دۇئالار

«دۇئانىڭ ئەھمىيىتى توغرىسىدا» ناملىق بۇ ماقالىدا دۇئانىڭ مۇسۇلمان ھاياتىدا نەقەدەر مۇھىم ئامىل ئىكەنلىكى، دۇئا ئېجابەت بولۇشنىڭ شەرتلىرى ۋە ئۇنىڭغا زېت ئامىللار، دۇئانىڭ ئىنسان ھاياتىغا بولىدىغان تەسىرى ۋە ئۇنىڭ ئېجابەت بولىدىغان ئەڭ مۇناسىپ ۋاقىتلار ...قاتارلىق مەسىلىلەرنى قۇرئان ۋە ھەدىس بىلەن ئەتراپلىق ئوتتۇرىغا قويىدۇ.

ئىنسان ئاتا-ئانىسى ۋە قېرىنداشلىرىغا ۋاكالىتەن دۇئا قىلسا بولامدۇ؟ ھەدىستە: «نامىنى تىلغا ئېلىش بىلەن زېمىن ۋە ئاسماندا ھېچ نەرسە زىيان يەتكۈزەلمەيدىغان ئاللاھنىڭ ئىسمى بىلەن باشلايمەن» دېگەن زىكىرنى ئەتتىگەندە دېسە، كەچ كىرگۈچە، كەچتە دېسە تاڭ يورۇغىچە ئۇ كىشىگە زىيان يەتمەيدۇ دەپ بايان قىلىنغان، بەزى مەنبەلەردە ئەبۇ دەردا رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ مۇشۇ زىكىرنى دەيتتى، بىر قېتىم ئۇ ئولتۇراقلاشقان مەھەللىدە ئوت ئاپىتى يۈز بېرىپ ئەتراپتىكى ھەممە ئۆيلەر كۆيۈپ، ئۇنىڭ ئۆيىدىن ھېچ نەرسە كۆيمىگەن، دېىلگەن بۇ سەھىھ ھەدىسمۇ؟، بۇ دۇئانى بىر كىشى ئائىلىسىدىكىلەرگە ۋاكالىتەن دىسە توغرا بولامدۇ؟. بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى ئۈمىد قىلىمەن.

دۇئانىڭ ئەدەپلىرى قايسى؟ دۇئانى قانداق قىلىش كېرەك؟، دۇئانىڭ پەرز-سۈننەتلىرى قايسى؟، دۇئانى قانداق باشلاپ قانداق ئاخىرلاشتۇرىمەن؟. دۇئادا ئاخىرەتلىك ئىشلارنى سوراشتىن بۇرۇن دۇنيالىق ئىشلارنى سورىساق بولامدۇ؟، دۇئادا قول كۆتۈرۈش توغرا بولامدۇ؟ ئەگەر توغرا بولسا قولنى قانداق شەكىلدە كۆتۈرىدۇ؟، بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى سورايمەن.

ئىمام نامازنى تۇگەتكەندىن كىيىن دۇئا ۋە ئىستىغپار (سۇبھانەللاھ ، ئەلھەمدۇ لىللاھ، ئاللاھۇ ئەكبەر) زىكىرلىرىنى يۇقىرى ئاۋاز ۋە جامائەت بىلەن بىرلىكتە دېيىشى جائىزمۇ؟

ئەتىگەن ۋە كەچتە دېيىلگەن زىكرى

سەھى ھ دۇ ئا ۋ ە ئاللاھ تائالان ى مەدھىيلە ش

روزا تۇتقۇچىنىڭ ئىپتار ۋاقتىدا ئىجابەت بولىدىغان دۇئانىڭ ۋاقتى ئىپتاردىن ئىلگىرىمۇ ياكى ئىپتار قىلىۋېتىپ قىلامدۇ ياكى ئىپتاردىن كېيىن قىلامدۇ؟ مۇشۇ ۋاقىتتا قىلىدىغان دۇئا بۇ توغرىسىدا پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامدىن ھەدىس بايان قىلىنغانمۇ؟. بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى ئۈمىد قىلىمەن.

ھەجگە قاتناشمىغان كىشىلەرنىڭمۇ ئەرەپات كۈنىدە دۇئاسى ئىجابەت بولامدۇ؟. بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى ئۈمىد قىلىمەن.

ۋىتىر نامىزىدا ئوقۇيدىغان دۇئانى ياد قىلىشتىن قىينىلىپ قالدىم، بەزى ۋاقىتتا ئۇ دۇئانىڭ ئورنىغا باشقا سۈرىلەرنى ئوقۇدۇم. ۋىتىردا قۇنۇت ئوقۇشنىڭ پەرىز ئىكەنلىكىنى بىلگەندىن كېيىن ياد قىلىشقا ئۇرۇندۇم، ناماز ئارىسىدا قىبلىگە يۈزلىنىپ تۇرۇپ يېنىمدا قويۇلغان شېرەدىن دۇئا يېزىلغان كىتابچىنى ئىلىپ قاراپ ئوقۇدۇم، بۇنداق قىلىشىم توغرىمۇ؟. بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى سورايمەن.

چاقماق چىقىلغان، ھاۋا گۈلدۈرلىگەن ۋە يامغۇر يېغىۋاتقان ۋاقىتتا قايسى دۇئانى ئوقۇيدۇ؟. يامغۇر يېقىۋاتقاندا دۇئانىڭ ئىجابەت بولىشىغا دالالەت قىلىدىغان ھەدىس قايسى؟، بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى ئۈمىد قىلىمەن.

رامىزان ۋە دۇئا ناملىق بۇ لېكسىيەدە، دۇئانىڭ پەزىلىتى ۋە ئۇنىڭ پايدىلىرى، روزا بىلەن دۇئانىڭ ئالاقىسى، رامىزان ئېيى ئالەملەرنىڭ رەببى ئاللاھ تائالادىن ھاجەتلەرنى يالۋۇرۇپ سورايدىغان، شۇنداقلا دۇئانىڭ ئىجابەت بولىشىغا ئەڭ يىقىن مۇبارەك ۋاقىت ئىكەنلىكى توغرىسىدا چۈشەنچە بېرىدۇ.

ئەگەر بىر كىشى ئاللاھقا دۇئا قىلسا، دۇئادىن كىيىن يۈزىنى سىلامدۇ؟، بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى ئۈمىد قىلىمەن.

ئاللاھدىن ھاجەتلىرىىمىزنى سوراپ ئۇنىڭغا يېلىنىپ دۇئا قىلغاندا سۈرە فاتىھەنى ئوقۇساق بۇلامدۇ؟ ياكى بۇ بىدئەت ھېسابلىنامدۇ؟، بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى ئۈمىد قىلىمەن.

مەن ئىپتارنىڭ ئايرىم دۇئاسى بار ئەمما سوھۇرلۇقنىڭ دۇئاسى يوق دەپ ئويلايتتىم. لېكىن يولدىشىم يېقىندا ماڭا سوھۇر ۋاقتىدىمۇ ئوقۇيدىغان ئايرىم دۇئا بار دەيدۇ، بۇ توغرىمۇ؟ بۇ ھەقتە تەپسىلى چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى سورايمەن.

بۇ مەدىنە مۇنەۋۋەرە پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام مەسچىتىنىڭ 17/12/1430ھـ 2009-يىلى12-ئاينىڭ04-كۈنىدىكى جۈمە خۇتبىسى بولۇپ، خۇتبنى پەزىلەتلىك شەيخ ئەلى ئىبنى ئابدۇرەھمان ئەلھۇزەيپى سۆزلىگەن، خۇتبىدا مۇسۇلمان بارلىق ئىشلىرىدا مۇناسىپ سەۋەپلەرنى تاللاش بىلەن بىرگە، ئاللاھقا تەۋەككۇل قىلىش لازىملىقى، دۇئانىڭ ئەھمىيىتى ۋە رولى، ئاللاھ بەندىلەرنىڭ دۇنيا ۋە ئاخىرەتتە بارلىق ئىشلىرىنى (يەنى مۇسىبەت ۋە خوشاللىقلىرىنى) ئىدارە قىلىدىغانلىقى ۋە ئۆزگەرتىدىغانلىقىغا ئېشىنىش ئىماننىڭ جۈملىسىدىن ئىكەنلىكى قاتارلىق ئومۇمى مۇسۇلمانلارنىڭ بېلىشى زۆرۈر دەپ قارالغان قىممەتلىك نەسىھەتلەر سۆزلەندى.

ئاپتور ماقالىسىدا ئاللاھنى زىكىر قىلىشنىڭ پەزىلىتى ۋە پايدىلىرى، زىكىر قىلغۇچىغا بېرىلىدىغان ساۋاپلار، زىكىرنىڭ ئىنسان ھاياتىدىكى رولى، ئاللاھ ۋە ئاللاھنىڭ رەسۇلىغا ئىتائەت قىلىش، توسقانلىرىدىن چەكلىنىش ئاللاھنى زىكىر قىلىشتىن ئىكەنلىكى قاتارلىق زىكىرغا ئائىت مۇھىم مەلۇماتلار ھۆزۈرۈڭلاردا.

بۇ مەدىنە مۇنەۋۋەرە پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام مەسچىتىنىڭ 1429/6/9ھـ /2008- يىلى6-ئاينىڭ 13-كۈنىدىكى جۇمە خۇتبىسى بولۇپ، بۇ خۇتبىنى پەزىلەتلىك شەيخ ئابدۇلبارى سۇبەيتى سۆزلىگەن.بۇ خۇتبىدا ئاللاھنى زىكىر قىلىشنىڭ ئەڭ بۈيۈك ۋە مەنپەئەتلىك ئىبادەت ،ئۇنى تەرك ئىتىش مۇسۇلمان ئۈچۈن ناھايىتى خەتەرلىك ئىكەنلىكى، مۆمىننىڭ ھەر ۋاقىت- ھەر زامان ئاللاھنى ئىسىدىن چىقارماسلىقىنىڭ مۇھىملىقى،كىمىكى ئاخىرقى نەپىسىدە« لائىلاھە ئىللەللاھۇ مۇھەممەدۇن رەسۇلۇللاھ» دىگەن مۇبارەك سۆزنى قىلىشقا مۇيەسسەر قىلىنسا ئۇنىڭ ئاخىرەتلىكىنىڭ ياخشى ئىكەنلىكىدىن دىرەك بىرىدىغانلىقى قاتارلىق زىكىرگە دائىر مەسىلىلەر توغرىسىدا چۇشەنچە بىرىدۇ.