كتابي‌ كه‌ در پيش‌ روي‌ داريد، مجموعه‌ گرانبها، سودمند و مختصري‌ است‌ از احكام‌ و عقايد اسلام‌ كه‌ براي‌ فرزندان‌ مسلمانان‌ با زباني‌ ساده‌ و گويا توسط‌ يكي‌ از شخصيتهاي‌ برجسته‌ علمي‌ و عملي‌ هند، يعني‌ «حضرت‌ مولانا مفتي‌ كفايت‌ الله دهلوي‌» نوشته‌ شده‌ است

ايشان ابوالقاسم محمدبن عبدالله بن عبدالمطلب بن هاشم بن عبد مناف بن قصی‌بن کلاب بن مره بن کعب‌بن لوی بن غالب بن فهر بن مالک بن النضر بن کنانه‌بن خزیمة بن مدركة بن إلیاس بن مضر بن نزار بن معد بن عدنان است، تا اینجا همه مورخین اتفاق دارند ولی بعد از این مقداری در روایات در مورد اجداد حضرت رسول اکرم صلي الله عليه وآله وسلم اختلاف نظر است

بررسی انتقادی اعتقادات تشیع و ردّ عقاید آنهاست. نویسنده این اثر، که رئیس سازمان اهل سنت پاکستان است، با بررسی دقیق کتب حدیثی شیعه، عقاید آنها را با استفاده از آیات هدایتگر قرآن، روایات نبوی و اهل بیت مورد نقد قرار داده و فساد و نادرستی آنها را اثبات می‌کند. وی با احاطه بر مراجع حدیثی شیعه، عقاید باطل آنان را در هفده فصل مجزا جمع‌آوری کرده و با استدلال و احتجاج کافی، به ردّ آنها می‌پردازد. از جمله این عقاید می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود:

بیان مفاهیم بدعت و چگونگی پیدایش آن در جوامع اسلامی و احکام و مسایل مرتبط با آن است. پس از دوران طلایی صدر اسلام، عواملی چند باعث پیدایش نوآوری‌های غیر شرعی و نادرست در دین شد که مهم‌ترینِ این عوامل عبارت‌اند از: فاصله زمانی با رسول خدا و اصحاب ایشان، ناآگاهی نسبت به زبان عربی، پیروی از هوی و هوس، تحزّب مذهبی مناسبات مرادی و مریدی. این عوامل ابتدا موجب بدعتگذاری در عقاید و سپس در امور تعبدی شدند. بدعت به ویژه در میان علمای اسلامی دارای اشعاباتی شد، از جمله: بدعت حسنه و سیئه. موضوع اعصلی این کتاب پرداختن به اینگونه مسایل – به ویژه بدعت حسنه و سیئه – است. این موضوع، به صورت ویژه‌ای مورد ارزیابی انتقادی قرار گرفته و دلایل طرفداران این تقسیم، به چالش کشیده شده است. نویسنده، کتاب را در پنج فصل تنظیم نموده است: در فصل نخست مفهوم بدعت مورد بحث قرار گرفته و در فصل بعد، بدعت در نصوص شرعی به تفصیل پیگیری شده است. فصل سوم روایاتی از اهل سنت و شیعه امامیه را در ذمّ بدعت نقل کرده و در فصل چهارم، علل پیدایش و گسترش بدعت را در جوامع اسلامی شرح می‌دهد. در فصل پایانی، تقسیمات بدعت به اعتبارِ دلیل، شمول و تحسین و تقبیح ذکر شده و توضیحاتی درباره هریک ارائه می‌شود.

بیان عقاید ناب اسلامی براساس آموزه‌های اصیل پیامبر رحمت و مهربانی – محمد مصطفی صلي الله علیه وسلم - و رد عقاید بدعتگذارانه و خرافی شیعه است. گرفتاری در دامِ علمای دین‌فروش، یکی از بزرگ‌ترین مصیبت‌هایی که جامعة تشیع در اثر تقلید، بدان مبتلا شده ‌است و بی‌اطلاعی توده مردم از حقایق دینی، ثمرة شومِ دوری جامعه از سنت و فرهنگِ پاک اسلامی و نبوی است. نویسندة این اثر، راه نجات را بازگشتن به تعالیم نبوی و پیروی از فرمایشات و راهنمایی‌های بهترین خلق خدا دانسته و می‌کوشد تا آنها را برای خوانندگان نقل کرده و متبلور سازد. وی اثرش را مزین و متبرک به آیات متعدد قرآن و روایات صحیح نبوی نموده است تا منابعی موثق و کامل برای علاقه‌مندان باشند. بحث با چگونگی پیدایش مذاهب اسلامی و وجه تسمیه آنها آغاز می‌گردد. در ادامه، ماهیت تقلید در اندیشة شیعه به صورت مبسوط بررسی شده و تضاد کامل آن با آموزه‌های اسلامی برجسته می‌گردد. اعتقاد به مهدویت شیعی، خرافة دیگری است که در فصل بعد موضوع بحث است. مفاسد اعتقاد به امام زمان و معرفی فرقه‌های بدعتگذار ناشی از این تفکر، در ادامه کتاب آمده است. از دیگر موضوعات می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود: تأثیر مسیحیت بر اندیشة شیعه، نقش احادیث در ایجاد فرقه‌های مختلف و تفاوت‌های دین و مذهب.

دیدگاه اسلام را در مورد نژادپرستی و برتری نژادی یا خانوادگی شرح داده و مسلمانان را به اتفاق و وحدت کلمه دعوت می‌کند. دنیای جدید با معیارهای غیر اخلاقی و صرفاً مادیگرایانه، بشر را به سویی سوق داده که ارزش‌های اخلاقی و اعتقادی جای خود را به برتری‌هایِ قومی و ملیتی داده است و همین امر، موجب جدایی و اختلاف مسلمانان در بسیاری از مناطق شده است. نویسنده در این اثر می‌کوشد تا با بهره‌گیری از آیات نورانی قرآن و کلام گهربار پیامبر و سخنان صحابه کرام معیارهای حقیقی ارزش و شأن انسانی را یادآوری کند و الگوی اصیل ارزش‌های اسلامی را در وجدان مسلمانان بیدار سازد. وی در فصل نخست، آیات متعددی از قرآن را درباره شیوه مبارزه با نژادپرستی نقل و شرح می‌کند. در فصل بعد، سخنان پیامبر رحمت و مهربانی – محمد مصطفی صلي الله علیه وسلم - را در مورد ملیت‌گرایی و مذّمت آن، روایت می‌کند. در ادامه، ویژگی‌های امت اسلام و علت وجوبِ اتحاد و یکپارچگی آنان را توضیح داده و در پایان، نتایج و مفاسد نژادپرستی و غرور ملی و نَسَبی را برمی‌شمارد.

متن دو سخنرانی از نویسنده درباره رویکرد اسلام‌شناسانِ غربی به اسلام و لزوم دمیدن روح معنویت در جامعه است. بخش نخست کتاب، مسلمانان را به بازاندیشی در هویتِ پرافتخار خود دعوت و آنان را از اغراضِ اسلام‌شناسان غربی آگاه می‌کند. وی با اشاره به تعاریف غربی مفهومِ خدا، برداشت‌های نادرست و بعضاً مغرضانة برتراندراسل، زیگموند فروید و کارل مارکس از اسلام را شرح داده و تنها راه شناخت هویت دینی را نه استعانت از نویسندگان ملحد، که تفکر و دقت در آیات قرآن و سنت رسول خدا می‌داند. بخش دوم، نظریه جامعة منهای معنویت را مورد نقد و تحلیل قرار می‌دهد. وی در این بخش، نیاز طبیعی و ذاتی بشر را به دین و شناخت خالق هستی تبیین نموده و آیین‌ها و مکاتب شرقی و غربی را، که به نوعی سعی در حذف معنویت دینی از جامعه دارند، معرفی می‌کند و نقاط ضعف و خطای هر یک را خاطر نشان می‌سازد.

پژوهشی مختصر درباره مولودخوانی (جشن میلاد پیامبر) و ریشه‌های تاریخی و درستی یا نادرستیِ آن است. نویسنده با اشارة رواج مولود خوانی در سال‌های اخیر و طمع عده‌ای سودجو برای کسب درآمد از این راه، می‌کوشد تا حقیقت آن را دریابد و علل و انگیزه‌های پیدایش آن را شرح دهد. او با استفاده از آیات نورانی قرآن مجید و روایات نبوی، اصالتِ چنین کاری را بررسی نموده و سنت رسول الله و اقوال صحابه و تابعین و علمای سلف را در این مورد بیان می‌کند. وی ضمن بررسی دقیق تاریخ تولد و وفات حضرت محمد و نقل دیدگاه‌های مختلف در این باره، سیره پیامبر و رفتار بزرگان دین را در هنگامِ تولد عزیزان و نزدیکانشان بازگو می‌کند.

رساله کوتاهی است در باب اهمیت فریضه نماز و فضایلِ ادای آن. نویسنده در ابتدای کتاب، ارزش نماز و شأن آن را در کلام الله مجید بیان کرده و در ادامه، اوقات پنجگانه نماز را شرح می‌دهد. سپس اهمیتِ نماز را در سخنان گهربار حضرت رسول صلي الله علیه وسلم بازگو می‌کند. شرح گفت‌وگوی نویسنده با یک شخصِ کاهل نماز و استدلال‌های او برای دعوت به راه الهی و اقامه نمازها در اول وقت موضوع فصل پایانی کتاب است.

اين كتاب در بردارنده مباحثى از توحيد، فقه، حديث، آداب اسلامی‌ و ساير موارد اسلامی‌ مى ‌باشد، و سعى شده است توحيد و يگانه پرستى و اركان ايمان و اسلام بطور مختصر شرح داده شود.

بیان اسامی خداوند و شرح معنا و مفهوم و ترکیبات معنانی آنهاست. نویسنده در این اثر، 99 نام برگزیدة خداوند متعال را که ترمذی به نقل از ابوهریره روایت کرده مد نظر قرار داده و به شرح آنها می‌پردازد. وی پس از شرح معنای الله، اساسی خداوند متعال را یک به یک بیان و آیاتی از قرآن را که آن اسم آمده، نقل کرده و معانی مختلف آن را با بهره‌گیری از روایات نبوی و دیگر آیات به طور کاملاً مشروح بازگو می‌نماید. سپس بهره‌های معنوی‌ای را که در اثر آگاهی از مفهومِ اسمِ خداوند نصیب بندگان می‌شود، نام می‌برد.

بررسی روایی و تاریخی جایگاه و عملکرد منافقانِ مدینه و دیدگاه قرآن کریم نسبت به آنهاست. یکی از موضوعات جنجال برانگیز میان فرقه‌های اسلامی، عدالت صحابه رسول الله است و این که آیا از آنان ردّه (برگشت از دین) یا نفاقی سر زده و آیا آیاتی که منافقان مدینه را مذّمت می‌کند، شامل برخی از صحابه هم می‌شود یا به طور کلی از افراد دیگری سخن می‌گوید. نویسنده با بهره‌گیری از آیات قرآن و کلام حکیمانه پیامبر اسلام، مشخصات منافقان را بیان و چندین گزارش‌ تاریخی درباره اعمال خبیثانه‌شان در مدینه نقل می‌کند، تا نشان دهد که آنان چگونه قصد ضربه‌زدن به اسلام و رسول خدا را داشتند. در ادامه، به شرح مناظراتش با چند تن از شیعیان درباره شأن و جایگاه صحابه می‌پردازد، تا برتری و فضل آنان را در کلام خدا ، پیامبر و اهل بیت نشان داده و آنان را از تهمت‌های ناروای شیعیان، مبّرا سازد.

بیان فضایل و احکام نماز جماعت و دلایل شرعیِ ادای آن از قرآن و سنت پاک نبوی و پاسخ به شبهات آن است. نویسنده با اشاره به کم‌رنگ‌شدن فریضه نماز جماعت (به ویژه نماز صبح) در میان مسلمانان، هدف از تألیف این اثر را آگاهی بخشی به مسلمانان درباره این فریضة عبادی و ترغیب آنان به احیا و تقویت این سنت حسنه عنوان می‌کند. وی در فصل نخست، احکام نماز جماعت را با بهره‌گیری از سنت پیامبر عزیز و صحابه ارجمند ایشان تشریح کرده و به شبهات مربوط به آن پاسخ می‌گوید. فصل دوم، فضایل نماز جماعت را با استفاده از کلام گهربار پیامبر، بیان می‌کند و در فصل بعد، نشان می‌دهد که بی‌اعتنایی به آن، چگونه در مسیر توبه ایجاد مانع کرده و اهمیت دادن به جماعت، چه آسان موجب تکفیر بدی‌ها و بازگشت به سوی خداوند متعال می‌شود. در پایان، اعمال و عواملی را معرفی می‌کند که موجب پایبندی به نماز جماعت می‌شوند.

بررسی پدیده ازدواج موقت در اسلام و اندیشه تشیع براساس آیات قرآن، روایات و فتاوی علماست. نویسنده، کتاب را با بحث پیرامون احکام ازدواج در قرآن و واجبات و محرماتِ آن آغاز می‌کند و به مفهوم لغوی استمتاع (لذت‌جویی) و مصادیق آن و رویکرد اسلام به آن می‌پردازد. وی سپس به مبحث مهریه، به عنوان مهم‌ترین مسأله مرتبط با ازدواج، اشاره کرده و چهار نوع مهریه را نام برده و دربارة هر یک توضیح می‌دهد. آنگاه، روایات نقل شده از پیامبر، ائمه شیعه و فتاوای مجتهدان را مورد مطالعه و مداقه قرار داده و بدین شکل، حرمت نکاحِ متعه را به اثبات می‌رساند. بررسی تاریخیِ شیوه عملکرد و دیدگاه ائمه در این باره، موضوعِ بخش پایانی کتاب است.

بیان ذکرها و دعاهای شبانه روزی است که در مواقع و شرایط مختلف خوانده می‌شوند. نویسنده با بهره‌گیری از اخبار و احادیث صحیح نبوی، که در کتب روایی و سیرة اهل سنت نقل شده، دعاهایی را که پیامبر رحمت و مهربانی در زمانهای مختلف شبانه روز بیان می‌فرمود جمع‌آوری کرده و به صورت موضوعی، ارائه نموده است. در آغاز، ذکرهایی که مؤمن باید هر شب و روز بر لب جاری سازد نقل شده و در ادامه به دعاهای هنگام وضو و پس از نماز وِتر پرداخته است. دعای هنگام پوشیدن لباس، هنگام خروج از منزل و واردشدن به مسجد در بخش‌های آتی آمده است. ذکر و وردهای بعد از نمازهای واجب، دعای ورود به منزل و دعای قبل و بعد از خوردن و آشامیدن، در ادامه کتاب آمده اند. بخش پایانی کتاب، معرفی دعاهای قرآنی‌ای است که سفارش شده در صبح و شام خوانده شود.

آداب و احکام مساجد و بیان اقداماتی است که باید برای آنها صورت بگیرد. مؤلف، مساجد را از عزیزترین مکانها در نزد خدای تعالی دانسته و بی‌حرمتی نسبت به آنها را مستوجب خشم و عذاب الهی می‌داند و برای آگاهی بخشی به مسلمانان در مورد بایدها و نبایدهای آن این اثر را به رشته تحریر درآورده است. وی در آغاز به چیستی مسجد و وجه تسمیه آن اشاره کرده و در ادامه به بحث در بارة نخستین و بهترین مسجدهای دنیا می‌پردازد. سپس با استناد به آیات قرآن و روایات متعدد نقل شده از پیامبر عظیم الشأن اسلام، احکام و آداب مسجد را در قالب پرسش و پاسخ شرح می‌دهد. برخی از موضوعات کتاب عبارت‌اند از: فضیلت ساخت مسجد، احکام ساخت مسجد در گورستان، تزئینات مسجد، شرط جواز نماز در معبد اهل کتاب، فضیلت نمازخواندن در مسجد، آداب ورود و خروج مسجد، اشخاص که ورودشان به مسجد حرام است، علم‌آموزی در مسجد، کراهیت تعیین محلِ مخصوص نماز برای هر نفر، احکام منبرِ مساجد، احکام خرید و فروش در مسجد و شرط حضور زنان در مسجد.

درسنامه‌ای بسیار مفصل و مبسوط است در بیان اخلاق ، موازین و آداب اسلامی در جامعه. نویسنده با احاطه به آیات هدایتگرِ قرآن کریم و روایات حکیمانه پیامبر گرانقدر اسلام، مجموعه درس‌های کاملی را در باره جنبه‌های گوناگون اخلاق اسلامی تهیه و آنها را مزّین به سیره نبوی نموده است. وی کتاب را به دو بخش تقسیم کرده است که بخش نخست، در اخلاق اسلامی است و مُشتمل بر سه فصل است: مقدمات اخلاق، لوازم و ضروریات اخلاق و منافیات اخلاق. او در فصل اول، مفاهیم کلی اخلاق اسلامی را نام می‌برد و آنها را شرح می‌دهد؛ از جمله: تعریف و تقسیم اخلاق، ضرورت اخلاق وجدان اخلاقی، قوه‌های فطری انسان و دلایل ضعف اخلاق. فصل دوم به اهمیت و نقش ویژگی‌های خاصی از روحیات و رفتار انسان اشاره می‌کند که برای پیاده‌ سازی اخلاق اسلامی در جامعه ضروری است؛ برخی از آنها عبارت‌اند از: صداقت، امانت، دیانت، شجاعت، عفو و گذشت، اطاعت و نظم. در فصل سوم، مفاسد اخلاقی‌ای معرفی و تشریح می‌شوند که نقش تخریبی شدیدی در جامعه داشته و آن را از مسیر شرع و اخلاق اسلامی منحرف می‌سازند. چرایی و چگونگیِ فتنه‌انگیزیِ این مفاسد، در این فصل به بحث گذاشته می‌شوند. برخی از این مفاسد به شرح زیر می‌باشد: خیانت، دزدی، رشوه، مواد مخدر، قمار، خُلف وعده و فحشاء. بخش دوم کتاب، آداب اجتماعیِ توصیه شده در اسلام و بیان شیوه زندگانی فردی و اجتماعیِ رسول اکرم است. برخی از مطالب این بخش بدین شرح است: اقسام آداب، ضرورتِ مراعات آداب، مناسبات اجتماعی در سورة حُجرات، آداب بیداری و خواب، آداب خوردن و نوشیدن، آداب خمیازه و عطسه، آداب عیادت مریض و آداب سفر.

بیان دلایل متعدد اثبات وجود باریتعالی و شناخت ماهیت و صفات اوست. این اثر، ترجمه سخنرانی استاد ناصر سبحانی است که از زبان کردی ترجمه شده است. کتاب با برشماری تفاوت‌های انسان با دیگر موجودات آغاز شده و نیروی بَصر، فؤاد، سمع و اراده را به عنوان ویژگی‌های متمایز انسان شرح می‌دهد. وی در بخش بعد، به علت‌های لزوم اعتقاد به خدا می‌پردازد. در این فصل، تسلسل، دور و امکان به عنوان علل این اعتقاد توضیح می‌دهد. دلیل حدوث، برهان نظم و دلیل وحی به عنوان دیگر دلایل وجود خداوند مهربان معرفی و تشریح می‌شوند. در ادامه، اسباب و کیفیت زنده‌شدنِ مردگان به بحث گذارده شده و سپس، انگیزه خلق عالم و انسان بیان می‌شود. فصل پایانی کتاب، گذری است بر موضوع جبر و اختیار و مسایل مربوط به آن.