คุฏบะฮฺวันศุกร์ กล่าวถึงความสุขที่แท้จริงที่มนุษย์สัมผัสได้จากการมอบตัวเป็นบ่าวต่ออัลลอฮฺ หรือสภาพที่เรียกว่า อุบูดียะฮฺ ต่อเอกองค์อัลลอฮฺเพียงพระองค์ เป็นความสุขที่พึงแสวงหาเพื่อความโปรดปรานของอัลลอฮฺทั้งในโลกนี้และโลกหน้า และได้กล่าวถึงวิธีการที่จะได้มาซึ่งสิ่งดังกล่าวด้วย

คุฏบะฮฺวันศุกร์ กล่าวถึงข้อเท็จจริงของความสุขตามทัศนะอิสลาม ซึ่งมุ่งเน้นที่การให้มนุษย์ศรัทธาต่อพระผู้เป็นเจ้าและประกอบความดีงาม การมอบหมายต่ออัลลอฮฺ ความรู้สึกพึงพอใจในสิ่งที่ตนมี การดูแลหัวใจ และการผูกสัมพันธ์กับพระผู้เป็นเจ้า

คุฏบะฮฺวันศุกร์ อธิบายและสรุปความบทเรียนจากสูเราะฮฺ อัล-อัศริ เกี่ยวกับสภาพและข้อเท็จจริงความขาดทุนของมนุษย์ พร้อมทั้งนำเสนอทางออกที่จะเป็นมูลเหตุนำให้เขารอดพ้นจากสภาพดังกล่าว เป็นข้อสรุปที่ต้องทบทวนและใคร่ครวญสำหรับผู้หวังความสำเร็จทุกคน

กล่าวถึงธรรมชาติที่อัลลอฮฺสร้างให้มนุษย์ชอบที่จะมีชีวิตอย่างมีเกียรติ ต่างก็แสวงหาเกียรติจากทุกที่ที่ตนคิดว่าจะหามันได้ ในขณะที่อิสลามได้อธิบายอย่างชัดเจนว่าเกียรติยศที่แท้จริงของมุสลิมนั้นมาจากอัลลอฮฺและการเชื่อมโยงอย่างแนบแน่นกับบทบัญญัติของพระองค์เท่านั้น ทั้งจากหลักฐานในอัลกุรอานและสุนนะฮฺ รวมทั้งชนรุ่นแรกแห่งอิสลามก็ได้ยืนยันอย่างหนักแน่น คุฏบะฮฺยังได้ยกตัวอย่างเหตุการณ์การสูญสลายของอาณาจักรอันดาลุสซึ่งเกิดมาจากสาเหตุแห่งการแสวงหาเกียรติอื่นนอกจากเกียรติแห่งอัลลอฮฺพระผู้เป็นเจ้า

คุฏบะฮฺที่พูดถึงการชุโกรว่าเป็นหน้าที่ของมนุษย์ทุกคน ซึ่งบางครั้งอาจจะต้องมีการกระตุ้นเตือนให้สำนึกในเรื่องดังกล่าวด้วยการใคร่ครวญตัวเอง และพูดถึงดุอาอ์ที่กระตุ้นให้มุสลิมต้องเป็นตัวอย่างที่ดีแก่ผู้อื่น ซึ่งจะเป็นการถ่อยทอดอิสลามได้แม้ไม่ต้องใช้คำพูด อย่าให้คนอื่นเรียนสิ่งเลวๆ จากคนเป็นมุสลิม ตัวอย่างที่จะพาไปสวรรค์มีน้อยกว่า จึงต้องช่วยกันสร้างตัวเองให้เป็นตัวอย่างที่จะผู้คนไปสู่สวรรค์ของอัลลอฮฺ ควรดูตัวอย่างที่ดีเพื่อเอามาใช้กับตัวเอง

คุฏบะฮฺวันศุกร์ อธิบายความสำคัญของหัวใจ และลักษณะพิเศษบางประการที่เกี่ยวข้องกับหัวใจโดยเฉพาะ เช่น เป็นเกณฑ์ชี้วัดความดีความชั่วในทัศนะของอัลลอฮฺ ร่างกายจะตามหัวใจ หัวใจพลิกผันได้ง่าย หัวใจคือที่รองรับการทดสอบ เป็นอวัยวะที่ชัยฏอนมุ่งร้ายอยู่ตลอดเวลา การงานต่างๆ จะขึ้นอยู่กับความนึกคิดในหัวใจ หัวใจเป็นที่สะสมของโรคร้ายต่างๆ ที่มักแฝงเร้นและยากแก่เยียวยาถ้าหากละเลยไม่สนใจ

คุฏบะฮฺวันศุกร์ พูดถึงอันตรายของการหลงลืมอัลลอฮฺและวันอาคิเราะฮฺ ซึ่งนับว่าได้เสมือนโรคที่ร้ายแรงประการหนึ่งในชีวิตของมนุษย์ เนื่องจากจะนำความเสียหายอย่างใหญ่หลวงในวันปรโลก พร้อมทั้งอธิบายสาเหตุที่ทำให้มนุษย์ลืมอาคิเราะฮฺ รวมทั้งวิธีการแก้ไขและป้องกัน ด้วยการตรวจสอบตนเองสม่ำเสมอและการอ่านอัลกุรอานเป็นประจำ

คุฏบะฮฺวันศุกร์ อธิบายถึงวิถีอันงดงามของอิสลาม ที่เอาใจใส่ปัจจัยแห่งความสำเร็จในชีวิตของมนุษย์ที่จะต้องมีการตรวจสอบตัวเองอยู่เสมอ โดยเฉพาะการมุ่งหมายเพื่อให้ได้รับความสำเร็จในอาคิเราะฮฺ ซึ่งอิสลามได้เชิญชวนให้ทุกคนเฝ้าตรวจดูสภาพของจิตใจตัวเองอยู่อย่างเนืองนิจว่าอยู่ในสถานะใด และมีความพร้อมและเข้มแข็งมากน้อยเพียงใดในการฝ่าฟันบททดสอบต่างๆ ในดุนยา ทั้งยังได้ยกตัวอย่างการตรวจสอบตัวเองของบรรดากัลยาณชนอิสลามรุ่นแรกไว้ด้วย

คุฏบะฮฺวันศุกร์ กล่าวถึงกฎเกณฑ์ตามธรรมชาติที่อัลลอฮฺกำหนดมาว่าด้วยความตาย และหน้าที่ของมุสลิมต่อพี่น้องของเขาตามคำสอนอิสลามเมื่อมีคนตาย ไม่ว่าจะเป็นต่อผู้ตายเองหรือต่อครอบครัวของผู้ตาย นอกจากนี้ยังได้กล่าวถึงมารยาทต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง รวมทั้งบทเรียนที่มุสลิมควรจะตระหนักและใคร่ครวญเมื่อเห็นคนตายและได้ไปส่งคนตายไปฝังที่สุสาน

คุฏบะฮฺวันศุกร์ กล่าวถึงกฎเกณฑ์ของอัลลอฮฺที่กำหนดความทุกข์ยากและความสะดวกสบายต่างๆ เป็นบททดสอบในชีวิตมนุษย์ พร้อมกันนี้ได้ยกตัวอย่างเรื่องราวของท่านนบี อัยยูบ อะลัยฮิสสลาม ซึ่งเป็นต้นแบบของมนุษย์ที่อดทนรับต่อการทดสอบของอัลลอฮฺและสามารถเผชิญหน้ากับมันได้อย่างยิ่งใหญ่ เป็นอุทาหรณ์แก่ผู้คนทั้งหลายที่กำลังประสบกับปัญหาต่างๆ ในชีวิต

คุฏบะฮฺวันศุกร์ พูดถึงความสำคัญของเวลาในชีวิต และแนวทางการใช้เวลาให้เกิดประโยชน์สูงสุดตามที่อัลกุรอานได้ตักเตือน และตามที่ท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม ได้ชี้แนะประชาชาติของท่าน ซึ่งเป็นอีกหนึ่งคุณค่าที่แสดงให้เห็นอย่างชัดเจนถึงความสวยงามของศาสนาอิสลาม อันเป็นบทบัญญัติที่ต้องการสร้างความสันติสุขและความเจริญแก่ชีวิตมนุษย์อย่างแท้จริง

คุฏบะฮฺวันศุกร์ กล่าวถึงสัจธรรมแห่งชีวิตข้อหนึ่งที่ว่า มนุษย์เกิดมาด้วยความยากลำบากที่ต้องฝ่าฟันและต่อสู้ เพื่อกลับไปสู่อัลลอฮฺในวันอาคิเราะฮฺ ความยากลำบากที่มนุษย์ต้องเผชิญในโลกดุนยานั้นเป็นบททดสอบที่จำเป็นต้องผ่านให้ได้ จึงต้องแข็งขันเพื่อเอาชนะตัวเองในทุกช่วงเวลาของชีวิต และจะต้องไม่หลงติดอยู่กับความไม่จีรังของชีวิตอันแสนสั้นนี้

คุฏบะฮฺวันศุกร์ เกี่ยวกับการทดสอบที่มนุษย์ประสบในรูปของความสะดวกสบาย ซึ่งอาจจะเป็นสิ่งที่เขาไม่ทันคิด และใช้ชีวิตโดยไม่ระมัดระวัง จนทำให้สูญเสียความศรัทธา จึงควรต้องสำเหนียกว่าการทดสอบไม่จำเป็นต้องอยู่ในรูปของความลำบากเสมอไป

อธิบายโองการอัลกุรอานจากสูเราะฮฺ อาลอิมรอน อายะฮฺที่ 102 เป็นคำสั่งที่มักจะได้ยินทุกวันศุกร์เกี่ยวกับการตักวาต่ออัลลอฮฺอย่างแท้จริง โดยนำคำพูดของนักตัฟซีรบางท่านมาสาธยาย พร้อมข้อสรุปอันเป็นใจความสำคัญจากโองการดังกล่าว

คุฏบะฮฺวันศุกร์ อธิบายความสำคัญของหัวใจในทัศนะและมุมมองของอิสลาม เป็นเกณฑ์สำคัญที่อัลลอฮฺใช้พิจารณาความดีงามของมนุษย์ เป็นแหล่งรวมของพฤติกรรมต่างๆ ทั้งในด้านดีและชั่ว มนุษย์จึงพึงต้องให้ความสำคัญในการดูแลและเอาใจใส่ปรับปรุงหัวใจให้ดี เพื่อความรอดพ้นของเขาในวันอาคิเราะฮฺ

คุฏบะฮฺวันศุกร์ สาธยายถึงความหมายของคำว่า ตักวา ตามที่บรรดาอุละมาอ์ได้อธิบายไว้ รวมทั้งอธิบายบทบาทและความสำคัญของตักวาในวิถีชีวิตของมุสลิม ซึ่งถูกเน้นและสั่งเสียโดยอัลลอฮฺและท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม ในหลายบริบทและวาระต่างๆ ที่มากมายครอบคลุมทุกอิริยาบทของมุสลิม

คุฏบะฮฺวันศุกร์ อธิบายหะดีษที่ท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม ได้สั่งเสียไว้แก่ประชาชาติของท่านให้ใช้ชีวิตในโลกนี้ประหนึ่งคนแปลกหน้า หรือคนเดินทาง ซึ่งมีจุดหมายปลายทางอยู่ที่อีกโลกหนึ่งอันถาวร คือโลกแห่งการตอบแทนจากพระผู้เป็นเจ้าแห่งสากลโลก ทั้งนี้เพื่อให้มุสลิมสำนึกตนและไม่หลงอยู่กับกระแสบริโภคนิยมจนไม่ลืมหูลืมตา

คุฏบะฮฺโดยอาจารย์อะหมัด นาปาเลน กล่าวถึงความสำคัญของการตรวจสอบตนเองเพื่อความผาสุกในโลกนี้และโลกหน้า สะกิดให้เห็นถึงความจำเป็นต้องมีการทบทวนถึงความดีความชั่วของแต่ละคน การมุ่งมั่นเพื่อแก้ไขข้อผิดพลาดในชีวิตของมุสลิม พร้อมกับแนะนำวิธีการต่างๆ และตัวอย่างจากกัลยาณชนรุ่นแรกในการตรวจสอบและทบทวนตัวเอง

คุฏบะฮฺวันศุกร์ว่าด้วยความสำคัญของการกลับตัวกลับใจจากความชั่ว สู่การขออภัยโทษและประพฤติปฏิบัติความดีงามเพื่อไถ่บาป เพื่อรับความโปรดปรานและความเมตตาจากพระผู้เป็นเจ้าที่ทรงรับการขออภัยโทษจากบ่าวทุกคนของพระองค์

คุฏบะฮฺ ว่าด้วยองค์ประกอบของมนุษย์ทั้งสามด้าน คือ ด้านกายภาพ ด้านสติปัญญา และด้านจิตวิญญาณ ซึ่งต้องเอาใจใส่และให้ความสำคัญตามเป้าประสงค์ของอิสลาม เพื่อการเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์แบบ มีชีวิตอย่างสันติสุขในโลกนี้และโลกหน้า