فقه و علوم آن

چگونگی حج و عمره و زیارت با دماء

علت و فلسفۀ چند همسری را بیان نموده و به شبهات و پرسش‌ها در این زمینه پاسخ می‌گوید. هدف نویسنده از تدوین این اثر کوتاه، پاسخ به جنجال‌هایی است که مسیحیان اروپایی پیرامون مجوز چند همسری در اسلام به راه انداختند و این امر را دستاویزی برای مقابله با دعوت اسلامی در اروپا قرار دادند. وی با استفاده از مطالب تورات و انجیل نشان می‌دهد که این امر در شریعت یهودیت و مسیحیت نیز توجیه شده است. لذا دین مبین اسلام در این مورد امر جدید و عجیبی نیاورده است. او آنگاه به زمینه‌های اجتماعی دوران صدر اسلام اشاره می کند و عواملی را که در صدور جواز برای چند همسری مؤثر بوده است را برمی‌شمارد.

گاهی اوقات است که انسان‌ها در همین زندگی دنیایی دچار تنگناهایی قرار می‌گیرند و به انواع راه حل‌های شرعی و غیر شرعی متوسل می‌شود، تا از این تنگنا نجات پیدا کنند. یکی از چیزهایی که بسیاری از انسان‌ها در مقابل تنگناها از آن استفاده می‌کنند، نذر کردن می‌باشد. در این کتاب تقریباً تمام آیات و روایاتی که در مورد نظر و احکام فقهی آن وارد شده، مورد بررسی و پژوهش قرار گرفته است؛ خصوصاً در قسمت روایات دقت نظر خاصی به‌کار رفته و اسناد آن به صورت دقیق بررسی شده است. مطالب این کتاب در چهار فصل دسته‌ بندی شده و بدین شرح می‌باشد: فصل اول: کلیات؛ فصل دوم: ارکان و شرایط نذر؛ فصل سوم: آثار مرتب نذر؛ و فصل پنجم: جمع بندی و نتیجه‌گیری.

احکام فقهی مرتبط با انواع کفاره‌ها را تشریح می‌کند. اثر حاضر، مهم‌ترین کفاره‌ها و احکام مربوط به هریک از آنها را با نثری ساده و شیوه‌ای واضح توضیح داده است و می‌تواند پاسخگوی نیازهای جامعه در این رابطه باشد. توجه نویسنده، بیشترمعطوف به احکام کفاره‌هایی بوده است که اکثر مردم در زندگی روزمره خود با آنها سر و کار دارند و خواهان شناختِ شیوه اجرای آنها می‌باشند. وی در هر فصل، پس از ارائه تعریفی مختصر از موضوع مورد بحث، آیات و دستور قرآن کریم را در مورد حکمِ هر مورد ذکر کرده و سپس حکمِ فقهی آن را شرح می‌دهد. این احکام عبارتند از: کفاره سوگندها، کفاره نذر، کفاره قتل، کفاره ظِهار، کفاره إیلاء، کفاره جماع در روز ماه رمضان، فدیه ارتکاب به اعمال ممنوعه و نهی‌شده در حج.

احکام و آداب اسلامی ازدواج را از مرحله خواستگاری تا پایان مراسم ازدواج شرح می‌دهد و حقوق و وظایف زوجین را بازگو می‌کند. مؤلف در این کتاب کوشیده است تا بسیاری از خرافات و تفکرات نادرست درباره ازدواج ـ به ویژه در مورد مقدمات ازدواج و مسائل مربوط به زفاف ـ را با ارائه دلایلی از قرآن کریم و سنت اصلاح نماید. وی در آغاز، به فضایل و برکات ازدواج پرداخته و در ادامه، معیارهای انتخاب همسر را از دیدگاه قرآن کریم و سنت نبوی برمی‌شمارد؛ آنگاه آداب خواستگاری را تشریح کرده و پس از آن به توضیح مستحبات و آداب زفاف اشاره می‌کند. آداب زندگی زناشویی و رازهای زندگی سعادتمند، موضوع فصل آتی کتاب است. او پس از بحث در موضوع حقوق و واجبات زوجین، به بحث تعدد زوجات در اسلام پرداخته و دلایل ضرورت آن را از جنبه فردی و اجتماعی برمی‌شمارد و سپس نمونه زوجهای موفق در صدر اسلام را با ذکر مختصری از داستان زندگی‌شان معرفی می‌کند. بخش پایانی کتاب نیز به توصیف سیمای مرد بهشتی اختصاص دارد.

شرح زیباییهای کلامی و معنایی آیات قرآنی مرتبط با روزه است. این اثر، که در واقع مشروح سخنرانی «دکتر عبدالعزیز العسکر» می‌باشد، به تفسیر آیات 183 تا 187 سوره مبارکه بقره اختصاص دارد. دکتر العسکر در این اثر مختصر ـ اما خواندنی‌ـ می‌کوشد تا علاوه بر آموزش راه تدبر در معانی آیات الهی، نشان دهد در که در پسِ ظاهرِ به غایت زیبا و دلنشین کلام وحی، چه معانی عمیق و ارزشمندی نهفته است و مؤمنان چگونه باید این معانی باطنی را دریابند.

روزه در اديان قبل از اسلام هم وجود داشته، البته روزه ی آن‌ها يک ماه کامل نبوده و با آمدن اسلام به عنوان يکی از ارکان اسلام قرار گرفت و در سال دوم هجری روزه ماه رمضان واجب شد و احکام آن توسط خدا و رسولش صلی الله عليه وسلم بيان شده تا مسلمانان آن را فراگيرند. و از معدود احکامی است که در قرآن تقريباً به طور کامل به آن اشاره شده و رسول الله صلی الله عليه وسلم وظيفه شرح و تبيين احکام را بر عهده داشته است. در اين جزوه سعی شده احکام وفضايل و مسايل روزه برگرفته از قرآن و حديث صحيح که محدثين صحت آنها را تاييد کرده‌اند و قول مجتهدينی که با قرآن وحديث در تضاد نيست استفاده شود.

احکام و مسايل فقهي مذهبی «حنفی» را با بهره‌گيری از آيات قرآن و روايات نبوي توضيح می‌دهد. اين اثر مرجع فقهي و عملي مناسبی براي برادران حنفی است؛ چنان که پاسخ بيشتر پرسشها و مسايل فقهي خود را در آن می‌يابند. نويسنده در هر بخش پس از بيان احکام مربوط به آن، آيات و رواياتي را که بر اساس آنها حکم بيان شده است نيز ارائه مي‌کند. برخي از موضوعات کتاب عبارتند از: طهارت، نماز، شهادت، زکات، روزه، اعتکاف، حج و جنايات.

این کتاب روش صحیح انتخاب نام برای فرزندان را بیان می‌کند. به تصریح نویسنده، یکی از مشکلات رایج در جوامع اسلامی، غربزدگی و انتخاب نامهای غربی برای فرزندان است که در درازمدت پیامدهای اجتماعی و دینی نامطلوبی در پی خواهد داشت. وی در این اثر، ابتدا نامگذاری با عقیده و فرهنگ اسلامی را بیان می‌کند و رویکرد پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه وسلم ـ و صحابه را در این مورد شرح می‌دهد. در فصل بعد، فهرستی از بهترین نامهای اسلامی را ارائه می‌دهد؛ از جمله: نامهای الله متعال، نامهای پیامبران و نامهای صحابه کِرام ـ رضوان الله علیهم. وی در هر مورد، توضیح مختصری درباره معنای هر اسم عرضه می‌دارد و شرح مختصری از زندگی پیامبران و صحابه ـ اعم از زن و مردـ بیان می‌کند. او در بخش پایانی کتاب، به ذکر نامهایی می‌پردازد که مخالفِ عقیده اسلامی و سنت نبوی هستند و مسلمانان نباید از آنها برای نامگذاری فرزندانشان استفاده کنند؛ از جمله: نامهایی که به پاکی یا بدی دلالت می‌کنند

مجموعه فتاوای «شیخ عُثَیمین» درباره مسح بر خُفَّین می‌باشد. منظور از خُفیّن، جورابهای ضخیمی است که در برخی مناطق می‌پوشند و بر اساس فقه اهل‌سنت، مسح بر آن به جای شستن پاها در هنگام وضو با رعایت شرایط صحیح است. در این اثر کوتاه، شیخ عثیمین با استفاده از روایات معتبر نبوی، به بیست و پنج سئوال درباره شرایط مسح بر سر و پا پاسخ می‌دهد.

اين كتاب برای نوشته شده تا امام تراویح در خصوص مسائل فقهیِ امامت از آن بهره گیرد؛ کتابی که دلایل و براهین را دربر داشته و در عین حال مفید و مختصر باشد. بنابراین، مسائل مورد نیاز در همین رساله آورده شده و مقدمه¬ای کوتاه در خصوص مشروعیت نماز تراویح و اندکی از فضایل آن نوشته شده است؛ در پایان هم خاتمه¬ای حاوی لطایف و تذکرات دارد.

نویسنده در این کتاب با استناد به قرآن و سنّت، به بررسی موضوع تربیت روحی و اجتماعی در اسلام پرداخته است. این بررسی در دو بخش مجزا صورت گرفته که به ترتیب در بخش «تربیت روحی» این مبحث در چهارچوب عنوان‌هایی چون: توجه به عبادات و نقش فرایض و سنّت‌ها در تربیت و توجه به عقاید و خاصیت الگوپذیری انسان‌ها، مورد توجه قرار گرفته است و در بخش «تربیت اجتماعی» این مبحث از زاویه‌های فرد و خانواده، حمایت از روابط خانوادگی و اقتصاد مورد بررسی قرار گرفته است. در پایان نیز در بخشی مجزا با عنوان «با تأملی در سورة هود از قرآن کریم»، به بررسی موضوع مورد بحث پرداخته شده است.

بررسی حرمت تراشیدن ریش در منابع حدیثی اهل سنت است. به تصریح نویسنده، هدف از نگارش این اثر، احیای سنت فراموش‌شده رسول‌الله- صلی الله علیه وسلم- درباره نحوه صحیح پیرایش موهای سر و صورت است؛ به این امید که مسلمانان ظاهر و باطن خود را با زیور سنت نبوی بیارایند و از این طریق، رضایت خدای متعال را کسب کنند. وی در بخش نخست کتاب، احادیث صحیحِ‌ رسیده از رسول اکرم -صلی الله علیه وسلم- را نقل و تفسیر نموده و نشان می‌دهد که بلند کردن ریش و کوتاه‌ کردن سبیل، در راستای فطرت انسان است. در ادامه، به توصیف شمایل مبارک پیامبر پرداخته و در پایان، مقدار شرعی ریش و حدِ ازاله آن را توضیح داده و فتوای ائمه مذاهب و عالمان دینی را در این مورد نقل می‌کند. بخش دوم کتاب، پاسخ به شبهات مخالفینِ حرمت تراش ریش و پرسش‌های متداول در این زمینه است.

بیان فلسفه اعمال و مناسک مختلف حج بیت الله الحرام و نتایج و برکات آن است. نویسنده در این اثر می‌کوشد تا جنبه های پنهان سفر معنوی حج را بیان نماید و هدف از تک‌تک اعمال آن را شرح دهد تا بدین وسیله، زائر خانه خدا بتواند با آگاهی از اهداف و فلسفه هر عمل، با اخلاص بیشتری آنها را انجام دهد. وی در آغاز، به زمان و مکان فریضه حج اشاره کرده و تناسب و هماهنگی آن را با نفس این عمل توضیح میدهد و سپس هفت نتیجه مهمی را که از این عبادت شریف حاصل می‌گردد، برمی‌شمارد. وی در بخش پایانی کتاب، برخی از برکات و ویژگی‌های سرزمین مقدس مکه را برشمرده است.

دراسنامه‌ای متشکل از پانزده درس مهم در اسلام‌شناسی و اصول عقاید دینی است که برای نوجوانان و جوانان نوشته شده است. نویسنده، کتاب را به دو بخش تقسیم نموده است: بخش نخست به بیان مهم‌ترین مسایل ایمانی اختصاص یافته و شامل موضوعات زیر است: ایمان و باور به خدای بزرگ، فرشتگان، کتاب‌های آسمانی، پیامبران و دنیای پیش از مرگ. بخش دوم، ده درس اخلاقی و تربیتیِ مکتب اسلام را ارائه می‌دهد که بیشتر برای نوجوانان مناسب است؛ از جمله: رعایت ادب و احترام در برابر پروردگار، رفتار با پدر و مادر، ادب با همسایه، برخورد با معلم و مربی، آداب ورود به مسجد، رفتار مناسب در مدرسه، آداب غذاخوردن، بهداشت و نظافت و ادب کوچه و بازار.

دستورهای اخلاقی و اجتماعی اسلام را برای حفظ و تقویت بنیآنهای خانواده در اسلام شرح می‌دهد. از نظر اسلام، خانواده، همه جامعه اسلامی است، لذا شارع مقدس برای صیانت از آن قوانینی را بر پایه تقوای الهی و مراعات حقوق دیگران تدوین نموده است. در این اثر با این قوانین که موضوعات و جنبه‌های گوناگونی دارند، آشنا می‌شویم.

عقاید اسلامی را با زبانی ساده و کودکانه آموزش می‌دهد. این اثر برای کودکان مسلمان نوشته شده و هدف از تألیف آن، آموزشِ اساسی‌ترین باورهای دینی در قالب داستان و سرگرمی است. کودک ضمن خواندن مطالب کوتاه اما مفیدِ کتاب، می‌تواند تصاویر آن را رنگ‌آمیزی کند، شعر و قصه بخواند و با داستان‌های کوتاه و هدفمندِ آن سرگرم شود. این اثر، در نوع خود، نخستین کارِ مستقلی است که مخاطب آن، کودکان سنین 5 تا 9 سال است.

کتابی که پیش رو دارید ترجمه‌ی فارسی کتاب «آداب الزفاف» اثر محدث محمد ناصر الدین آلبانی می‌باشد که در باب خود کتابی بی‌نظیر است.

اين كتاب در بر گیرنده رهنمودهای رسول الله صلی الله علیه وسلم است در تمامی امور جنازه؛ که برای مسلمانان خصوصا تشییع کنندگان جنازه به روشنی بیان شده که با عیادت مریض شروع گشته و تا دفن میت، تعزیه و سوگواری خانواده‌اش را در برگرفته است.

يادى از وداع حجاج، درد دلي است با حجاج بيت الله شريف در آن زمان كه بعد از اداي مناسك حج به سوي ديار خويش روان اند