سۈننەت ئىلىملىرى

بۇ مەدىنە مۇنەۋۋەرە پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام مەسچىتىنىڭ ( 21/07/1434 ھـ / 2013-يىلى 05-ئاينىڭ 31-كۈنىدىكى ) جۈمە خۇتبىسى بولۇپ، خۇتبىنى پەزىلەتلىك شەيخ سەلاھ ئىبنى مۇھەممەد ئەلبۇدەير سۆزلىگەن. خۇتبىدا، مۇسۇلماننىڭ قۇرئان ۋە ھەدىسنىڭ روھىغا ئەمەل قىلىپ ياشىشىنىڭ ۋاجىپلىقى، رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەمنىڭ ھەدىسلىرىگە ئەمەل قىلماسلىق ۋە ئىنكار قىلىشنىڭ خەتىرى توغرىسىدا مۇھىم تەۋسىيەلەرنى قىلدى.

جەمئىيىتىمىزدە ئۆزلىرىنى« قۇرئانچىلار» دەپ ئاتايدىغان بىر گۇرۇھ بارلىققا كەلگەن بولۇپ، ئۇلار بىز قۇرئاندىن باشقا ھېچنەرسىگە ئەگەشمەيمىز دېگەن قاراشتا، ئۇلارنىڭ بۇ سۆزىگە ئەھلى سۈننە ۋەلجەمائە ئالىملىرى قانداق قارايدۇ؟

ئەگەر بىراۋغا ئائىلە تەرىپىدىن، سەن پەقەت قۇرئانغىلا ئەگىشىشىڭ كېرەك، سۈننەتكە ئەگىشىشنىڭ ئەھمىيىتى يوق دېيىلسە، ئوتتۇرىدىكى قىسىنچىلىق ۋە پىتنىنى ئازايتىش ئۈچۈن، ئائىلە مۇناسىۋىتىنى كۆزدە تۇتۇپ ئۇلارغا سالام بەرسە، ھېيت بايراملاردا ئۇلارنى قۇتلۇقلىسا بولامدۇ؟.

قۇرئان كەرىم شەرىئەت ھۆكۈملىرى ئۈچۈن تولۇق يېتەرلىك بولسا، مۇسۇلمانلارنىڭ سۈننەتكە نېمە ھاجىتى بولىدۇ؟.

بۇ مەدىنە مۇنەۋۋەرە پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام مەسچىتىنىڭ 29/7/1429 ھـ / 2008-يىلى 08-ئاينىڭ 01-كۈنىدىكى جۈمە خۇتبىسى بولۇپ، بۇ خۇتبنى پەزىلەتلىك شەيخ ھۈسەيىن ئىبنى ئابدۇلئەزىز ئال شەيخ سۆزلىگەن.بۇ خۇتبىدا، ئىسلام دىنىنىڭ بۈيۈك ئىككى ئاساسنىڭ ئۈستىگە قۇرۇلغانلىقى؛ ئۇ بولسىمۇ ھەممە ئىشنى ئىخلاس بىلەن خالىس ئاللاھنىڭ رازىلىقى ۋە پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ سۈننىتىگە مۇۋاپىق قىلىش كېرەكلىكى، بىدئەت بولسا شېرىكتىن كىيىنكى دىننى بۇزىدىغان، دىننىڭ ئاساسىنى تەۋرىتىۋىتىدىغان، ئۇممەتنى زالالەتكە باشلاش بىلەن بىرگە چېچىلاڭغۇ ھالەتكە كېلىپ قىلىشىغا سەۋەبچى بولىدىغان چوڭ گۇناھلاردىن ئىكەنلىكى، بىدئەتچىلەرگە قانداق مۇئامىلىدە بولۇش كېرەكلىكى قاتارلىق بىدئەتكە دائىر مەسىلىلەردە تەپسىلى توختىلىدۇ.

بىز نىمىشقا پەقەت قۇرئانغىلا ئەگەشمەستىن، پەيغەمبىرىمىز مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامنىڭ سۈننىتىگىمۇ ئەگىشىشىمىز لازىم؟ مۇئەييەن بىر مەزھەپكە ئەگىشىشىمىز كېرەكمۇ؟

ئاپتۇر بۇ ماقالىسىدا ئۆزلىرىنى«قۇرئانچىلار» دەپ ئاتىۋالغان بەزى بىر ئىنسانلارغا قانائەتلىنەرلىك ئوچۇق دەلىل ئىسپاتلارنى كۆرسىتىپ، ئۇلارنىڭ ھەدىس شەرىپكە تۇتقان پاسسىپ ۋە باتىل كۆز قارىشىنى قۇرئان،ھەدىس، ئىجما، قىياس ۋە سەلەپ ئالىملىرىنىڭ سۆزلىرى بىلەن يوققا چىقىرىپ، ھەرقانداق ۋەزىيەت ئاستىدا قۇرئان كەرىمنى چۇشۇنۇش ۋە شەرئىي ئەھكاملارغا ھۆكۈم قىلىشتا شەرىئەتىنىڭ غۇللۇق ئاساسلىرىدىن بولغان سۈننەتتىن ئىبارەت بۇ بۇيۈك «ھېكمەت »نىڭ رولى توغرىسىدا تەپسىلى چۈشەنچە بېرىدۇ.

«بىدئەتكە قارشى تۇرۇپ سۈننەتنى قوغدايلى» ناملىق بۇ ئەسەردە، كەڭ ئۇيغۇر مۇسۇلمانلىرى ئارىسىدا ئومۇملىشىپ كەتكەن، دىن بىلەن ھېچقانداق ئالاقىسى بولمىغان، ئىبادەت ۋەياكى ساۋاپ بولىدۇ دېگەن ئۇقۇم بىلەن، جەمئىيىتىمىزدە بۇگۇنكى قەدەر داۋاملىشىپ كىلىۋاتقان بەزى بىر مەسىلىلەرنى ئەتراپلىق ئانالىز قىلىش بىلەن بىرگە، جەمئىيەتتىكى بەزى بىر ناشايان ئىشلارغا شەرىئەتنىڭ قانداق قارايدىغانلىقىغىمۇ يەر بېرىلگەن. ئىسلامدا سۈننەتنىڭ ئورنى ۋە ئۇنىڭ ئەھمېيىتى قاتارلىقلارنى قۇرئان ۋە ساغلام ھەدىسلەرگە ئاساسلىنىپ بايان قىلىپ بېرىدۇ.

«ھەدىس سەنەدلىرىدىكى ئەھۋاللار» ناملىق بۇ بېيت ھەدىسشۇناسلىق ئاتالغۇلىرى توغرىسىدا يىزىلغان بولۇپ، ئاپتۇرى پەزىلەتلىك شەيخ ھاپىز ئىبنى ئەھمەد ھەكەمىي.

سۈننەتگە ئەگىشىشكە رىغبەتلەندۇرۇپ، بىدئەتتىن ئاگاھلاندۇرۇپ ۋە ئۇنىڭ خەتىرى توغرىسىدا