نامازغا دائىر بىلىملەر

روزا تۇتقان كىشى قانداق ئىپتار قىلىدۇ؟، كۆپچىلىك كىشىلەر يېمەك-ئىچمەك بىلەن مەشغۇل بولۇپ ناماز شامنى كېچىكتۈرۈپ قويىدۇ، ئۇلاردىن بۇنىڭ سەۋەبىنى سورىغاندا، ئۇلار: تاماق ھازىر بولغاندا تاماق يەپ بولۇپ ناماز ئوقۇيمىز دەپ جاۋاپ بېرىدۇ. ئۇلارنىڭ بۇ سۆزى توغرىمۇ؟ چۈنكى ناماز شامنىڭ ۋاقتى ئىنتايىن قىسقا، ئۇنداقتا قانداق قىلىش كېرەك؟ دەسلەپتە خورما بىلەن ئېغىز ئىچىپ، شام نامىزىنى ئوقۇپ بولۇپ غىزالىنىش كېرەكمۇ؟ ياكى تاماقنى تولۇق يەپ بولۇپ ناماز ئوقۇش كېرەكمۇ؟ بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى سورايمەن.

ئايال نەپلە ناماز ئوقۇۋاتقاندا، ئېرى ئۇنى چاقىرسا نامازنى بۇزامدۇ، ياكى ئىشنىڭ تەقەززاسىى بويۇنچە ئۇنىڭ زۆرۈر ياكى ئەمەسلىكىگە قاراپ ئىش قىلامدۇ؟، بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى سورايمەن.

ئىمام پەرز نامازدا قىرائەتتە ئېزىقىپ كەتسە ياكى ئوقۇۋاتقان سۈرىنىڭ ئوتتۇرىسىدىن بىرەر ئايەتنى ئۇنتۇپ قالسا، ئىقتىدا قىلغۇچى ئىمامنىڭ خاتاسىنى توغرىلاپ قويىشى دۇرۇسمۇ؟، بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى سورايمەن.

نىكاھ قىلىنغاندا، نىكاھ قىلغۇچى، نىكاھلانغۇچى ئەر-ئايال ۋە ئايالنىڭ دادىسى شۇنداقلا ئىككى گۇۋاھچى ھەممەيلەن ناماز ئوقۇمايدىغان كىشىلەر. ئۇنىڭدىن سىرت نىكاھ قىلغۇچى كىشى ئەرەب تىلىنىڭ غەيرىدە بولسىمۇ نىكاھنى توغرا شەكىلدە قىلمىغان، بۇ شەكىلدە قىلىنغان نىكاھنىڭ ھۆكمى قانداق بولىدۇ؟. بۇ نىكاھ شەرىئەتتە ئېتىبارغا ئىلىنىدىغان ئەر-ئاياللىق ھېسابلىنامدۇ؟، ئۇلار نامازنى تەرك قىلغانلىقىغا تەۋبە قىلىپ، قايتىدىن ناماز ئوقۇسا، يېڭىدىن نىكاھ قىلىشى لازىم بولامدۇ ياكى ئەسلىدىكى نىكاھ كۈچكە ئىگە قىلىنامدۇ؟. بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى سورايمەن.

ئاياللار توپلانغان سورۇندا ئەرلەر بولمىسا، ئاياللار نامازنى جامائەت بولۇپ ئادا قىلامدۇ ياكى ئايرىم-ئايرىم ھالدا ئادا قىلامدۇ؟ بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى سورايمىز.

بىر كىشى ھەج قىلىپ مەلۇم ۋاقىتتىن كېيىن نامازغا سۇسلۇق قىلدى ۋە تاشلىدى. كېيىن قىلمىشىغا پۇشايمان قىلىپ تۆۋە قىلدى. ئۇ كىشىنىڭ دەسلەپتە قىلغان ھەججى توغرا بولامدۇ، ئۇ ھەج ئىسلام بېكىتىلگەن پەرز ھەج ھېسابلىنامدۇ ياكى ئۇ تۆۋە قىلغاندىن كېيىن قايتىدىن ھەج قىلامدۇ؟ بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى سورايمەن.

قىز-خانىملار نامازنى ئاياللار بىلەن جامائەت بولۇپ ئوقۇغىنى ئەۋزەلمۇ ياكى يالغۇز ئوقىغىنىمۇ؟ بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشلىرىنى سورايمىز.

بۇ مەدىنە مۇنەۋۋەرە پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام مەسچىتىنىڭ 20/10/1430ھـ 2009-يىلى10-ئاينىڭ09-كۈنىدىكى جۈمە خۇتبىسى بولۇپ، خۇتبنى پەزىلەتلىك شەيخ ئەلى ئىبنى ئابدۇرەھمان ئەلھۇزەيپى سۆزلىگەن، خۇتبىدا نامازنىڭ ئىككى گۇۋاھلىق سۆزىدىن كىيىنكى ئەڭ يۇقىرى دەرىجىلىك ئىبادەت ئىكەنلىكى، ناماز تارىختىن بۇيان ئىنسانىيەتكە بۇيرۇلۇپ كەلگەن ئىبادەت ئىكەنلىكى، نامازنىڭ رەسۇلۇللاھقا ئاللاھ تەرىپىدىن ۋاستىسىز پەرز قىلىنغانلىقى، نامازنىڭ ئىنسان ھاياتى ۋە جەمئىيەتكە كۆرسىتىدىغان تەسىرى، نامازنى جامائەت بىلەن ئادا قىلىشنىڭ مۇھىملىقى، قىز-خانىملارنىڭ نامازنى ئۆيلىرىدە ئادا قىلىشىنىڭ ئەۋزەللىكى قاتارلىق بۇ ئىبادەتكە دائىر مۇھىم مەسىلىلەرنى ھۆزۈرۈڭلارغا سۇنىدۇ.

مەن بۇلغارىيەدە ياشايدىغان مۇسۇلمان قىز، بىز كوممونىستىك تۈزۈم ئاستىدا ياشايمىز، ئىسلامدىن ھىچ نەرسىنى بىلمەيمىز، نۇرغۇن ئىبادەتلەر ھۆكۈمەت تەرەپتىن چەكلەنگەن، مەنمۇ 20 ياشقا كىرگەنگە قەدەر ئىسلامدىن ھېچ نەرسىنى بىلمەيتتىم، ئۇنىڭدىن كېيىن ئاللاھنىڭ پەزلى بىلەن شەرىئەتكە يېتەكلەندىم، مەن ئىلگىرى ئوقۇيالمىغان ناماز، تۇتالمىغان روزىلىرىمنىڭ قازاسىنى قىلىمەنمۇ؟ بۇ ھەقتە تەپسىلى جاۋاپ بېرىشىڭلارنى ئۈمىد قىلىمەن.

سىلەرنىڭ روزا تۇتۇپ ناماز ئوقۇمىغان كىشىلەرنىڭ  روزىسى توغرا ئەمەس دېگەن بەزەن جاۋاپلىرىڭلارنى ئوقۇدۇم، ھازىر ئۇنىڭ ئەكسىچە ناماز ئوقۇپ روزا تۇتمىغان كىشىنىڭ نامىزى دۇرۇس بولامدۇ،  ناماز ئوقۇپ زاكات بەرمىگەن كىشىنىڭ نامىزى دۇرۇس بولامدۇ،  ھەج قىلىپ ناماز ئوقۇمىغان كىشىنىڭ ھەججى دۇرۇس بولامدۇ؟

ناماز ئوقۇپ كېسەللىك ياكى ھىچ قانداق سەۋەبسىز روزا تۇتمىغان كىشى كافىر ھېسابلىنامدۇ؟

ئىمام نامازنى تۇگەتكەندىن كىيىن دۇئا ۋە ئىستىغپار (سۇبھانەللاھ ، ئەلھەمدۇ لىللاھ، ئاللاھۇ ئەكبەر) زىكىرلىرىنى يۇقىرى ئاۋاز ۋە جامائەت بىلەن بىرلىكتە دېيىشى جائىزمۇ؟

مەن بەزى ئىماملاردىن جۈمە نامىزىنىڭ ئىككى رەكئەت پەرزىدىن كېيىن تۆت رەكئەت پېشىن نامىزىنىڭ پەرزىنى ئوقۇش كېرەك دېگەن پەتىۋانى ئاڭلىدىم، بۇ پەتىۋانىڭ دىنىمىزدا ئاساسى بارمۇ؟

بەزى چاغدا ناماز ئوقۇۋاتقاندا خاتالىشىپ، ئۆزەمنىڭ نەچچە رەكئەت ناماز ئوقۇغانلىقىمنىمۇ بىلەلمەي قالىمەن. بۇنداق چاغلاردا نامازنى توختىتىپ قايتا ئوقۇشۇم كېرەكمۇ، ياكى داۋاملاشتۇرۇپ ئوقۇۋېرىشىم كېرەكمۇ؟

تېلېفون زىلى ئۈچۈن دۇئا ياكى ئايەت ياكى ئەزاننى قوللىنىش جائىزمۇ؟دىگەن سۇئالغا تەپسىلى جاۋاپ.

«نامازدىكى ھېكمەت ۋە خاسىيەت» ناملىق بۇ ماقالىدا، نامازنىڭ پەرز قىلىنىشى، ئۇنىڭ مۇسۇلمان ھاياتىدىكى ئەھمىيىتى ۋە ئۇنىڭ جەمئىيەتنى ئىسلاھ قىلىشتىكى رولى قاتارلىق مەسىلىلەردە توختىلىدۇ.

«قانداق قىلسام تاھارەت ۋە نامازنى ساغلام ئادا قىلالايمەن» ناملىق بۇ لېكسىيە، نامازنىڭ ئىسلامدىكى ئورنى ۋە ئىنسان ھاياتىغا بولىدىغان تەسىرى، نامازنى قەستەن تەرك قىلغۇچىنىڭ ھۆكمى، تاھارەت ئىلىش ۋە نامازنى توغرا ئادا قىلىش قاتارلىق، نامازغا ئائىت مەسىلىلەرنى قۇرئان ۋە سۈننەتكە ئاساسلىنىپ تۇرۇپ، ئۇ ھەقتە تەپسىلى چۈشەنچە بېرىدۇ.

«نامازنى تەرك قىلغۇچىنىڭ ئاقىۋىتى» ناملىق بۇ ماقالىدا، نامازنى تەرك قىلغۇچى قىيامەت كۈنىدە فىرئەۋن ۋە ھامانلار بىلەن ھەشر قىلىنىدىغانلىقى. نامازنى تەرك قىلغۇچى پەيغەمبىرىمىزنىڭ شاپائىتىدىن مەھرۇم قالىدىغانلىقى. ئاللاھ پەيغەمبىرىمىزگە ئاتا قىلغان ھەۋزى كەۋسەردىن سۇ ئىچەلمەيدىغانلىقى، ؛كىمكى نامازنى تولۇۇق ئادا قىلسا، قىيامەت كۈنىدە نامىزى نۇر ۋە ھۆججەت بولۇپ نىجاتلىققا ئىرىشىدىغانلىقى توغرىسىدا قۇرئان سۇننەتكە ئاساسلىنىپ بايان قىلىدۇ .

نامازنىڭ ئەھمىيىتى توغرىسىدىكى، بۇ لېكسىيە مەرھۇم ئابدۇرىشىت مەخسۇم ھاجىمنىڭ جۈمە خۇتبىسى بولۇپ، بۇ لېكسىيەدە ئىسلامنىڭ ئاساسلىرى توغرىسىدا قىسقا چۈشەنچە بېرىش بىلەن بىرگە، نامازنىڭ ئەھمىيىتى ۋە ئۇنىڭ ئىسلامدىكى ئورنى ۋە ھېكمىتى ھەققىدە نوختىلىق توختىلىدۇ.