓe lamndo maa an Nulaaɗo, fii rewɓe ɓen e ko waɗɗii fee maɓɓe e dow maɓɓe, maaku: "Alla no Ɓannginannde on lamndal mon ngal, O Ɓanngina- na on kon ko janngetee e dow mooɗon ka Quraana fii ɓen alyatiimaaɓe rewɓe ɓe tammbitiɗon, ɓen ɓe on jonnataa kon ko Alla Farlani ɓe immorde e teŋe e ndonndi, on rerɗataa fii resugol ɓe hiɗon salora kadi goɗɗo goo resira ɓe miilegol jawle maɓe, himo Ɓannginana on kadi kon ko waɗɗii on e ɓen lo'iaaɓe jolta duuɓi'en fii no jonnitiron ɓe haqqee maɓɓe on ka ndonndi, O Haɗa on ñaamugol jawle maɓɓe ɗen, himo Ɓannginana on kadi wonnde no waɗɗii on daranagol alyatiimaaɓe ɓen nunɗal. Kala ko huuwuɗon e moƴƴere fii alyatiima en e woɗɓe goo, pellet, Alla no Anndi ɗum, O Yoɓitoyay on ɗum.

(128) Si debbo hulirii moodi mun ɓurnitaare e ɗuurnaare, bakkaatu fawaaki ɓe kamɓe ɗiɗo bakkaat nde ɓe moƴƴiŋtinira sulhu debbo on jippitotoo e haqqeeji makko goo wano nafaqqa maa mbalndi. Ko sulhu on ɓuri moƴƴannde ɓe cergal ngal, pittaali ɗin anndiraama nguddam, ɗi heewaa jippitaade e haqqee majji, haani ka resindirɓe ɓen ñawndata ngun ñawu ɗon e maɓɓe, ɓe elta pittaali maɓɓe ɗin e muññondiral e moƴƴinngol. Si on moƴƴinii on hulii Alla ; on ɗoftike Yamruyeeji Makko ɗin o woɗɗitike Haɗaaɗi Makko ɗin, pellet, Alla Laatike Humpitiiɗo ko golloton, huunde suuɗaaki Mo, O Yoɓitoyay on ɗum.

(129) Onon worɓe ɓen on waawataa nunɗirde mbaadi timmundi hakkunde rewɓe mon ɓen, hay si on rerɗii e ɗum ; ɗum ko sabu on maraa feere-mun, wata tun on ooño kala ooñannde e on mo on yiɗaa, tertoron mo wa yowaaɗo mo alaa moodi ko toppitoo mo. Si on moƴƴinii hakkunde mon on muññondirii hakkunde resindirɓe, on hulii Alla, pellet, Alla Laatike Haforoowo Hinnotooɗo on.

(130) Si resandirɓe ceertarii ceergal wollo ɓoorgu Alla yondina gooto e mum en fof e ɓural Makko jaacngal Alla seeraani wonde ko jaacɗo ɓural e yurmeende jom ñeeñal e yiilde fiyakuuji e hoddirde.

(131) Ko Alla Tun Woodani denndaangal ko woni ka kammuuli e ka leydi e laamagol ko woni hakkunde majji. Gomɗii Men Ahodii e yimɓe Defte ɓen, Men Ahodi kadi e mooɗon, wonnde : "Hulee Alla, ɗoftoɗon Yamirooje Makko reŋtoɗon e Haɗaaɗi Makko !". Si on firtii ahadi ndin, haray on lorree hoore-mon, Alla kan ko Galo Yonndinorɗo dewe mon, ko Kaŋko Jey kala ko woni ka kammuuli e ka leydi, ko O Yonndiniiɗo e kala tagu Makko ngun, ko O Yettiniiɗo e kala Sifaaji Makko e Kuuɗe Makko.

(132) Ko Alla Tun Heeranii jeygol kala ko woni ka kammuuli e ka leydi, Hannduɗo ɗofteede. Alla Yonii Fawtotooɗo Toppitoo kala fiyaake tagu Makko ngun.

(133) Si Mo Yiɗi, O Lannay fii mon, onon yo yimɓe, O Adda woɗɓe goo ko ɗoftotooɓe Mo ɓe yeddataa Mo. Alla Laatike Hattanɗo ɗum.

(134) Kala e mon tawɗo ko mbarjaari aduna ndin tun faalaa, yo o anndu Alla No Jogii mbarjaari aduna e laakara, yo o ɗaɓɓu ɗin ɗiɗi immorde ka Makko. Alla Laatike Naatike Nanoowo jeewte mon, Reenuɗo golle mon, O Yoɓitoyay on e ɗum.

(135) Ko onon yo gomɗimɓe Alla e Nulaaɗo, ñiiɓee e nunɗal, seedoɗon goonga, hay si tawii non ko e hoore-mon, maa e hoore jibimɓe on ɓen maa ɓadondiraaɓe mon ɓen. Wata ngalu maa baasal goɗɗo sakko on e seedagol ngol, tawde ko Alla Ɓuri Hanndude on baaso maaɗum galo. Wata on jokku mbeleeɗe ɗen ka seedagol haa ooñoɗon gaay e goonga kan. Si on waylii seedagol ngol on seedorike noone goo, maa on ɗuurnike e seedagol ngol ; haray pellet, Alla Laatike Humpitiiɗo ko golloton kon.

(136) Ko ono yo gomɗimɓe Alla, holle hiɗon gomɗini Alla e Nulaaɗo Makko on, e Qur'aanaare Jippiinde nden e Nulaaɗo Makko on, e Defte Jippinaaɗe ɗen e ɓeya Nulaaɗo adinooɓe mo. Kala yedduɗo Alla, e Malaa'ikaaɓe Makko ɓen, e Defte Makko ɗen, e Nulaaɓe Makko ɓen e Ñalande Darngal ; gomɗii haray o woɗɗondirii e laawol focciingol ngol.

(137) Pellet, ɓen yiltitotooɓe tuma kala e keeferaaku ɓaawo nde ɓe gomɗinnoo, refti ɓe maayde e ngun keeferaaku ; Alla Laatoraali Yawtanoowo ɓe junuubi wanaa kadi O Fewnoowo ɓe e laawol focciingol.

(138) An Nulaaɗo, welinir naafiqiiɓe ɓen, wonnde no woodani ɓe immorde ka Alla, lepte muusuɗe Ñalnde Darngal.

(139) Ɗen lepte maɓɓe, ko tawde ɓe jogitike heeferɓe ɓen yiɗɓe wallondirteeɓe ko wanaa gomɗimɓe ɓen, ɗum maɓɓe no haawnii ! E ɓe ɗaɓɓiray ɓe cemmbe e doole ko ɓe ɓamtora ?! Pellet, cemmbe e doole fow ko Alla Heeranii.

(140) Gomɗii Alla Jippinii e mooɗon onon muumini en, e ndee Qur'aanaare Teddunde wonnde : "Si on nanii Aayeeje Alla ɗen no yeddee jalkitee e jonnde, haray ko yo on immo ɗon haa nde ɓen ɗon fuɗɗitoyii yewtere goo nde wanaa yeddugol jalkita Aayeeje Alla ɗen, si on jooɗodii non e maɓɓe fewndo ka yeddta jalkita ɗon Aayeeje ɗen, haray on nanndii e maɓɓe e lunndagol Yamiroore Alla nden ; tawde on jaɓaali immagol e jonnde maɓɓe nden. Pellet, Alla ko Mooɓoyoowo naafiqiiɓe ɓen e heeferɓe ɓen fow ka yiite Jahannama Ñalnde Darngal.

(141) Ɓen habbittooɓe on bone maa moƴƴere, si on dañii polgal on heɓii konuheyri, ɓe wi'ana on : "E men wonndaano e mo'on, men tawdaa ko tawdaa ko tawdaɗon ?! Fii no ɓe heɓira geɓal, si heeferɓe ɓen heɓii geɓal, ɓe wi'ana ɓe : "E men toppitanooki on, men etii no fooliron men reeni on gomɗimɓe ɓen ?! Alla Ko Ñaawoyoowo hakkunde mo'on fow Ñalnde Darngal ; O Naada gomɗimɓe ɓen Aljanna, O Naada naafiqii ɓe ɓen ka ndenka ɓurka joltude ka nder yiite, Alla Waɗirantaa Heefer- ɓe ɓen Ɓural Makko ngal hujja e gomɗimɓe ɓen Ñalnde Darngal, si ko woni, O Waɗanay gomɗimɓe ɓen battane moƴƴe.

(142) Pellet, naafiqiiɓe ɓen hino janforo Alla hollirde islaam e suuɗde keefeeru, Kanko kadi O Yoɓitiray ɓe janfa maɓɓe sabu O reeni ƴiiƴe mum en wondude ko O anndi ko keefeeru mum en, O heblana ɓe lepte sattuɗe ka Laakara.Si ɓe immanike julde nden, ɓe immoray ngaameelo, ɓe jantotaako wondude e añde juulde nde woni faandaare mum en tan ko yeengo e mawnineede, ɓe cellintah ngam Alla, ɓe njantataaka Alla si wonah setta si ɓe haynii gomɗimɓe ɓen.

(143) Ɓen naafiqiiɓe no denngi-denndinan e weemre hakkunde ɗon, ɓe wonndaa e gomɗimɓe ɓen ɓe wonndaa e heeferɓe ɓen. Kala on mo Alla Majjini, a heɓantaa mo an Nulaaɗo, laawol no o feewira.

(144) Ko onon yo gomɗimɓe Alla e Nulaaɗo Makko on, wata on jogitor heeferɓe ɓen weldiiɓe suɓaaɓe e hoore gomɗimɓe. E on faalira ngal kuugal mon nde waɗanton Alla e dow mooɗon hujja ɓannguɗo mo hanndirayɗon lepte ?!

(145) Pellet, Alla Waɗoyay naafiqiiɓe ɓen ka ɓuri joltude ɗon e ndenka yiite Ñalnde Darngal, a heɓantaa ɓe non ballo duñanoowo ɓe ɗen lepte !

(146) Si wanaa ɓen tuubuɓe ruttii e Alla iwde e naafige, ɓe moƴƴini golle maɓɓe, ɓe jogitii ahadi Alla ndin ɓe laɓɓinani Alla golle maɓɓe ɗen. Ɓen siforoɓe ɗin sifaaji, ɓe wonndii e gomɗimɓe ɓen aduan e laakara. Arma Alla Yeɗa gomɗimɓe ɓen njoɓdi mawndi.

(147) Alla Haajaaka e leptugol on si on jaarnii Mo on gomɗinii Mo, si O Leptiray on ko junuubi mon ɗin. Si on moƴƴinii golle, on yettii Mo on gomɗinii Mo kene e gunndoo, alaa ko O Leptira on. Alla Laatike Jaarnoowo kala yettuɗo Neemaaji Makko ɗin, Annduɗo gomɗinal tagu Makko ngun, O Yoɓitoyay kala e golle mun ɗen.

(148) Alla yiɗaa feññinirgol bone on konngol, Himo Añi ɗum Kammbani ɗum, kono on tooñaaɗo, hino daganoo mo feññinirgol bone on konngol fii wullita- gol ko o tooñaa kon o yottoo, ko si o muññike non ɓuri moƴƴude. Alla Laatike Nanoowo konnguɗi mon, Annduɗo Annuyeeji mon, reŋtee e wowlugol ko boni maa faandorgol ɗum.

(149) Si on feññinirii konngol maa kuugal kala moƴƴere, maa on suuɗii nde maa on yaafanike on bonnuɗo e mo'on ; pellet, Alla Laatike Yaafotooɗo Hattanɗo, yo yaafagol ngol wonu jikku mon, belajo'o, Alla Yawtanay on.

(150) Pellet, ɓen wonuɓe yeddude Alla e Nulaaɓe Makko ɓen, hiɓe faalaa nde ɓe senndata hakkunde Alla e Nulaaɓe Makko ɓen ; nde ɓe gomɗiŋta Mo ɓe yedda Nulaaɓe ɓen, hiɓe wi'a : "Meɗen gomɗina yoga e Nulaaɓe ɓen men yedda yoga maɓɓe", hiɓe faalaa nde ɓe jogitorta hakkunde ngol yeddugol maɓɓe gomɗina ɗon, laawol daɗndatngol ɓe.

(151) Ɓen ɗon jokkuɓe ngol laawol, ko kamɓe woni heeferɓe ɓen tigiri ; tawde mo yeddii Nulaaɓe ɓen maa yoga emaɓɓe, haray o yeddii Alla e Nulaaɓe Makko ɓen. Men Hebilanii heeferɓe ɓen lepte hoy- nooje Ñalnde Darngal ; ɗum le ko fii ɓe townitanike gomɗingol Alla e Nulaaɓe Makko ɓen.

(152) Ɓen gomɗimɓe Alla ɓe bajjinɗini Mo, ɓe kafidaali goɗɗo goo, ɓe goongini Nulaaɓe Makko ɓen den- ndaangal, ɓe senndaali hakkunde gooto e maɓɓe wano heeferɓe ɓen gerdiri ; ɓen ɗon, arma Alla Okka ɓe njoɓdi Mawndi e ngal gomɗinal maɓɓe e golle maɓɓe moƴƴe. Alla Laatike Yaafotooɗo kala tuubuɗo e jeyaaɓe Makko ɓen, Hinnotooɗo ɓe.

(153) Alyahuuda no lamndo maa an Nulaaɗo, nde jippin- taa e dow maɓɓe Deftere immorde ka kammu won ɓe lamndornoo Muusaa. Ɗum ko maande e goon-ngugol maaɗa, wata a mawnin fii ɗum e maɓɓe, gomɗii adinooɓe ɓe lamndinoke Muusaa ko ɓuri ɗum mawnude ; ɓe lamndino mo nde o hollata ɓe Alla e kene pettan. Lepte ɗen faɗɗini ɓe, hooti Alla Wuurni ɓe, ɓe rewi ngaari ndin ko woori Alla ɓaawo nde Aayeeje Ɓannguɗe ɗen ari e maɓɓe tinndingol gootaagu Alla ngun. Hooti Men Yawtani ɓe Men Okki Muusaa hujja ɓannguɗo e yimɓe makko ɓen.

(154) Men Ɓamtiri senngo dow maɓɓe fello ngon sabu ahadi maɓɓe ndin no ɓe hunnira ndin, Men Wi'ani ɓe ɓaawo ɗum : "Naatiree Bayt al Maqdisi on ko on naayiiɓe", ɓe hucci ɓe naati, Men Wi'ani ɓe : "Wata on jaggitir ñalnde asewe nden yunngugol", haɗaali ɓe jaggiti ɓe yunngi, Men Nanngi e maɓɓe ahadi tiiɗundi, ɓe firti ahadi ndin.

(155) Men Raɗori ɓe e Yurmeende Amen nden sabu ko ɓe firti kon ahadi maɓɓe ndin, e ko ɓe yeddi kon Aayeeje Alla ɗen, e ko ɓe suusi kon warude Annabaaɓe ɓen e ko ɓe wi'ani ko Muhammadu (yo o his) : "Ɓerɗe amen ɗen ko sokiiɗe, ɗe fahmataa ko wowlataa", tawi non ɓe fenay, si ko woni, Alla Notii e ɓerɗe maɓɓe ɗen, ɗe nafitortaa moƴƴere ɓe gomɗintaa si wanaa seeɗa, ɗum le nafataa ɓe.

(156) Men Huɗiri ɓe kadi sabu keeferaaku maɓɓe ngun, e ko ɓe tukkiri kon Maryama (yo o his) jeeno fenannde mawnde.

(157) Men Huɗiri ɓe mantorgol ɓe fenaande wi'a : Menen men warii Almasiihu on, Iisaa ɓiɗɗo Maryama, Nulaaɗo Alla on". Ɓe warano mo non, men fempaano mo wano ɓe nodditorta ɗum, si ko woni, ko gorko mo Alla Nanndini e Iisaa ɓe wari ɓe fempi, ɓe sikki ɓe warii Iisaa. Ɓen nodditii ɓe warugol Iisaa ka Alyahuudaaɓe e ɓen Annasaaraaɓe jonnituɓe Iisaa Alyahuuda en, ɓe fow ɓe wonii sikkitaare fii makko, ɓe alaa anndal e fii makko, ko sikke tun ɓe jokki, sikke ɗen non duncataa hay huunde e goo-nga kan. Ɓe waraali Iisaa, ɓe fempaali mo pellet.

(158) Si ko woni, Alla Daɗnduno mo bone maɓɓe on, O Ɓatiri mo faade ka Makko. Alla Laatike Fooluɗo e Laamateeri Mun, Ñeeñuɗo e Toppitagol Mun Ñaa- wooje e Sari'aaji Makko.

(159) Alaa hay e gooto e yimɓe Defte ɓen, si wanaa o gomɗonay Iisaa (yo o his) tuma o jippoytoo ado maayde makko nden ka jamaanu sakkitoru. Ñalnde Darngal non, Iisaa wonoyay seeditotooɗo e golle maɓɓe ɗen ; hakkunde ko hawri e ko lunndii sari'a on.

(160) Ko sabu tooñe Alyahuuda ɗen, Men toŋirani ɓe yoga e ñaameteeji laaɓuɗi daganinooɗi ɓe, Men Harminani ɓe kala jom feɗaandu, Men Harminani ɓe ka na'i e ka dammi ; ɓellere majji on si wanaa kon ko roondii ɗum ɓabbe majji on, kadi ko sabu sakkagol ɓe ko'e maɓɓe sakkoo woɗɓe goo e laawol Alla ngol haa ɗum woni jikku maɓɓe.

(161) E sabu gollugol ɓe e ribaa on ɓaawo nde Alla Haɗi ɓe e ɗum, e sabu ñaamugol ɓe jawle yimɓe ɓen ko aldaa e goonga. Men Hebilanii yedduɓe ɓen e maɓɓe lepte muusuɗe.

(162) Kono ɓen Alyahuudaaɓe tutiiɓe e ganndal, e ɓen gomɗimɓe, hiɓe goongina nden Al Qur'aanaare nden Alla Jippini e maaɗa, an Nulaaɗo, e ɗen Defte Jippinaaɗe e Nulaaɓe adinooɓe ma ; wano Tawreeta e Linjiila, hiɓe ñiiɓna julde nden, ɓe totta zakka on, ɓe goongina wonnde Alla ko Bajjo Mo kafidetaake, ɓe goongina fii Darngal ; ɓen ɗon, arma Men Okka ɓe njoɓdi mawndi.

(163) Menen Men Wahyinii e maaɗa an Nulaaɗo, wano Men Wahyinirnoo e Annabaaɓe ɓen ado maaɗa, wanaa e maa ɗum fuɗɗori. Men Wahyiri- no faade Nuuhu, Men Wahyini kadi faade e ɓen Annabaaɓe arnooɓe caggal Makko, Men Wahyini faade e Ibraahiima, e ɓiɗɓe makko ɓen ɗiɗo : Ismaa'iila e Ishaaqa, e faade e Yaaquuba ɓiɗɗo Ishaaqa, e Asbaati'en (ɓen woni jeyanooɓe e leƴƴi banii-israa'iila'en ɗin sappo e ɗiɗi ka ɓiɗɓe Yaaquuba jom-kisiee). Men Okki Daawuuda Deftere Jabuura nden.

(164) Nulaaɓe Amen goo, Men Qissanike ma fii maɓɓe ka Qu'raana, woɗɓe goo, Men Qissanaaki ma fii maɓɓe ; Men Acciri ɗum hikma. Alla Yewtidii e Muusaa ka Annabaaku -ko aldaa e heedo- yewtere haqiiqa hawrannde Seniiɗo On, teddungal wonan- nde Muusa.

(165) Men Nuliriiɓe wewlinirgol mbarjaari teddundi immorde ka Alla, e jertingol yeddooɓe ɓen hulɓinira ɓe lepte muusuɗe fii wata hujja laatano yimɓe ɓen e hoore Alla ɓaawo nde O Nuli Nulaaɓe ɓen. Alla Laatike Fooluɗo e Laamu Makko, Ñeeñuɗo e Ñaawoore Makko.

(166) Si Alyahuuda'en yeddii ma, pellet, Alla Kan no Goongini kon ko O Jippini e maaɗa immorde e Al Qur'aana, an Nulaaɗo. O JippiniI e mayre Anndal Makko ngal O Faandii Ƴelliŋtinnde Jeyaaɓe Makko ɓen, e kon ko O Yiɗi O Yarlii, maa O kon ko O Añi O Salii. Malaa'ikaaɓe ɓen no seeditoo wonndude e Seedee Alla On goongude kon ko addu-ɗaa. Alla non Yonii Seedee.

(167) Pellet, ɓen yedduɓe Annabaaku maaɗa, ɓe palii yimɓe ɓen gaay e lislaamu on, gomɗii ɓe majjirii goonga kan majjere woɗɗude.

(168) Pellet, ɓen yedduɓe Alla e Nulaaɗo Makko on, ɓe tooñiri pittaali maɓɓe ɗin heddagol e keeferaaku, Alla Wonaali Yawtanoowo ɓe faale maɓɓe hedda- gol e keeferaaku, wanaa nde O Fewnata ɓe faade e laawol daɗirngol lepte Makko ɗen.

(169) Si wanaa ngol laawol naadayngol Jahannama, ko ɓe luttinteeɓe ton poomaa. Ɗum ɗon laatike newanii ɗum Alla, hay huunde O Ronkataa.

(170) Ko onon yo yimɓe ! Gomɗii Nulaaɗo Muhammadu (jom-kisiyee) addanii on peewal e diina goonga immorde ka Alla Toowuɗo On, gomɗinee kon ko o addani on heɓon moƴƴere aduna e laakara. Si on yeddii Alla, anndde pellet, Ko O Yonndiniiɗo e gomɗinal mon, keeferaaku mon lorrataa Mo, Ko Kanko Woodani laamu kala ko woni ka kammuuli e ka leydi e ko woni hakkunde majji. Alla Laatike Anndu on hannduɗo e peewal O Newinana mo ngal, O Majjina on mo haanduɗo e maggal, Ñeeñu- ɗo e Daalol Makko e Golle Makko e Sari'a Makko e Kattal Makko.

(171) Maaku an Nulaaɗo, wi'anaa Annasaara'en yimɓe Linjiila : "Wata on fantin ka diina mon, wata on wowlu e hoore Alla fii Annabi Iisaa si wanaa goonaga kan. Pellet, Mema-sella Iisaa ɓiɗɗo Maryama on, ko Nulaaɗo Alla mo O Nuliri goonga, O Tagirii mo Daalol Makko ngol O Nuliri Jibriilu (yo o his) faade e Maryam, ngol woni : Laato, O Laatii. Ɗum ko wuttaandu ndu Alla Nuliri Jibriilu yo wuttu. Awa gomɗinee Alla e Nulaaɓe Makko ɓen dennda-ngal hara on senndaali ɓe, wata on wi'u : "Reweteeɗi ɗin ko tati", haɗitee gaay e kan haala fenaande ; ko ɗum ɓuri moƴƴannde on aduna e laakara. Anndee pellet, Alla ko Reweteeɗo Gooto, Seniiɗo gaay e kafideede e ɓiɗɗo ! Ko O Galo. Ko Kanko Woodani laamateeri kammuuli ɗin e leydi ndin e ko woni e majji. Alla Yonii Hoolorɗo.

(172) Mema-sella ɓiɗɗo Maryama on salataa o haɗitaaki nde o laatotoo jeyaaɗo Alla, wanaa Malaa'ikaaɓe ɓe Ɓaɗtinani mo ɓen. Honno jogitorton Iisaa rewe- teeɗo ?! Ko honno sirkooɓe ɓen kadi jogitorta Malaa'ikaaɓe ɓen reweteeɗi ?! Kala non nefinanii- ɗo rewugol Alla ngol, o townitanii ɗum, pellet, Alla Mooɓitoyay ɓe denndaangal faade ka Makko Ñalnde Darngal, O Yoɓita kala e ko hanndi kon.

(173) Si tawii ko ɓen gomɗimɓe Alla e Nulaaɓe Makko ɓen, ɓe golli golle moƴƴe e hoore no sari'a on yami- yamriri non, arma O Okka ɓe baraaji golle maɓɓe ɗen O Ɓeydana ɓe immorde e Ɓural Makko ngal. Ɓeya townitiiɓe e rewugol Mo ɗoftoo Mo, O Leptay ɓe lepte muusuɗe, ɓe heɓoytaa gaanin Alla, giɗo nafoowo ɓe, wanaa ballo duñanoowo ɓe lorra.

(174) Ko onon yo yimɓe ! Gomɗii hujja arii e mooɗon immorde ka Joomi mon ; on le ko Muhammadu (jom kisiyee), Men Jippinii e mooɗon ndaygu ɓanngu ngu ; ngun woni ndee Al Qur'aanaare.

(175) Si tawii ko ɓen gomɗimɓe Alla ɓe jogitii Alquraana Jippinaande nden e Annabaajo maɓɓe on, arma Alla Yumee ɓe, O Naada ɓe Aljanna, O Ɓeydana ɓe njoɓdi e darja, O Fewnira ɓe laawol focciingol ; ngol woni laawol Aljanna ngol.

(176) Hiɓe faltino maa an Nulaaɗo fii rona-jala -ko on woni maayɗo mo accaa baaba e ɓiɗɗo- Maaku : "Alla no Ɓannginannde on ñaawoore mun : si goɗɗo maayii o accaali baaba e ɓiɗɗo, hara himo mari banndiraawo debbo neene gooto maa baaba gooto, hino woodani on banndiraawo makko geɓal feccere jawdi ndin- gorko neene gootoojo maayɗo on maa baaba gootoojo makko ronata si owondaa e ronoowo-. Si banndiraaɓe rewɓe maayɗo on laatike ɗiɗo maa ko ɓuri, ɓe roniday tataɓe ɗiɗi. Si neene gootooɓe maa baaba gootooɓe maayɗo on jillii worɓe e rewɓe, gorko on ronay geɓal rewɓe ɗiɗo. Alla no Ɓannginannde on ñaawoore rona-jala e woɗɓe goo ka ndonndi, fii wata fii mun majjitor on. Alla Laatike Annduɗo kala huunde".