7 - Al-A'raaf ()

|

(1) Yeewtere sugu mun yawtii ka arannde cortewol Baqarah.

(2) Alqur'aanaare Teddunde nden, ko Deftere Jippinaande e maaɗa -an Nulaaɗo- Wata ɓitteende fii mayre wonu ka ɓernde maa ; Alla Jippiniriinde e maaɗa fii jertinirgol nde yimɓe ɓen, ñiiɓiniraande hujja, e fii yo a waajornde gomɗimɓe ɓen ; ko ɓen nafitorta waaju.

(3) Jokkee onon ɓee yimɓe, Deftere nde Joomi mon Jippini e mooɗon e sunna Annabiijo mon on, wata on jokku mbeleeɗe ɓen ɓe sikkoton ko weldiiɓe mo'on -immorde e seytaaneeji maa ruuɗinkiniiɓe- Kono fanɗii ko waajitotoɗon ; tawde si on waajitino, on ɓurnataano goɗɗum goo e goonga kan, on jokkayno ko Nulaaɗo mon on addani on kon, gollitiron ɗum, hawkon ko lunndii ɗum.

(4) Ɗuuɗi e ca'e ɗe Men halkiri lepte Amen! Ɓaawo nde ɓe haɓɓitii e keeferaaku maɓɓe, Men Jppini lepte Amen ɗen e maɓɓe fewndo ka ɓe welsindii jemma maa ñalorma, ɓe waawaano yiltude ɗen e maɓɓe, reweteeɗi maɓɓe ɗin kadi nafaano ɓe e ɗum.

(5) Ɓaawo lepte ɗen arii e maɓɓe, ɓe waɗaano si wanaa qirritagol e ko'e maɓɓe, wonnde ɓe tooñirno yeddugol Alla.

(6) Ma Men Lamnditoyo Ñalnde Darngal, mofte ɗe Men Nulunoo ɗen e mun Nulaaɓe fii ko ɓe jaabitinoo Nulaaɓe ɓen, Ma Men Lamnditoyo kadi Nulaaɓe ɓen si ɓe yottinnno Nule ɗen e si tawii ɓe mofte maɓɓe ɗen jaabitino ɓe.

(7) Ma Men Fillanoyor tagu ngun fow golle maɓɓe ɗen aduna, e hoore ganndal Amen ; tawde gomɗii Meɗen Anndunoo ɗum, huunde e mun wirnaaki Men, Men wonaano kadi welsindiiɓe e kala waqtu.

(8) Manndake ɗen Ñalnde Darngal, ko e nunɗal ɗe manndikirtee wanaa tooñe. kala mo manndake mun moƴƴi ɗen teddi ɓuri bonɗi ɗin, ko ɓen ɗon woni maloyteeɓe ɓen.

(9) Kala mo manndake mon moƴƴi ɗen foygitii ɓuri bonɗi makko ɗin, ko ɓen ɗon woni sooyinirɓe pittaali mun ɗin halkagol Ñalnde Darngal, sabu ko ɓe yeddaynoo Aayeeje Alla ɗen.

(10) Gomɗii Men Newinanii on -onon ɓiɗɓe Aadama ɓen- ka leydi. Men Waɗani on nguuree e mayri. Tawi ko yettugol Alla tun habboraɗon, kono fanɗii ko yettoton.

(11) Gomɗii Men Tagii baaba mon Aadama, hooti Men Mbaadiniri mo ko ɓuri moƴƴude e mbaadi, hooti Men Yamiri Mala'ik'en sujjirangol mo teddungal, ɓe ɗoftii ɓe sujji, si wanaa Ibliisa, o salora sujjungol towonitaare.

(12) Alla Feliri mo Daalugol :"Ko honɗum haɗu-maa sujjangol Aadama nde Mi Yamir-maa?" Ibliisa jaabii Joomi mun : "Ko tawde miɗo ɓuri mo : A Tagii lam immorde e Yiite, A Tagii mo kanko immorde e loopal ; ko Yiite non ɓuri loopal teddude".

(13) Alla Daalani mo : "Jippo ka Aljana ton, haananaama nde townitotoɗaa ton ; sabu ko galle laaɓuɓe non. A daganaakima wonnde ton, an Ibliisaa, ko a jeyaaɗo e jaasuɓe ɓen, hay si tawii non a sikkee hiɗa teddi ɓuri Aadama".

(14) Ibliisa wi'i : "Joomi, Nennitanam haa ñalnde ɓe immintintee, fii no bewinira kala mo mi waawi bewinnde e yimɓe ɓen".

(15) Alla Daalani mo: "An Ibliisa, ko a jeyaaɗo e nennitanteeɓe Muuyanaaɓe maayde ñalnde allaadu ndun wuttetee ka arannde ; maaydaa e tagu ngun fow, heddoo Alla tun".

(16) Ibliisa wi'i : "Sabu ko majjinirɗaa lam kon ronnkugol sujjannde Aadama, ma mi jooɗanor ɓiɗɓe Aadama ɓen ka laawol Maa focciingol ; fii no mi murtinira ɓe, wano Majjinirɗaa lam e sujjangol baaba maɓɓe Aadama.

(17) Refti mi ardiranoyay ɓe nokku fow : mi ruuɗina ɓe laakara, mi rerɗina ɓe aduna, mi bugoo jiɓi-liɓi e maɓɓe, mi cuɗana ɓe tuuyo. A tawataa An Joomi, ko ɓuri heewude e maɓɓe no yetta Maa ; sabu ko ɓe ɗoftotoo lam kon e yeddugol".

(18) Alla Daalani mo : "Yaltu ka Aljanna -yo Ibliisa-, ko a ŋiñaaɗo raɗaaɗo e yurmeende Alla. Ko ma Mi hebbiniroye Jahannama Ñalnde Darngal, e kala ɗoftiiɗo ma o yeddi Lam e maɓɓe".

(19) Alla Daalani Aadama : "Ko an yo Aadama, hoɗu an e ɓeyngu maa Hawwa' ka Aljanna, ñaamon kala laaɓuɗi ko yiɗu-ɗon ton ; wata tun on ñaamu ngal ɗoo leggal (ngal Alla Toɗɗaninoo ɓe) ; sabu si on ñaamii e maggal ɓaawo Mi haɗude on, on laatoto e yawtuɓe keeri Alla ɗin".

(20) Ibliisa yeewti ɓe konngol newiingol ; fii yo o feññinan ɓe ko suuɗaa e maɓɓe e awraaji maɓɓe, o wi'ani ɓe : "Joomi mon haɗiraali ñaamugol e ngal leggal, si wanaa fii wata on wonu Malaa'ika maa wonon duumotooɓe ka Aljanna".

(21) O woondani ɓe Alla : "Min ko mi laaɓanooɓe on -an Aadama e Hawwaa".

(22) O jippiniri fii maɓɓe hodugol ɓe janfoo. Nde ɓe ñaamunoo e leggal ngal, awraaji maɓɓe ɗin feeñi ɓe, ɓe waɗti surritorde kaaki Aljanna ɗin. Joomi maɓɓe noddi ɓe : "E Mi haɗaano on ñaamugol e ngal leggal, Mi wi'ani on wonnde : Pellet, seytaane ko gaño mon ɓannguɗo?!".

(23) Aadama e Hawwaa wi'idi : "Joomi amen, men tooñirii ko'e amen faggitagol ko Haɗuɗaa men e ñaamugol ngal leggal, si A haforanaali men junuubi amen yurmeɗaa men, pellet, men jeydete e sooyuɓe aduna e laakara ɓen".

(24) Alla Daalani Aadama e Hawwaa e Ibliisa : "Jippee ka leydi, yoga e mon wonoyay ayɓe yoga. Hino woodani on ka leydi ton nokku ñiiɓirɗo haa saa'i anndaaɗo, e dakmitagol ton haa e lajal innaangal".

(25) Alla Daalani Aadama e Hawwaa e Jurriyaaji maɓɓe ɗin : "Ko ka leydi ton wuuroton yeru ko Alla Hoddirani on kon, ko e mayri kadi maayoton surre-ɗon, ko e ɗen genaale kadi immintinte-ɗon".

(26) Ko onon yo ɓiɗɓe Aadama! Gomɗii Men Waɗanii on conci surrirɗi awraaji mon, e conci cuɗinorɗi hakkunde yimɓe, e conci kulol -ɗin woni ɗoftagol Alla woɗɗitoo haɗaaɗi Makko- ɓuri moƴƴude e dii conci ɓorneteeɗi ɗin. Ko jantaa ɗoo kon, ko jeyaaɗum e Aayeeje Alla tinndiɗe Kattal Makko. Belajo'o, on waajitoto e neemaaji Makko ɗin, yetton Mo.

(27) Ko onon yo ɓiɗɓe Aadama! Wata seytaane hodir on cuɗirangol on tertagol ɓoornaade conci surrayɗi awraaji mon maa tertagol conci kulol. Gomɗii o hodiriino baabiraaɓe mon ɓen ñaamugol leggal haa ɓe ɗum woni sabu ɓe yaltinaa ka Aljanna, awraaji maɓɓe ɗin feeñi. Pellet, seytaane e gorol mun, hino reeni on e nokku ka on reenaa ɓe ; on haanii rentaade e maɓɓe. Menen Men waɗii seytaaneeji ɗin weldiiɗi ɓen ɓe gomɗintaa Alla. Gomɗinooɓe golla moƴƴu ɓen kan, o heɓantaa ɓe laawol.

(28) Si sirkooɓe ɓen faggitike pankare -wano wanngagol ka Kaaba ko ɓe ɓoorii ɓe ekn- ɓe ngantinoray wonnde ɓe tawru ɗum baabiraaɓe maɓɓe ɓen, e wonnde ko Alla yamiri ɓe ɗum. Jaabo ɓe an Muhammadu : "Pellet, Alla yamirtaa pankare, ko hono noddirton ɗum e Makko? E onon ɓee sirkooɓe, on wowlay fefindoɗon fenaande e hoore Alla ko on anndaa?!"

(29) An Muhammadu, maakan ɓee sirkooɓe : "Joomi am ko nunɗal Yamiri, wanaa pankare e ŋiñere. O Yamirii nde laɓɓinanton Mo dewe ɗen fow ; teŋtinii tuma juuloton, e nde tororto Mo laɓɓinangol Mo dewal ngal. Ko wano O Tagiri on non ka arannde O Rutirta on wuurɓe e laawol goo. Hattanɗo Tagugol on ko Hattanɗo Fuɗɗitorgol on ummital".

(30) Gomɗii Alla Waɗii yimɓe ɓen feddeeji ɗiɗi : fedde goo O fewni, ndeya fedde O waɗɗini majjere nden e maɓɓe. Tawde ɓe jogitorii seytaaneeji ɗin waliyaaɓe gaanin Alla, kamɓe hiɓe sikka ko ɓe feewuɓe e laawol focciingol ngol.

(31) Ko onon yo ɓiɗɓe Aadama, ɓornee ko surrata awraaji mon, cuɗinoron conci laaɓuɗi tuma kala juuloton wanngoɗon. Ñaamee yaron ko yiɗuɗon e laaɓuɗi ɗi Alla Daginani on, wata on fantin e ɗum. Pellet, Kanko O yiɗaa fantinooɓe ɓurnita ɓen.

(32) Maaku an Nulaaɗo, jaaboɗaa ɓee sirkooɓe harminooɓe kon ko Alla Dagini immorde e conci e laaɓuɗi ɗin ka ñaameteeji ekn : "Ko hommbo harminani on conci mon cuɗinorɗi ɗin? E laaɓuɗi ɗin ka ñaametee e ka njaram e kala ko Alla Arsiki on?" Maaku : "Ɗin laaɓuɗi ko gomɗimɓe ɓen woodani aduna, hay si woɗɓe goo hawtiiɗi e maɓɓe, kono ko ɗi heerantooɗi ɓe Ñalnde Darngal, keefeero kafidoytaa e maɓɓe ; tawde ɓen no harminanna Aljanna". Ko woni nii Men Fensitirta Aayeeje ɗen, wonannde yimɓe andooɓe nafitora.

(33) Maakan ɓee sirkooɓe harminooɓe ko Alla Dagini : "Anndee ko Alla Harmini e jeyaaɓe ɓen : ko pankare -ko feeñi e majje e ko suuɗii-, e kala geddi, e jaggitirgol e yimɓe ɓen hoore tooñe, e nde sirkanton Alla e huunde nde o alanaa ɗum hujja, e wowlugol e Inɗe Alla ɗen e Sifaaji e sariyaaji Makko ɗin ko aldaa e ganndal".

(34) Hino woodani kala fedde e yiirde lajal happaangal. Si lajal maɓɓe ngal arii, ɓe nennitantaake ko foti e fanɗude, ɓe ardinantaake kadi.

(35) Ko onon yo ɓiɗɓe Aadama! Si Nulaaɓe jeyaaɓe e mo'on arii on immorde e Am, hiɓe janngana on Defte ɗe Mi Jippini e maɓɓe, haray ɗoftee ɓe, jokkon ko ɓe addi kon. Ɓen Huloyay ɓe Alla ɓe moƴƴina golle maɓɓe, kulol alanaa ɓe Ñalnde Darngal, wanaa kamɓe kadi sunoytoo fii ko feƴƴiriɓe e aduna.

(36) Ɓen yedduɓe non ɓe fenni Aayeeje Amen ɗen, ɓe salii ɗe gomɗinnde, ɓe townitanii ɗe ɓe salii gollitirde ko Nulaaɓe maɓɓe addani ɓe, ko ɓen woni yimɓe Yiite ɓen, kamɓe ko ɓe luttooɓe e magge poomaa.

(37) Alaa ɓurɗo tooñude wa on fefindiiɗo fenaande baki e Alla, maa o fenni Aayeeje Makko ɗen. Ɓen siforiiɓe ɗin sifaaji, ɓe heɓay geɓal maɓɓe ngal aduna ngal ɓe winndanaa ka Alluwal reenaangal ; haa si Malaa'ikaajo waroowo on arii ɓe fii ƴettitugol pittaali maɓɓe ɗin, ɓe felira ɓe wi'angol ɓe : "Ko honto ɗin ɗi rewaynoɗon gaanin Alla woni?!" Noddee ɗi fii ko faaboo on. Sirkooɓe ɓen jaaboo : "Ɗin reweteeɗi majjirii men". Ɓe seeditoo e ko'e maɓɓe, wonnde ɓe laatino yedduɓe. Kono ngol seeditagol yananee ko hujja tun wonata e maɓɓe, wanaa fii si nafay ɓe.

(38) Malaa'ikaaɓe ɓen wi'ana ɓe : "Naatee onon sirkooɓe ɓen on denndaandal e moftaaji, gomɗii adinooɓe on e keeferaaku e majjere immorde e jinna e yimɓe yawtii ka nder Yiite". Tuma kala nde mofte naati ton, ɗe huɗa banndam majje adiiɗe naatugol. Haa si ɓe tawtindirii nder ton ɓe fow maɓɓe, sakkitiiɓe maɓɓe naatugol ɓen wi'ana adiiɓe maɓɓe ɓen : "Joomi amen! Ko ɓee mawɓe majjini men e laawol peewal ngol, leptirɓe cowanɗe ko ɓe cuɗirani men kon majjere nden". Alla Daalana ɓe : "Hino woodani fedde kala e mo'on geɓal sowre e lepte ɗen, ko woni tun, on anndaa ɗum".

(39) Mawɓe maɓɓe jokkanooɓe ɓen wi'ana jokkunooɓe ɓen : "Alanaa on -onon ɓee jokkuɓe men- ɓural e dow amen, ngal hoynirante ɗon lepte ɗen, ko golle mon ɗe faggitiɗon ɗen ndaaretee, nganto alanaa on e jokkugol meere, meeɗiree lepte ɗen no men meeɗiri ɗe, sabu kon ko faggitiɗon e geddi".

(40) Pellet, ɓen fennuɓe Aayeeje Amen ɓannguɗe ɗen, e mawnintinaniiɗe dotaade be pibtii kala moyyere, dame kammuuli ɗin udditantaake golle maɓɓe ɗen sabu keeferaaku maɓɓe ngun, wanaa kadi pittaali maɓɓe ɗin si ɓe maayii, ɓe naatataa kadi Aljanna haa ngelooba -no mawniri- naata e wuddere meselal, ɗum le gasataa. Ko sifa ndii njoɓdi Men yoɓata bakkondimɓe ɓen.

(41) Hino woodani ɓee fennooɓe townitoo ka Jahannama ton, ndaɗɗudi hibe wertandi, hino e senndo dow maɓɓe kadi kippoodi Yiite. Ko wano ndii njoɓdi Men yoɓata yawtirɓe keeri Alla ɗin yeddugl ɗuurnoo.

(42) Ɓen gomɗimɓe Joomi maɓɓe ɓe golli golle moƴƴe - Alla fawaa wonkii ko ki waawataa- Ko ɓen ɗon woni yimɓe Aljanna : kamɓe ko ɓe duumotooɓe ton poomaa.

(43) Hino jeyaa e neemaaji maɓɓe ɗin ka Aljanna, tawde Alla ɓooray e ɓerɗe maɓɓe ɗen konnaagu, O ilina canɗi ɗin senngo ley maɓɓe, ɓe qirritoo neema Alla on ɓe wi'a : "Men yettii Alla fewnuɗo men e golle moƴƴe ɗe men dañiri oo martaba, men feewataano si wanaa Alla fewni men. Gomɗii Nulaaɓe Joomi amen ɓen addii goonga ka sikke alaa e mu'un, ɓe goongi ka fodoore e ka kammbaa". Ɓe noddoyee, si ko woni : "On ɗon mooɗon Aljanna mo Nulaaɓe mon ɓen humpitunoo on aduna, Alla yeɗirii on mo, sabu ko laatinoɗon hiɗon golla e moƴƴuɗi yamiraaɗi, te ko yeesa Alla tan faalanadon heen".

(44) Ñiiɓuɓe Aljanna ɓen noddi ñiiɓuɓe Yiite ɓen, si ko woni : "Menen men tawii ko Joomi amen fodi men kon Aljanna ko goonga ; men naatii Aljanna. Hara onon kadi heeferɓe ɓen on tawii ko Joomi mon fodi on kon Yiite ko goonga?" Heeferɓe ɓen wi'a : "Eyyo, men tawii Yiite nge Alla fodi men ngen ko goonga". Noddoowo nodda hakkunde maɓɓe nde Alla huɗata tooñooɓe ɓen ; tawde ɓe udditanaama dame yurmeende Alla nden ɓe ɗuurnii ka aduna.

(45) Ɓen tooñooɓe, ko ɓen woni sakkotonooɓe gaay e laawol Alla ngol, ɓe etoo no woɗɓe goo ɗuurnora ngo, ɓe ɗaɓɓa laawol goonga ngol ooñorde ka yimɓe selira, kamɓe kadi ko ɓe yedduɓe laakara, be hebanaaki laakara.

(46) Heedo no hakkunde ɗii feddeeji ɗiɗi -yimɓe Aljanna e yimɓe Yiite- : tulde toowunde no wi'aa : "al A'raaf". Worɓe kadi hino e nden tulde, moƴƴi maɓɓe e bonɗi maɓɓe no fota, ɓen no annditira yimɓe Aljanna ɓen maandeeji maɓɓe -wano jalɓugol geece-, hiɓe annditira kadi yimɓe Yiite ngen maandeeji maɓɓe -wano niɓɓitugol-. Ɓen worɓe ɗon nodda yimɓe Aljanna ɓen teddinirgol ɓe wi'ugol : "Kisiyee woni e mon". Yimɓe Aljanna ɓen non naataali taho, kono hiɓe tamƴinii naatirgol yurmeende Alla nden.

(47) Si giiɗe yimɓe tulde La'raafi ɓen fewtiniraama e yimɓe Yiite ɓen, ɓe tinii lepte tiiɗuɗe ko ɓen woni e mun, ɓe toroo Alla ɓe wi'a : "Joomi amen! Wata a waɗtidu men e tooñirɓe yeddugol sirkana Maa".

(48) Yimɓe La'raafi ɓen noddi yimɓe Yiite ɓen, hiɓe anndira ɓen maandeeji maɓɓe niɓɓitugol geece, ɓe wi'ana ɓen : "Nafaali on mooɓugol on jawle e worɓe, nafaali on kadi ɗuurnagol goonga kan townitoo!".

(49) Alla felira heeferɓe ɓen wi'angol ɓe : "E ko ɓee ɗoo woondirnoɗon wonnde Alla memintaa ɓe yurmeende Makko nden?!" O Daalani gomɗimɓe ɓen : "Onon naatee Aljanna! Kulol alanaa on, wanaa onon kadi woni sonoytooɓe e fii ko feƴƴi e neemaaji aduna.

(50) Yimɓe Yiite ɓen noddi yimɓe Aljanna ɓen ɗaɓɓirgol ɓen wi'a: "Yuppanee men ndiyam -yo yimɓe Aljanna-, maa kon ko Alla arsiki on e ñaametee". Yimɓe Aljanna ɓen jaaboo : "Pellet, Alla harminii ɗin ɗiɗi e heeferɓe ɓen, men waawaa faaborde on ko Alla harmini e mon".

(51) Ko ɓen heeferɓe woni jogitoriiɓe diina mun kan jalnori e fijindaaru, nguurndam aduna e cuɗaari mun hodi ɓe. Ñalnde Darngal non, Alla yejjitiray ɓe O accida ɓe e lepte, wano ɓe yejjitirnoo hawrugol e ndee Ñalaande Darngal, ɓe salii hebilanaade nden, e sabu ko ɓe yeddaynoo kon Aayeeje Alla ɗen e hoore hiɓe anndi ko ɗe goonga.

(52) Gomɗii Men addanii ɓe ndee Qur'aanaare Jippinaande e Muhammadu (jom-kisiyee), Men fensiti nde e dow anndal Amen, ko nde fewnaynde gomɗimɓe ɓen e laawol goonga, e yurmeende maɓɓe ko nde yowondiri e moƴƴere aduna e laakara.

(53) Heeferɓe ɓen habbaaki si wanaa battane lepte muusuɗe ɗe ɓe humpitaa fii mun laatotoo laakara. Ñalnde ɗum hewti, ko gomɗimɓe ɓen humpitaa fii mun kon e mbarjaari kadi hewti, ɓen yejjitunooɓe Alqur'aana ka aduna wi'oyay : "Gomɗii Nulaaɓe Joomi amen ɓen ardii e goonga, sikke alaa ko immori ka Alla. Hara nun men heɓayno tefanooɓe men ka Alla fii lepte ɗen, maa men ruttee aduna fii no men gollira golle moƴƴe daɗndayɗe men lepte". Gomɗii ɓee heeferɓe hayrinii wonkiiji maɓɓe yollugol ɗi halkaare sabu yeddugol maɓɓe, kon kon ɓe rewaynoo gaanin Alla kadi wirnike majjirii ɓe, ɗum nafaali ɓe.

(54) Pellet, Joomi mon onon ɓee yimɓe, ko Alla Taguɗo kammuuli ɗin e leydi ndin e nder balɗe jeegoo, refti O Toowi O Fotondiri Kanko Seniiɗo on ka hoore Arsi no en anndiraa. Himo hippira niwre jemma nden ndaygu ñalorma ngun, O hippira non ndaygu ñalorma ngun niwre jemma nden ; ɗin ɗiɗi kala no ɗaɓɓindira yaccagol. O Tagi kadi naange ngen e kammu ngun, O Tagi koode ɗen. Faamee, ko Alla tun tagu ngun heeranii, ko hommbo tagata ko woori Mo?! Ko Kanko tun yamiroore nden woodani, Siforiiɗo Mawngu e Timmugol, Jeyɗo Winndere nden.

(55) Onon ɓee gomɗimɓe, noddiree Joomi mon yankinaare e gunndoo, laɓɓinanon Mo toraare nden ko jillaa e yiingo maa kadidugol Mo goɗɗum goo ka toraare. Pellet, Kanko O Yiɗaa ɓen yawtooɓe keeri Makko ɗin ka du'agol ; wano kafidugol Mo goɗɗum goo ka du'aa, golle sirkooɓe ɓen, ko ɗum ɓuri mawnude e yawtugol keeri Makko ɗin.

(56) Wata on bonnir ka leydi faggitagol geddi ɓaawo nde Alla Moƴƴiniri ndi immingol Nulaaɓe (yo ɓe his), e hebbinirgol ndi ɗoftagol Mo Kanko tun. Tororee Mo Kanko tun hulugol lepte Makko ɗen tamƴinoo moƴƴere Makko nden. Pellet, yumeende Joomi maa nden no ɓadii moƴƴimɓe ɓen, ngonee e maɓɓe.

(57) Ko Alla Seniiɗo on woni Nuloowo keneeli ɗin weltinirrgol toɓo, haa si keneeli tedduɗi ɗin ronndike duulere nden e leydi yuurundi, Men Jippina ndiyam e mayri, Men Yaltinira ɗam ndiyam kala dimɗe. Ko wano non Men Yaltiniroyta maayɓe ɓen ka genaale maɓɓe ko ɓe wuuruɓe. Belajo'o, onon ɓee yimɓe, on waajitoto e Kattal Alla ngal, e wonnde ko O Hattanɗo wuurnitugol maayɓe.

(58) Leydi moƴƴiri ndin, puɗi mayri no yaltira duŋayee Alla, ko non kadi gomɗinɗo jaɓirta waaju o nafitora, o huuwa golle moƴƴe ; leydi yoorundi boni ndin, ndi yaltinirtaa puɗi si wanaa saɗteende nde moƴƴere alaa e mu'un, ko non kadi keefeero on o nafitortaa waaju, ko ɗum haɗata mo gollude moƴƴere nafaynde mo. Ko wano nii Men Ɓannginirta Aayeeje ɗen fii tabintinangol yimɓe yettooɓe Neemaaji Alla ɗin goonga kan, ɓe ɗoftoo Mo, ɓe yeddataa Mo.

(59) Gomɗii Men Nulii Nuuhu faade e yimɓe makko ɓen fii wootinɗingol Alla, tertoo rewugol sanamu, o maakani ɓe : "Ko onon yo yimɓe am, rewee Alla tun, reweteeɗo e goonga alanaa on si wanaa Kanko. Min miɗo hulani on -onon ɓee yimɓe am- lepte Ñalannde mawnde, si on haɓɓitike e keeferaaku ngun".

(60) Hooreeɓe mbatu yimɓe makko ɓen wi'ani mo : "Menen meɗen yi'e -an Nuuhu- hiɗa woɗɗitii sawaaba".

(61) Nuuhu maakani hooreeɓe mbatu yimɓe makko ɓen : "Wanaa mi majjuɗo wano aaƴorayɗon ; si ko woni, min ko mi Nulaaɗo Alla e mooɗon, Jeyɗo lam Jeyi on denndaangal".

(62) Miɗo yottina e mon Nule Joomi am, ko moƴƴere ɗoftagol Alla daña mbarjaari makko tun mi yiɗani on, e rentinirgol on faggitagol haɗaaɗi Makko fii daɗugol lepte, miɗo anndi non ka Alla Seniiɗo On ko on anndaa onon.

(63) E haawnu on nde tawi wahyu on e waaju ngun ardii on immorde ka Joomi mon e ɗemngal gorko jeyaaɗo e mo'on?! Hara le ko hakkunde mon o mawni, o anndiraaka fenaande e majjere. O arii on himo jertina on e lepte Alla ɗen si on fennii on yeddii, o nodda on e hulugol Alla ɗoftoo Mo woɗɗitoo haɗaaɗi Makko, belajo'o, O Yurmee on si on gomɗinii Mo.

(64) Yimɓe makko ɓen fenni mo, ɓe gomɗinaali mo. O Huɗi ɓe, Men daɗndi mo kanko e gomɗimɓe wonndunooɓe e makko ɓen yoolagol, Men halkiri ɓen fennuɓe Aayeeje Amen ɗen yoolagol ngol. Pellet, ɓerɗe maɓɓe ɗen ko wumnooɗe e goonga.

(65) Men Nulii e leñol Aadinkooɓe ɓen jeyaaɗo e maɓɓe, on woni Huudi (yo o his), o maaki : "Ko onon yo yimɓe am, rewee Alla tun, reweteeɗo e goonga alanaa on ko wonaa Kanko. E on hulataa Mo ɗoftoɗon Mo woɗɗitoɗon haɗaaɗi Makko fii no daɗiron lepte Makko?!"

(66) Hooreeɓe mbatu ɓen yedduɓe Alla e Nulaaɗo Makko on ka yimɓe makko wi'i : "Menen meɗen anndi wonnde an Huudi, ko a ɗayɗo faaɗa haqqil tuma noddataa e rewugol Alla tertoo sanamu, meɗen felliti kadi wonnde ko a jeyaaɗo e fenooɓe ɓen e ko wi'ata kon ko a Nulaaɗo".

(67) Huudi jaabitii yimɓe mun ɓen o maakani ɓe : "Ko onon yo yimɓe am, ɗayre e faaɗere haqqillo woo alaa e am, si ko woni, min ko mi Nulaaɗo immorde ka Jeyɗo Winndere nden".

(68) Miɗo yottina e mo'on Sari'a mo Alla Nuli lam yottingol, min non ko mi laaɓanoowo on reedu, hoolniiɗo.

(69) E haawnu on fii waaju arii on immorde ka Joomi mon e dow gorko jeyaaɗo e mo'on, mo jeyaaka e Malaa'ika maa jinna, fii yo o jertin on?! Annditee Joomi mon yetton Mo e neemaaji Makko ɗin ka hoore leydi, e ko O waɗiri on kon lontiiɓe yimɓe Nuuhu halkanooɓe ɓen fii ko ɓe yeddiri kon, yetton Alla ko O ɓeydiri on ceembe e doole, jantoɗon neemaaji Alla ɗin belajo'o, on malete.

(70) Yimɓe makko ɓen wi'ani mo : "E a aru men -an Huudi, fii no men rewira Alla tun, men acca kon ko baabiraaɓe amen ɓen rewaynoo?! Awa addanii men kon ko foduɗaa men e lepte si tawii ko a jeyaaɗo e goonguɓe e ko nodditotoɗaa".

(71) Huud jaaɓitii ɓe o maaki : "Gomɗii lepte Alla ɗen e tikkere Makko nden yanay e mo'on. E on wennjay lam fii sanamuuji ɗi innuɗon reweteeɗi mon onon e baabiraaɓe mo'on, ɗi Alla Jippinanaali hujja wonnde ko ɗi reweteeɗi?! Awa faditee lepte ɗe lanndiɗon, min ko fadodiiɗo e mo'on yanugol majje".

(72) Men daɗndiri Huudi (yo o his) e gomɗimɓe wonndunooɓe ɓen e makko yurmeende Amen, Men halki ɓen fennuɓe Aayeeje Amen ɗen, ɓe wonaano gomɗimɓe, ɓe jojjiri lepte ɗen sabu fennugol maɓɓe ngol.

(73) Gomɗii Men Nulii e leñol Samuuda ngol siɗɗo maɓɓe on Saalihu, himo nodda ɓe e wowtinɗingol Alla rewa Mo, o maakani ɓe : "Ko onon yo yimɓe am, rewee Alla tun, alanaa on reweteeɗo e goonga si wanaa Kanko. Gomɗii maande ɓanngunde arii on immorde ka Joomi mon, on woni mbaa ngelooba yaltaymba e fetere, hertinanaamba waqtu yarde, onon kadi ñaamon e ñalaande anndaande. Ɗum non, tertee ma ñaama ka leydi Alla, on fawtaaki mba hay e hunde. Wata on memir mba bone sakko lepte muusuɗe yanata e mo'on".

(74) Annditee neema Alla on tuma nde O lontini on Aadinkooɓe ɓen, O weerni on ka leydi hiɗon dakmitoo ɓaawo nde Aadinkooɓe ɓen halkiranoo sabu yeddugol maɓɓe fenna. Hiɗon maha e ndantaaji leydi ndin kuɓeeje, taƴon pelle ɗen waɗon cuuɗi. Annditee neemaaji Alla ɗin e mooɗon fii no yettiron Mo, selon ɓurnitugol bonnude ka leydi, accon yeddugol Alla.

(75) Hooreeɓe mbatu townitiiɓe ɓen e yimaɓe makko ɓen wi'ani gomɗimɓe lo'inaaɓe maɓɓe ɓen : "Onon ɓee gomɗimɓe, hiɗon anndi wonnde Saalihu ko Nulaaɗo Alla haqqan?" Ɓen gomɗimɓe jaabitii : "Menen ko men gomɗimɓe ko Saalihu Nulidaa e mun kon, jaɓuɓe sari'a makko".

(76) Ɓen townitiiɓe e yimɓe makko ɓen wi'i : "Menen, kon ko gomɗinɗon -onon muumini'en, ko men yedduɓe ɗum, men gomɗintaa ɗum, men gollirtaa sari'a mun kadi".

(77) Ɓe borii ngelooba mban mba ɓe haɗanoo memirgol bone, ɓe townitanii ɗoftagol Alla, ɓe wi'i hiɓe jalkitoo ko Saalihu kammbannoo ɓe : "Ko an yo Saalihu, addan men kon ko foduɗaa men e lepte muusuɗe, si tawii ko a jeyaaɗo tigiri e Nulaaɓe ɓen".

(78) Lepte ɗe heeferaaɓe ɓen hawjirnoo ɗen ari ɓe, dillaango tiiɗungo nanngi ɓe, ɓe waɗtini jicciiɓe ugginii ka leydi, hay gooto e maɓɓe daɗaali halkaare nden.

(79) Saalihu (yo o his) ɗuurnii e yimɓe makko ɓen ɓaawo nde o taƴii jaɓul maɓɓe, o maakani ɓe : "Ko onon yo yimɓe am, gomɗii mi yottinii Nulal Joomi am ngal e mon mi laaɓanii on kadi reedu, ko woni tun, on yiɗaa laaɓanooɓe on reedu ɓen".

(80) Janto kadi Luuti, tuma nde o maakirannoo yimɓe makko ɓen feloore : "E on aray pankare -nde gorko yiidata e gorko-?! Kon ko fuɗɗiɗon onon, hay gooto adaaki on faggitagol ɗum!"

(81) Onon hiɗon itta tuuyo mon ɗin e worɓe ɓen accon rewɓe ɓen! Ɗen kuuɗe mon yiidaa e hakkil yaadaa e diina. Si ko woni, ko on yawtuɓe keeri Alla ɗin.

(82) Jaabawol yimɓe makko ɓen e pankare makke on ko ɗuurnagol wi'a : "Yaltinee Luuti e yimɓe mun ɓen ka hoɗo mo'on ; kamɓe ko ɓe laɓɓintinotooɓe e kuuɗe amen, ɓe haanaa heddodude e amen".

(83) Men hisindini mo e yimɓe makko ɓen tuma Men yamirnoo ɓe yaltirgol hoɗo ngo lepte ɗen yanata e mun ngon jemma, si wanaa debbo makko on ; o heddoduno e yimɓe leptaaɓe ɓen.

(84) Men saaƴini toɓo tiiɗungo e maɓɓe, tuma Men weddinoo ɓe kaaƴe loope, Men wayliti hoɗo ngon, Men waɗtiri dow on ley. Teskee an Nulaaɗo, honno battane yimɓe Luuti bomɓe ɓen laatornoo? Ɗen battane ko halkaare e koyeera wonnoo.

(85) Men Nulii kadi faade e leñol Madyana ngol, siɗɗo maɓɓe on Su'aybu (yo o hsi), o maakani ɓe : "Ko onon yo yimɓe am, rewee Alla tun. Hannduɗo e reweede alanaa on si wanaa Kanko. Gomɗii ɓanngannduyee arii on immorde ka Alla, wonnde ko mi goonguɗo. Ɗum non, tottiree haqqeeji yimɓe ɓen timminirangol ɓe etirɗe ɗen e manndakke ɗen, wata on ɗuytiran ɓe "sil'a" maɓɓe on fii ko aybi, maa janfoɗon ɓe e ɗum. Wata on bonnir ka leydi keeferaaku e geddi ɓaawo ndi moƴƴinireede immineede Annabaaɓe adinooɓe. Ko ɗum mooɗon ɓuri moƴƴannde on si on laatike gomɗimɓe".

(86) Wata on jooɗo e kala laawol, hiɗon kammbana feƴƴooɓe ngol, jaɓon jawle maɓɓe, sakkoɗon ɓe e laawol peewal, hiɗon ɗaɓɓana laawol Alla ngol kadi ooñaare fii wata yimɓe ɓen jokku ngol. Annditee neema Alla on e mo'on yetton Mo ; o laatinoke seeɗaaɓe O ɗuɗɗini on. Taskee honno battane bonnooɓe ɓen ado mon laatornoo, ɗum ko halkaare e jirbugol wonnoo.

(87) Si tawii fedde e mooɗon gomɗinii kon ko mi addi immorde ka Joomi am, fedde goo gomɗinaali ɗum, haray hadditee onon ɓee fennooɓe, kon ko Alla senndirta hakkunde mon. Ko Kanko ɓuri moƴƴude e ñaawooɓe sennda ɓen.

(88) Hooreeɓe mbatu townitiiɓe ɓen e yimɓe Su'aybu men ɓen wi'i : "Ko maa men yaltinndine an Su'aybu -e ndee saare amen- e ɓen goongimɓe ma, maa ruttoɗon e diina amen kan". -Su'aybu jaabitiiɓe ɓe : "E men jokkay diina mon hay meɗen añiri ka tawde ko ka diina meere?!".

(89) Gomɗii haray men bakii fenannde e hoore Alla si men fiɓii piɓe mon sirku e keeferaaku ɓaawo nde Alla hisini men e ɗum. Haananaa men nde men ruttoo e diina mon meere kan si wanaa nde Alla Joomi muuyi. Joomi amen huuɓitirii kala huunde Anndal, huunde suuɗaaki Mo. Ko e Alla woni ko men fawii fii ko ñiiɓina men e laawol focciingol daɗnda men laawol Yiite. Joomi amen, ñaawir hakkunde e yimɓe amen heeferɓe ɓen goonga, wallitoɗaa jom-goonga kan e hoore tooñuɗo on, ko An Joomi amen ɓuri moƴƴude e ñaawooɓe ɓen.

(90) Hooreeɓe mbatu yedduɓe ɓen e yimɓe makko ɓen saliiɓe Tawhiidi ɓen wi'i no rentina e diina Su'aybu : "Pellet, si on naatii e diina Su'aybu kan -onon yimɓe amen- on selii diina mon e diina mawɓe mo'on, haray on wonii halkiiɓe".

(91) Dillaango tiiɗungo nanngi ɓe, ɓe waɗtini halkaaɓe ka koɗooli maɓɓe, jicciiɓe ugginii, maayuɓe ɓutti e galle maɓɓe.

(92) Ɓen fennunooɓe Su'aybu, ɓe halkino ɓe denndaangal, ɓe waɗtini a sikkay ɓe meeɗaa ñiiɓude e hoɗo maɓɓe. Ɓen fennunooɓe Su'aybu, ɓe laatino kamɓe woni hayruɓe ; tawde ɓe hayruno wonikiiji maɓɓe e piiji maɓɓe, wonaa gomɗimɓe ɓen wonunoo ko hayri wano ɓee heeferɓe fenooɓe aaƴornoo.

(93) Annabaajo maɓɓe on Su'aybu (yo o his) ɗuurnii ɓe tuma nde ɓe halkinoo, o maakani ɓe : "Ko onon yimɓe am, gomɗii le mi yottinii Nule Joomi am ɗen e mooɗon, mi laabanii on reedu on jaɓaali. E ko honno mi sunorta e yimɓe yedduɓe Alla haɓɓitii e ɗum?!".

(94) Men nulaali e saare woo Annabaajo Alla, yimɓe mayre ɓen fenni mo ɓe yeddi, si wanaa Men nanngitirii ɓe saɗteende baasal e ñabbuuli jortagol nde ɓe yankinantoo Alla ɓe tertoo keeferaaku e townitaare. Ɗum non ko jertingol Quraysiyankooɓe ɓen e kala yedduɗo fenni e mofte ɗen.

(95) Refti men waɗtitiri nokku bone on moƴƴere e hoolaare, haa ɓe ɗuuɗi e adadu, jawle maɓɓe ɓeydii, ɓe wi'i : "Kala bone e moƴƴere ko heɓi men, ɗum ko woowaaɗum, heɓiino maamiraaɓe amen". Ɓe anndaa non wonnde ko heɓi ɓe kon e lepte ko fii no ɓe waajitora, ko heɓi kon kadi e neema ko fii no ɓe ɗoftora. Men nanngiri ɓe lepte ɗen e juhal, hari kamɓe ɓe so'aa anndude ɓe habbanooki ɗum.

(96) Sinno yimɓe ɗee ca'e ɗe Men immini e mun Nulaaɓe goonginno Nulaaɓe maɓɓe ɓe huli Joomi maɓɓe, Men udditanayno ɓe dame moƴƴereeji ɗen senngo kala. Kono ɓe goonginaali ɓe gomɗaali, ɓe fennu Nulaaɓe maɓɓe ɓen, Men nanngiri ɓe lepte ɗen e juhal sabu kon ko ɓe faggitotonoo e bakkaatu.

(97) Hara yimɓe ɗee ca'e fennuɓe hooli nde lepte Amen ɗen arataa ɓe jemma hara ko hiɓe yooli e ɗoyngol e fooftr mabɓe deeyre mu*en?

(98) Kaa hara yimɓe ca'e ɓen hooli nde lepte Amen ɗen arata e mu*en arwannde ñalorma, hara hiɓe welsindii sokoliri aduna maɓɓe?

(99) Ndaaree happu mo Alla okki ɓee, O neeminiri ɓe doole e yaajireede arsike fii ndaarndagol ɓe ; hara ɓee fennooɓe yimɓe ɗen ca'e hooli pewje Alla ɗen cuuɗiiɗe? Ko yimɓe halkiiɓe ɓen tun hoolotoo pewje Alla ɗen, naafiiqiiɓe ɓen kan, hiɓe huli pewje Makko ɗen, ɓe haawnortaa ko Alla neemiri ɓe kon, ɓe qirritoto ɗum, ɓe yetta Mo.

(100) E laaɓanaali ɓen lontiiɓe ka leydi ɓaawo maamiraaɓe maɓɓe halkireede junuubi mu'un, ɓe ronki taskaade ko heɓunoo ɓen ɗon, haa ɓe duumii e golle maɓɓe, laaɓanaali ɓee ɗoo wonnde si Alla haajuno O meminirayno ɓe sabu junuubi maɓɓe ɗin wano O woowiri? O nota kadi ka ɓerɓe maɓɓe hara ɓe waajitotaako.

(101) Ɗen ca'e jantaaɗe -woni ca'e yimɓe Nuuhu e Huudi e Saalihu e Luuti e Su'aybu- Meɗen humpita maa fii maɓɓe -an Nulaaɗo- e fii ko ɓe fennaynoo e no ɓe halkiranoo ; no ɗum wonira tasakuyee e waajitorɗum ɓen taskotooɓe waajitoo. Gomɗii Nulaaɓe ɗen ca'e addanii yimɓe maɓɓe ɓen hujjaaji ɓannginɗi goonga maɓɓe kan, kono ɓe laatanooki gomɗinooɓe ɓen Nulaaɓe sabu ko Alla anndunoo wonnde ko ɓe fennooɓe. Ko wano Alla notirnoo uddiri non ɓerɗe ɓen yimɓe ca'e fennuɓe Nulaaɓe mu'un, O notirta udda ɓernɗe yedduɓe Muhammadu (jom kisiyee) ɓen, ɓe feewataa e gomɗinal.

(102) Men tawdaali ko ɓuri ɗuuɗude e mofte ɗe Men immini e mun Nulaaɓe ko hunnooɓe ahadi maɓɓe e Alla, Men tawaali ɓe ɗoftii ɓe Mo ; ko Men tawi, ko wonnde ɓurɓe ɗuuɗude e maɓɓe ko yaltuɗum e ɗoftaare Alla.

(103) Refti Men Nuli ɓaawo ɓeya Nulaaɓe, Muusaa (yo o his) e Maandeeji Amen tinndinooji goonga makko kan haa e Fir'awna e yimɓe mu'un, tawi alaa ko ɓe waɗa si wanaa yeddugol ɗin Maandeeji. Tasko -an Nulaaɗo, honno battane Fir'awna e yimɓe mu'un wa'unoo ; Alla halkirno ɓe yoolagol, O jokkitiniri ɓe kuddi Aduna e Laakara.

(104) Nde Alla imminnoo Muusaa e Fir'awna, o arno o maakani mo : "Ko an yo Fir'awna, min ko mi Nulaaɗo immorde ka Tagu On yiiloowo kala fiyaaku mu*en".

(105) Muusaa maaki : "Nde tawnoo ko mi Nulaaɗo Makko, miɗo hanndi e nde mi dammbataa e Makko si wanaa goonga. Gomɗii mi addanii on hujja tinndinoowo goonga am immorde ka Joomi am. Accidam e ɓiɗɓe Israa'iila ɓen koɓe wonno ko e daheede lepte".

(106) Fir'awna wi'ani Muusaa : "Si tawii a ardii e Maande wano aaƴorɗaa non, haray addu nde si a laatike goonguɗo e noddaandu maa".

(107) Muusaa bugii tuggordu makko ndun, ndu wonti mboddi mawnundi feeñanndi tawaaɓe ɓen.

(108) O yaltiniri junngo makko ngon ka senngo dolokke e teleren ka ɓernde maa ley ɗon, ngo yalti ranewo pen, ɗum no feeñana ndaarooɓe ɓen.

(109) Hooreeɓe mbatu ngun nde yi'unoo waylagolngii bollii e junngo makko ngon no rawi, ɓe wi'i : "Muusaa laataaki si wanaa mbileejo annduɗo mbilewu".

(110) Ko o faandori ɗee golle makko, ko yaltinngol on ka leydi mo'on Misra. Hooti Fir'awna diisinii ɓe fii Muusaa (yo o his) o wi'ani ɓe : "Ko waajotoɗon mi fii oo?"

(111) Ɓe wi'ani Fir'awna : "Nennan Muusaa e musiɗɗo makko on Haaruuna, imminaa e ca'e Misra ɗen mooɓooɓe ton mblie".

(112) Ɓen imminaaɓe mooɓugol mbileeɓe ɓen ka ca'e addane kala mbileejo annduɗo fii mbilewu.

(113) Fir'awna immini mooɓayɓe mblie ɓen, nde mbileeɓe ɓen arunoo Fir'awna ɓe lanndino mo : si ɓe heɓay njoɓdi tuma ɓe fooliri Muusaa bliewu maɓɓe ngun?

(114) Fir'awna jaaborii ɓe : "Eyyo, on heɓay njoɓdi, kadi on jeyete e ɓaɗtinaaɓe am ɓen".

(115) Mbileeɓe ɓen wi'irani Muusaa townitaare e hoolaare : "Suɓo -an Muusaa- si a yiɗu adaade bugagol, maa si adoto mene bugaade".

(116) Muusaa jaaɓorii ɓe hoolagol ballal Joomi makko : "Bugee onon taho ɓoggi mon e tuggorɗi mon". Nde ɓe buginoo ɗin, ɓe mbilɗii gite yimɓe ɓen, ɓe hulɓini ɓe, ɓe addi mbilewu mawnungu yeeso yimɓe ɓen.

(117) Alla wahyini e Annabiijo Makko on Muusaa (yo o his) mo O yeewtidi on si ko woni : "Bugo tuggordu maa ndun yo Muusaa, o bugii ndu, ndu wonti mboddi, ndin waɗti moɗude ɓoggi e tuggorɗi ɗibe huutirtono ngam waylude goongo, haa be sikka ko dulle jahooje;

(118) Goonga ko Muusaa addi kon ɓanngi, ko mbileeɓe ɓen gollaynoo kon feeñi boni.

(119) Ɓe foolaa, Muusaa fooliɓe ɗon, ɓe rutttii ko ɓe jaasuɓe.

(120) Mbileeɓe ɓen nde yi'uno kattal Alla ngal e Maandeeji ɓannguɗi ɗin, ɓe suuyi kisan ɓe sujjani Mo Kanko Seniiɗo On.

(121) Mbileeɓe ɓen wi'i : "Men gomɗinii Jeyɗo Winndere nden".

(122) Jeyɗo Muusaa e Haaruuna (yo ɓe his), ko Kanko hanndi e Reweede e dii reweteeɗi aaƴaaɗi.

(123) Fir'awna wi'ani ɓe no kammba fii ɓe gomɗinii Allaahu On tun : "On goongin Muusaa ado mi duŋinanaade on? Pellet, ngal gomɗinal mon ko Muusaa addi koo, ko janfa mo eɓɓanoɗon onon e Muusaa no yaltiniron yimɓe saare nden e mayre, aray non anndon ko mi huuwata on -onon ɓee mbileeɓe-.

(124) Ma mi taƴa e gooto en mon kala junngo mun ñaamo ngon e koyngal nanal ngal, maa mi luutindra ɗum, refti ma mi yowa on ka jullere tamaro leptugol on hulɓina kala ƴeewooɓe o alhaali.

(125) Mbileeɓe ɓen jaaɓitii kammbaa Fir'awna on : "Menen, ko faade ka Joomi amen tun woni ruttorde amen, men haajaaka e kammbaaji maa".

(126) A añiraali men non -an Fir'awna- si wanaa ko men goonginiri kon Maandeeji Joomi amen ɗin, tuma ɗi ardi men e jurol muusaa. Si ɗum ko bone leptoowo men haray meɗen wakkilii. Refti ɓe fewti Alla ɓe torii : Joomi amen! Yuppu muñal e amen no men tabitira e goonga, ƴettitaa men juullɓe jebbilanii ɓe Ma ɗoftii ɓe Nulaaɗo Maa on.

(127) Hooreeɓe mbatu yimɓe Fir'awna ngun hirjini mo e Muusaa'en ɓe wi'i : "An Fir'awna, a accay Muusaa e yimɓe mun ɓen haa ɓe saakita bone e leydi ndin, o acce an e reweteeɗi maa ɗin, o nodda e rewugol Alla tun?!" Fir'awna wi'i : "Ma men waru ɓiɗɓe Israa'iila worɓe ɓen men accita rewɓe ɓen ɓen fii kurkagol. Menen non, pellet, ko men foolooɓe e dow maɓɓe".

(128) Muusaa wasiyii yimɓe makko ɓen o maakani ɓe : "Ko onon yo yimɓe am, ɗaɓɓiree Alla tun ballal fii duñugol lorra maa pooɗugol nafa e mo'on, muññoɗon jarrabuyeeji mon. Pellet, leydi ndin ko Alla tun heeranii, wanaa Fir'awna maa goɗɗo goo fewjata e mayri. Ko Alla lioltindirta ɗum hakkunde yimɓe ɓen. Ko woni tun, battane moƴƴe ɗen ka leydi, ko gomɗuɓe ɗoftii Alla ɓen woodani".

(129) Yimɓe Muusaa ɓen wi'iani mo : "Ko an yo Muusaa, men lorriranooma waraneede ɓiɗɓe worɓe e juuɗe Fir'awna e heddude rewbe ado a arde men e ɓaawo ɗum". Muusaa laaɓani ɓe reedu himo weltinira ɓe ballal, o maaki : "Hino jortaa ka Joomi mon halkata gaño mon on Fir'awna e yimɓe mun, O lontina on ka leydi ɓaawa maɓɓe, O ndaara ko golloton ɓaawo ɗum ; si on yettay Mo kaa on yedday".

(130) Gomɗii Men leptirii yimɓe Fir'awna ɓen kokke e ɗuytagol dimɗe ; belajo'o, ɓe waajitoray ɓe ruttoo e Alla.

(131) Si remuru ndun moƴƴiri yimɓe Fir'awna ɓen coggeelii ɗin fanɗii, ɓe wi'a:"Ɗum ko ko men hanndi e mun";si musiiba kokke e ñabbuuli ekn memii ɓe, ce kiitinora Muusaa e wonnduɓe e makko ɓen.Anndee non wonnde,ɗum fow ko e koddoruyee Alla Seniiɗo On woni, kamɓe e Muusaa ɓealah feere e ɗum si wanaa ko Muusaa huɗunoo ɓe kon, kono ɗuuɗuɓe e yimɓe ɓen anndaa, ɓe dammbira ɗum ko woori Alla.

(132) Yimɓe Fir'awna ɓen wi'ani Muusaa (yo o his) : canndalaagal gaa goonga"Kala woo Aaya mo addan ɗaa ɓen, maa kala hujja mi ñiiɓnan ɗaa men fii bonnude ko amen ko, e goondinde ko addudaa ko, men wonaali gomɗinooɓe ma".

(133) Men wurti e maɓɓe ndiyam ɗuuɗuɗam fii leptugol ɓe e ko ɓe fenni kon, gese maɓɓe e dimɗe mu'un yoolii, Men wurti kadi kanu e maɓɓe ɗi ñaami coñal maɓɓe, Men wurti kadi karan e maɓɓe ɗi bonna remuru lorra yimɓe wano teŋɗi, Men wurti kadi totiiji e maɓɓe ɗi hebbini miranji maɓɓe ɗi bonni ñaameteeji maɓɓe ɗi bonni ɗoyngol maɓɓe, Men wurti kadi ƴiiƴam e maɓɓe ɗam wayli ndi'e maɓɓe e canɗi maɓɓe ɗin ƴiiƴam, Men wurtiri ɗum ɗon fow e maɓɓe Aayeeje ɓannguɗe jokkondiri, kono ɗum haɗaali townitanagol gomɗinde Amma goongina Muusaa e ko o addi on, ɓe laatii yimɓe yeddooɓe ɓe jaɓaali feewude.

(134) Tuma nde lepte ɗen memunooɓe, ɓe fewti kisan ka Muusaa (yo o his), ɓe wi'ani mo : "Ko an yo Muusaa, torano men Joomi maa sabu ko O hertiniran maa kon Annabaaku, e kon ko O ahodi e maaɗa ittugol lepte kala tuubuɗo nde O ittanta men ɗee lepte. Si a ittanii men ɗum, ma men gomɗine, men accide kadi e ɓiɗɓe Israa'iila ɓen.

(135) Nde Men ittannoo ɓe lepte ɗen haa e dumunna happaaɗo ado ɓe halkireede yoolagol, jaka yoo kamɓe hiɓe firta ahadi maɓɓe gomɗingol accita ɓiɗɓe Israa'iila ɓen, ɓe duumii e keeferaaku maɓɓe, ɓe salii accidude ɓiɗɓe Israa'iila ɓen e Muusaa (yo o his).

(136) Nde lajal happanoo ngal fii halkugol ɓe hewti, Men yottorii ɓe lepte yoolagol ka maayo sabu ko fenni kon Aayeeje Amen ɗen, ɓe ɗuurnii dalilaaji majje goongunɗi ko sikke alaa e mu'un.

(137) Men ronini ɓiɗɓe Israa'iila ɓen ɓe Fir'awna e yimɓe mun ɓen lo'ineede fuɗnaange leydi ndin e hiirnaange mayri -ɗum leydi Saami ndin faandaa-, ndin leydi ndi Alla barkiniri moƴƴugol gese e dimɗe. Nulaaɗo, Konngol Joomi maa moƴƴol ngol timmii; ko ngol jantaa ka Daalol Alla : ﴾ ﴿وَنُرِيدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ﴾ [القصص: ٥]، Alla roniniri ɓe leydi ndin sabu muñal maɓɓe ngal e lorra Fir'awna'en. Men yirbini ko Fir'awna e yimɓe mun gollaynoo ka gese e ka cuuɗi, e kon ko ɓe didaynoo e kuɓeeje.

(138) Men taƴintini ɓiɗɓe Israa'iila ɓen bahru on tuma nde Muusaa tappirnoo mo tuggordu makko ngun no seekii, ɓe rewi ka yimɓe ñiiɓuɓe e rewugol sanamuuji mu'un ko woori Alla, Biɗɓe Israa'iila ɓen wi'ani Muusaa (yo o his) : "Ko an yo Muusaa, waɗan men sanamuuru ko men rewa wano ɓee ɗoo jogori non sanamuuji reweteeɗi ko woori Alla". Muusaa maakani ɓe : "Ko onon yo yimɓe am, pellet, ko on yimɓe majjuɓe ko waɗɗii on kon e mawningol Alla bajjinɗina Mo, woɗɗitoo sirkangol Mo rewa Mo Kanko tun".

(139) Pellet, ɓee ñiiɓuɓe e rewugol ɗoo sanamu, ko e halkaare ɓe woni e rewude ko woori Alla, kadi denndaangal ko ɓe gollaynoo kon e ɗoftaare ko meere ; tawde ɓe kafidii ɗum e Alla.

(140) Muusaa maakani yimɓe mun ɓen : "Ko onon yo yimɓe am, ko honno mi ɗaɓɓiranta on ko woori Alla reweteeɗo, gomɗii on seedike Aayeeje Makko ɗen, ko Kanko Seniiɗo On woni ɓurnuɗo on e Winndere jamaanu mo'on O daɗndi on halkaare, O lontini on ka leydi?!".

(141) Annditee onon ɓiɗɓe Israa'iila ɓen, tuma nde Men daɗndunoo on bone Fir'awna e yimɓe mun ɓen, hiɓe meeɗinaynoo on lepte bonɗe : ɓe hirsa ɓiɗɓe mon worɓe ɓen ɓe heddina rewɓe mon fii kurkagol. No e ɗum mooɗon jarrabuyee mawɗo immorde ka Joomi mon, hannduɗum e yettugol Mo.

(142) Alla haldidi e Nulaaɗo Makko on Muusaa fii yeewtidugol e makko jemmaaji cappanɗe tati, refti Alla timminiri ɗe sappo, ɗe hawri jemmaaji cappanɗe nayi. Muusaa maakani neene-gooto makko on Haaruna tuma o fokkitunoo tintodude e Joomi makko : "Ko an yo Haaruuna, lonto lam ka yimɓe am, moƴƴinaa fiyaake maɓɓe on, hara a jokkaali laawol bonnooɓe ɓen, wota a wollu woobbe".

(143) Nde Muusaa arunoo ka haldigal Joomi makko ka jemmaaji cappanɗe nayi timmata ɗon, Joomi makko yewti mo yamaruyee e kaɗal ekn, wonkii makko kin wulɗaa yi'ugol Joomi makko, o lamndii Mo yi'ugol Mo, Alla Seniiɗo On jaabii mo : "A yi'ataa lam aduna ; tawde a alanaa kattal mun, kono ndaaru fello ngon, si Mi feeñanii ngo, ngo heddike e nokku maggo, aray ka yi'aa lam, si ngo ɗiggu ngo fotondiri e leydi ndin, haray a yi'ataa lam aduna". Nde Alla feeñannoo fello ngon, O waɗi ngo ɗiggu ngo fotondiri e leydi ndin, Muusaa yani kisan faɗɗaa. Nde o ɗiwtunoo, o maaki : "Senayee woodani Ma Joomi! Mi tuubanii Ma lamndagol yi'ude Ma aduan, min non ko mi arano e gomɗimɓe ɓen ka yimɓe am".

(144) Alla Daalani Muusaa : "Ko an yo Muusaa, Min Mi suɓorike e yimɓe ɓen Nule am ɗen, Mi ɓurnir-maa yewtidugol e Am ko aldaa e heedoode. Awa jaɓu ko Mi jonnu maa kon e ngal teddungal, laatodaa e yettooɓe Alla ɓen".

(145) Men winndani Muusaa ka alluuje kala ko ɓiɗɓe Israa'iila ɓen hatonjinta e diina e aduna maɓɓe, waaju e fensitannde ñaawooje. Jogitor ndee Tawreetaare -an Muusaa- tiiɗnaare e soobee, yamiraa yimɓe maa ɓen jogitagol ko ɓuri moƴƴude kon e mayre ; wano gollirgol yamiraaɗi ɗin no haaniri, muññoo yaafoo. Arma Mi holla on waɗtannde lunndiiɓe Lam yalti e ɗoftaare Am nden, Mi holla on weerde maɓɓe nden ka halkaare.

(146) Mi suray e ɓen townitaniiɓe rewugol Alla salii goonga gaay e taskagol Aayeeje Am ɗen ka tatteeji e ka wonkiiji, e gaay e faamugol Deftere Am nden. Hay si ɓe yi'ii kala Aaya ɓe goongintaa Mo ; tawde ɓe ɗuurnoray Mo ayrugol e Alla e Nulaaɗo Makko on, si ɓe yi'ii laawil goonga ngol ɓe jokkataa ngol, si ɓe yi'ii non laawol bewre e majjere ngol ɓe jokka ngol ɗon. Kon ko heɓi ɓe, ko tawde ɓe fennii Aayeeje Alla ɗen tinndinɗe goongugol Nulaaɓe Makko ɓen, kono ɓe welsindii e majje.

(147) Ɓen fennuɓe Aayeeje Amen tinndinɗe goongugol Nulaaɓe Amen ɓen,ɓe fenni kadi hawrugol e Ñalaande Darngal, golle maɓɓe ɗoftaare ɗen poɓii, ɓe faɗiroyay baraaji majje ko ɗe ŋakkiri kon sarti gomɗinal, ɓe yoɓitoytaake kadi Ñalnde Darngal si wanaa kon ko ɓe gollaynoo e yeddugol Alla kafida e Makko, njoɓdi mun ko heddagol Yiite.

(148) Yimɓe Muusaa ɓen jogitii ɓaawo makko cuɗaari maɓɓe ndin ngaari ɓanndinke ndi alaa fittaandu marndi hito. E ɓe anndaali wonnde ndin ngaari yewtidataa e maɓɓe ndi fewnataa ɓe e laawol, kadi ndi pooɗantaa ɓe nafa ndi duñantaa ɓe lorra? Ɓe jogitike ndi reweteeendi, ɓe laatii tooñuɓe wonkooji mun.

(149) Nde ɓe ninsunoo, ɓe anndi wonnde pellet ɓe majjii laawol focciingol ngol tuma nde ɓe jogitorinoo ngaari ndin rewideteendi e Alla, ɓe wi'i : "Si Joomi amen yurmaaka men, O haforani men rewugol ngaari ndin, pellet, men laatoday e ɓen hayruɓe aduna e laakara".

(150) Nde Muusaa ruttinoo e yimɓe makko ɓen ko o tikkuɗanɗo ɓe sunii ko o tawdi ɓe e mun e rewugol ngaari ndin, o maaki : "Oo alhaali mo lontiɗon lam e mun bonii yo yimɓe am ; tawde ɗum adday halkaare e ɓiɗteende. E on hawju habbagol lam haa tawa on reway ndii ngaari?" O weddii alluuje ɗen hakkee ko o tikki, o nanngi hoore neene-gooto makko Haaruuna himo pooɗira e makko fela mo ko o tawdi ɓe e mun. Haaruuna ngantinii maaki : "Ko an yo ɓiɗɗo neene am, ɓee yimɓe sikkii ko mi lo'uɗo ɓe jaasini lam, ɓe eɓɓi warugol lam. Wata a feliram ko weltinta ayɓe am, wata a waɗtidam kadi e tooñooɓe ɓen sabu tikkere maa nden".

(151) Muusaa torii Jooma mun : "Joomi am, haforanam min e neene-gooto am on haaruuna, naadaa men ka yurmeende Maa. Ko An Joomi amen woni ɓurɗo yurmeede e yurmeteeɓe ɓen".

(152) Pellet, ɓe waɗtuɓe ngaari ndin reweteendi maɓɓe, arma ka tikkere heɓa ɓe immorde ka Joomi maɓɓe, e jaasde ka nguurndam aduna sabu ko ɓe tikkiniri kon Joomi maɓɓe. Ko wano non Men yoɓirta fefindotooɓe fenaande ɓen baka e Alla.

(153) Ɓen golluɓe boneeji sirkangol Alla faggitoo geddi, refti ɓe tuubani Alla ɓe gomɗini Mo, ɓe haɗitii e ɗin geddi, pellet, Joomi maaɗa an Nulaaɗo, ɓaawo ngol tuubugol e sirku faade e liimanaaku, iwa e geddi yaha e ɗoftaare, ko O haforanoowo ɓe, hinnotooɗo ɓe.

(154) Nde tikkere nden deeƴunoo e Muusaa (yo o his), o ɗaɓɓiti alluuje ɗen weddanooɗe ɗen. Tawi hiɗe yowondiri e peewal e yurmeende wonannde ɓen hulooɓe Joomi mun.

(155) Muusaa suɓii worɓe cappanɗe jeeɗiɗo e yimɓe makko ɓen ko ngatinoo e Joomi maɓɓe fii ko ɗayɓe maɓɓe ɓen rewi kon ngaari ndin, Alla haldidi e maɓɓe happu e nokku. Nde ɓe hewtunoo ɗon, ɓe suusi Alla haa ɓe lamndii nde Muusaa hollata ɓe Alla, ko ɗon dillaango nanngi ɓe, ɓe halkii. Muusaa fewti Joomi mako o maaki : "Joomi am, sinno A muuyiino halkude ɓe waɗtidaa lam e maɓɓe ado hannde, A waɗayno ɗum. E A halkiray men ko ɗayɓe amen huuwi? Kon ko ɓee yimɓe am rewi ndii ngaari, ko jarrabuyee mo majjinirtaa on Mo muuyu-Ɗaa, fewnaa Mo muuyu-Ɗaa. Ko An woni giɗo heftuɗo men, haforan men junuubi amen, yurme-Ɗaa men. Ko An woni ɓurɗo moƴƴude e haforooɓe junuubi, yaafoo bakkaatu.

(156) Waɗtidu men e ɓen ɓe teddinir-Ɗaa naama ka aduna ɗoo ɓe golli golle moƴƴe, e ɓen jeyaaɓe Maa moƴƴuɓe ɓe fodu-Ɗaa Aljanna ka laakara. Menen men tuubii men ruttike e Maaɗa. Alla Daali : "Lepte Am ɗen, Mi mo Mi muuyi e ɓen halkitotooɓe. Yurmeende Am nden kan, nde huuɓitii kala huunde aduna ; kala tageefo ngo heɓaali yurmeende Alla. Arma Mi winndana nde laakara ɓen hulooɓe Alla, e ɓen tottooɓe asakal jawle maɓɓe, e ɓen gomɗinooɓe Aayeeje Amen ɗen".

(157) Ɓen jokkayɓe Muhammadu (jom-kisiyee), on Annabaajo humammbinneejo mo winndatataa janngataa, ko yeru ko Joomi makko wahayini e makko woo. Ko on woni mo ɓe tawata innde mun e sifaaji mun e ko Jippinaa e makko kon hino winndaa fii mun ka Tawreetaare Muusaa (yo o his), e ka Linnjiilaare Iisaa (yo o his). Himo yamira ɓe moƴƴere, o haɗa ɓe ko boni ŋari e hakkillaaji celluɗi e neesu kisɗo, himo daginana ɓe laaɓuɗi dagiiɗi ɗin e ñaama-yara resa, o harminana ɓe soɓuɗi ɗin e majji, o ittana ɓe teddeelo ngo ɓe ronnditinoo ; wano waɗɗagol warde kala warɗo hoore, foti o tewi maa o tewaaki. Ɓen gomɗimɓe mo e ɓiɗɓe Israa'iila ɓen e woɗɓe goo, ɓe jokkiri Alqur'aanaa Jippinaande nden e makko annoora fewnaynde ; ɓen, ko kamɓe woni malaaɓe ɓen.

(158) Maaku an Nulaaɗo : "Ko onon yo yimɓe, min ko mi Nulaaɗo Alla e mooɗon on denndaangal, aarabe mo'on e ajami mo'on, On Allaaj o Mo laamateeri kammuuli ɗin e leydi woodani Kano tun, reweteeɗo e goonga alaa si wanaa Kanko Seniiɗo On. Himo wuurna wara. Gomɗinee Alla -onon ɓee yimɓe-, gomɗinon Muhammadu (yo o his), Nulaaɗo Makko Annabaajo mo winndataa janngataa, ko o addi kon ko wahyu immorde ka Joomi makko. On gomɗinɗo Alla, o gomɗini ko Jippinaa kon e makko e ko Jippinaa kon e Annabaaɓe adiiɓe mo. Jokkee mo e ko o addi kon immorde ka Joomi makko, belajo'o, on feeway fii moƴƴere aduna e laakara.

(159) Hino e yimɓe Muusaa ɓen, yimɓe feewirɓe diina kan, hiɓe tinndina yimɓe ɓen e ɗum, ɓe ñaawira nunɗal ɓe tooñataa.

(160) Men senndiri ɓiɗɓe Israa'iila ɓen gori sappo e ɗiɗi. Men wahayini e Muusaa tuma nde yimɓe makko ɓen ɗaɓɓirnoo mo yaretee ɗam faade ka Alla wonnde : "Piyir tuggordu maa ndun -an Muusaa- hayre nden". O waɗi ɗum, ɓulli sappo e ɗiɗi suppitii e mayre emmbere gori ɗin sappo e ɗiɗi.Gomɗii gorol kala e maɓɓe anndii yarirde mun nden. Men ɗowdinirani ɓe duule jokkayɗe ɓe kala ka ɓe fewri, Men Jippini e maɓɓe njaram welirɗam wa njuuri, e teewu colum. Men Daalani ɓe : "Ñaamee e laaɓuɗi-dagiiɗi ɗi Men arsiki on". Ɓe ustaani min hay huunde e tooñge e yeddude neema e waasde hoddirde, kono ko wonkiiji maɓɓe ɗin ɓe tooñiraynoo lunndagol Alla e jolnude ko*e mum en jolirde halkaare.

(161) Janto an Nulaaɗo, tuma nde Alla Daalannoo ɓiɗɓe Israa'iila ɓen : "Naatee Bayt al Maqdisi, ñaamon e dimɗe nden saare nokku kala ka yiɗuɗon e tuma kala nde yiɗuɗon, wi'on : Joomi amen, tellinan min goopi amen, naatiron damal ngal ko on suuyuɓe yankinanii Joomi mon ; si on waɗii ɗum, Men yawtanay on junubaaji mon. Aray kadi Men ɓeydana moƴƴimɓe ɓen moƴƴere aduna e laakara".

(162) Tooñuɓe ɓen e maɓɓe wayliri konngol ngol ɓe yamiranoo ngol, ɓe wi'i : "abbere no woowiraa", ɓe gaa e toraade yaafeede,be wayli gollal ngal ɓe ɗaɓɓiraa kon toragol haforaneede, ɓe waɗti naatirde ɓabbe maɓɓe ɗoo yo ɓe yankinaaa turi ko*e mum eno. men Jippini lepte e dow maɓɓe immorde ka kammu, sabu tooñe maɓɓe ɗen.

(163) Lanndor ɓee Alyahuudaaɓe -an Nulaaɗo-, anndintingol ɓe ko Alla leptirnoo mawɓe maɓɓe fii fillayee nden saare wonnoonde ka sera maayo, tuma nde ɓen jaggitaynoo keeri Alla ɗin ɓe yunnga ñalnde asewe ɓaawo nde ɓe haɗaa e ɗum, tuma nde Alla jarribori ɓe arugol liƴƴi ɗin hummba ka ndiyam ñalnde aseweere nden, ɗeya ñalaaɗe heddiiɗe ɗi arataa ɓe ; Alla jarribori ɓe ɗum sabu yaltugol ɓe e ɗoftaare Makko faggitoo geddi, ɓe waɗti janfaade jasa gayɗe ko liƴƴi ɗin yolloo ñalnde aseweere nden, ɓe aranoya ɗi ñalnde alatiire nden ɓe ñaama.

(164) Jantii -an Nulaaɗo-, tuma nde haɗaynoɗaa jamaa jeyanooɗo e maɓɓe gaayi e pankarere, na reentinabe duum, jamaa goo wi'ani ɓen : "Ko honɗum waajantoɗon yimɓe, Allaahu ko halkoowo ɓe aduna ko ɓe faggitori kon geddi, maa O letoya ɓe Ñalnde Darngal lepte sattuɗe?" Waajotooɓe ɓen wi'i : "Ko men waajoranta ɓe, ko ittangol Alla nganto ko O yamiri men yamirgol moƴƴere haɗa ŋiñere hara O nanngitiraali men tertagol ɗum, e belajo'o, ɓe nafitora waaju ngun, ɓe ɓooroo e geddi".

(165) Nde waajanooɓe ɓen ɗuurnii e ko ɓe waajaa kon, Men daɗndi ɓen haɗaynooɓe e bone on lepte, Men nanngiri ɓen tooñirɓe jaggitugol yunngude ka aseweere lepte saɗtuɗe sabu yaltugol maɓɓe e ɗoftaare Alla haɓɓitoo e geddi.

(166) Nde ɓe yawtirnoo keeri Alla ɗin townitaare, ɓe salii waajitagol, Men wi'ani : "Onon ɓee yedduuɓe, laatee baaɗi jaasinaaɗi ; ɓe wonti baaɗi. Ɓe wontiri no min yiɗiri , tawde fiyaaku amen Men wi'anta huunde nde si Men haajani, ko laato : nde laatoo".

(167) Janto -an Nulaaɗo-, nde Alla anndinoo wonnde ma O Nulu e ɓee Alyahuudaaɓe on hoynoowo ɓe ka nguurndam aduna haa Ñalnde Darngal. Pellet, Joomi maaɗa -an Nulaaɗo-, ko yacciiɗo leptugol yeddoowo Mo, toode Himo yaccina leptugol ontigi gila aduna, pellet kadi, ko O haforoowo junuubi tuubooɓe e jeyaaɓe makko ɓen, Hinnotooɗo ɓe.

(168) Men senndiri ɓe ka leydi Men waɗti ɓe feddeeji. Hino e maɓɓe : hino emaɓɓe moƴƴuɓe daraniiɓe haqqeeji Alla ɗin e haqqeeji jeyaaɓe Makko ɓen, hino e maɓɓe kadi raɓɓindiniiɓe, woɗɓe e maɓɓe fantini e geddi. Men jarribori ɓe neweende e saɗteende, jortagol nde ɓe tertotoo ko ɓe woni e mun.

(169) Bomɓe lontii ɓe, ɓe roni Tawreetaare nden mawɓe maɓɓe, hiɓe jannga nde kono ɓe gollirtaa, ɓe ƴettira ngeenaari dakammehoy aduna fii waylugol Deftere nden Alla, ñaawira goɗɗum goo, ɓe yelanoo ko'e-maɓɓe nde Alla haforanta ɓe junuubi maɓɓe. Si dakammehoy aduna arii e maɓɓe ɓe jaɓa ɗum. E Alla ƴettidaali e maɓɓe ahadi wonnde ɓe wowlataa e Alla si wanaa goonga?! Ɓe saloraali gollirde Deftere nden fii majjere, ko e anndal maɓɓe tigiri, tawde ɓe janngii nden e gollirii. Awa ko junuubi maɓɓe ɗin ɓuri tiiɗude, ko laakara kadi e neemaaji mun duumiiɗi ɓuri moƴƴannde ɓen hulooɓe Alla e diini dakammehoy aduna lannay-koy. E ɓee kan haqqiltaa ko Alla marani kon hulooɓe Mo ɓen laakara?!

(170) Ɓen jogitotooɓe Deftere nden, ɓe gollira nde, ɓe ñiiɓinira julde nden reenagol e waqtuuji mayre e sartiiji mayre e waɗɗiiɗi mayre e sunnaaji mayre, pellet, Alla yoɓoy ɓe njoɓdi golle maɓɓe ɗen, Alla wanaa yeeboowo njoɓdi moƴƴinooɓe golle.

(171) Janto an Muhammadu, tuma nde Men ɓorunoo fello ngol ɓe ɓamti ngo senngo dow ɓiɗɓe Israa'iila ɓen ɓaawo ɓe salaade Tawreeta. Fello ngon wonti wa duulere e ko'e maɓɓe, ɓe yananaa wonnde ngo yanay e maɓɓe. Ɓe wi'anaa : "Jogitoree ko Men okki on kon tiiɗnaare e pellital, jantoɗon ñaawooje mayre ɗe Alla sar'inani on ; belajo'o, on huliray ɗum Alla".

(172) Janto kadi an Muhammadu, tuma nde Joomi maa yaltinnoo e keeci ɓiɗɓe Aadama ɓen jurriiyaaji maɓɓe ɗin, O seedintini ɓe wonnde mo bajjo taguɗo ɓe jeyɗo ɓe, O Daalani ɓe : "Wanaa Min woni Joomi mon?" Ɓe jaabii : "Ko non woni, ko An woni Joomi amen". O Daali : "Ko Men ƴettidani ndii ahadi e mo'on, ko fii wata on yeddoy Ñalnde Darngal, wi'oyon : "On anndaano ɗum".

(173) Maa hujjinoroyon wiide : ko baabiraaɓe mon ɓen sirkannoo Alla, onon on ñentin ɓe tun e ɗum, wi'oyon : "Joomi amen, e A nanngitiray men ko baabiraaɓe amen bonni?" Sikkon on alaa feloore e ñentingol baabiraaɓe mon.

(174) Ko wano Men ɓannginiri Aayeeje ɗen e fii mofte fennooɓe ɓen, Men ɓannginiranta ɗe ɓee ɗoo ; jortagol nde ɓe yaltata e sirku ɓe ruttotoo e bajjinɗingol Alla rewa Mo Kanko tun.

(175) Janngan ɓiɗɓe Israa'iila ɓe -an Nulaaɗo-, kabaaru gorko mo Men okkunoo Aayeeje Amen ɗen, o janngi ɗe o faami, kono o gollitiraali ɗe, seytaane jokki mo, o laatodii e majjuɓe halkaaɓe ɓen.

(176) Sinne Men muuyuno, Men waɗayno o nafitora ɗen Aayeeje Men ɓamtira mo ɗe gollitirgol ɗe, ko woni tun, o suɓike dakammehoy aduna, o jokki mbeleeɗe makko. Sugu makko e tiiɗude rerɗangol aduan, si sifa rawaandu lahayndu tuma kala ; foti ndu ronndi maa hara ndu ronndaaki. Ko ɗum woni misal yimɓe fennooɓe Aayeeje Amen ɗen. Fillano ɓe qissaaji ɗin -an Nulaaɗo- ; belajo'o, ɓe miijitoto ɓe yalta e majjere e fennugol.

(177) Alaa ko ɓuri bonne misal ɓen yimɓe fennuɓe Aayeeje Amen ɗen, ko ɗum woni ko ɓe tooñirnoo wonkiiji maɓɓe ɗin sabu naatnudedi nokkuuji halkitagol.

(178) Kala mo Alla fewni e laawol focciingol, ko on woni feewoowo on ; kala kadi mo O woɗɗintini e ngol laawol, ko ɓen woni hayrimɓe ko'e-mun e ɓeynguureeji mun Ñalnde Darngal, anndee ko ɗum woni hayrere ɓanngude nden.

(179) Gomɗii Men taganii Jahannama ko ɗuuɗi e jinna e yimɓe ; tawde Meɗen anndi ko ɓe gollooɓe golle yimɓe Yiite. Hiɓe mari ɓerɗe, ɓe faamirtaa ɗe ko nafata ɓe maa lorra ɓe. Hiɓe mari gite, ɓe yi'irtaa ɗe Aayeeje Alla ɗen e maɓɓe e ka jookli sakko ɓe taskitoo. Hiɓe mari kadi noppi, ɓe nanirtaa ɗi Aayeeje Alla ɗen sakko ɓe taskoo ɗe. Ɓen siforɓe ɗin sifaaji, hiɓe wa' wa neemoraaɗi ɗin e faaɗude haqqil, toode ko kamɓe ɓuri neemoraaɗi ɗin majjere. Ko ɓe woni welsindiiɓe e gomɗingol Alla e Ñalaande sakkitiinde.

(180) Ko Alla -Seniiɗo On- tun heeranii inɗe ɓurɗe moƴƴude ɗen tinndinooje e Mawngu e Timmal Makko. Tororee Mo ɗen kala ko faalaɗon mantiron Mo ɗe, tertoɗon ɓen ooñiiɓe e ɗen inɗe ; ɓe jonni ɗe ko woori Alla, maa ɓe riiwi ɗe maa ɓe wayli ɗe : arma ɓe yoɓitiroyee nden ooñaare maɓɓe, lepte muusuɗe.

(181) Hino e ɓen ɓe Men tagi, mofte feewirayɗe goonaga, noddira woɗɓe goo e ɗum, ɓe ñaawitora kan goonga e hoore nunɗal.

(182) Ɓen fennuɓe Aayeeje Amen ɗen, ɓe salii gomɗingol, Men udditanɓe dame arsike haa ɓe lutta e majjere, refti Men meminoya ɓe lepte juhde.

(183) Miɗo nennana ɓe lepte ɗen haa ɓe sikka ɓe daɗii, ɓe duumora non e fennugol yedda haa lepte ɗen sowondirana ɓe. Pellet, pewje Am ɗen ko tiiɗuɗe. Miɗo holla ɓe moƴƴere, hara non ko koyeera Mi faandanii ɓe.

(184) E ɓee fennooɓe Aayeeje Alla ɗen e Nulaaɗo Makko on miijitaaki? Ɓe annda wonnde Muhammadu (jom-kisiyee) aldaa e jinna : ko o Nulaaɗo Alla jertinirgol e lepte Alla no ɓanngiri.

(185) E ɓee ndaaraali taskoo laamu Alla ngun ka kammuuli e ka leydi, ɓe ndaara ko woni hakkunde majji e ko O tagi immorde e kulle e puɗi, ɓe ndaara laje maɓɓe ɗen haawnaaki hara ɗe timmii, ɓe tuuba ado laawaade? Si ɓee gomɗinaali Alqur'aana, ko deftere honnde ɓe gomɗinta?!

(186) kala mo Alla hoyniri majjere, haray fewnoowo mo alaa. Alla non no acca ɓe e majjere maɓɓe nden hiɓe bumam-bumannoo weema be feewatah e huunde.

(187) Ɓee fennooɓe no lanndo maa : "Ko honnde tuma darngal darotoo?" Maakamɓe an Muhammadu : "Mi anndaa ɗum goɗɗo goo kadi anndaa ɗum, ko Alla tun anndi ɗum. Alaa feññinoowo waqtu maggal on si wanaa Kanko, ɗum no suuɗanii yimɓe kammu e leydi fow. Ngal arataa on si wanaa e juhal. Hiɓe lanndo maa fii darngal a sikkay ko a huɓindiiɗo e anndugol ɗum. Maakan ɓee, an Muhammadu : "Faamee, anndal daragol darngal ko Alla tun heeranii". Kono ko ɓuri ɗuuɗude e yimɓe ɓen anndaa ɗum.

(188) Maaku -an Muhammadu- : "Mi waawanaa pooɗande hoore-am nafa, wanaa kadi pottingol bone e am, si wanaa ko Alla muuyi. Mi anndaa ɓuri ko Alla anndini lam kon, mi anndii ko wirnii, sinno miɗo anndunoo ko wirnii, miɗo waɗayno feere no mi pooɗira moƴƴere e am, mi duña bone e am. Kono mi wonaali si wanaa Nulaaɗo Alla, miɗo jertina e lepte Makko muusuɗe, mi wewlina e mbarjaari Makko ndin ɓen yimɓe gonɗinooɓe lam Nulal immorde ka Alla Seniiɗo On, ɓe goongina ko addumi ko".

(189) Ko Kanko woni taguɗo on -worɓe e rewɓe- immorde e wonkii wooti, kin woni Aadama (yo o his), O tagi immorde e Aadama genndo makko on Hawaa, fii yo ɓe woowondiri o deeƴa e debbo on. Tuma nde gorko e renndi e genndo mun, o sowii sowannde hoyfunde ka arannde, o duumoda e ndun reedu ko juuti. Si ndu teddoyii e makko, gorko on e gennda mu'un toroda Alla Joomi maɓɓe : "Pellet, Joomi amen, si A yeɗii men ɓiɗɗo timmuɗo taguɗi, ma men jeyde e yettooɓe neemaaji Maa ɗin".

(190) Nde Alla jaabinnoo toraare maɓɓe nden, O yeɗi ɓe ɓiɗɗo yottiiɗo no ɓe yelornoo non, ɓe waɗtIdani Alla kafidiiɓe e kon ko O yeɗi, ɓe waɗi ɓiɗɗo maɓɓe on rewi ko woori Alla, ɓe inni mo : jeyaaɗo haaris. Alla non toowii senike e kala sirku, ko Kanko woni hertorɗo jeygol e reweede.

(191) E ɓe waɗay ɗii sanamuuji e goɗɗi goo kafidaaɗi Alla ka dewal, e hoore hiɓe anndi ɗin tagataa hay e huunde ko ɗi hanndira reweede, kannji tigi ko ɗi tagaaɗi. ko hoono ɓe kafidirta ɗin e Alla?!

(192) Ɗin reweteeɗi maɓɓe waawanaa ɓe ballal, ɗi waawantaa hay ko'e majji, ko honno ɗi wallirta rewayɗo ɗi?!

(193) Si onon ɓee sirkooɓe on noddii ɗii sanamuuji reweteeɗi mon ko wanaa Alla, ɗi jaabotaako on ɗi jokkataa on. Hino fotana ɗi ter, ko noddoton ɗi maa ko deƴƴanton ɗi ; tawde wanaa ɗi haqqilayɗi, nanayɗi maa wowla.

(194) pellet, ɗin ɗi noddoton onon ɓee sirkooɓe, rewon ɗi accon Alla, ko tagaaɗi Alla, jeyaaɗi Makko, ko yeruuɗi mon e ɗum ; ɗum e wonnde hiɗon ɓuri ɗi alhaali ; tawde ko on wuuruɓe wowlooɓe jinnda ñana yi'a, kamnnji non ɗi alaa ɗum. Awa noddee ɗi ndaaron si ɗi jaaboto on, si tawii on laatike goonguɓe.

(195) Hara ɗii sanamuuji mon hino mari : koyɗe ko ɗi yahra huntugol haaju mon? Kaa hiɗi mari juuɗe ko ɗi duñirana bone on e doole? Kaa hiɗi mari gite ko ɗi yi'ira kon ko suuɗii on sakko ɗi humpita on? Kaa hiɗi mari noppi ko ɗi nanira kon ko laawii on sakko ɗi hewtinano on ɗum? Si tawii hiɗi ƴellitii e ɗum ɗon fow, ko honno rewirton ɗi fii pooɗugol nafa maa pottingol lorra?! Maakan ɓee sirkooɓe -an Nulaaɗo- : "Noddee ɗii ɗi kafiduɗon e Alla, refti fewjanon lam, wata on nennitanam".

(196) Pellet, ko heftoowo am on wallal lam ko Alla On reenata lam, mi jortaaki ko woori Mo, mi hulaa huunde e sanamuuji mon ɗin. Ko Kanko woni Jippinɗo e am Alqur'aanaa peewal yimɓe ɓen, ko Kanko kadi woni heftoowo moƴƴuɓe ɓen e jeyaaɓe Makko ɓen.

(197) Ɗin sanamuuji ɗi noddoton onon ɓee sirkooɓe, ɗi hattanaa e wallugol on, wanaa kadi ko'e majji ɗi wallata. Ɗi gaynataa haaju, ko honno ɗi noddirton ɗi gaanin Alla?!

(198) Si on noddii sanamuuji mon ɗin onon ɓee sirkooɓe faade e peewal, ɗi nanataa noddaandu mon. A yi'ay ɗi hiɗi fewtini gite majji feeraaɗe e maaɗa, koɗi joordi diyi'ataa. Ɓen sirkooɓe moƴƴinanyno sanamuuji nanndina e neɗɗo maa kulle, ɓe waɗanaɗi juɗe e koyɗe e gite, kono hara ɗi alaa wonkii ko ɗi memminora.

(199) Ƴettu -an Nulaaɗo- e yimɓe ɓen yaafuyee, hara a fawaali ɓe ko ɓe gaynataa, sabu ɗum doginay ɓe, yamiraa kala konngol moƴƴol e kuugal moƴƴal ɗuurno-ɗaa e majjuɓe ɓen, wata a yottorɓe majjere maɓɓe, mo lorrii ma wata a lorru mo, mo ɗawii ma kadi wata a ɗawu mo.

(200) Si a so'ii -an Nulaaɗo- wonnde seytaane sowonsinii ma e waɗugol moƴƴere, moolor Alla, daɗninoraa mo. Sabu ko Kanko woni nanoowo ko wowlataa, annduɗo fii maaɗa, ma O reene e seytaane.

(201) Pellet, ɓen hulooɓe Alla, si sowonsinoore heɓii ɓe immorde e seytaane haa ɓe faggike junuubi ; ɓe annditay mawngu Alla ngun e lepte Makko, ɓe tuuba kisan e junuubi : tawde kamɓe ɓe feewi e laawol goonga, ɓe haɗitike e bone.

(202) Siɓɓe seytaane ɓen ka bonɓe e ka heeferɓe seerataa hino pooɗiree seytaane e majjere e junuubi. Seytaaneeji ɗin raɓɓintinataako e bewingol majjina, bonɓe ɓen ka yimɓe kadi jokkay haɗugol ɓe ɗowtaade e gollude ko bone.

(203) An Nulaaɗo, si addanii ɓe Aaya, ɓe fenna mo ɓe ɗuurno, si a addanaali ɓe non Aaya, ɓe wi'a : "Ko haɗnoo sincaa Aaya?" Maakan ɓe -an Nulaaɗo : "Alanaa lam sincugol Aaya, mi jokkaa si wanaa ko Joomi am wahyini kon e am. Ndee Alqur'aanaare nde mi janngannta on ko hujjaaji ɓannguɗi immorde ka Joomi mon, e peewal e yurmeende gomɗimɓe ɓen e jeyaaɓe Makko ɓen. Heddiiɓe ɓen, ko majjuɓe hayruɓe".

(204) Si tawii Alqur'aana no janngeede, heɗitanne nde, wata on wowlu maa sokoliron goɗɗum goo ; belajo'o, Alla yurmete on.

(205) Janto annditaa Joomi maaɗa -an Nulaaɗo- ka yankinaare e ka kulol, hakindinaa hito ma ngon ka noddugol Mo hakkunde jemma e ñalorma. Wata a laatodo e welsindiiɓe jantagol Alla ɓen.

(206) Pellet, ɓen Malaa'ikaae wonɓe ka Joomi maaɗa -an Nulaaɗo-, ɓe townitantaako rewugol Mo Kanko Seniiɗo On, ko Kanko woniko ɓe subbunhinantoo, ɓe laɓɓina Mo jemma e ñalorma, ko Kanko tun woni ko ɓe sujjanta.