Usury

جازانە دېگەن نېمە؟ دۇنيادىكى كۆپلىگەن دۆلەتلەرنىڭ ئىقتىساد مەنبىيى جازانە قەرزى بىلەن بولىدۇ، قىلغان خىزمەتلىرىمىز ئۈچۈن ھەق ئالساق شۇ دۆلەتنىڭ جازانە تۈزۈمىگە ياردەم بەرگەنلىك بولامدۇ؟ (يەنى ئاساسلىق ئىقتىسادى جازانە بىلەن بولىدىغان دۆلەتنىڭ پۇلىنى ئىشلىتىش شۇ دۆلەتنىڭ جازانە ئىقتىسادىغا ياردەم بەرگەنلىك ھېسابلىنامدۇ؟)، جازانە بانكىلىرىدا خىزمەت قىلىۋاتقان كادىرلار جازانە مۇئامىلىسىدە مۇھىم رول ئوينايدۇ، بانكىغا قوغدىغۇچى بولغانلارمۇ شۇنداق، ئۇلار باشقا خىزمەت تېپىپ ئىشلىشى كېرەكمۇ؟. بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى سورايمىز.

ئىسلام بانكىسى جازانە شەكىلدە مۇئامىلە قىلمىسا، قانداق پايدا ئالىدۇ؟ بانكىنىڭ نېمە مەنپەئەتى بولىدۇ؟، قىلغان خىزمەتنىڭ بەدىلىگە ئالغان پۇل جازانە قاتارىغا كىرەمدۇ؟، ئىسلام جازانە مۇئامىلىسى دەپ قارايدىغان مۇئامىلە نېمىلەردىن ئىبارەت؟. بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى ئۈمىد قىلىمەن.

جازانىنىڭ شەخس ۋە جەمئىيەتكە بولىدىغان خەتىرى ناملىق بۇ ئەسەردە، جازانىنىڭ تۈرلىرى ۋە ئۇنىڭ ھارام قىلىنىشىدىكى ھېكمەت، جازانە بىلەن مۇئامىلە قىلغان كىشى دۇنيا ۋە ئاخىرەتتە ئۆزىنى ئاللاھنىڭ ئازابىغان دۇچار قىلىدىغانلىقى توغرىسىدا قىسقىچە چۈشەنچە بېرىدۇ.

بىر قانچە يىل ئىلگىرى ماشىنا سېتىۋېلىش ئۈچۈن بانكىدىن جازانە شەكىلدە قەرز ئالدىم. ھازىر ئىلگىرى قىلغان شۇ ئىشىمغا پۇشايمان قىلىپ ئاللاھ تائالاغا تەۋبە قىلدىم. ئاللاھ تائالادىن تەۋبەمنىڭ قوبۇل بولىشىنى سورايمەن. جازانە قەرزگە ئالغان ماشىنىنى ساتتىم، بۇ يىل ھەج قىلىشنى مەقسەت قىلىۋاتىمەن، ماشىنىنى ساتقان پۇلدىن باشقا ئىقتىسادىم يوق. مۇشۇ ئىقتىساد بىلەن ھەج قىلسام توغرا بولامدۇ؟. مەن ھازىرغىچە ئايلىق مائاشىمدىن بانكىنىڭ ئۆسۈمىنى تۆلەۋاتىمەن، ھەجگە مېڭىشتىن بۇرۇن ئايلىق پۇلۇم بىلەن بانكىنىڭ ئۆسۈمىنى تۆلەپ بولىمەن، مەندە ئۇنىڭدىن باشقا ئىقتىسات يوق، توغرا يول كۆرسىتىشىڭلارنى ئۈمىت قىلىمەن. ئاللاھ تائالا سىلەرگە ياخشىلىق ئاتا قىلسۇن.

مەن ياشاۋاتقان رايوندىكى مۇسۇلمانلار ئارىسىدا جازانە ئىشلىرى كەڭ تارىلىپ كەتتى، ئۇلار بۇ ئىشقا مەلۇم بىر ئەرەب دۆلىتىنىڭ رەسمى پەتىۋا كومىتېتى تەرىپىدىن چىقىرىلغان "ئۇرۇش قىلىۋاتقان رايونلاردىكى كاپىرلار بىلەن جازانە شەكىلدە مۇئامىلە قىلسا بولىدۇ" دەپ ئەسلى مەنبىيى ئىمام ئەبۇ ھەنىپە رەھىمەھۇللاھ ۋە ئۇنىڭ شاگىرتى مۇھەممەد ئىبنى ھەسەنگە نىسبەت بىرىلگەن پەتىۋاغا تايىنىدۇ، سىلەرنىڭ ھەقىقەتنى بايان قىلغان ئاساستا بۇ پەتىۋانىڭ توغرا-خاتالىقىغا جاۋاپ بېرىشىڭلارنى ئۈمىد قىلىپ بۇ سوئالنى سىلەرگە يوللىدىم، جاۋابىڭلارنى كۈتىمەن؟.

جازانە قىلىش ئومۇملاشقان غەيرىي ئىسلامىي مەملىكەتتە مۇسۇلمانلارنىڭ جازانە بىلەن مۇئامىلە قىلىشى توغرا بولامدۇ؟ دىگەن سۇئالغا سەئۇدى ئەرەبىستان ئىلمىي تەتقىقات ۋە پەتىۋا دائىمىي كومىتېتى جاۋاپ بېرىدۇ.