نەپلە ناماز ئەھكاملىرى

ئىبنى بازنىڭ پەتىۋا توپلانمىسى 11-توم.

ۋىتىر نامىزىدا ئوقۇيدىغان دۇئانى ياد قىلىشتىن قىينىلىپ قالدىم، بەزى ۋاقىتتا ئۇ دۇئانىڭ ئورنىغا باشقا سۈرىلەرنى ئوقۇدۇم. ۋىتىردا قۇنۇت ئوقۇشنىڭ پەرىز ئىكەنلىكىنى بىلگەندىن كېيىن ياد قىلىشقا ئۇرۇندۇم، ناماز ئارىسىدا قىبلىگە يۈزلىنىپ تۇرۇپ يېنىمدا قويۇلغان شېرەدىن دۇئا يېزىلغان كىتابچىنى ئىلىپ قاراپ ئوقۇدۇم، بۇنداق قىلىشىم توغرىمۇ؟. بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى سورايمەن.

"سبحان الملك القدوس" دېگەن بۇ زىكىرنى تەراۋىھ نامىزىدىن تۆت رەكەت ئوقۇپ بولغاندىن كېيىن ئېيتىمىزمۇ ياكى سەككىز رەكەت ئوقۇپ بولغاندىن كېيىن ئېيتىمىزمۇ؟، بۇ سۆزنى ۋىتىر نامىزىدىن كېيىن دېيىش كېرەك ئەمەسمۇ؟ بىز ۋىتىر نامىزىنى كېچە نامىزىدىن كېيىن ئۆيدە ئوقۇماقچى بولساق، بۇ زىكىرنى مەسچىتتە ئېيتىۋەتسەك بولامدۇ؟، ھەر ئىككى رەكەت تەراۋىھ نامىزىدىن كېيىن ئىستىغپار ئېيتىش كېرەكمۇ؟، بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى سورايمىز.

تەراۋىھ نامىزىنى قاچان باشلايمىز؟، رامىزان كۈنىنىڭ ئاۋۋالقى كېچىسى (ئاينى كۆرگەن ياكى شەبان ئېيىنى تولۇقلىغان) ئاخشىمى ئوقۇلامدۇ؟ ياكى رامزاننىڭ بىرىنچى كۈنى خۇپتەن نامىزىدىن كېيىن باشلىنامدۇ؟. بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى سورايمەن.

پەرز ناماز ئوقۇپ بولغاندىن كېيىن نەپلە ناماز ئوقۇماقچى بولسام، كۆپ جاينىڭ مېنىڭ سەجدە قىلغانلىقىمغا گۇۋاھ بولىشى ئۈچۈن پەرز ئوقۇغان جايدىن يۆتكۈلۈپ نەپلە ئوقۇشۇم ياخشىمۇ؟، بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى سورايمەن.

رامىزان ۋە كېچە نامازلىرى ناملىق بۇ ئەسەردە، كېچە نامازلىرىنىڭ پەزىلىتى ۋە رامىزان ئېيىدا نەپلە نامازلارغا تېخىمۇ ئەھمىيەت بېرىشنىڭ مۇھىملىقى، ئۇ بولسا سالىھ كىشىلەرنىڭ ئىبادەتكە تۇتقان پوزىتسىيەسى ۋە ئاللاھنىڭ تەقۋادار بەندىلىرىنىڭ شەنى ئىكەنلىكى توغرىسىدا مۇھىم تەۋسىيەلەرنى قىلىدۇ.

ئەگەر مەن سۈننەت ناماز ئوقۇۋاتقان چاغدا پەرز نامازغا تەكبىر ئېيتىلسا، مەن نامازنى داۋاملاشتۇرامدىم ياكى سالام بېرىپ جامائەتكە قېتىلىپ پەرز ناماز ئوقۇيمەنمۇ؟ بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى سورايمەن.

ئاپتور ماقالىسىدا، ۋىتىر نامىزىنىڭ ئېنىقلىمىسى ۋە پەزىلىتى، ئۇنىڭ ھۆكمى ۋە ئادا قىلىنىدىغان ۋاقتى، رەكئەت سانى ۋە ئوقۇش ئۇسۇلى، قازا بولغان ۋىتىر نامىزىنى قانداق ئوقۇش كېرەكلىكى، قۇنۇت دۇئاسىنىڭ ھۆكمى قاتارلىق ۋىتىر نامىزىغا ئالاقىدار بولغان مەسىلىلەرنى قۇرئان كەرىم ۋە ھەدىس شەرىف نۇرى ئاستىدا ئوقۇرمەنلەرگە تەپسىلى چۈشەنچە بېرىدۇ.

ئايال نەپلە ناماز ئوقۇۋاتقاندا، ئېرى ئۇنى چاقىرسا نامازنى بۇزامدۇ، ياكى ئىشنىڭ تەقەززاسىى بويۇنچە ئۇنىڭ زۆرۈر ياكى ئەمەسلىكىگە قاراپ ئىش قىلامدۇ؟، بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى سورايمەن.

ئاپتۇر ماقالىسىدا، چاشگاھ نامىزىنىڭ پەزىلىتى ۋە ئۇنىڭ مۇسۇلمان ھاياتىدىكى ئەھمىيىتى، قايسى ۋاقىتتا ئوقۇلىدىغانلىقى، دۇنيا ۋە ئاخىرەتلىك مەنپەئەتلىرى، رەكئەت سانى قاتارلىق پەزىلەتلىك ئەمەللەرنى، قۇرئان ۋە سۈننەتتىن دەلىللەرنى كەلتۇرۇپ ئوقۇرمەنلەرگە ئوچۇق يورۇتۇپ بېرىدۇ.

تەراۋىھ نامىزىنى جامائەت بولۇپ ئوقۇش، پەيغەمبەرئەلەيھىسسالامنىڭ دەۋرىدە يولغا قويۇلمىغان، تۇنجى بولۇپ ئۆمەر رەزىيەللاھۇئەنھۇ يولغا قويغانلىقى سەۋەبلىك بىدئەت دەپ قارىلامدۇ؟. بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى ئۈمىد قىلىمەن.

تەسبىھ نامىزى ئوقۇشنى كۈچلاندۇرىدىغان ساغلام ھەدىسلەر بايان قىلىنغانمۇ؟ ئەگەر بايان قىلىنغان بولسا، بۇ ھەدىسلەرنىڭ مەنبىيىنى قانداق بىلىمىز؟ بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى سورايمىز؟.

ئاپتۇر ماقالىسىدا تەھەججۈد نامىزىنىڭ پەزىلىتى، كىمىكى ئىنسانلار ئۇخلاۋاتقان ۋاقىتتا ئاللاھنىڭ رەھمەت ۋە مەغپىرىتىنى ئۈمىد قىلىپ نەپلە نامازغا تۇرۇدىكەن، ئاللاھنىڭ كېچىدە تەھەججۈد نامىزى قىلغۇچىلارغا تەييارلىغان بۈيۈك ئەجرىگە نائىل بولىدىغانلىقىنى قۇرئان ئايەتلىرى ۋە ساغلام ھەدىسلەرگە ئاساسلىنىپ تۇرۇپ بايان قىلىپ بېرىدۇ.

ئاپتور بۇ ماقالىدا روزا ھېيت نامىزىنىڭ قاچان يولغا قويۇلغانلىقى، روزا ھېيت نامىزىنىڭ ئەھكاملىرى، قايسى ۋاقىتتا ئوقۇلىدىغانلىقى ۋە ئادا قىلىش تەرىقىسى، ھېيت نامىزى خۇتبىسى، ھېيت كۈنى قىلىش ياخشى كۆرۈلگەن ئىشلار قاتارلىق روزا ھېيت نامىزىغا دائىر مۇھىم بىلىملەر بىلەن ئوقۇرمەنلەرنى تەمىن ئەتكۈسى.

«قۇربان ھېيت نامىزىنىڭ ئوقۇلۇش ئۇسۇلى» بۇ ماقالىدا قۇربان ھېيت نامىزىنىڭ ئۆقۇلۇش ئۇسۇلىنى ھەنەپىي مەزھەبىگە كۆرە قۇرئان ھەدىسگە ئۈيغۇن ھالدا تەپسىلى چۈشەندۇرۇپ بېرىدۇ. قۇربان ھېيت بايرىمىنىڭ يېقىنلىشى مۇناسىۋىتى بىلەن بۇ ماقالىنى بېكىتىمىزدە ئېلان قىلدۇق.

ئىستىخارە ئىسلام ئەقىدىسى بىلەن زىچ باغلانغان بىر ئىبادەتتۇر. ئىنسان بولسا جانابى ئاللاھ ياراتقان ئاجىز بىر مەخلۇق، غەيبنى بىلەلمەيدۇ، قايسى ئىشتا خەيرلىك، قايسى ئىشتا زىيان بارلىقىنىمۇ ئايرىيالمايدۇ، بۇنىڭدىن قارىغاندا ئىستىخارە سېلىشنى كۆرسىتىپ بېرىش ئارقىلىق ئاللاھ تائالا بىر تەرەپتىن بەندىلىرىنى ئۆزىگە يېلىنىشنى ئۈگەتسە، يەنە بىر تەرەپتىن ئۇلارنى تېخىمۇ خەيرلىك يوللارغا مۇيەسسەر قىلىش پۇرسىتىنى بەرگەنلىكتىن ئېبارەتتۇر.

بۇ ئەسەر،كۆن تۈتۈلغاندا ئوقۇيدىغان ناماز نىڭ بايانى بولۇپ، كۆن تۈتۈلۇشنىڭ سەۋەبى،ئۇنىڭ پايدىسى ۋە ھۆكمى، ئۇنى قانداق ئادا ئادا قىلىش ۋە ئۇنڭ ئەدەپلىرى...قاتارلىقلار .

بۇ ئەسەر يامغۇر تىلەش نامىزى توغرىسىدا بولۇپ ،ئۇنىڭغا دائىر ئەھكاملارنى بايان قىلىپ بىرىدۇ. يامغۇر تىلەش نامىزىنىڭ ئېنىقلىمىسى،ھۆكمى، قەھەتچىلىكنىڭ سەۋەبى، يامغۇر ياغماسلىقتىكى ئاساسلىق ئامىللار ...قاتارلىقلارنى بايان قىلىپ بىرىدۇ.

تەھەججۇد نامىزى ۋە ئۇنىڭ پەزىلىتى، ئەپزەل ۋاقتى ۋە ئۇنىڭ سانى، ئۇنىڭ ئەدەپلىرى ۋە ئۇنىڭغا تۈرۈتكە بولىدىغان ئامىللار، تەراۋىھ نامىزى،ئۇنىڭ ھۆكمى ۋە پەزىلىتى، ۋە ئۇنىڭ ۋاقتى قاتارلىق مەلىلىلەر توغرىسىدا چۇشەنچە.