جىنازە ئەھكاملىرى كاتېگورىيەسى

ئىسلامدا قەبرىنى قانداق ياساش كېرەك؟ قەبرە بىشىغا ئىسىم ياكى ئايەتلەر يېزىلغان تاشلارنى قويسا بولامدۇ؟، ئەگەر قەبرىنىڭ يامغۇردا چۆكۈپ كېتىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ئۈچۈن تام چۆرۈلسە دۇرۇس بولامدۇ؟، بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى ئۈمىد قىلىمەن. ئاللاھ سىلەردىن رازى بولسۇن.

چوڭ دادامنىڭ ۋاپاتىدىن كىيىن، ھاممام بىر قېتىم قەبرىسىنى زىيارەت قىلغان ئىدى، يەنە زىيارەت قىلىشنى خالايدىكەن، لېكىن مەن قىز-خانىملارنىڭ قەبرە زىيارەت قىلىشىنىڭ دىنىمىزدا چەكلەنگەنلىكى توغرىسدىكى ھەدىسنى ئاڭلىدىم. بۇ سەھىھ ھەدىسمۇ؟ ئەگەر بۇ توغرىدىكى ھەدىس ئىشەنچىلىك بولسا ھاممامنىڭ قەبرە زىيارىتى ئۇچۇن كاپارەت كېلەمدۇ؟.

بىزنىڭ يۇرتىمىزدا مۇسىبەت ئىگىلىرىدىن بىرقىسىم كىشىلەر قۇرئان ئوقۇيالايدىغان بەزى قارىلارنى قەبرىستانلىققا تەكلىپ قىلىپ قۇرئان ئوقۇتىدۇ، ئۇلار بۇ ئوقۇلغان قۇرئاننىڭ ئۆلگۈچىگە پايدىسى بولىدۇ ۋە ئۇ كىشىگە رەھمەت قىلىنىدۇ دەپ ئېتىقاد قىلىدۇ، بەزىلەر چوڭ ماتەم مۇراسىمى ئۇيۇشتۇرۇپ، ۋاپاتىنىڭ بىر يىللىقىنى خاتىرىلەيدۇ ۋە شۇ مۇناسىۋەت بىلەن خەتمە قۇرئان ئوقۇتىدۇ، ئىسلام دىندا بۇ ئىشنىڭ ھۆكمى قانداق؟ قەبرىستانلىقتا ۋە باشقا جايلاردا ئوقۇلغان قۇرئاننىڭ ئۆلۈككە پايدىسى بولامدۇ؟ ئۆلۈككە پايدىسى يېتىدىغان توغرا ئىشلار قايسى؟ بىزگە بۇنىڭ توغرىسىنى كۆرسىتىپ بەرسىلە، ئاللاھ سىلەرگە زىيادە ساۋاپ ئاتا قىلسۇن، بىزمۇ سىلەرگە كۆپ رەھمەت تەشەككۈر ئېيتىمىز.

مېيىت قايسى ئۇسۇل بىلەن يۇيىلىدۇ؟، بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى سورايمىز.

ئىنسان مۆمىن بولسۇن ياكى كاپىر بولسۇن ۋاپات بولۇشتىن ئىلگىرى ئۇنىڭدا بىرەر ئالامەتلەر بولامدۇ؟ ئالامەتلەر كۆرۈلسە، ئۇنىڭ بەلگىلىك ۋاقىتلىرى بارمۇ؟، ئەگەر ئۇنىڭ ئەجىلىنىڭ يېقىنلىشىپ قالغانلىقى مەلۇم بولسا، قانداق قېلىشى كېرەك؟ ئەگەر شۇنداق ئالامەتلەر بولسا بۇنى قانداق قوبۇل قىلىدۇ؟ سەكراتنى يەڭگىللىتىشنىڭ يولى بارمۇ؟، دائىم قىلىش زۆرۈر بولغان ياخشى ئەمەللەر قايسى؟، بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى سورايمەن.

كوممۇنىست ئارمىيىسىدا خىزمەت ئۆتەۋاتقان مۇسۇلمان ئەسكەرلەر بىلەن كاپىر ئەسكەرلەر ئارىسىدا پات-پات توقۇنۇش يۈز بېرىپ تۇرىدۇ. بۇ جەرياندا ھەر ئىككى تەرەپتىن نۇرغۇن ئەسكەرلەر ھاياتىدىن ئايرىلىدۇ. ئەسكەرلەر ئارىسىدىكى كوممۇنىست ئارمىيىسىگە قارشى ئۇرۇشتا ئۆلۈپ كەتكەن مۇسۇلمانلارنى شېھىتلەرنىڭ قاتارىدىن دەپ قارىساق توغرا بولامدۇ؟، بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى سورايمىز.

ئۆزىنى ئۆلتۈرۈۋالغان ئادەمنىڭ نامىزى چۈشۈرىلەمدۇ؟ بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى ئۈمىد قىلىمىز.

بۇ مەدىنە مۇنەۋۋەرە پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام مەسچىتىنىڭ4/1/1432ھـ 2010-يىلى12-ئاينىڭ10-كۈنىدىكى جۈمە خۇتبىسى بولۇپ، پەزىلەتلىك شەيخ سەلاھ ئىبنى مۇھەممەد ئەلبۇدەير سۆزلىگەن. خۇتبىدا بارلىق مەخلۇقاتلارنىڭ ئاللاھنىڭ دەرگاھىغا قايتۇرىلىدىغانلىقى، ئۆزىگە كۆيۈنگۈچى ئىنسان روھانىيىتىنى ئوزۇقلاندۇرۇشقا ئەھمىيەت بېرىشى ۋە پۇرسەت كېتىشتىن ئىلگىرى تەۋبىگە ئالدىرىشى كېرەكلىكى توغرىسىدا مۇھىم تەۋسىيەلەرنى قىلدى.

بىز قىز-خانىملارنىڭ قەبرىستانلىقنى زىيارەت قىلىشى توغرا ئەمەس، ئۆلۈكلەر زىيارەت قىلغۇچى كىشىلەرنى يالىڭاچ ھالەتتە كۆرىدۇ دېگەن سۆزنى ئاڭلىدۇق. ئەمما بىز بۇ سۆزگە قانائەتلەنمىدۇق، ئاپام بىلەن سىڭلىم دادامنىڭ قەبرىسىنى زىيارەت قىلىشنى مەقسەت قىلىۋاتىدۇ، بەلكى زىيارەتمۇ قىلغان، بۇنىڭ توغرىسىنى بايان قىلىپ بەرگەن بولساڭلار؟.

ئاللاھ يولىدا شېھىت بولغان كىشىگە ئاخىرەتتە 72ھۆر-پەرىنىڭ بېرىلىشىدىكى ھېكمەت نېمە؟ بۇ ساننى بېكىتىشتىن نېمە مەقسەت قىلىنىدۇ؟. شېھىت قىيامەت كۈنى ئۆز ئائىلىسىدىن 70 كىشىگە شاپائەت قىلىشقا رۇخسەت بېرىلەمدۇ؟، بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى سورايمىز؟.

بۇ مەدىنە مۇنەۋۋەرە پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام مەسچىتىنىڭ 12/5/1430ھـ/ 2009-يىلى 06-ئاينىڭ 05-كۈنىدىكى جۈمە خۇتبىسى بولۇپ، خۇتبىنى پەزىلەتلىك شەيخ ھۈسەيىن ئىبنى ئابدۇلئەزىز ئال-شەيخ سۆزلىگەن. خۇتبىدا ئېرى ۋاپات بولغان ئايالنىڭ شەرىئەت كۆرسەتمىسى بويۇنچە قارىلىق تۇتۇشى ئاللاھنىڭ بەلگىلىگەن پرىنسىپلىرىدىن ئىكەنلىكى، قارىلىق تۇتۇش جەريانىدا بەزى ئىشلارنى ئاشۇرۇۋەتمەستىن شەرىئەت ھۆكمىنى ئۆلچەم قىلىشنىڭ مۇھىملىقى توغرىسىدا مۇھىم تەۋسىيەلەرنى قىلىدۇ.

ئۆلگەنلەر ئائىلىسىدىكىلەرنىڭ خوشاللىقى، غەمكىنلىكى ۋە باشقا ئەھۋاللىرىدىن خەۋەردار بولامدۇ ؟ مۇسۇلماننىڭ روھى دۇنيادىكى ئىشلارنى بىلىش ئۈچۈن بۇ دۇنياغا كېلەمدۇ؟ ئۆلگەن كىشىنىڭ روھى 40 كۈنگىچە جان ئۆزگەن جايغا كېلىدۇ دەيدىغان سۆزلەر بار بۇ راستمۇ؟ھاياتلار ئۇلارنىڭ كەلگىنىنى ھىس قىلىمىزمۇ؟ئۇلار توغرىسىدا كۆرگەن چۈشلەرچۇ؟